ಬರಗಾಲದ ಬಿಡಿಚಿತ್ರಗಳು

 

–ತೋವಿನಕೆರೆ ಗೋಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ದನಗಳಿಗೆಂದು ಹಾಕಿದ್ದ ಚಪ್ಪರದಡಿ ಗೊಬ್ಬರ ಚೀಲದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು ಏದುಸಿರು ಬಿಡುತ್ತಾ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಪದ್ಮರಾಜು. ಅವರ ಮಾತು ಕಿವಿಗೇ ಬಿದ್ದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವಂತೆ ಮಾತು ಶುರು ಮಾಡಿದರು ತಿಮ್ಮಪ್ಪ. ಅವರು ತೋವಿನಕೆರೆಗೆ 6ಕಿ.ಮೀ. ದೂರವಿರುವ ಮರೆಯನಾಯಕನಹಳ್ಳಿ ಗ್ರಾಮದವರು.

 

‘ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ಈಗ ನಮಗೆ ಬಂದಿರೋ ಕಷ್ಟ ಆದ್ರೂ ಏನು ಸ್ವಾಮಿ? ಮಳೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಬರಲಿಲ್ಲ. ನೆಲದಾಗೆ ನೀರು ಉರುಳದಷ್ಟು ಬಿಸಿಲು. ರಾಗಿ ಬೆಳೆ ಕೈಗೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ನಮಗೂ ಉಣ್ಣಕ್ಕೆ ರಾಗಿ ಇಲ್ಲ– ದನಗಳಿಗೆ ಹುಲ್ಲು ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ಇದೇ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಫಾರೆಸ್ಟ್‌ನವರು ಗುಡ್ಡಕ್ಕೆ ಬೇಲಿ ಹಾಕಿದರು. ಮೇವಿಲ್ಲದೆ ದನಗಳು ಬಡಕಲಾದೊ. ಹೊಟ್ಟೆಗಿಲ್ಲದೆ ಅವು ನರಳೋದು ನೋಡೋಕೆ ಆಗದೆ ಗೋಶಾಲೆಗೆ ಬರಬೇಕಾಯ್ತು. ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಊರಿಂದ ಯಾರಾದ್ರೂ ತಿಂಡಿ ತಂದ್ಕೊಡ್ತಾರೆ. ಮಧ್ಯಾಹ್ನ– ರಾತ್ರಿ ಊಟ ಇದ್ರೆ ಇತ್ತು; ಇಲ್ಲಾಂದ್ರೆ ಇಲ್ಲ. ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ವಾರ ಆಯ್ತು. ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ಈಗ ನಮಗೆ ಬಂದಿರೋ ಕಷ್ಟ ಆದ್ರೂ ಏನು ಅಂತೀನಿ. ಶಿವ ಮಡಗಿದಂತೆ ಇರಬೇಕು ಅಲ್ವಾ...?’

 

ತಿಮ್ಮಪ್ಪನವರ ಮಾತು ಕೇಳಿ ಸಿಟ್ಟಿಗೆದ್ದ ಪದ್ಮರಾಜು, ‘ಇದ್ಯಾವೂ ಕಷ್ಟ ಅಲ್ವೇನೋ ಗೌಡ, ಸುಮ್ಕಿರು ಮತ್ತೆ’ ಎಂದು ಬುಸುಗುಟ್ಟುತ್ತಾ ಚಪ್ಪರತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿದರು.

‘ಅಲ್ಲ ಕಣಜ್ಜ, ಹೊತ್ತುಹೊತ್ತಿಗೆ ಹೊಟ್ಟೆಗೆ ಹಿಟ್ಟು ಸಿಗ್ತಿಲ್ಲ ಅಂತೀರಾ. ಅದು ಸಮಸ್ಯೆ ಅನ್ಸಲ್ವಾ?’ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ, 

 

‘ನೋಡಿ ಸ್ವಾಮಿ ನಮ್ಮದು ಸಿದ್ದರಬೆಟ್ಟದ ಬುಡ. ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ನೆಲ ಗುದ್ದಿದರೆ ನೀರು ಚಿಮ್ಮುವಷ್ಟು ಒರತೆ ಇತ್ತು. ಅಡಿಕೆ ಬೆಳೆ ಹೆಚ್ಚಾಯ್ತು, ಜನ ಬೋರ್‌ವೆಲ್ ಕೊರೆಸಿದ್ರು, ನೀರು ಇಂಗೋಯ್ತು. ನನಗೆ ಈಗ 70 ವರ್ಷ. ಎಂಥ ಬರಗಾಲದಲ್ಲೂ ನಮ್ಮೂರ ದನಗಳ್ನ ಗೋಶಾಲೆಗೆ ಹೊಡೆದಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಸಲ ಕಾಡಲ್ಲೂ ಹುಲ್ಲು ಇಲ್ಲ. ದನಗಳು ಹೊಟ್ಟೆಗಿಲ್ಲದೆ ಸಾಯೋದು ನೋಡೋಕಾಗದೆ ಇಲ್ಲೀತನಕ ಬರಬೇಕಾಯಿತು’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ತಿಮ್ಮಪ್ಪನವರು ತಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನೇ ಬಿಡಿಸಿಟ್ಟರು.

 

ಅವರ ಮನಸು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವ ಹಿಂಸೆ ಅವರ ಮುಖದ ಪ್ರತಿ ಗೆರೆಯಲ್ಲೂ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು.

 

ತಿಮ್ಮಪ್ಪನವರ ಮನಸು ಈ ಪರಿ ನೋಯಲು ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಅವರು ಬದುಕಿರುವ ವಾತಾವರಣ. ಕೊರಟಗೆರೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಸಿದ್ದರಬೆಟ್ಟ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಕಳೆದರೂ ಹಸಿ ಹುಲ್ಲು ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ಸಲ ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲೇ ಮೇವಿಗೆ ಬರ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ರಾಸುಗಳು ಕಟುಕರ ಮನೆಯ ಹಾದಿ ಹಿಡಿದವು. ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಅರಿತ ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತ ಡಿ.22ರಂದು ತೋವಿನಕೆರೆಯಲ್ಲಿ ಗೋಶಾಲೆ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಸುತ್ತಮುತ್ತಲ 10 ಕಿ.ಮೀ. ಫಾಸಲೆಯ ಹತ್ತಾರು ಹಳ್ಳಿಗಳ ನೂರಾರು ರಾಸುಗಳು ಮೇವಿಗಾಗಿ ಗೋಶಾಲೆಯನ್ನೇ ಅವಲಂಬಿಸಿವೆ. ಫೆ.18ರಂದು ಗೋಶಾಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ರಾಸುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು 900.