ಸೌರಶಕ್ತಿ ಆಗಲಿ ‘ಜನಶಕ್ತಿ’
ಸೌರಶಕ್ತಿ ಎಂದರೆ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿನಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಶಕ್ತಿ. ನೀರಿನಿಂದ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಜಲ ವಿದ್ಯುತ್ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಖರ್ಚಿನಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಇಂಧನ. ಆದರೆ ಗಾಳಿಯಿಂದ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್‌ಗೆ ಅಪಾರ ಬಂಡವಾಳ ಬೇಕು.
ಗಾಳಿ ವಿದ್ಯುತ್‌ಗೆ ಚಕ್ರ ತಿರುಗಲು ಪ್ರಬಲವಾದ ಗಾಳಿಯ ಅಲೆ ಇರಬೇಕು. ಸೌರಶಕ್ತಿಗೆ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಜಾಗ ಬೇಕಲ್ಲದೆ, ಸೂರ್ಯನ ಪ್ರಖರ ಬೆಳಕು ಸಹ ಇರಬೇಕು. ಮೋಡ ಇದ್ದಾಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ರಾತ್ರಿ ಹೊತ್ತು ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನೀರಿನ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯ ಅಭಾವದಿಂದ ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಈಗೀಗ ನಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ಈಗಾಗಲೇ ಹಲವಾರು ಮುಂದುವರಿದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಆಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸೌರಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ಹರಿಸಿವೆ.
ಸೌರಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಫೋಟೊ ವೋಲ್ಟಾಯಿಕ್ ಮತ್ತು ಥರ್ಮಲ್ ಎಂಬ ಎರಡು ವಿಧಾನಗಳಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯದರಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿದ್ದಾಗ ಮಾತ್ರ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸಾಧ್ಯ. ಥರ್ಮಲ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಿನ ಹೊತ್ತು ಸೂರ್ಯನ ಬಿಸಿಲನ್ನು ನೀರು, ಉಪ್ಪು, ಮರಳಿನಲ್ಲಿ ಶೇಖರಿಸಿ ರಾತ್ರಿಯೂ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಆದರೆ ಮತ್ತೆ ಈ ವಿಧಾನ ಹೆಚ್ಚು ತುಟ್ಟಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಕಳೆದ 2-–-3 ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಸಿ ನೀರಿಗಾಗಿ ಸೋಲಾರ್ ವಾಟರ್ ಹೀಟರ್ ಬಳಸುವುದನ್ನು ಕಲಿತುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಸರ್ಕಾರ ಇದಕ್ಕೆ ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ಸಬ್ಸಿಡಿ, ವಿದ್ಯುತ್ ಶುಲ್ಕದಲ್ಲಿ ರಿಯಾಯಿತಿ ಕೊಡುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಹಾಗಿದ್ದರೂ ಇನ್ನೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಮನೆಗಳಲ್ಲೂ ಇವು ಬಳಕೆಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಇವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ ಬಹುತೇಕರು ಎಂದಿನಂತೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಗೀಸರ್‌ಗಳನ್ನೇ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಹೊಸ ಮನೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವಾಗ ಇವುಗಳ ಅಳವಡಿಕೆ ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಅದರಿಂದ ಬೆಳಗಿನ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಾಗುವ ಲೋ ವೋಲ್ಟೇಜ್ ಕೊರತೆ ತಪ್ಪಿಸಬಹುದಲ್ಲದೆ ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿದ್ಯುತ್ ಉಳಿಸಬಹುದು. ಕೆಲವೆಡೆ ಸಂಚಾರ ದೀಪ, ಬೀದಿ ದೀಪಗಳಿಗೆ ಸೋಲಾರ್ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅದೇನೂ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವಂತ ಯಶಸ್ಸು ಪಡೆದಿಲ್ಲ. ಹಳ್ಳಿಗಳು ಹಾಗೂ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ಸೋಲಾರ್ ಬೀದಿ ದೀಪಗಳನ್ನು ಹಾಕಬೇಕು.
