ಆ ಎರಡು ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ ಏನೆಲ್ಲಾ ಮಾಡಬಹುದು!

ಇನ್ನೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ! ಇದೂ ದೊಡ್ಡದ್ದೇನನ್ನೂ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ತಡವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭ­ವಾಗುವ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ, ಊಟಕ್ಕಾಗಿ ನೂಕಾಟ, ತಡವಾಗಿ ಮುಗಿಯುವ ಗೋಷ್ಠಿಗಳು, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯ­ಕ್ರಮ ನೀಡಲು ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯವರೆಗೆ ಕಾದು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳು, ಕೊನೆಯ ದಿನ ಮಂಡನೆಯಾಗುವ ಸಮ್ಮೇ­ಳನದ ನಿರ್ಣಯಗಳು; ಎಲ್ಲಾ ಒಂದೇ ರೀತಿ! ಅಲ್ಲಿ ಮಂಡ­ನೆ­ಯಾಗುವ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವವರು ಯಾರೆಂಬುದು ಮಾತ್ರ ಚರ್ಚೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಸಮ್ಮೇ­ಳನಗಳ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಒಂದಷ್ಟೂ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ!

ನಮ್ಮ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳ ಸ್ವರೂಪ ಬದಲಾಗಬೇಕಿದೆ! ಅವು ಕೇವಲ ಸೃಜನಶೀಲ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಜಾತ್ರೆಯಾಗಬಾರದು. ಅವು ಕನ್ನಡದ ಹಬ್ಬವಾಗಬೇಕು. ಕನ್ನಡ ನಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯ­ಗಳನ್ನು, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸೊಗಡನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗ­ಬೇಕು. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಸಮ್ಮೇಳನಕ್ಕೆ ಬರುವಂತೆ ಆಗಬೇಕು. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಯಾವಾಗ ಬರುತ್ತಾರೆ ಹೇಳಿ? ಒಂದು ಕುತೂಹಲ ಇರಬೇಕು. ಇನ್ನೊಂದು ತನ್ನ ನಿತ್ಯ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಉಪ­ಯೋಗ, ಲಾಭ ಆಗುವಂತಹ ಏನಾದರೂ ಆಕರ್ಷಣೆ ಇರ­ಬೇಕು. ಗಮನಿಸಿ, ಸಮ್ಮೇಳನದ ಸಭೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜನ ಪುಸ್ತಕ ಮಾರಾಟ ಮಳಿಗೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತಾರೆ! ಇಂತಹ ಮಳಿಗೆಗಳು ಪುಸ್ತಕ ಹಾಗೂ ಸಿ.ಡಿ.ಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗದೇ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಲವಾರು ಸೃಜನಶೀಲ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ, ಗುಡಿಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಹಾಗೂ ಕನ್ನಡ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಲಿ. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಕೊನೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ­ಗಳಾಗಿರದೆ ಅವುಗಳಿಗೂ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯ ಸಿಗಲಿ. ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಬೇಕಾದ ಬದಲಾವಣೆ­ಗಳಿಗೆ ಮೂಡು­ಬಿದಿರೆಯ ‘ಆಳ್ವಾಸ್ ನುಡಿಸಿರಿ’­ಯನ್ನೇ ಒಂದು ಮಾದರಿಯನ್ನಾಗಿ ತೆಗೆದು­ಕೊಳ್ಳ­ಬಹುದು.
  
ಭಾಷೆ ನಶಿಸಿ ಹೋಗುವುದು ದಿನನಿತ್ಯದ ವ್ಯವ­ಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಬಳಕೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದಾದಾಗ. ಭಾಷೆಯ ಬಳಕೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲದ ಹಂತ ಬಂದಾಗ ಪರ್ಯಾಯ ಭಾಷೆ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಬೇರೊಂದು ಭಾಷೆ ಬಳಕೆಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಭಾಷೆಯ ಬಳಕೆ ರೂಢಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಹಳೆ ಭಾಷೆ ‘ಅಗತ್ಯ­ವಿಲ್ಲ’ ಎಂಬ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಕನ್ನಡ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯ ಹತ್ತಿರ ತಲು­ಪುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿವೆ.

ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ ತಂತ್ರ­ಜ್ಞಾನ ಅಪಾರವಾದ ಬಳಕೆಯ ಈ ಕಾಲದಲಿ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಅದರ ಬಳಕೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸತನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಅನಿವಾರ್ಯ ಬರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ತೆಗೆದು­ಕೊಳ್ಳಿ. ಇವತ್ತು ಮೊಬೈಲ್ ಇಲ್ಲದ ವ್ಯಕ್ತಿಯೇ ಇಲ್ಲವೆನ್ನ­ಬಹುದು. ಮೊಬೈಲ್ ಬಳಸ­ಬೇಕಾ­ದರೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕೊಂಚ ಗೊತ್ತಿರಬೇಕು. ಅನಕ್ಷರಸ್ಥ­ನಾದರೂ ಮೊಬೈಲ್ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಒಂದಷ್ಟು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಲಿತೇ ಕಲಿಯು­ತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಕನ್ನಡ ಕಲಿ­ಯುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ­ವಲ್ಲ­ದಿದ್ದರೂ ನಾಲ್ಕಕ್ಷರ ಎ ಬಿ ಸಿ ಡಿ ಕಲಿಯುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ­ವಾ­ಯಿತು! ವ್ಯಾಪಾರಿಯೊಬ್ಬ ಅಂಗಡಿ­ಯಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಸಲುವಾಗಿ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಅಳವಡಿಸಿ­ಕೊಂಡರೂ ಅದೇ ಕಥೆ­ಯಾ­ಗುತ್ತದೆ. ಮುಂದೆ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ‘ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸರಿಯಾಗಿ ಕಲಿ’ ಎಂಬ ಸಲಹೆ ಮನೆಯಲ್ಲೇ ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಈಗಾಗಲೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಮಾತು­ಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‍ ಶಬ್ದಗಳು ಬಳಕೆ­­ಯಲ್ಲಿವೆ. ಕನ್ನಡ ಕಲಿಯುವ ಅನಿವಾರ್ಯ ಕಡಿಮೆ­ಯಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಿದೆ!

ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ವಿಚಾರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಹಾಗೂ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಕಡೆಗೆ ಅಸಡ್ಡೆ ತೋರುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಕನ್ನಡ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಪಿತಾಮಹ ಕೆ.ಪಿ.ರಾವ್ ಅವರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲೂ ಆಯೋ­ಜ­ಕರು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ವಿಷಯಗಳ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಕುರಿತು ಅಥವಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಕುರಿತು ಒಂದು ಚರ್ಚೆಯನ್ನೂ ಆಯೋಜಿಸಿರಲಿಲ್ಲ! ಅವರ ಜೊತೆ ನಡೆದ ಸಂವಾದದಲ್ಲೂ ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಅವರ ಅನುಭವಗಳ ಕುರಿತು ಒಂದೆ­ರಡು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಇತ್ತಾದರೂ ತಾಂತ್ರಿಕತೆಯ ಕುರಿತಾಗಿ ವಿಸ್ತೃತ ಚರ್ಚೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ!

ಭಾಷೆ, ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಭವಿಷ್ಯದ ಜೊತೆ ಬೆಸೆಯುವ ಸಾಧನ. ಅದು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಒಂದು ತಲೆಮಾರಿನಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ತಲೆ­ಮಾರಿಗೆ ತಲುಪಿಸುವ ವಾಹನ. ಆದರೆ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಕಟ್ಟಿ­ಕೊಳ್ಳು­ವುದಕ್ಕೆ ನನ್ನ ನುಡಿಯನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ ಹೊಸ­ತೊಂದು ಭಾಷೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂಬ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಿದ್ದರೆ? ಇವತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರಿನಲ್ಲಿ, ಮೊಬೈಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಬಳ­ಸುತ್ತಿರುವವರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಭಾಷಾಭಿಮಾನದಿಂದ ಬಳ­ಸು­ತ್ತಿದ್ದಾರೆಯೇ ಹೊರತು ‘ಅನಿವಾರ್ಯ’ದಿಂದಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ! ಅದು ಅನಿವಾರ್ಯವೇ ಆಗಿದ್ದರೆ ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ಕೋಟಿಗೂ ಅಧಿಕ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ಗಳು ಬಳಕೆ­ಯಲ್ಲಿ­ರುವ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳ ಇಳಿಕೆಗಳ (download) ಸಂಖ್ಯೆ ಕೇವಲ ಒಂದೆರಡು ಲಕ್ಷಗಳಷ್ಟೇ ಇರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ!

ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ  ವಿವಿಧ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಬೇಕು; ಚರಿತ್ರೆಯ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬೆಸುಗೆಗೆ ಸೃಜನಶೀಲ ಸಾಹಿತ್ಯ ಬೇಕು. ನಮ್ಮ ನಾಡಗೀತೆ ಹಾಗೂ ಅಂತಹ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ನಾಡಿನ ಬಗ್ಗೆ, ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಭಿಮಾನ ಬೆಳೆಸುವ ಸಾಧನಗಳಾಗಬೇಕು.

ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಕನ್ನಡ ರಾಜ್ಯೋ­ತ್ಸವದ ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ­ದಂತಹ ಕೆಲವೇ ಸಮಾರಂಭಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾದ ನಾಡಗೀತೆ­ಯನ್ನು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಹಾಡಿದರೆ ಆಗುವ ನಷ್ಟ­ವೇನೆಂದು ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾ­ರಂಭ­ಗಳಿಗೆ ತಡವಾಗಿ ಬರುವ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಗೆ, ಅಧಿ­ಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ಅತಿಥಿ ಮಹಾಶಯರಿಗೆ ಕಾಯುವ ಹೊತ್ತಿ­ನಲ್ಲಿ ನಾಡ­ಗೀತೆಯನ್ನು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಹಾಡಬಹುದು. ಹಾಗೂ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡತನ ಉಳಿಸುವ ಬೆಳೆಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಹುದು!