ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ‘ಮಾತೃ ಅಭಿಯಾನ’

ದೇವಕಿ... ಸರೋಜ... ಸುಜಾತಾ...
ಮಂದಾಕಿನಿ... ದಲ್ಜೀತ್... ಲಕ್ಷ್ಮಿ...

ಅಕ್ಟೋಬರ್ 29ರಂದು ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಅಟಗಾರರ ಬೆನ್ನಿನ ಮೇಲೆ ರಾರಾಜಿಸಿದ ಹೆಸರುಗಳು ಇವು.  ಹುಡುಗರ ಟೀಶರ್ಟ್‌ ಮೇಲೆ ಮಹಿಳೆಯರ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಇದೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನೋಡಿದ್ದ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ ಪ್ರೇಮಿಗಳು ಅಚ್ಚರಿಗೊಂಡರು. ಅವುಗಳು ಆಯಾ ಆಟಗಾರರ ತಾಯಂದಿರ ಹೆಸರು ಎಂದು ತಿಳಿದ ಮೇಲೆ ಚಪ್ಪಾಳೆ ಹೊಡೆದು ಅಭಿನಂದಿಸಿದ್ದರು.

ಆ ದಿನ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ಎದುರಿನ ಸರಣಿಯ ಕೊನೆಯ ಪಂದ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಆಟಗಾರರು ಅದೇ ದಿರಿಸಿನಲ್ಲಿ ಆಡಿದರು. ಪಂದ್ಯದ ಜೊತೆಗೆ ಅಭಿಮಾನಿಗಳ ಹೃದಯವನ್ನೂ ಗೆದ್ದರು. ಮಕ್ಕಳ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ತಂದೆಯ ಹೆಸರು ಮಾತ್ರ ಇರಬೇಕು ಎಂಬ ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಬಹಳ ಹಳೆಯ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರೂ ಕೈಜೋಡಿಸಿದರು. 

ಬಿಸಿಸಿಐ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾರ್ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್‌ ವಾಹಿನಿ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ‘ನಯೀ ಸೋಚ್’ (ಹೊಸ ಚಿಂತನೆ) ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ತಾಯಿಯ ಮಹತ್ವ, ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುವ ಆಶಯದ ಅಂಗವಾಗಿ ಈ ಟೀ-ಶರ್ಟ್‌ಗಳು ಗಮನ ಸೆಳೆದವು. ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣ ಪಂದ್ಯದ ಹದಿನೈದು ದಿನಗಳ ಮುನ್ನವೇ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಹೀರಾತು ತುಣುಕುಗಳು ಪ್ರಸಾರವಾಗಿದ್ದವು.

ಕ್ರೀಡಾ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಇದೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಇಂತಹದೊಂದು ಅಭಿಯಾನ ನಡೆದಿದೆ.  ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯ ಮಹಾಪೂರವೇ ಹರಿದುಬಂದಿದೆ. ಅದರಿಂದಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಏಕದಿನ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಯೋಗ ಮುಂದುವರಿಸುವ ಆಲೋಚನೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಸಿಸಿಐ ಇದೆ.

ಆದರೆ, ಇದು ಕೇವಲ ಪ್ರದರ್ಶನ ಅಥವಾ ಪ್ರಚಾರದ ಗಿಮಿಕ್ ಆಗಿ ಉಳಿಯುವುದೇ ? ಬೇರುಬಿಟ್ಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದರ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ನಿಜಕ್ಕೂ ಸಹಕಾರಿಯಾಗುವುದೇ?

ಅಪ್ಪನ ಹೆಸರು ಕಡ್ಡಾಯ
ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಮದುವೆಯಾಗಿ ಗಂಡನ ಮನೆ ಸೇರಿದಾಗ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಹೆಸರು, ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ ನಮ್ಮಲ್ಲಿದೆ. ವಿವಾಹದವರೆಗೂ ಅಪ್ಪ, ನಂತರ ಗಂಡನ ಹೆಸರು ಆಕೆಯ ಬೆನ್ನಿಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಗಂಡುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಈ ರೂಢಿ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರು ಮನೆತನದ  ವಾರಸುದಾರರು ಎಂಬ ಪ್ರತೀತಿ ತಲೆತಲಾಂತರಗಳಿಂದ ಇದೆ. ಶಾಲೆ, ಉದ್ಯೋಗದ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಅಪ್ಪನ ಹೆಸರು, ಅಡ್ಡಹೆಸರು ಕಡ್ಡಾಯ. ಆದರೆ, ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೆತ್ತು, ಅವರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿಯೂ ತನ್ನನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ತಾಯಿಯ ಹೆಸರು ಈ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯ ಅಲ್ಲ.  ಬಹುಶಃ ಪುರುಷಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿಜೃಂಭಣೆಯ ಆರಂಭದ ಹಂತ ಇದು. ಇಂದಿನ ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಕೇವಲ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಅವರ ಜೀವನ ಈಗ ‘ಬಹುಶಿಸ್ತೀಯ’ ರೂಪ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿಕ್ಷಣ, ಉದ್ಯೋಗಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಅವರು ಕುಟುಂಬದ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.  ಆದರೂ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಬದಲಾಗಿಲ್ಲ.

2015ರ ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮಾನವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆಯ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತವು 130ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ (155 ದೇಶಗಳ ಪೈಕಿ) ಇದೆ. ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೂ ಮಹಿಳೆಯರ ದೌರ್ಜನ್ಯಗಳ ಪ್ರಕರಣಗಳೆನೂ ಕಮ್ಮಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ಯುರೋಪ್‌ ಖಂಡದ ಬಹಳಷ್ಟು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಲಾ ದಾಖಲಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ಹೆಸರು ಸೇರಿಸುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಿದೆ. ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತಿ ದೇವನೂರ ಮಹಾದೇವ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದಿದ್ದ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದ ವಿದೇಶಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಈ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದರು. 

ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ರಕ್ಷಣೆ, ಪೋಷಣೆಗಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಹಲವು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ ಲಿಂಗ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಜಾಗೃತಿ ಮುಖ್ಯ.

ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಕ್ರೀಡೆ
ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣದ ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಕ್ರೀಡೆಯು ಮಾಧ್ಯಮವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಿಂಚಿದ ಭಾರತದ ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ‘ಬೇಟಿ ಬಚಾವೊ, ಬೇಟಿ ಪಡಾವೊ’ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಚಾರ ರಾಯಭಾರಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತ್ತು. ಇದೀಗ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರು ಮಾತೃ ಕಾಣಿಕೆಯ  ಮಹತ್ವ ಸಾರುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಆರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿರುವ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ ಆಟಗಾರರು ಇಂತಹದೊಂದು ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಕೈಜೋಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ, ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಸ್ಪಾಟ್ ಫಿಕ್ಸಿಂಗ್, ಬೆಟ್ಟಿಂಗ್, ಆರ್.ಎಂ. ಲೋಧಾ ಸಮಿತಿಯ ಚಾಟಿಯೇಟು, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಆದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಸಿಸಿಐ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ ಮೇಲಿನ ತನ್ನ ಹಿಡಿತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ವರ್ಗದ ಜನರಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕುರಿತು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಧೋರಣೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವುದನ್ನೂ ಅಲ್ಲಗಳೆಯುವಂತಿಲ್ಲ. ಈ ಧೋರಣೆಯನ್ನು ಕಿತ್ತು ಹಾಕಲು ಬಿಸಿಸಿಐ ಇಂತಹ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಕೈಹಾಕಿದೆ ಎಂಬ ಟೀಕೆಗಳೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡಿದ್ದವು. 

ಆದರೆ, ಇವತ್ತಿನ ಪುಟ್ಟ ಕುಟುಂಬಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ  ಮಗ ಅಥವಾ ಮಗಳು ಯಾವುದೇ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಸಾಧಿಸಲು ಅಪಾರವಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುವುದು ಸುಳ್ಳಲ್ಲ. ಊಟ, ಬಟ್ಟೆ, ಓದು, ಓಡಾಟದಲ್ಲಿ ಅಮ್ಮಂದಿರ ಕೊಡುಗೆಯೇ ಹೆಚ್ಚಿನದ್ದು.  ಅದಕ್ಕೆ ಕ್ರೀಡಾ ಕ್ಷೇತ್ರವೂ ಹೊರತಲ್ಲ. ಕ್ರಿಕೆಟ್, ಟೇಬಲ್ ಟೆನಿಸ್, ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್, ಟೆನಿಸ್, ಚೆಸ್ ಮತ್ತಿತರ ಕ್ರೀಡೆಗಳ ಜೂನಿಯರ್ ಮಟ್ಟದ ಟೂರ್ನಿಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ನೋಡಬೇಕು. ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಊಟದ ಡಬ್ಬಿ, ಕ್ರೀಡಾ ಸಲಕರಣೆಗಳ ಕಿಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದ ಅಮ್ಮಂದಿರ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪು ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ.