ಕಿಮ್ಸ್‌: ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಬಿಡಿ, ಸೌಕರ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸಿ
‘ಕರ್ನಾಟಕ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು (ಕೆಎಂಸಿ) ಸದಾ ಕಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಣದ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡು, ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಭಾಗದ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವಂತಾಗಬೇಕು. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅವಕಾಶ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಕಾಲೇಜು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಲಿ’ ಎಂದು ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜು ಪ್ರಾರಂಭದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಕುಲಪತಿ ಡಾ. ಡಿ.ಸಿ. ಪಾವಟೆ ಮನತುಂಬಿ ಹಾರೈಸಿದ್ದರು.
ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ, ಕೆಎಂಸಿ ಆರಂಭದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಆ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲೇ ಸಾಗಿತ್ತು. ಕಾಲೇಜು ಆರಂಭವಾಗಿ ಎಂಟು ವರ್ಷ ಕಳೆಯುವುದರ ಒಳಗೇ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ, ಡಿಪ್ಲೊಮಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳ ಕೋರ್ಸುಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದವು. ಅಂದರೆ ಕಾಲೇಜು ಆಗ ಅಷ್ಟು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಅಧ್ಯಾಪಕರನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ಸಾಕ್ಷೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ಆದರೆ ಇದೀಗ ಭಾರತೀಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಂಡಳಿ (ಎಂಸಿಐ), ಇಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಲು ಹಿಂದೆ ಮುಂದೆ ನೋಡುವಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. ಈ ವರ್ಷವೂ ಎಂಸಿಐ ಮೊದಲು ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನಿರಾಕರಿಸಿ, ನಂತರ 100, ತದನಂತರ 50 ಸೀಟುಗಳನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದೆ. ಇದು ಕಿಮ್ಸ್‌ನಂತಹ ಹಳೆಯ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಖಂಡಿತ ಶೋಭೆ ತರುವ ಸಂಗತಿಯಲ್ಲ. ಇದು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಉದ್ಭವವಾದ ಸಮಸ್ಯೆಯಲ್ಲ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಕೆಎಂಸಿ ಅವನತಿಯ ಹಾದಿ 70ರ ದಶಕದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಆರಂಭವಾಯಿತು.
1992–93ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಶೇ 60 ರಷ್ಟು ಬೋಧಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಇಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಎಂಸಿಐ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಈಗಲೂ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಇಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಎಂಸಿಐ ಅನುಮತಿ ಕೊಟ್ಟಿರಲಿಲ್ಲ. 60 ವರ್ಷದಷ್ಟು ಹಳೆಯ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಅಗತ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸಿ, ಅದರ ಘನತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಲು ಮುಂದಾಗದ ಸರ್ಕಾರ, ಏನೇನೋ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಹೊಸ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಈ ಧೋರಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ಪಡೆಯಲು ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾಲೇಜುಗಳು ಎಂಸಿಐ ಮುಂದೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಕೈಕಟ್ಟಿ ನಿಲ್ಲಬೇಕಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ.
90ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ (ಕಿಮ್ಸ್‌) ನಂತರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸುಧಾರಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇತ್ತು. ಜತೆಗೆ ಅತ್ಯಂತ
ದಕ್ಷರಾದ ಡಾ. ಎಸ್‌.ಜಿ.ನಾಗಲೋಟಿಮಠ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೊದಲ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದರು. ಆದರೆ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಅವರಿಗೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹೆಜ್ಜೆಗೂ ಅಡಚಣೆಯಾದರು. ಒಂದೂವರೆ ವರ್ಷದ ಒಳಗೆ ಡಾ. ನಾಗಲೋಟಿಮಠ ಕಿಮ್ಸ್‌ ತೊರೆದರು. ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಅಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಭದ್ರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳ ಬಲ ಎಷ್ಟಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಹೊರ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸಾರಿತು. ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನೇಮಕಾತಿಯಲ್ಲೂ ಬಹಳಷ್ಟು ಅಕ್ರಮಗಳು ನಡೆದು, ಕಿಮ್ಸ್‌ ಕೆಟ್ಟದಕ್ಕೇ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿರುವಂತಾಯಿತು.
ತಾವು ಕಲಿತ ಕಾಲೇಜಿನ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕಂಡು ಮರುಗಿದ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಈಗ ಆತಂಕ ಮನೆ ಮಾಡಿದೆ. ಅದನ್ನು ಸರಿದಾರಿಗೆ ತರಬೇಕು ಎಂಬ ಪಣದೊಂದಿಗೆ ಕಾಲೇಜಿನ ಮೊದಲ ಬ್ಯಾಚ್‌ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದ, 78 ವರ್ಷ ದಾಟಿರುವ ಡಾ. ಜಿ.ಆರ್.ತಮಗೊಂಡ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕಡತಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು, ಕಾಲೇಜು, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನಾನಾ ಕಚೇರಿಗಳಿಗೆ ಅಲೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಅವರ ಮನವಿ, ಕಳಕಳಿಗೆ ಸ್ಪಂದನೆ ಮಾತ್ರ ದೊರೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ. ಸರ್ಕಾರದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ದಪ್ಪ ಚರ್ಮದವರೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಅವರ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಮನವಿಗೆ ಬೆಲೆ ಇಲ್ಲದಂತಾಗಿದೆ.
ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಭಾಗದ ಮುಕುಟಪ್ರಾಯವಾದ ಈ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಸ್ಥೆ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಕಾರದಷ್ಟೇ ನಿಷ್ಕಾಳಜಿ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳದ್ದು ಕೂಡ. 1960ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಆ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಇಡೀ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಆಗಿತ್ತು. ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಘಟಕ ಇದ್ದುದೂ ಇಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ. ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಎಲ್ಲ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಜನರೂ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಇದೇ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದ್ದರು. ಉಳ್ಳವರು, ಬಡವರು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಇದೊಂದು ಆಶಾಕಿರಣವಾಗಿತ್ತು. ‘ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕಾಸಿಲ್ಲದ ಕಡುಬಡವರು, ನಮ್ಮೂರಿನ ಜನರು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಇದೇ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಉತ್ತಮವಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ದೊರೆತು ಅವರ ಆರೋಗ್ಯ ಸುಧಾರಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ ಮೊದಲು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಆರೋಗ್ಯ ಸುಧಾರಿಸಬೇಕು’ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ತಲೆ ಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇದೇ ಸದ್ಯ ಕಿಮ್ಸ್‌ನ ಈ ದುಃಸ್ಥಿತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ತಮಗೆ ಬೇಕಾದ ಯಾರೋ ಒಂದಿಬ್ಬರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕಡೆಯವರಿಗೆ ಒಂದೆರಡು ನೌಕರಿ ಕೊಡಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಅವರು ಸೀಮಿತವಾದರೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆಯೇ?
ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆಯೋ ಅಥವಾ 15 ದಿನಗಳಿಗೊಮ್ಮೆಯೋ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಿಢೀರ್‌ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಒಂದು ಸುತ್ತು ಹಾಕಿದ್ದಿದ್ದರೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಸ್ಥಿತಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ತಮ್ಮೂರಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬಗ್ಗೆ, ಸವಲತ್ತು ಉತ್ತಮಪಡಿಸುವ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಅಸಡ್ಡೆಯೇ ಹೆಚ್ಚು. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಇಲ್ಲಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಮರೀಚಿಕೆಯಾಗಿವೆ.
ಕೆಎಂಸಿ 1957ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದಾಗ ಆರ್ಥಿಕ ಅಡಚಣೆ ವಿಪರೀತವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ಅಂಶವನ್ನು ಬದಿಗೊತ್ತಿ ಉತ್ತಮ ಆಡಳಿತ ನೀಡುವ ಮನೋಭಾವದ ಆಡಳಿತಗಾರರಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಈಗ ಹಣ ಯಥೇಚ್ಛವಾಗಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ನಿಭಾಯಿಸುವ, ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಆಡಳಿತಗಾರರ ಕೊರತೆ ಕಾಡುತ್ತಿದೆ. ಕಿಮ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದಿರುವ ಅವ್ಯವಹಾರ, ಅಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆರ್‌ಟಿಐ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಾನಾ ಮಾಹಿತಿ ಕೋರಿರುವ ಡಾ. ತಮಗೊಂಡ ಅವರಿಗೆ ಈವರೆಗೂ ಸಮಂಜಸ ಉತ್ತರವೇ ಬಂದಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಛಲಬಿಡದ ವಿಕ್ರಮನಂತೆ ಅವರು ಹೋರಾಟ ಮುಂದುವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಸ್ಥೆಯ ಘನತೆಗೆ ಚ್ಯುತಿ ಬಾರದಂತೆ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ಇಳಿವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ ಹೋರಾಡುತ್ತಿರುವ ಅವರ ಕಾಳಜಿ, ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಅರಿವಿಗೆ ಬಾರದಿರುವುದು ಅಚ್ಚರಿ. ಡಾ. ತಮಗೊಂಡ ತಮ್ಮ ಸ್ವಾರ್ಥಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡು ಅವರ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿ, ಕಿಮ್ಸ್‌ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಬೇಕು.
