ಸ್ವಂತ ಉದ್ಯಮ : ವನಿತೆಯರ ಯಶೋಗಾಥೆ

‘ಅಡುಗೆ ಮನೆಯ ಕಿಟಕಿಯಿಂದ ವಿಮಾನ ನೋಡುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡಿ. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮದೇ ಆದ ಸ್ಪೇಸ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಕಲಿಯಿರಿ. ದೇವರು ಏನೂ ಇಲ್ಲದೇ ಯಾರನ್ನೂ ಭೂಮಿಗೆ ಕಳಿಸಿರುವುದಿಲ್ಲ. ನೀವು ಏನು ಪಡೆದು ಬಂದಿದ್ದೀರಿ, ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಶಕ್ತಿ ಯಾವುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಅದು ಖಂಡಿತ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಎತ್ತರಕ್ಕೇರಿಸುತ್ತದೆ’ ಎನ್ನುವುದು ಯುವತಿಯರಿಗೆ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ನಾನು ಹೇಳುವ ಅನುಭವದ ಮಾತು.

ಮಾಲಾಗೆ ಅಣ್ಣನೇ ಸ್ಪೂರ್ತಿ
‘2006 ನನ್ನ ಪಾಲಿನ ಕರಾಳ ವರ್ಷ. ಬದುಕು ಎಂದೂ ಮಾಗದ ಬರೆ ಎಳೆದಿತ್ತು ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿಗೆ. ನಾನು ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರೀತಿಸುವ, ನನ್ನ ಮೇಲೆ ಜೀವವನ್ನೇ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದ ನನ್ನ ಅಣ್ಣ ಸತೀಶ್ ‘ಹೀಗೆ ಹೋಗಿ ಬಂದೆ ಇರು’ ಎಂದು ಹೋದವ ಹೆಣವಾಗಿದ್ದ. ಕಣ್ಣ ಮುಂದೂ ಕತ್ತಲು, ಮನದ ಒಳಗೂ ಕತ್ತಲು. ದಿಕ್ಕು ತೋಚದಂತಾಗಿತ್ತು. ಪತಿ, ಅತ್ತೆ, ಸ್ನೇಹಿತರು, ಸಂಬಂಧಿಕರು ಯಾರೇ ಏನೇ ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಿದರೂ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿಗದು ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.

‘ಇನ್ನೇನು ಹೊರಗೆ ಹೋದ ಅಣ್ಣ ಬರುವ ಹೊತ್ತಾಯಿತು’ ಎನ್ನುವ ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿಯೇ ದಿನಗಳು ಉರುಳಿದವು.
ಅಪ್ಪ ವೆಂಕಟೇಶ್ ಹಾಗೂ ಅಮ್ಮ ಕಮಲಾ ಸಂಪ್ರದಾಯಸ್ತ ಮನೋಭಾವದವರು. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಎಂದರೆ ಸಹಿ ಹಾಕುವುದನ್ನು, ಪತ್ರ ಓದುವುದನ್ನು ಕಲಿತರೆ ಸಾಕು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಕ್ಷಣ ಏಕೆ? ಎನ್ನುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಾತಾವರಣ ಆಗಿತ್ತು.

ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಎಲ್‌ಸಿವರೆಗೆ ಓದಿದ ಮೇಲೆ ಸಾಕಿನ್ನು ಅಂದರು ಅಪ್ಪ. ಆದರೆ ಅಣ್ಣನಿಗೆ ನನ್ನನ್ನು ಪದವಿವರೆಗೆ ಓದಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಖುಷಿ. ಕೊನೆಗೂ ಅಪ್ಪನನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿ ಕಾಲೇಜು ಸೇರಿಸಿದ್ದ. ಪದವಿಯೂ ಮುಗಿದು, ಮದುವೆಯೂ ಆಗಿತ್ತು. ಮನೆ, ಗಂಡ, ಅತ್ತೆ ಇದಿಷ್ಟೇ ಬದುಕಾಗಿತ್ತು.

ಪತಿ ರವಿಶಂಕರ್ ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಉದ್ಯಮಿ. ದಿನವಿಡಿ ಹೊರಗೇ ಇರುವವರು. ಅಣ್ಣನ ನೆನಪು ಜೀವವನ್ನು ಹಿಂಡುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು. ಅದನ್ನು ಮರೆಯಲು, ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬೇರೆ ಕಡೆ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನನಗೆ ಮೊದಲೇ ಗೊತ್ತಿದ್ದ ಆಭರಣ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದೆ. ಹೊಸ ಹೊಸ ನಮೂನೆ, ನವೀನ ಶೈಲಿ, ವಿಶೇಷ ಲುಕ್ ಇರುವ ಆಭರಣಗಳ ಪ್ರಯತ್ನ ಖುಷಿ ಕೊಡುತ್ತಿತ್ತು.

