ಚಾಮರಾಜನಗರ: ಗಿರಿ, ಪ್ರಕೃತಿ ಸೊಬಗು

ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳ ತವರೂರು ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆ. ಗಿರಿ, ಶಿಖರ,  ಅರಣ್ಯ ಭಾಗದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿರುವ ಜಿಲ್ಲೆ  ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಿಗೆ ಬೆಸುಗೆ ಹಾಕುವ ಜಿಲ್ಲೆ. ಇಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯಗಳು, ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು, ಗಿರಿಗಳ ಕುರಿತು ಕೆ.ಎಚ್‌. ಓಬಳೇಶ್‌ ಇಲ್ಲಿ ವಿವರ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳ ತವರೂರು. ಶೇ 49ರಷ್ಟು ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶವಿದೆ. ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಿಗೆ ಇಲ್ಲಿನ ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗನ ಬೆಟ್ಟ ಬೆಸುಗೆ ಹಾಕುತ್ತದೆ. ಹೇರಳವಾಗಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂಪತ್ತು ಇರುವುದು ಇಲ್ಲಿನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ. ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದೇವಾಲಯಗಳು, 2 ಹುಲಿ ರಕ್ಷಿತಾರಣ್ಯಗಳು ದೇಶದ ಗಮನಸೆಳೆದಿವೆ. ಆದರೆ, ಜಾಗತಿಕಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದಿಲ್ಲ.

ಜಿಲ್ಲಾ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿ ಕೇವಲ ದಾಖಲೆಗಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಕನಿಷ್ಠ ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ವಾರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಪ್ಯಾಕೇಜ್‌ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿ ಬಸ್‌ ಸೌಲಭ್ಯ ಒದಗಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಯಬೇಕಿದೆ. ವರ್ಷದ ಎಲ್ಲ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಬಹುದು. ಸ್ವಂತ ವಾಹನದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬಂದರೆ ಇಲ್ಲಿನ ತಾಣಗಳ ರಸದೌತಣ ಸವಿಯಬಹುದು.

ಚಾಮರಾಜೇಶ್ವರಸ್ವಾಮಿ ದೇಗುಲ
ಚಾಮರಾಜನಗರದ ಪುರಾತನ ಹೆಸರು ಅರಿಕುಠಾರ. ಇಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ಮಹಾರಾಜ ಚಾಮರಾಜೇಂದ್ರ ಒಡೆಯರ್‌ 1774ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಹಾಗಾಗಿ, ಅವರ ಪುತ್ರ ಮುಮ್ಮಡಿ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್‌ ಈ ನಗರಕ್ಕೆ ‘ಚಾಮರಾಜನಗರ’ ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದರು. ಚಾಮರಾಜೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಕಳಶಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ. 1826ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. 75 ಅಡಿಗಳ ಪಂಚಸ್ವರ್ಣಯುಕ್ತ ಗೋಪುರ ಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಆಷಾಢ ಮಾಸದ ಪೂರ್ವಾಷಾಢ ನಕ್ಷತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಾತ್ರೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. 

ರಾಮಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ
ನರಸಮಂಗಲ ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ 24 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ರಾಮಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಈ ದೇಗುಲಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 1,500 ವರ್ಷದ ಇತಿಹಾಸ ಇದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಗಂಗರ ಕಾಲದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ತಲಕಾಡಿನ ಗಂಗರಿಗೆ ಪ್ರಿಯವಾದ ದೇವಾಲಯವಾಗಿತ್ತು.

ದೇಗುಲದ ಆಗ್ನೇಯ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಸಪ್ತ ಮಾತೃಕೆಯರ ವಿಗ್ರಹಗಳಿವೆ. ವೀರಭದ್ರ, ಗಣೇಶ, ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮ, ಭೈರವ, ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ, ಕುಮಾರ, ಜನಾರ್ದನ ವಿಗ್ರಹಗಳಿವೆ. ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಇರುವ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಯ್ಸಳ, ವೀರಬಲ್ಲಾಳ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ದತ್ತಿ ಬಿಟ್ಟಿರುವ ವಿಷಯ ನಿರೂಪಿತವಾಗಿದೆ. ತಮಿಳು ಶಾಸನಗಳು ದೊರೆ ತಿವೆ. ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ತೆರಳಲು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಕೆಎಸ್‌ಆರ್‌ಟಿಸಿ ಬಸ್‌ ಸೌಲಭ್ಯವಿದೆ.