ಕರ್ನಾಟಕದವರೇ ಆದ ಬಿ. ಶಂಕರಾನಂದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು. ಅದೇ ರೀತಿ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯವರೇ ಆದ ಎಸ್‌.ಆರ್.ಬೊಮ್ಮಾಯಿ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು. ಜತೆಗೆ ಬೊಮ್ಮಾಯಿ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಇಬ್ಬರು ನಾಯಕರಿಗೆ ಕೆಎಂಸಿಗೆ ಕಾಯಕಲ್ಪ ನೀಡುವ ಎಲ್ಲ ಅವಕಾಶಗಳಿದ್ದವು. ಈ ಭಾಗದ ಜನರ ದೌರ್ಭಾಗ್ಯ ಎಂದರೆ ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಇತ್ತ ಗಮನವನ್ನೇ ಹರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಇದು ಈ ಭಾಗದವರ ಕಾಳಜಿ! ಅದೇ 2006ರಲ್ಲಿ ಅಚಾನಕ್ಕಾಗಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದ ಎಚ್‌.ಡಿ.ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿ ರಾಜೀವ್‌ ಗಾಂಧಿ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ತಮ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರ ರಾಮನಗರಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುವ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು (ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಕುರಿತ ಪ್ರಕರಣ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿದೆ).
ಇನ್ನು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಿಸಲು ತೋರುವ ಉತ್ಸಾಹವನ್ನು ಹಳೆ ಕಟ್ಟಡಗಳ ದುರಸ್ತಿಗೆ ತೋರುತ್ತಿಲ್ಲ. ಕೋಟ್ಯಂತರ ರೂಪಾಯಿ ಮೌಲ್ಯದ ಔಷಧಿ ಬಂದರೂ ರೋಗಿಗಳು ಚೀಟಿ ಹಿಡಿದು ಹೊರಗಡೆಯಿಂದ ದುಡ್ಡುತೆತ್ತು ತರುವುದು ತಪ್ಪಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಪ್ಪಿಸುವ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆಡಳಿತ ವರ್ಗದ್ದು.
ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಬಾರದು. ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡಿ, ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡಬೇಕು. ಸೂಕ್ತ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು. ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಹಾಸಿಗೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಈಗ 1,200 ಆಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ನರ್ಸಿಂಗ್‌ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಒದಗಿಸಬೇಕು ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜ್ಞಾನವೂ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಅದೇ ರೀತಿ ಕ್ಲಿನಿಕಲ್‌ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಕೊರತೆಯಾಗದಂತೆಯೂ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಹೊಣೆಯೂ ಸರ್ಕಾರದ್ದೆ. ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಕಿಮ್ಸ್‌ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡದೇ ದೂರ ಉಳಿಯಬೇಕು.
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದ ಕೇಂದ್ರ ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವ ಡಾ. ಹರ್ಷವರ್ಧನ, ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಘಟಕ ನೀಡುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಭಾಗದ ಅಷ್ಟೂ ಜನ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಹೇರಿ, ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಗೆ ಈ ಘಟಕ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಂಡರೆ ಅದು ಜನರಿಗೆ ಅವರು ಮಾಡುವ ದೊಡ್ಡ ಉಪಕಾರ.
ತಾಜಾ ಸುದ್ದಿಗಾಗಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ | ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ | ಐಒಎಸ್ | ನಮ್ಮ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪುಟ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.