ಯಾರದೊ ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಉಡುಗೊರೆ ಕೊಡಲೂ ಪತಿಯಿಂದ ಹಣ ಕೇಳಬೇಕಾದಾಗ ಏನೊ ಮುಜುಗರ. ಆದ್ದರಿಂದ ಯಾರದೇ ಸಭೆ–ಸಮಾರಂಭ, ವಿವಾಹ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿದ್ದರೂ ನಾನೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಆಭರಣ ತಯಾರಿಸಿ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ಸರಳವಾದ ಆದರೆ ಆಕರ್ಷಕವಾದ, ನವೀನ ಮಾದರಿಯ ಆಭರಣಗಳು ಬಹು ಬೇಗ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಇಷ್ಟವಾದವು.

ಒಂದು ಬಾರಿ ಹೀಗೇ ಮೇಳವೊಂದರಲ್ಲಿ ನಾನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಆಭರಣಗಳನ್ನೂ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಿಟ್ಟರೆ ಲಾಭ ಬರಬಹುದು ಎಂದು ಒಬ್ಬರು ಹೇಳಿದರು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಆಭರಣಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿುಕೊಳ್ಳಬೇಕಿತ್ತು. ಮದುವೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟ ಚಿನ್ನದ ಆಭರಣಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಅಡವಿಟ್ಟು ₨50 ಸಾವಿರ ಸಾಲ ಪಡೆದೆ. ಆ ಆರಂಭಿಕ ಬಂಡವಾಳವೇ ಆರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ದುಪ್ಪಟ್ಟಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ನನ್ನ ಉಳಿತಾಯ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ₨1.30 ಲಕ್ಷ ಸೇರಿತ್ತು.

ಅಲ್ಲಿಂದ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದು ನನ್ನ ಕೌಶಲವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸಿಕೊಂಡೆ. ಈಗ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಎಂದರೂ ಮೂರರಿಂದ ಐದು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ವ್ಯವಹಾರ ಆಗುತ್ತದೆ. ಇದೆಲ್ಲದರ ಹಿಂದೆ ನನ್ನಣ್ಣನ ಪ್ರೀತಿ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳುವುದನ್ನು ಮಾತ್ರ ನಾನು ಮರೆಯಲಾರೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರ ಮಾಲಾ.

ದುಡಿಮೆಯೇ ಶ್ರೀಕಮಲಾ ಬದುಕು

‘ಆಗಲೂ ನಾನು ದುಡಿಯಬೇಕಿತ್ತು. ಈಗಲೂ ಅಷ್ಟೆ, ದುಡಿಮೆ ನನ್ನ ಎಂದಿನ ಅಗತ್ಯ. ದುಡಿಮೆಯೇ ನನ್ನ ಬದುಕು...

ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಸಾಧಾರಣ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪ–ಅಮ್ಮ, ಮೂರು ಜನ ಸಹೋದರರಿರುವ ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಬೇಗ ನಾವೆಲ್ಲರೂ (ಸಹೋದರರು ಮತ್ತು ನಾನು) ದುಡಿಯಲೇಬೇಕಾದ ಸ್ಥಿತಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿತ್ತು.

ಪಿಯುಸಿ ಮುಗಿಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ತಕ್ಷಣ ಉದ್ಯೋಗ ಸಿಗಬಹುದಾದ ಕೋರ್ಸಿನ ಹುಡುಕಾಟ ನಡೆಸಿದೆ. ಆಗೆಲ್ಲ ಸ್ಟೆನೊಗ್ರಫಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೇಡಿಕೆ ಇತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಆ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡೆ. ₨800 ಸಂಬಳಕ್ಕೆ ಎಂಟು ಗಂಟೆ ಕೆಲಸ. ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಖುಷಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಕಂಪೆನಿ, ಅಲ್ಲಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು... ಹೀಗೆ ಕೆಲ ವರ್ಷಗಳು ಅದೇ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ದುಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಬೇಸರ.

ಮದುವೆಯಾಯಿತು, ಮಗಳೂ ಹುಟ್ಟಿದಳು. ಆದರೆ ಏಕೋ ಬದುಕು ನಿಂತಲ್ಲೇ ನಿಂತು ಬಿಟ್ಟಿದೆ ಅನ್ನುವ ಭಾವ ಮನೆ ಮಾಡಿತು. ಮದುವೆಯಾದರೂ ದುಡಿಯುವ ಅಗತ್ಯ ನನ್ನನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಲಿಲ್ಲ. ಪತಿಯ ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೂ ದುಡಿಮೆಯ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಇತ್ತು. ಇತ್ತ ಮಗಳಿಗೆ ಸಮಯ ಕೊಡಲು ಆಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಕಾಟ.

ಒಂದುದಿನ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ‘ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಉಚಿತ ತರಬೇತಿ’ ಜಾಹಿರಾತು ನೋಡಿದೆ. ಧೈರ್ಯ ಮಾಡಿ ಕೆಲಸ ಬಿಟ್ಟು ತರಬೇತಿಗೆ ಸೇರಿದೆ. ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೆ ಮಡಿ ಎನ್ನುವ ಸ್ಥಿತಿಯದು. ಕೈಯಲ್ಲಿದ್ದ ಕೆಲಸ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದೆ. ಈಗ ಇಟ್ಟಿರುವ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲಿ ಸಾವು ಬದುಕಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಯಿತ್ತು. ಇಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ನಾನಿರಲಿಲ್ಲ.

ಹೀಗಾಗಿ ಬಹಳ ಆಲೋಚಿಸಿ ಜೀವನ ಇರುವ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡೆ. ಅದೇ ದಿನನಿತ್ಯ ಎಲ್ಲಾ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ, ಕಂಪೆನಿಗಳಲ್ಲಿ, ಶಾಲೆ, ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ನೆಲ, ಶೌಚಾಯಲ ಶುಚಿಗೊಳಿಸುವ (ಕ್ಲೀನಿಂಗ್‌) ಉತ್ಪನ್ನಗಳು. ಹೇಗಾದರೂ ಸರಿ ಈ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಪೇಸ್ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಬಂದಿತು. ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಸಣ್ಣದಾಗಿ ಈ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಸಮಯ ಕೊಡಬಹುದು ಎಂದು ತರಬೇತಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿ ಬಂದೆ.

ಅಮ್ಮ, ಅಪ್ಪ, ಪತಿ ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ನೈತಿಕ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದರು. ಆದರೆ ನನಗೆ ಯಾರಿಂದಲೂ ಯಾವ ಮೂಲದಿಂದಲೂ ಹಣದ ಬೆಂಬಲವಿರಲಿಲ್ಲ. ಆವರೆಗೆ ದುಡಿದ ಹಣವೂ ಸಂಸಾರಕ್ಕೆ ಖರ್ಚಾಗಿ ಹೋಗಿತ್ತು. ₨30,000 ಪಿಎಫ್ ದುಡ್ಡನ್ನೇ ಆರಂಭಿಕ ಬಂಡವಾಳವಾಗಿ  ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ. ಕಚ್ಚಾವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ ತಂದು ಕ್ಲೀನಿಂಗ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ನಾನೇ ತಯಾರಿಸಿದೆ.  ಮಾರಾಟಕ್ಕಿಳಿದಾಗ ಹೊಸತೇ ಪ್ರಪಂಚ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಹಾಗಾಯಿತು. ಅನುಭವ ಇರಲಿಲ್ಲವಲ್ಲ. ಸಾಕಷ್ಟು ತಪ್ಪುಗಳು, ಸೋಲು, ಅವಮಾನ, ಕುಹಕದ ಮಾತು... ಈ ನಡುವೆಯೇ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳು ಉರುಳಿದವು. ಬದುಕು ಇನ್ನಷ್ಟು ಭಾರವಾದಂತೆ ಅನಿಸಿತು.

ಆದರೂ ಛಲ ಬಿಡಲಿಲ್ಲ. ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಹೊಸ ಹೊಸ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಉತ್ಪನ್ನದಲ್ಲೂ, ಪ್ಯಾಕಿಂಗ್‌ನಲ್ಲೂ ಸುಧಾರಣೆ ತಂದುಕೊಂಡು ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಕಂಪೆನಿಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದೆ.