ಕನಕಗಿರಿ ಕ್ಷೇತ್ರ
ಚಾಮರಾಜನಗರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಮಲೆಯೂರಿನಲ್ಲಿ ಕನಕಗಿರಿ ಕ್ಷೇತ್ರವಿದೆ. ಇದು ಜೈನರ ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಕನಕಗಿರಿ ಪಾರ್ಶ್ವನಾಥ ಬಸದಿ ಅತಿ ಪುರಾತನವಾದುದು. ಕ್ರಿ.ಶ. 1501ರಲ್ಲಿ ಪೂಜ್ಯಪಾದರು ಇಲ್ಲಿ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ್ದರು. ಇಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿರುವ ಭವ್ಯ ಮಂಟಪಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಪಾದುಕೆಗಳಿವೆ. ಕಲ್ಲುಬಂಡೆ, ಬೆಟ್ಟಗಳ ನಡುವೆ ಇರುವ ಜೈನ ಬಸದಿಯ ಸೊಬಗು ಕಣ್ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಚಾಮರಾಜನಗರದಿಂದ 24 ಕಿ.ಮೀ. ಕ್ರಮಿಸಬೇಕು. ಮಲೆಯೂರಿಗೆ ಖಾಸಗಿ ಬಸ್‌ ಇದೆ.

ಬಂಡೀಪುರ
ಬಂಡೀಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಹುಲಿ ರಕ್ಷಿತಾರಣ್ಯಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಹುಲಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಕ್ಷಿತಾರಣ್ಯವೆಂಬ ಕೀರ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಮೈಸೂರಿನಿಂದ 80 ಕಿ.ಮೀ. ಹಾಗೂ ಬೆಂಗಳೂರಿ ನಿಂದ 220 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರವಿದೆ.

ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಜೆ ಸಫಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದೆ. ಮಧುಮಲೈ, ನಾಗರಹೊಳೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವ ಬಂಡೀಪುರವು ಗುಂಡ್ಲುಪೇಟೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿಗೆ ಸೇರಿದೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ 50 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಕೇರಳ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಊಟಿಗೆ ಈ ಮಾರ್ಗವಾಗಿಯೇ ತೆರಳಬೇಕಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಇಲ್ಲಿಗೆ ತೆರಳಲು ಬಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಕೊರತೆಯಿಲ್ಲ. ಜತೆಗೆ, ವಾಸ್ತವ್ಯಕ್ಕೆ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆ ವಸತಿಗೃಹದ ಸೌಲಭ್ಯವಿದೆ.

ಹಿಮವದ್ ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ಟ
ಹಿಮವದ್ ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಬೆಟ್ಟ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗಿರಿಧಾಮ. ಸಮುದ್ರಮಟ್ಟದಿಂದ ಸುಮಾರು 1,450 ಮೀಟರ್‌ ಎತ್ತರವಿದ್ದು, ಪ್ರವಾಸಿಗರ ನೆಚ್ಚಿನ ತಾಣ. ಸದಾ ಹಿಮದಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ‘ಹಿಮವದ್‌’ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ. ವಿಶಾಲ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು, ಶೋಲಾ ಅರಣ್ಯ ಕಣ್ಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಬಂಡೀಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸೇರಿದೆ. ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡಿನಿಂದ ಆವರಿಸಿರುವ ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ನೋಡುವುದೇ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಆನಂದ.

ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಹಿತಕರ ಹವಾಗುಣ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯವಿದ್ದು, ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಜಾತ್ರೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ಹಾಗೂ ಶನಿವಾರ, ಭಾನುವಾರ ಬೆಟ್ಟದ ತಪ್ಪಲಿನಿಂದ ಮೇಲ್ಭಾಗಕ್ಕೆ ಕೆಎಸ್‌ಆರ್‌ಟಿಸಿ ಬಸ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಸ್ವಂತ ವಾಹನದಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದು ಉತ್ತಮ. ಇದು ಗುಂಡ್ಲುಪೇಟೆಯಿಂದ 15 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರವಿದೆ.

ಮಲೆಮಹದೇಶ್ವರ ಬೆಟ್ಟ 
ಇದು ನಿಸರ್ಗದ ಮಡಿಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವೂ ಹೌದು. ಮಾದಪ್ಪನ ದೇಗುಲವು ಮುಜರಾಯಿ ಇಲಾಖೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ. ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಆದಾಯ ಗಳಿಸುವ ರಾಜ್ಯದ ದೇಗುಲಗಳಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ 2ನೇ ಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಮಾದಪ್ಪನಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಸೇರಿದಂತೆ ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿಯೂ ಅಪಾರ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಭಕ್ತರಿದ್ದಾರೆ.

ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿ, ದಸರಾ, ಯುಗಾದಿ, ದೀಪಾವಳಿಯಂದು ವಿಶೇಷ ಜಾತ್ರೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲದಿಂದ 80  ಕಿ.ಮೀ. ದೂರ. ಚಾಮರಾಜ ನಗರ, ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲದಿಂದ ಬಸ್‌ ಸೌಲಭ್ಯವಿದೆ. ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರು, ಮೈಸೂರಿನಿಂದ ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಬಸ್‌ ಸೌಲಭ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಸತಿಗೃಹಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ ಉಂಟು.