ಸಹಿಸೋದು ಸಾಧ್ಯವೇ ?

ಬೀದಿ ನಾಯಿಗಳ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಂದು ನಿನ್ನೆಯದಲ್ಲ. ‘ನಾಯಿಕಾಟ’ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು ಎಂಬ ಮಾತು ತೇಲಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ನಾಯಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ಕೊಲ್ಲುವುದು ಸರಳ ಪರಿಹಾರ ಎನ್ನುವ ವಾದವನ್ನೂ ಹಲವರು ಹೂಡುತ್ತಾರೆ. ಇಂಥ ವಾದ– ವಿವಾದ, ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಮೂಲ ಸಮಸ್ಯೆ ಮಸುಕಾಗಿ, ಶಾಶ್ವತ ಪರಿಹಾರ ಮರೀಚಿಕೆಯಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯುತ್ತಿದೆ.

ನಗರದಲ್ಲಿ ನಾಯಿ ಕಚ್ಚಿ ಯಾರಿಗೇ ತೊಂದರೆಯಾದರೂ ಮೊದಲು ಪಾಲಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ದೋಷಾರೋಪಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾಲಿಕೆ ಕಚೇರಿಗೆ ಕರೆ ಮಾಡಿ ನಮ್ಮ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ನಾಯಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಎಂದು ಜನರು ಒತ್ತಡ ಹೇರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ನಾವು ಯೋಚಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯಗಳೂ ಕೆಲವಿವೆ.

ನಾಯಿಗಳೇಕೆ ಹೀಗಾದವು? ಅವೇಕೆ ಮನುಷ್ಯರ ಮೇಲೆ ತಿರುಗಿ ಬಿದ್ದಿವೆ? ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವರದಿಯಾಗುವಷ್ಟು ರೋಚಕವಾಗಿ ನಿಜಕ್ಕೂ ನಾಯಿಗಳು ವರ್ತಿಸುತ್ತವೆಯೇ?
ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಸರಳ. ಜೀವಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆಯಾಗುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎದುರಾದಾಗ ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಪ್ರಾಣಿ ಜಗತ್ತು ಆತ್ಮರಕ್ಷಣೆಗೆ ಮುಂದಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಕಾರ್ಯ–ಕಾರಣ ಯೋಚಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮನುಷ್ಯನಷ್ಟು ಇಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವುಗಳ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ತೀವ್ರವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಬೇರೆಯವರಿಂದ ತೊಂದರೆಯಾದಾಗ ಅಥವಾ ಅಪರಿಚಿತರು ತಮ್ಮ ಪ್ರದೇಶದೊಳಗೆ ಬಂದಾಗ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸಿಟ್ಟಿಗೇಳುತ್ತವೆ. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನಾಯಿ ಕಚ್ಚುವ ಪ್ರಕರಣಗಳು  ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ವರದಿಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಯುವ ಅವಕಾಶ ಇಲ್ಲದಂತಾಗಿರುವುದೂ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ.

ಸದ್ಯದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮನುಷ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಯಲೂ ಪೋಷಕರು ಬಿಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಒಡನಾಟಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶ ಸಿಗಬೇಕು?
ಪ್ರಾಣಿಗಳ ವರ್ತನೆ ಬಗ್ಗೆ ಕೊಂಚವೂ ಮಾಹಿತಿಯೇ ಇಲ್ಲದ ಮಕ್ಕಳು ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ನಾಯಿ, ಬೆಕ್ಕು, ಹಸು ಕಂಡರೂ ಕಲ್ಲೆಸೆಯುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಹೆದರಿ ಓಡುತ್ತಾರೆ.

ಬಹುತೇಕ ನಾಯಿ ಕಡಿತ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಇಂಥದ್ದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ನಾಯಿಗಳಿಗೆ ಆಹಾರ ಹಾಕುವಾಗ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ.

ದೊಡ್ಡವರೆನಿಸಿಕೊಂಡವರು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ನಾಯಿ, ಕೋತಿ, ಹಸು, ಬೆಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕಂಡ ಕೂಡಲೇ ಕಲ್ಲೆಸೆಯದಂತೆ ತಿಳಿ ಹೇಳಬೇಕು. ಅವುಗಳು ಹಿಂದೆ ಬಂದಾಗ ಗಾಬರಿಗೊಂಡ ಓಡಬಾರದು ಎಂದು ಬುದ್ಧಿ ಹೇಳಬೇಕು. ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುವಾಗ ಕೈಲಿ ತಿನ್ನುವ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಹೋಗದಂತೆ ತಿಳಿಸಿಕೊಡಬೇಕು.

ಅಂಬೆಗಾಲಿಡುವ ಮಕ್ಕಳು ಕೈಯಲ್ಲಿ ತಿಂಡಿ ಹಿಡಿದು ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರ ಹೋಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ರಾತ್ರಿವೇಳೆ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಿಗಳು ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಾಗ ವಾಹನವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಸುಮ್ಮನೆ ಕೆಲ ಸಮಯ ನಿಂತರೆ ನಾಯಿಗಳ ಕೋಪ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅವು ಬೆನ್ನಟ್ಟುವುದು ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಇಷ್ಟು ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿದರೆ ಬಹುತೇಕ ನಾಯಿ ಕಡಿತದ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ.