|
ಇಲ್ಲಿದೆ ಭಾರಿ ಯೋಜನೆ ಅಮೆರಿಕದ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾದ ಮೊಜಾವೇ ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದಾದ ಎರಡು ಸೋಲಾರ್ ಥರ್ಮಲ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸ್ಥಾವರಗಳಿವೆ. 220 ಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ (ಸುಮಾರು ₨ 13,200 ಕೋಟಿ) ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ 392 ಮೆಗಾವಾಟ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೊದಲ ಯೋಜನೆ ಕಳೆದ ಫೆಬ್ರುವರಿಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲೇ ಇರುವ, ಕೆಲ ವರ್ಷ ಹಳೆಯದಾದ 354 ಮೆಗಾವಾಟ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಥರ್ಮಲ್ ಸ್ಥಾವರ ಜಗತ್ತಿನ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದು. ಇಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲೂ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಉತ್ತರ ಕೇಪ್‌ಟೌನ್ ಆಫ್ ಡಿಆರ್ ಎಂಬಲ್ಲಿ 270 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ 85 ಮೆಗಾವಾಟ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. |
ಯೋಜನೆಗಳ ಬೆನ್ನುಹತ್ತಿ: ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯತ್ತ ರಾಜ್ಯ ಈಗಷ್ಟೇ ಕಣ್ಣು ಬಿಡುತ್ತಿದೆ. ಮೇಲ್ಛಾವಣಿ ಸೋಲಾರ್
ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕೆಲ ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದ ಬೆಸ್ಕಾಂನ ಜಾಹೀರಾತಿಗೆ ಜನರಿಂದ ಉತ್ಸಾಹ ಕಂಡುಬರಲಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಸೌರ ನೀತಿಯನ್ನೇ ಪುನರ್ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜನರ ಮುಂದಿಡಲು ಸಿದ್ಧತೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
ಅದೇ ರೀತಿ ರೈತರ 5 ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ 1 ಮೆಗಾವಾಟ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಇತ್ತೀಚಿನ ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾದ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ ಯೋಜನೆ ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿಲ್ಲ. ಕನಿಷ್ಠ 5 ಎಕರೆ ಜಮೀನು, ₨ 12 ಸಾವಿರ ಅರ್ಜಿ ಶುಲ್ಕ, ₨ 1.12 ಲಕ್ಷ ಪ್ರೋಸೆಸಿಂಗ್ ಶುಲ್ಕ, ₨ 10 ಲಕ್ಷ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಕೊಟ್ಟು ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ₨ 7–8 ಕೋಟಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಲದ ಮೂಲಕ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿ 1 ಮೆಗಾವಾಟ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸಿ, 1 ಯುನಿಟ್‌ಗೆ ₨ 7ರಿಂದ 9ಕ್ಕೆ ಅದನ್ನು ಮಾರಿ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಆದಾಯ ಗಳಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವ ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಎಷ್ಟು ರೈತರು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದೇ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ. ಈ ಎಲ್ಲ ಕಾರಣಗಳಿಂದ, ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸರ್ಕಾರ ಯಾವುದೇ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಿದರೂ ಅದು ಜನಸ್ನೇಹಿ ಆಗಿರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದದ್ದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿವೆ?
ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಶಿವಗಂಗಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ 5 ಮೆಗಾವಾಟ್ ಸೋಲಾರ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಅನ್ನು 2011ರಿಂದ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾ ಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಘಟಕ. ಇತರೆಡೆ ಇರುವ ಇದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾದ ಯೋಜನೆಗಳು ಒಂದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಆರಂಭಿಸಿಲ್ಲ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ, ಗುಜರಾತಿನ ಅಮ್ರೇಲಿ, ಆನಂದ್, ಬಸಕಾಂತ್, ಭರೂಚ್, ಜಾಮ್ ನಗರ, ಕಛ್ ಮೊದಲಾದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ 2000 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ 969 ಮೆಗಾವಾಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಉದ್ದೇಶದ ಸೋಲಾರ್ ಪಾರ್ಕ್‌ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದು. 2012ರಿಂದ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಾರಂಭ ಮಾಡಿರುವ ಈ ಘಟಕಗಳ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ 605 ಮೆಗಾವಾಟ್‌ನಿಂದ ಈಗ 805 ಮೆಗಾವಾಟ್ ತಲುಪಿದೆ.
ರಾಜಸ್ತಾನದ ಸಾಂಬಾರ್ ಲೇಕ್‌ನಲ್ಲಿ 4 ಸಾವಿರ ಮೆಗಾವಾಟ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ, ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸ್ಥಾವರ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಥಾರ್ ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ 700ರಿಂದ 2100 ಗಿಗಾವಾಟ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ 1,900 ಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ (ಸುಮಾರು 1.14 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ) ವೆಚ್ಚದ ಯೋಜನೆಗೆ 2009ರಲ್ಲಿ ಚಾಲನೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ನೇಮುಚ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಗವಾನ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ 305 ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ನಲ್ಲಿ 130 ಮೆಗಾವಾಟ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಗುರಿ ಇದೆ. ರೇವಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ₨ 4 ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ವೆಚ್ಚದ 700 ಮೆಗಾವಾಟ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಯೋಜನೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ. ಆಂಧ್ರದ ವಿವಿಧೆಡೆ 3 ಸಾವಿರ ಮೆಗಾವಾಟ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಯೋಜನೆಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಪುನರ್‌ಬಳಕೆ ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯ ಕರಡು ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದೆ.
(ಲೇಖಕರು ಪ್ರಗತಿಪರ ಕೃಷಿಕರು)
ತಾಜಾ ಸುದ್ದಿಗಾಗಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ | ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ | ಐಒಎಸ್ | ನಮ್ಮ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪುಟ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.