ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತದ ಸವಾಲು

ನಮ್ಮ ಮನೆಗಳು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿದ್ದರೆ ಸರಿ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಎಂಬುದು ಬೇರೆಯವರು ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕಾದದ್ದು ಎಂಬಂಥ ಮನೋಭಾವ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ­­ಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಗತ. ಈ ಮನೋ­ಭಾವ ಮೊದಲಿಗೆ ಬದಲಾಗ ಬೇಕಿರುವುದು ಅವಶ್ಯ. ನಮ್ಮ ಶಾಲಾ ಪಠ್ಯಗಳು, ಎಳೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವಂತಿರ­ಬೇಕು. ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಾಧಿಸುತ್ತಾ ನಗರಗಳು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಬೆಳೆದಂತೆ ಕಸ ವಿಲೇವಾರಿ ಸಮಸ್ಯೆಯೂ ಬೃಹದಾಕಾರ ತಾಳುತ್ತದೆ.

ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕಸವನ್ನು ಮಂಡೂರು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಸುರಿಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು ಅಲ್ಲಿನ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಎದು­ರಿ­ಸುತ್ತಿರುವ ಸಮಸ್ಯೆ ಇದಕ್ಕೆ ಜ್ವಲಂತ ಉದಾಹರಣೆ.  ಕಸವನ್ನು ಮೂಲ­ದಲ್ಲೇ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡುವ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿ­ಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕರೂ ನಿರ್ವಹಿಸದ ಹೊರತು ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಅಭಿಯಾನ ಯಶಸ್ಸು ಸಾಧಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದೊಂದು ಆಂದೋಲನವೇ ಆಗ­ಬೇಕು. ಇದು ಸುದೀರ್ಘವಾದ ಪಯಣ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾದುದು.

ಕಡಿಮೆ ಬಳಕೆ, ಮರು ಬಳಕೆ ಹಾಗೂ ಪುನರ್ ಸಂಸ್ಕರಿಸುವ ತತ್ವಗಳನ್ನು  ಪಾಲಿ­ಸ­ದಿ­ದ್ದಲ್ಲಿ ಕಸ ವಿಲೇವಾರಿ ಎಂಬುದು ಬೃಹದಾಕಾರದ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿ ಪರಿಸರ­ವನ್ನೂ ಹಾಳುಗೆಡವುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಜನರ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಆಳಕ್ಕಿಳಿಯ­ಬೇಕಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶಿಶು ಮರಣ ಹಾಗೂ ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಗೆ ಬಯಲು ಶೌಚಾ­ಲಯ ಪದ್ಧತಿಯೂ ಒಂದು ಕಾರಣ ಎಂಬುದು ಅಧ್ಯಯನಗಳಿಂದ ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. ಹೀಗಿದ್ದೂ ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯಗಳಿಗಿಂತ ಮೊಬೈಲ್ ಬಳಸು­ವವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಿದೆ ಎಂಬುದು ವಿಪರ್ಯಾಸ.

ದೇವಾ­ಲ­ಯಗಳಿಗಿಂತ ಶೌಚಾಲಯಗಳು ಮುಖ್ಯ ಎಂಬುದನ್ನು ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ­ಯ­ವರು ತಮ್ಮ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರ ಭಾಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಹಿಂದೆ ಯುಪಿಎ ಸರ್ಕಾರವಿದ್ದಾಗ ಜೈರಾಂ ರಮೇಶ್ ಅವರೂ ಈ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಈ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧನೆಗೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಹಾಸು­ಹೊಕ್ಕಾಗಿರುವ  ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳೂ ಅಡ್ಡಬರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮರೆಯ­ಲಾ­ಗದು. ಹೀಗಾಗಿ ‘ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ’ ನಿರ್ಮಾಣದ ಹಾದಿ ಸಂಕೀರ್ಣ­ವಾ­ದದ್ದು. ಈ ಗುರಿ ಸಾಧನೆಗೆ  ಸರ್ಕಾರ, ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿ ಹಾಗೂ ಜನ­ಸಾಮಾನ್ಯರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಬೇಕು.