ದಲಿತ ವಿಮೋಚನೆ ಎಡ -ಬಲ

ಶಿಕ್ಷಣವೇ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕರಣಗೊಂಡು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಶಿಕ್ಷಣವೆಂಬುದು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಭಜನೆಯ ಮೂಲವಾಗುತ್ತಿರುವ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನ್ನು ವಿಮೋಚನೆಯ ಮಾರ್ಗವನ್ನಾಗಿ ನೀವು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದೀರಿ. ಇದೂ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸರಳೀಕೃತ ಗ್ರಹಿಕೆಯಲ್ಲವೇ...?
ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಭಾಷೆಯಲ್ಲ. ಅದೊಂದು ಸಂಸ್ಕೃತಿ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಲಿಯುವುದೆಂದರೆ ಹೊಸತೊಂದು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೊಂದನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕ್ರಿಯೆ. ದಲಿತರ ಈಗಿನ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಎಂಬುದು ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅವರ ಮೇಲೆ ಹೇರಿರುವ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಅದನ್ನು ದಾಟಿ ಹೊರಬರುವುದಕ್ಕೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಒಂದು ಮಾರ್ಗ.

ಮಾತೃಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಿಕೆ ಜ್ಞಾನವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಹಕಾರಿ ಎಂದು ಭಾಷಾತಜ್ಞರು, ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು ಹೇಳುತ್ತಾರಲ್ಲವೇ?
ದಲಿತರ ಮಾತೃಭಾಷೆಗಳಾಗಿರುವುದು ಉಪಭಾಷೆಗಳೇ ಹೊರತು ಈ ತಥಾಕಥಿತ ತಜ್ಞರು ಹೇಳುವ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಾದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಕನ್ನಡದ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ದಲಿತರ ಭಾಷೆಯಿಲ್ಲ. ಅವರ ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿರುವುದು ಕನ್ನಡದ ಒಂದು ಉಪಭಾಷೆ. ಆ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೆ ಅವರಿಗೆ ಮಾತೃಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ದೊರೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ. ಯಾವುದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೂ ತಮ್ಮದಲ್ಲದ ಭಾಷೆಯಲ್ಲೇ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯಬೇಕಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಡೆಯುವುದೇ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲವೇ? ಇನ್ನು ಮಾತೃ ಭಾಷೆಯೇ ಬೇಕೆಂದು ವಾದಿಸುವ ಮೇಲ್ವರ್ಗದ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿಯೇ ಕಲಿಸಲಿ. ಕನ್ನಡವನ್ನಷ್ಟೇ ಕಲಿಯುವವರಿಗೂ ಕೆಲಸಗಳಿವೆ. ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಜವಾನರ ಕೆಲಸ, ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಗಾರ್ಡ್ ಕೆಲಸ ಇಂಥವುಗಳಿಗೂ ಜನ ಬೇಕು ತಾನೇ. ಅದನ್ನು ಅವರು ಮಾಡಲಿ. ದಲಿತರು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಲಿತು ಅವರನ್ನು ಕೆಲಸಕ್ಕಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲಿ.

ಬಂಡವಾಳದ ಮಾತು ಅಮಾನವೀಯ

ಜಾತಿ, ವರ್ಗ, ಜಾಗತೀಕರಣ ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣದ ಕುರಿತಂತೆ ಬರೆಯುತ್ತಿರುವ ಸಮಕಾಲೀನ ಚಿಂತಕರ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಡಾ. ಆನಂದ್ ತೇಲ್‌ತುಂಬ್ಡೆ ಅವರದ್ದು ಪ್ರಮುಖ ಹೆಸರು. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ವಿದರ್ಭ ಪ್ರದೇಶದ ಭೂರಹಿತ ದಲಿತ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಆನಂದ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರಾಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದವರು.

