ಮಾಂತ್ರಿಕ ಜಾಮೀಯಾ

ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ 250 ವಿಶೇಷ ಕಮಾನುಗಳಿದ್ದು, ಯಾವ ಕೋನದಿಂದ ನೋಡಿದರೂ ಈ ಕಮಾನು ಒಂದೇ ರೀತಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ! ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ 75 ಸಣ್ಣ ಗುಮ್ಮಟ (ಗುಮ್ಮಜ್) ಹಾಗೂ ಐದು ದೊಡ್ಡ ಗುಮ್ಮಟ, ಸುತ್ತಲೂ 27 ತ್ರಿಕೋನಾಕಾರದ ಗುಮ್ಮಟಗಳಿದ್ದು, ಒಟ್ಟೂ 107 ಗುಮ್ಮಟಗಳು ಕಣ್ಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿವೆ.

ಮಧ್ಯದ ಗುಮ್ಮಟವು 63 ಅಡಿ ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ಆಧಾರಸ್ತಂಭವಿಲ್ಲದೆ ನಿಂತಿದೆ! ಈ ಮಧ್ಯದ ಗುಮ್ಮಟಕ್ಕೆ ‘ಕಿಬಲಾ’ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಿಬಲಾದಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಟೇಶ್-ಇಮಾಮ್ (ಮುಲ್ಲಾಸಾಬ್) ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಧ್ವನಿವರ್ಧಕ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಈ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಮಸೀದಿಯ ಮೂಲೆಮೂಲೆಗಳಲ್ಲೂ ಕೇಳಿಸುತ್ತದೆ!

ಒಂದು ಬಾರಿಗೆ 11 ಸಾವಿರ ಜನರು ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡಬಹುದಾದಷ್ಟು ವಿಶಾಲ ಪ್ರಾಂಗಣವಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುವುದು ಮಸೀದಿ ಆಚೆಗೆ ಅಷ್ಟೇ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ. ಕಿಬಲಾದ ಸುತ್ತ ಅಯಸ್ಕಾಂತೀಯ ಶಕ್ತಿ ಇರುವ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿರುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಎನ್ನುವುದು ತಜ್ಞರ ಅಭಿಮತ.

ಮಹಿಳೆಯರಿಗೂ ಪ್ರವೇಶ
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಮಸೀದಿ ಅಥವಾ ದರ್ಗಾಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಪ್ರವೇಶ ನಿಷಿದ್ಧ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೂ ಪ್ರವೇಶವಿದೆ ಅದಲ್ಲದೆ ಮಸೀದಿ ಸುತ್ತಲೂ ತಿರುಗಾಡಿ ಅದರ ಸೊಬಗನ್ನು ಸವಿಯಬಹುದು.1367ರಲ್ಲಿ ಬಹಮನಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪಟ್ಟವನ್ನೇರಿದ ಸುಲ್ತಾನ ಫಿರೋಜ್ ಷಾ ಬಹಮನಿ ಈ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನೆಂದು, ಈ ಸುಲ್ತಾನ ಸ್ತ್ರೀಯರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದನು ಎನ್ನುತ್ತದೆ ಇತಿಹಾಸ.

ಭಾರತೀಯ ಹಾಗೂ ಪರ್ಷಿಯನ್ (ಇಂಡೋ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್) ವಾಸ್ತು ಶೈಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಈ ಮಸೀದಿ 216 ಅಡಿ ಉದ್ದ, 176 ಅಡಿ ಅಗಲ ಇದೆ. 38,016 ಚದರ ಅಡಿ ವಿಸ್ತಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಭಾರತದ ಏಕೈಕ ಮಸೀದಿಯೆಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಇದರದ್ದು.
‘ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಅದ್ವಿತೀಯ ಹಾಗೂ ಅನುಪಮ ನಿರ್ಮಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದು. ಭಾರತದ ಯಾವ ಸ್ಮಾರಕವೂ ಇದಕ್ಕೆ ಸರಿಸಾಟಿಯಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಫರ್ಗುಸನ್.

ಮಾಂತ್ರಿಕ ಸ್ಪರ್ಶ ನೀಡಲಾದ ಈ ಮಸೀದಿ ಸ್ಪೇನ್ ಬಿಟ್ಟರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೂ ಇಲ್ಲ. ಅಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ ಮಸೀದಿ ಮತ್ತು ಕೋಟೆಯ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿಯೇ ನೀರಿನ ಕಾಲುವೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಡೀ ಕೋಟೆಗೆ ಕವಚ ಎನಿಸುವಂತೆ ಆರು ಗೋಪುರಗಳ ಜೊತೆ 40 ಚದರ ಅಡಿ ವಿಶಾಲ ಗೋಪುರ ಸ್ಮಾರಕದ ಸೊಬಗನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ.

ಅದ್ವಿತೀಯ ಸ್ಮಾರಕವಾದ ಜುಮ್ಮಾ ಮಸೀದಿ, ಆಧುನಿಕ ನಾಗರಿಕತೆಗೆ ಸವಾಲಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ದೇಶದ ಕೆಲವೇ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಮಾರಕಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಕೂಡ ಒಂದು ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಾತಿಲ್ಲ.