ಕಸ ಮತ್ತು ನಾಯಿ: ಕಸದ ಅಸಮರ್ಪಕ ನಿರ್ವಹಣೆಯೂ ಬೀದಿನಾಯಿ ಕಾಟಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಕಾರಣ. ದೊಡ್ಡವರು ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ಕಸವನ್ನು (ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು) ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಕುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಬೀದಿಗೆಸೆದ ಕಸ ತಿನ್ನಲು ಕಾಯುವ ನಾಯಿಗಳು ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಪೈಪೋಟಿ ನಡೆಸುತ್ತವೆ. ಮತ್ತೊಂದು ನಾಯಿಯ ಮೇಲಿದ್ದ ಸಿಟ್ಟು, ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಹೋಗುವವರ ಮೇಲೆ ತಿರುಗಿ ಕಡಿತ ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ನಾಯಿಗಳೇಕೆ ಮೇಲೆರಗುತ್ತವೆ
ನಾಯಿಗಳು ಮನುಷ್ಯರ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಲು ಇರುವ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣಗಳು ಇವು.

ಮರಿಗಳ ರಕ್ಷಣೆ: ಮರಿಗಳನ್ನು ಯಾರೇ ಮುಟ್ಟಲು ಹೋದರೂ, ಅವುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ನಾಯಿಗಳು ದಾಳಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ.

ಭಯ: ಮಲಗಿರುವ ನಾಯಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುವುದು, ಬಾಲ ಎಳೆಯುವುದು, ಕಾಲು ತುಳಿಯುವುದು ಮಾಡಿದಾಗ ಏನಾಗುತ್ತಿದೆ, ಯಾರು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನೂ ಗಮನಿಸದೇ ಅವು ಬಾಯಿ ಹಾಕುತ್ತವೆ.

ಆಹಾರ ಸೇವನೆ: ಮನುಷ್ಯನ ಆಹಾರ ಸೇವನೆ ಕ್ರಮಕ್ಕೂ ನಾಯಿಗಳ ಆಹಾರ ಸೇವನೆ ಕ್ರಮಕ್ಕೂ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ನಾಯಿಗಳು ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುವಾಗ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಸಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಸಾಕಿದ ನಾಯಿಗಳಲ್ಲೂ ಇರುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗುಣ.

ತನ್ನ ಸುಪರ್ದಿಯ ಪ್ರದೇಶ: ನಾಯಿಗಳು ಸಹ ಸಂಘ ಜೀವಿಗಳೇ. ಅವುಗಳು ತಾವು ವಾಸಿಸುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಪರಿಚಿತರು ಹಾಗೂ ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದವಾಗಿ ಯಾರೇ ಬಂದರೂ ಸಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಮನುಷ್ಯರಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಣಿಗಳಾಗಲಿ ಗಡಿ ದಾಟುವವರೆಗೂ ಬೊಗಳುತ್ತಾ ಹಿಂಬಾಲಿಸುತ್ತವೆ. ಇರುಗಿ ಬಿದ್ದರೆ, ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಕಚ್ಚಲು ಬರುತ್ತವೆ.

ಪ್ರಚೋದನೆ: ಮಲಗಿರುವ ನಾಯಿಗೆ ಹೊಡೆದರೆ, ಅದು ಯಾರು ಹೊಡೆದರು ಎಂಬುದನ್ನೂ ಗಮನಿಸದೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವವರ ಮೇಲೆ ಎರಗುತ್ತದೆ. ನಾಯಿಗಳು ಜಗಳವಾಡುವಾಗ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಯಾರೇ ಇದ್ದರೂ ಅಪಾಯ.

ರೇಬಿಸ್‌: ರೇಬಿಸ್ ಸೋಂಕಿತ ನಾಯಿಗಳಿಗೆ ಈ ಮೇಲಿನ ಯಾವ ಕಾರಣಗಳೂ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅವುಗಳಿಗೆ ಏನಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದಬುದರ ಪರಿವೆಯೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವುಗಳು ಯಾರ ಮೇಲೆ ಬೇಕಾದರೂ ದಾಳಿ ಮಾಡಬಹುದು.  

ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳು ಹೆಚ್ಚು
ನಾಯಿ ಕಡಿತ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಮಾರ್ಚ್‌–ಏಪ್ರಿಲ್ ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್–ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವರದಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ನಾಯಿಗಳು ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಅವುಗಳ ವರ್ತನೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿರುವುದೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ.

ಅಪಾರ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಜೊತೆಗೆ ಹಸಿವೆಯೂ ಬಂತು...
ನಗರದಲ್ಲಿ ಅಪಾರ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್‌ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ ನಾಯಿಗಳಿಗೆ ಆಹಾರದ ಸಮಸ್ಯೆಯೂ ಉಲ್ಬಣಿಸಿದೆ. ಧರೆಗಿಳಿದು, ಗೇಟ್ ದಾಟಿ ಬೀದಿ ನಾಯಿಗೆ ಆಹಾರ ಹಾಕುವ ವ್ಯವಧಾನ ಇರುವ ಅಪಾರ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್‌ ವಾಸಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ವಿರಳಾತಿವಿರಳ. ಹೀಗಾಗಿ ನಾಯಿಗಳಿಗೆ ಆಹಾರ ಹುಡುಕಿಕೊಳ್ಳುವುದೇ ಸವಾಲಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ನಾಯಿಗಳು ಮಾಂಸ, ಕೊಳೆತ ಕಸದ ರಾಶಿ ಹುಡುಕಿ ಅಲೆಯುತ್ತವೆ.