ಪೆಟ್ರೋನೆಟ್‌ನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿಯೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದ ಆನಂದ್ ಅವರ ಚಿಂತನೆ ಕೇವಲ ಬರೆಹಗಳಿಗಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಹಲವು ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಅವರಿಗೆ ಜಾತಿಯ ಆಧುನಿಕ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿ ತೋರಿಸಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಯೂ ಇದೆ. ಹಲವು ಜಾಗತಿಕ ಮನ್ನಣೆಯುಳ್ಳ ವಿದ್ವತ್ಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಗೆ ನಿಯತವಾಗಿ ಬರೆಯುವ ಆನಂದ್ ತೇಲ್‌ತುಂಬ್ಡೆ `ಎಕನಾಮಿಕ್ ಅಂಡ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ವೀಕ್ಲಿ~ಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದ `ಮಾರ್ಜಿನ್ ಸ್ಪೀಕ್~ ಅಂಕಣ ವಿದ್ವತ್‌ವಲಯದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಪರಿಚಿತ. ಹಲವು ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ, ವಿದ್ವತ್ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಸಂಪಾದಕ ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುವ ಆನಂದ್ `ದಲಿತ ಬಂಡವಾಳ ಶಾಹಿ~ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವವರಿಗೆ `ದಲಿತ~ ಮತ್ತು `ಬಂಡವಾಳ~ ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಕುರಿತ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಜ್ಞಾನವೇ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಕುರಿತಂತೆ `ಪ್ರಜಾವಾಣಿ~ಯ ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಗೆ ಇ-ಮೇಲ್ ಮೂಲಕ ಅವರು ನೀಡಿದ ಉತ್ತರಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ನೀವೇ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿರುವಂತೆ ಈಗ ಜಾತಿ ಎಂಬುದು ಅದರ ಆಚರಣಾತ್ಮಕ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಜಾಗತೀಕರಣ ಔದ್ಯಮಿಕ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಸಮಾನ ಭೂಮಿಕೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿದರೆ `ದಲಿತ ಬಂಡವಾಳ~ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ದಲಿತರ ವಿಮೋಚನೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಮಾರ್ಗ ಎನಿಸುವುದಿಲ್ಲವೇ?
ಜಾಗತೀಕರಣ ಎಂಬುದು ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನರಭಕ್ಷಕ ಹಂತ. `ಬಲವಂತವಾಗಿ ಕಸಿದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ~ ಎಂದು ನಾನಿದನ್ನು ಕರೆಯುತ್ತೇನೆ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೆ ಜಾಗತೀಕರಣೋತ್ತರ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಏನೆಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಜಾತಿ ಆಚರಣಾತ್ಮಕವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದರೆ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕೆಲವು ಗುಣ-ಲಕ್ಷಣಗಳು ಹಿಂದಿನಂತೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದರ್ಥವೇ ಹೊರತು ಅದು ತನ್ನ ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಗುಣವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟಿದೆ ಎಂದಲ್ಲ. ಭಾರತದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಂತೂ `ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ~, `ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ~ಯಂಥ ಪಾರಿಭಾಷಿಕಗಳು ವಾಸ್ತವವನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ಇವರೆಡರ ಸಂಕರದಿಂದ ಉಂಟಾಗಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಭಾರತದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಒಂದೊಂದು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದರ ಪಾಲು ಹೆಚ್ಚಿರುವ ಸ್ಥಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದೂ ಕೂಡಾ ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಶ್ನೆಯ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಅಂದರೆ ಜಾಗತೀಕರಣ ಒಂದು ಸಮಾನ ಅವಕಾಶಗಳ ಭೂಮಿಕೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತೀರಾ?
ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅವಕಾಶಗಳಿವೆ ಎಂದು ಯೋಚಿಸುವುದಾದರೆ ಈ ಬಗೆಯ ಅವಕಾಶಗಳು ಯಾವತ್ತೂ ಇತ್ತು. ಅದು ಜಾಗತೀಕರಣದ ಫಲಿತಾಂಶ ಮಾತ್ರ ಅಲ್ಲ. ನಾವು ಈ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಹೊರಟಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಅದು ನಮಗೆ ಕಾಣಿಸಿದೆ. ಇಡೀ ದಲಿತ ಚಳವಳಿಗೆ ಹೀಗೆ ದೊರೆತ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರ ಪರಿಣಾಮ.

ಆದರೆ `ದಲಿತ ಬಂಡವಾಳ~ ಎಂದರೆ ಶತ್ರುವಿನ ಐಡಿಯಾಲಜಿಯನ್ನೇ ನಿಮ್ಮ ವಿಮೋಚನೆಯ ದಾರಿಯೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಅದನ್ನು ಆಲಿಂಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಹೊರಡುವುದು. ತಮ್ಮನ್ನು ಶೋಷಿಸಲು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವುದರ ಬದಲಿಗೆ ಅದು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ ಎಂದು ಭ್ರಮಿಸಿ ಅದನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತೇವೆ ಎನ್ನುವುದು ಜನರನ್ನು ಮೂರ್ಖರನ್ನಾಗಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆ.

`ದಲಿತ ಬಂಡವಾಳ~ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ವಿಮೋಚನೆಯ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಅವರು ಸೂಚಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಯಾರಿಗೆ ಎಂದು ಅರೆಕ್ಷಣ ಯೋಚಿಸಿ. ಶೇಕಡಾ 90ರಷ್ಟು ದಲಿತರಿಗೆ ಈ `ಅವಕಾಶಗಳು~ ಕೇವಲ ಕನ್ನಡಿಯೊಳಗಿನ ಗಂಟು. ಅವರಿಗೆ ನಿತ್ಯದ ಬದುಕಿಗೆ ಬೇಕಾಗಿರುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಅವರನ್ನು ನೀವು `ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಗಳಾಗಿ~ ಎನ್ನುವುದು ಕ್ರೌರ್ಯವಲ್ಲದೆ ಮತ್ತೇನು?

ಅಂದರೆ ದಲಿತರು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಮರ್ಥರಲ್ಲ ಎಂದೇ?
ಒಬ್ಬ ಬಂಡವಾಳಿಗನಾಗಬೇಕು ಎಂದಾದರೆ ಅವನಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳವಿರಬೇಕು. ಅದು ದಲಿತರಲ್ಲಿ ಇದೆಯೇ? ರಸ್ತೆ ಬದಿಯ ಚಮ್ಮಾರನನ್ನು ನೀವು ಬಂಡವಾಳಿಗನೆಂದು ಕರೆಯುವುದಾದರೆ ಸರಿ. ಹಾಗಾದರೆ ದಲಿತರಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ಶೇಕಡಾ 26ರಷ್ಟು ಬಂಡವಾಳಿಗರಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ `ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿತ್ವ~ ಅವರ ನಿತ್ಯದ ಖರ್ಚಿಗೆ ಬೇಕಾಗಿರುವುದನ್ನೂ ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಜಾಗತೀಕರಣ ಸೃಷ್ಟಿಸಿರುವ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಬೇಕು ಎಂದಾದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ದಲಿತರಲ್ಲಿ ಇರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಯಾವುದು. ಅವರ ಹಸಿವು? ಅವರ ಅಪೂರ್ಣ ಶಿಕ್ಷಣ ಅಥವಾ ಅನಕ್ಷರತೆ? ಅಥವಾ ಅವರ ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆ? ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದನ್ನು ದಲಿತರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯುವುದು. ದಲಿತರ ಬಳಿ ಬಂಡವಾಳದ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವುದೇ ಅಮಾನವೀಯ.

`ದಲಿತ ಬಂಡವಾಳ~ ಎಂಬುದೊಂದು ಅಪಕಲ್ಪನೆಯೇ?
ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ನನಗೆ ದಲಿತರನ್ನು ಬಂಡವಾಳಿಗರನ್ನಾಗಿ ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವ ಸಮಸ್ಯೆಯೂ ಇಲ್ಲ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಹಲವರು ಬಹಳ ಹಿಂದಿನಿಂದಲೇ ಬಂಡವಾಳಿಗರಾಗಿದ್ದರು. ಕೆಲವು ದಲಿತರು ವಸಾಹತುಶಾಹಿಯ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲೂ ವಿವರಣಾತೀತವಾಗಿ ಬಹಳ ಶ್ರೀಮಂತರಾಗಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಅದು ದಲಿತರ ಸಾಮುದಾಯಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಯಾವ ಧನಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮವನ್ನೂ ಬೀರಿರಲಿಲ್ಲ.

ಇನ್ನು ದಲಿತರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಎತ್ತುವುದಾದರೆ ಅದನ್ನೊಂದು ಸವಕಲು ವಾದ ಎಂದೇ ಹೇಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೂ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲೂ ಯಶಸ್ವೀ ದಲಿತ ಉದ್ಯಮಿಗಳಿದ್ದರು.

ಹಲವರು ಹೊಸ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದರೆ ಇನ್ನು ಹಲವರು ತಮ್ಮ ಕುಲಕಸುಬುಗಳನ್ನೇ ಆಧುನೀಕರಿಸಿ ಉದ್ಯಮಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ. ಈ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಳಗಿನ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿಯೇ `ದಲಿತ ಚಳವಳಿ~ಯೂ ಜನ್ಮ ತಳೆಯಿತು. ಹಾಗೆಂದು ಇಂಥ ಯಶಸ್ಸುಗಳಷ್ಟೇ ಒಂದು ಸಮುದಾಯದ ಅಭೀಪ್ಸೆ ಎಂಬಂತೆ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವುದು ಸ್ವಲ್ಪ ಅತಿ. ಅಥವಾ ಒಂದು ಸಂಚಿನ ಭಾಗ ಎಂದು ಹೇಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಜಾಗತೀಕರಣವೂ ದಲಿತರನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಅಪೇಕ್ಷೆ ಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಪ್ರಭುತ್ವದಿಂದ ಲಾಭ ಪಡೆಯುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಪ್ರಭುತ್ವದ ನೀತಿಗಳ ಗುಣಗಾನ ಮಾಡುವ ದಲಿತ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಒಬ್ಬ ದಲಿತ ತನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಬಹುದು. ಹಾಗೆಯೇ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಅಥವಾ ಮತ್ತೇನಕರು ದೊಡ್ಡ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡುವ ಉದ್ಯಮಿಗಳೂ ಆಗಬಹುದು. ಆದರೆ ದಲಿತ ವಿಮೋಚನೆಯ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಇವರಾರಿಗೂ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರವಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದ ಮಾತ್ರ. ಈಗ `ದಲಿತ ಬಂಡವಾಳ~ವನ್ನು  ದಲಿತ ವಿಮೋಚನೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯೆಂಬಂತೆ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಯಾವೊಬ್ಬರಿಗೂ `ದಲಿತ~ ಮತ್ತು `ಬಂಡವಾಳ~ ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಕುರಿತಂತೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಜ್ಞಾನವೂ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದಂತೂ ಸತ್ಯ. ನಾನು ಬೃಹತ್ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದರ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾಗಿದ್ದವನು. ಇವರೆಲ್ಲರಿಗಿಂತ ಚೆನ್ನಾಗಿ ನಾನು ಬಂಡವಾಳ ಎಂದರೆ ಏನು ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಣಾಮವೇನು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತಂತೆ ಅಧಿಕಾರಯುತವಾಗಿ ಹೇಳಬಲ್ಲೆ.

ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭುತ್ವ ಸಾಧಿಸುವುದು ದಲಿತ ವಿಮೋಚನೆಯ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆ ಎನ್ನುವ ವಾದದ ಕುರಿತಂತೆ ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೇನು?
ವರ್ತಮಾನದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವುದಕ್ಕೆ ನನಗೆ ಯಾವ ಕಾರಣಗಳೂ ಇಲ್ಲ. ಅದೊಂದು ಶ್ರೀಮಂತ ಭಾಷೆ. ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಭಾಷೆಯೂ ಹೌದು. ಹಾಗೆಯೇ ಇದು ವಿದ್ವತ್ತಿನ ಭಾಷೆಯೆಂಬುದೂ ನಿಜವೇ.

ದಲಿತರೂ ಇದನ್ನು ಕಲಿಯುವುದು ಪ್ರಭುತ್ವ ಸಾಧಿಸುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದೇ. ಆದರೆ ಮತ್ತೆ ಇದು ಒಂದು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಚಿಂತನೆ ಮಾತ್ರವಾಗಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಲಿಯುವುದು ತಮಗೆ ಅವಕಾಶಗಳ ಬಾಗಿಲನ್ನು ತೆರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ದಲಿತರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲವೇ? ವೃತ್ತಿ ಶಿಕ್ಷಣ  ಪಡೆದರೆ ತಮಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಉದ್ಯೋಗ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ದಲಿತರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲವೇ? ಇವೆಲ್ಲವೂ ಅವರಿಗೆ ಗೊತ್ತು. ಆದರೆ ಅವರ ಬದುಕಿನ ವಾಸ್ತವಗಳು ಇಂಥ ಅರಿವಿದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಶೇಕಡಾ 70ರಷ್ಟು ದಲಿತರು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಮಾನವಿಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತರಾಗಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಇಂದು ಜಾಗತೀಕರಣ ಜನರಿಂದ ಕಿತ್ತುಕೊಂಡಿರುವ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಎಲ್ಲೆಡೆಯೂ ದೊರೆತರಷ್ಟೇ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಪರಿಹಾರ ಸಾಧ್ಯ.

ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಎಂದರೆ ಒಂದು ಸಂಸ್ಕೃತಿ. ಅದನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರೊಂದಿಗೆ ದಲಿತರು ತಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಹೇರಲಾಗಿರುವ ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ದೇವಿಯ ಆರಾಧನೆ ಅಗತ್ಯ ಎಂಬ ವಾದವಿದೆಯಲ್ಲಾ?
ನಿಮ್ಮ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ನೆಲೆಗಟ್ಟು ಭದ್ರವಾಗಿದ್ದರೆ ಯಾವ ಭಾಷೆಯ ಮೇಲೂ ಯಾವ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಪ್ರಭುತ್ವ ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅದರ ಹಿಂದೆಯೇ ಬರುತ್ತದೆ. ಅದು ಬಿಟ್ಟು ಕುದುರೆಯ ಮುಂದೆ ಗಾಡಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ ಯಾವ ಪ್ರಯೋಜನವೂ ಇಲ್ಲ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ದೇವಿಯ ಆರಾಧನೆ ದಲಿತ ವಿಮೋಚನೆಯ ಹಾದಿ ಎಂಬುದು ಮೂರ್ಖತನದ ಪರಮಾವಧಿ.

`ಬಹುಜನ ಸಮಾಜ~ ರಾಜಕಾರಣ ದಲಿತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ?
`ಬಹುಜನ~ ಎಂಬುದು ಒಂದಷ್ಟು ಜಾತಿಗಳ ತತ್‌ಕ್ಷಣದ ಅಗತ್ಯಗಳ ಒಟ್ಟುಗೂಡುವಿಕೆಯೇ ಆದರೆ ಅದರಿಂದ ಯಾವ ಪ್ರಯೋಜನವೂ ಇಲ್ಲ. ಈ `ಬಹುಜನ~ ಕಲ್ಪನೆ ಸಮಾನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ವರ್ಗವೊಂದರ ಒಟ್ಟುಗೂಡುವಿಕೆಯಾದರೆ ಕೇವಲ ದಲಿತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಎಲ್ಲರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನೂ ಪರಿಹರಿಸಬಲ್ಲದು.