ಅಂತೂ 2010ರಲ್ಲಿ ನಾನು ನಂಬಿದ ದೈವ ಕೈ ಹಿಡಿಯಿತು. ಆಚಾರ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಆರ್ಡರ್ ಸಿಕ್ಕಿತು. ನನ್ನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕ್ಲೀನಿಂಗ್‌ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಅವರಿಗೆ ಇಷ್ಟವೂ ಆದವು. ಮೊದಲ ಬಾರಿಯ ಪೇಮಿಂಟ್ ಸುಮಾರು ₨60 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿ ಬಂದಿತು. ಅಷ್ಟೊಂದು ಹಣವನ್ನು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಾಗ ರೋಮಾಂಚನ. ನನ್ನದೇ ದುಡಿಮೆಯ ಹಣ ಖುಷಿಯಿಂದ ಕಣ್ಣು ಒದ್ದೆಯಾಗಿಸಿತ್ತು.

ಈಗ ನನ್ನ ಸಂಸ್ಥೆ ಬೆಳೆದಿದೆ. ಸಾಕಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದೇನೆ. ವಾರ್ಷಿಕ ₨25 ಲಕ್ಷದಷ್ಟು ವರಮಾನವಿದೆ. ಈ ವರ್ಷ ₨50 ಲಕ್ಷ ವಹಿವಾಟು ಗುರಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ಸೋಲು ಯಾರಿಗಿರೋದಿಲ್ಲ ಹೇಳಿ, ಸೋಲನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಎದ್ದು ಬಂದವರಿಗಷ್ಟೇ ಜಯ ದೊರೆಯುವುದು. ಇದು ನನ್ನ ಅನುಭವದ ಮಾತು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಶ್ರೀಕಮಲಾ.

ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದಿಟ್ಟರೆ ದಾರಿ ನೂರಾರು
ಏನಾದರೂ ಮಾಡಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಛಲದಿಂದ ಬಂದವರಿಗೆ ಕೆನರಾ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಸಹಕಾರ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ಉದ್ಯಮದ ಕನಸು ಕಾಣುವ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೂ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ನೆರವಾಗಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಕೆನರಾ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಮಹಿಳಾ ಕ್ಷೇಮಾಭಿವೃದ್ಧಿ ವಿಭಾಗದ ಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಎಸ್.ಎಸ್.ಭಟ್.

ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ, ಆದರೆ ಏನಾದರೂ ಸಾಧಿಸಬೇಕು, ಸ್ವಂತವಾಗಿ ದುಡಿಮೆ ಆರಂಭಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಹಂಬಲ ಹೊತ್ತು ಬರುವ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಸಾಲ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.  ಅವರು ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದೆ ಬಂದರೆ ನಾವು ನೂರು ದಾರಿಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಸೂಕ್ತವಾದುದನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡು ಮುಂದಿನ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನಿಡಬೇಕಾದುದು ಮಾತ್ರ ಅವರದ್ದೇ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ.

ಸ್ವಂತ ಉದ್ಯಮ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆ ಆರಂಭಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಬರುವ ಮಹಿಳೆಯರ ಜತೆ ಮೊದಲು ಕೌನ್ಸೆಲಿಂಗ್ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು   ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಹಿಳೆಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ, ಆಸಕ್ತಿ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಕೌಶಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗುವ ಕ್ಷೇತ್ರ, ಅವರಿಗೆ ಸಿಗಬಹುದಾದ ಅವಕಾಶಗಳು, ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ–ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಅವರನ್ನು ಸೂಕ್ತ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಪರಿಣಿತಿ ಪಡೆಯಲು ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಿಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕೌಶಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ತರಬೇತಿಗಾಗಿಯೇ ಕೆನರಾ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಿಂದ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಡುಗೆ ತಯಾರಿಸುವುದ ರಿಂದ (ಕೇಟರಿಂಗ್‌) ಆರಂಭಿಸಿ ಯಾವುದೇ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಾದರೂ ಅವರಿಗೆ ತರ ಬೇತಿ, ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಜತೆಗೆ ₨1 ಲಕ್ಷದಿಂದ ₨1 ಕೋಟಿವರೆಗೂ ಸಾಲ ಪಡೆಯಲೂ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 6ರಿಂದ 15 ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳಗಳನ್ನು, ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇಂತಹ ಮಹಿಳೆಯರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮನೆ–ಮನೆಗೆ ಹೋಗಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬರಲು ‘ಮೊಬೈಲ್ ಮೇಳ’ದ ಅಡಿ ಒಂದು ವ್ಯಾನಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಇದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಭಟ್‌.

ಆಸಕ್ತ ವನಿತೆಯರು ಕೌಶಲ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವಿಗಾಗಿ ಕೆನರಾ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯ ದೂ: 080-22221581/ 080 22210557 ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು.