ಯೂಫ್ರಟಿಸ್ – ಟೈಗ್ರಿಸ್‌ ನದಿಗಳ ನಡುವೆ...

ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿಯ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಅಮೆರಿಕ ಹೊಡೆದುರುಳಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಇರಾಕ್‌ನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಈಗ ಹೇಗಿದೆ? ಅಲ್ಲಿನ ಜನಜೀವನ ಹೇಗಿದೆ? ಎಂಬ ಕುತೂಹಲದೊಂದಿಗೆ ಬಾಗ್ದಾದ್‌ ಮತ್ತು ಕರ್ಬಾಲಾದಲ್ಲಿ ಅಡ್ಡಾಡಿದರೆ, ಅಲ್ಲಿನ ಗೋಡೆ ಗೋಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವುದು ಹುತಾತ್ಮರ ಭಾವಚಿತ್ರಗಳು! ಎಲ್ಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನೂ ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಈ ಚಿತ್ರಗಳ ಸರಣಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲೇ ದಿನಕ್ಕೆ ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಆಗಷ್ಟೇ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಿಂದ ಬಂದ ಮೃತದೇಹದ ಮೆರವಣಿಗೆಯೂ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ.

ಕರ್ಬಲಾದ ಇಮಾಂ ಹುಸೇನ್ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಎದುರೇ ಇರುವ ‘ಅಲ್ ಸಫೀರ್ ಅಲ್ ಹುಸೈನ್’ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲಿದ್ದ ಆದಿಲ್ ಫೋಜಿ ಮಲಗಿದ್ದಲ್ಲಿಂದಲೇ ಬಲಗೈಯ ಬೆರಳುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಜಯದ ಸಂಕೇತವನ್ನು ತೋರುತ್ತಲೇ ನಮ್ಮನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು. ಶುಶ್ರೂಷಕಿ ಬಂದು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಮಂಚವನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೇರಿಸಿದರು. ಆಗ ಆದಿಲ್ ‘ಕಾಲುಗಳೆರಡಕ್ಕೂ ಬಲವಿಲ್ಲ’ ಎಂದರು.

ಈಗಷ್ಟೇ ಮೂವತ್ತೈದು ವರ್ಷ ತುಂಬುತ್ತಿರುವ ಆದಿಲ್, ಇರಾಕ್‌ ಅನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯರು ‘ದಾಯಿಷ್’ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ‘ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಇರಾಕ್ ಅಂಡ್ ಸಿರಿಯಾ’ (ಐಸಿಸ್) ಕಪಿಮುಷ್ಠಿಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಹೋರಾಡುತ್ತಿರುವ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕರ ಪಡೆಯ ಯೋಧ. ‘ದಾಯಿಷ್’ ಒಂದು ದುಷ್ಟ ಶಕ್ತಿ. ಅವರಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಹೋರಾಡುವ ಧೈರ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೇ ಅವರು ಮರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಗುಂಡು ಹಾರಿಸುತ್ತಾರೆ’ ಎಂದು ವ್ಯಂಗ್ಯವಾಡುವ ಆದಿಲ್‌ ಅವರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕರೆ ಮತ್ತೆ ರಣರಂಗಕ್ಕೆ ತೆರಳುವಷ್ಟು ಉತ್ಸಾಹವಿದೆ. ಕಾಲುಗಳ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡ ಫಿರಂಗಿಯನ್ನು ಸಿಡಿಸಿದ ‘ಐಸಿಸ್‌’ನ ಹುಟ್ಟಡಗಿಸಬೇಕೆಂಬ ಸಿಟ್ಟೂ ಇದೆ.

ಸದ್ದಾಂ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇರಾಕಿ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಆದಿಲ್ ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರ ಬಂದ ಮೇಲೆ ಊರಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದ್ದರು. ಎಲ್ಲವೂ ಸರಿಯಾಗಿದ್ದರೆ ಆದಿಲ್ ಈಗ ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಮಲಗಿರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಿಂದೆ ಅಮೆರಿಕನ್ನರೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿದಂತೆ ಈಗ ‘ಐಸಿಸ್’ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಇಳಿಯಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವೂ ಇರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಬಹುಶಃ ಇರಾಕ್ ಮತ್ತು ಸಿರಿಯಾ ಗಡಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಶಾಂತ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರೇನೋ.

ಮೆಸಪಟೋಮಿಯಾ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಯೂಫ್ರಟಿಸ್ ಮತ್ತು ಟೈಗ್ರಿಸ್ ನದಿಯ ನಡುವಣ ಫಲವತ್ತಾದ ಭೂಮಿ ಈ ಬಗೆಯ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಅವಕಾಶ ಕಳೆದೊಂದು ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೊರೆತೇ ಇಲ್ಲ. ಸದ್ದಾಂ ಅಂತ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಇರಾಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಂಡದ್ದು ಅರಾಜಕತೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ಪರ್ವ. ‘ಐಸಿಸ್’ ಅದರ ಮೂರ್ತ ರೂಪಗಳಲ್ಲೊಂದು ಒಂದು ಮಾತ್ರ.
                                          * * *
‘ಅಲ್ ಸಫೀರ್ ಅಲ್ ಹುಸೇನ್’ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಿಂದ ಹೊರಗೆ ಕಾಲಿರಿಸಿದರೆ ಇರುವೆಯಂತೆ ಸಾಲುಗಟ್ಟಿ ಸಾಗುವ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ನೀರು ತುಂಬಿಕೊಂಡವರ ಸಂಖ್ಯೆಯೇ ದೊಡ್ಡದಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಹಜರತ್ ಹುಸೇನ್ ಅವರ ಹತ್ಯೆಯ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡು ‘ಅಳುವ ವಿಧಿ’ಯನ್ನು ಪೂರೈಸುವವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಸಣ್ಣದೇನೂ ಇಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಕೆಲವೇ ಹೆಜ್ಜೆಗಳ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಜೈನಬ್ ದಿಣ್ಣೆಯ ಮೇಲಿನ ಸ್ಮಾರಕವನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸುವ ಹೆಂಗಳೆಯರ ಕಣ್ಣಾಲಿಗಳ ತುಂಬ ನೀರು ತುಂಬಿರುತ್ತದೆ. ಹಜರತ್ ಹುಸೇನ್‌ರ ಸೋದರಿ ಜೈನಬ್ ಈ ದಿಣ್ಣೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತು ಉಮ್ಮಯಾದ್ ದೊರೆ ಯಜೀದ್‌ನ ಸೇನೆ ತನ್ನ ಸೋದರನನ್ನು ಕ್ರೂರವಾಗಿ ಕೊಲ್ಲುವುದನ್ನು ಕಂಡ ಐತಿಹ್ಯವಿದೆ.

ಈ ದುಃಖದ ಮಡುವಿನಲ್ಲೇ ‘ಲಾ ಇಲಾಹ ಇಲ್ಲಲ್ಹಾ’ ಎಂಬ ಸ್ತುತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಮವಸ್ತ್ರ ತೊಟ್ಟ ಯೋಧರು ಆಗಮಿಸಿದರೆಂದರೆ ‘ಐಸಿಸ್’ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಹುತಾತ್ಮನಾದ ಯೋಧನ ಮೃತದೇಹ ಎನ್ನುವುದು ಖಚಿತವಾಗುತ್ತದೆ. ಯೂಫ್ರಟಿಸ್ ನದಿಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲಿದ್ದ ಈ ಪ್ರದೇಶ ನಗರವಾದದ್ದೇ ಹಜರತ್ ಹುಸೇನ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದ ಸಮೇತ ಹುತಾತ್ಮರಾಗುವುದರೊಂದಿಗೆ. ಆಡಳಿತದ ಮುಂದಾಳ್ತನ ವಂಶಪಾರಂಪರ್ಯವಾಗಿ ವರ್ಗಾವಣೆ ಆಗುವುದಲ್ಲ.

ಅದು ಜನರು ಇಚ್ಛಿಸುವ ನಾಯಕರಿಗೆ ವರ್ಗಾವಣೆ ಆಗಬೇಕು ಎಂಬ ತತ್ವ ಮರೆತದ್ದನ್ನು ಉಮ್ಮಯಾದ್ ವಂಶದ ದೊರೆಗಳಿಗೆ ನೆನಪಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಬಂದ ಪ್ರವಾದಿ ಮುಹಮ್ಮದರ ಮೊಮ್ಮಗ ಹಜರತ್ ಹುಸೇನ್ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಕ್ರೂರವಾಗಿ ಕೊಲೆಗೀಡಾದ ಸ್ಥಳವಿದು. ಈ ಘಟನೆ ಇಸ್ಲಾಮನ್ನು ಸುನ್ನಿ ಮತ್ತು ಶಿಯಾ ಪಂಥಗಳನ್ನಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಿತು.

ಇರಾಕ್‌ನ ರಾಜಧಾನಿ ಬಾಗ್ದಾದ್‌ನಿಂದ 100 ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಕರ್ಬಲಾಕ್ಕೆ ವಾರ್ಷಿಕ ಐವತ್ತು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಿಗಳು ಸಂದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನೊಂದು ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳವಾಗಲು ಬಿಡಬಾರದೆಂಬ ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಹಲವು ರಾಜರಿಂದ ನಡೆಯಿತು. ಅಷ್ಟೇಕೆ, ಸದ್ದಾಂ ಹುಸೇನ್ ಆಡಳಿತದ ಅವಧಿಯಲ್ಲೂ ಕರ್ಬಲಾ ಸಂದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ವೀಸಾ ಪಡೆಯಲು ಬಹಳಷ್ಟು ಅಡೆತಡೆಗಳಿದ್ದವು. ಆದರೆ 2003ರಿಂದ ಈಚೆಗೆ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹಲವು ಪಟ್ಟು ಏರಿದೆ. ಸಮೀಪದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಬಾಂಬ್ ಸ್ಫೋಟಗಳ ನಂತರವೂ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯೇನೂ ಕುಸಿದಿಲ್ಲ.

ಹಜರತ್ ಹುಸೇನ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಪರಿವಾರದ ಸಮಾಧಿಗಳಿರುವ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಶೇಕ್ ಮೆಹ್ದಿ ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ– ‘‘ಇದೊಂದು ಪ್ರತಿಭಟನೆ. ಇಮಾಂ ಹುಸೇನ್ ಅವರ ಹುತಾತ್ಮತೆಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಜನರು ಹೇಳಿದ್ದು ಹೀಗೆ...’’
* * *
‘‘ನನ್ನ ಗಂಡನನ್ನೂ ಮಗನನ್ನೂ 2006ರಲ್ಲಿ ಅಲ್‌ ಖೈದಾ ಕೊಂದುಬಿಟ್ಟಿತು’’ ಎಂದು ಕಣ್ಣೀರಾಗುವ ಸೈಯೀದಾ ರುಖಿಯಾ ಮೋಸುಲ್ ನಗರದವರು. ಗಂಡ ಚಾಲಕನಾಗಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಈ ಗೃಹಿಣಿ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಉಪಾಹಾರ ಗೃಹ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದವರು. ಅಲ್ ಖೈದಾದ ಒಂದು ರಾತ್ರಿ ನಡೆಸಿದ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಸೈಯೀದಾ ಅವರ ಗಂಡ ಮತ್ತು ಮಗ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾದರು. ದುರಂತವನ್ನು ತಾಳಿಕೊಂಡೇ ಊರಿನಲ್ಲೇ ಉಳಿದ ಅವರು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ದುರಂತವನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು.

ಅವರ ಎರಡನೇ ಮಗನೂ 2008ರಲ್ಲಿ ಅಲ್ ಕೈದಾದ ಬಾಯಿಗೆ ತುತ್ತಾದ. ಮೋಸುಲ್‌ಗೆ ‘ಐಸಿಸ್’ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆದ ಮೇಲೆ ಸೈಯಿದಾ ಅವರಿಗೆ ಇನ್ನು ತಾನು ಬದುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಅನ್ನಿಸಿತು. ಉಳಿದೊಬ್ಬ ಮಗ ಮತ್ತು ಮಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಅವರು ಹುಟ್ಟಿದೂರು ಬಿಟ್ಟು ನಡೆಯಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ಮತ್ತೆಲ್ಲೋ ಸಿಕ್ಕ ಯಾವುದೋ ವಾಹನವೇರಿ ಯಾವ್ಯಾವುದೋ ಊರಿನಲ್ಲಿರುವ ಹುಸೈನಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ (ಶಿಯಾ ಮುಸ್ಲಿಮರು) ಏಳೆಂಟು ತಿಂಗಳು ಕಳೆದು, ಕೊನೆಗೆ ಕರ್ಬಲಾ ಸೇರಿದರು.

ಇಲ್ಲಿ ಸೈಯಿದಾ ಅವರಿಗೆ ‘ಇಮಾಂ ಹುಸೇನ್ ಕ್ಷೇತ್ರ’ ಆಂತರಿಕ ನಿರ್ವಸಿತರ ಶಿಬಿರದಲ್ಲೊಂದು (‘ಐಡಿಪಿ’ ಶಿಬಿರ) ನೆಲೆ ಕಲ್ಪಿಸಿದೆ. ಅವರ ಮಗನೀಗ ಹಷದ್ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕರ ಪಡೆಯ ಸದಸ್ಯ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರುವ ಮಹಿಳಾ ಸದಸ್ಯರ ಹೊಟ್ಟೆಪಾಡನ್ನು ಹುಸೇನ್ ಕ್ಷೇತ್ರವೇ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.
* * *
‘ಲಬ್ಬೈಕ ಯಾ ಹುಸೇನ್’. ಇದು ಕರ್ಬಲಾದ ಐಡಿಪಿ ಶಿಬಿರದೊಳಗೆ ಆಟವಾಡುತ್ತಿರುವ ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಸಣ್ಣ ಧ್ವನಿಯಾಗಿ ಆದರೆ ಉಚ್ಚ ಸ್ಥಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಮೊಳಗಿಸುವ ಘೋಷಣೆ. ಇದು ಮಕ್ಕಳ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಬರಬೇಕಾದ ಘೋಷಣೆಯಲ್ಲ; ರಣರಂಗದಲ್ಲಿ ದಾಳಿಗೆ ಮುನ್ನ ಸೈನಿಕರು ಮೊಳಗಿಸುವ ಘೋಷಣೆ.
ಕರ್ಬಲಾದ ‘ಐಡಿಪಿ’ ಶಿಬಿರದಲ್ಲಿ ನೂರರಿಂದ ನೂರಿಪ್ಪತ್ತು ಚದರ ಅಡಿ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ 1197 ಶೆಡ್ಡುಗಳಿವೆ.

ಇಲ್ಲಿರುವವರೆಲ್ಲಾ ‘ಐಸಿಸ್’, ‘ಅಲ್‌ ಕೈದಾ’ ಇತ್ಯಾದಿ ದಾಳಿಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಮೋಸುಲ್, ಸಲಾಹದೀನ್ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಿಂದ ಗುಳೆ ಬಂದಿರುವವರು. ಊರಲ್ಲಿನ ಕೃಷಿ, ವ್ಯಾಪಾರ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ತೊರೆದು ಬಂದು ಇಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆಲ್ಲ ತಮ್ಮ ಹುಟ್ಟಿದೂರಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕೆಂಬ ಹಂಬಲವೇನೋ ಇದೆ. ಆದರೆ ಅದು ಯಾವತ್ತು ಎಂಬುದು ಯಾರಿಗೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.

ಬೆರಳುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಜಯದ ಸಂಜ್ಞೆ ತೋರಿಸುತ್ತಾ ರಣಘೋಷಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗುವ ಮಕ್ಕಳಿಗದು ಆಟವಾಗಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಇದು ಇರಾಕ್‌ನ ಖಾಸಗಿ ‘ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕ’ರ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ಯಾರು ಸೇರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದರ ಸೂಚನೆಯೂ ಹೌದು.