ದೀಪ ಸಾಲುಗಳ ನಡುವೆ ಪರದ ಪರಿಮಳದ ಬೆಳಕು

 

ಕಸುಗತೈಷ ಅನೇಕ ಆಲಯಗಳ ಬೃಹತ್ ಸಂಕೀರ್ಣ. ವಕಾಮಿಯ, ಇಚಿದೋಷ ಅಥವಾ ಮಿವಾ ಜಿಂಜ, ಹ್ಯೊಜು ಜಿಂಜ, ನಂಗು ಜಿಂಜ, ಹಿರೋಸೆ ಜಿಂಜ, ಕತ್ಸುರಗಿ ಜಿಂಜ, ಸಂಜುಹಸ್ಸೊ ಜಿಂಜ, ಸಾರಕೆ ಜಿಂಜ, ಮ್ಯೊಸ್ಯೊನಿನ್ ಜಿಂಜ, ಕಸುಗ ಮ್ಯೊಜಿನ್ ಯೊಹೈಜೂ, ಮುನಕತ ಜಿಂಜ, ಕೀ ಜಿಂಜ, ಇಸೆಜಿಂಗು ಯೋಹೈಜೋ, ಕಿನ್‌ರ್ಯೂ ಜಿಂಜ, ಮಿಯೋಟೋ ದೈ ರೊಕುಷಾ – ಮುಂತಾದ 61 ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಆಲಯಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ. ‘ಜಿಂಜ’ ಎಂದರೆ ಆಲಯ ಎಂದೇ ಅರ್ಥ.

 

ನರ ನಗರಕ್ಕೆ ಜಪಾನ್ ದೇಶದ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದ ನಂತರ, ಜಪಾನಿನ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಬಲ ದೇವತೆ ಎನ್ನಿಸಿಕೊಂಡ ತಕೆಮಿಕಝುಚಿಯನ್ನು ಮಿಕಾಸ ಪರ್ವತಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತಂತೆ. ಇಲ್ಲಿನ ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ ತಕೆಮಿಕಝುಚಿ ದೇವತೆ ಇಬಾರಕಿ ಎಂಬ ಪ್ರದೇಶದ ಕಶಿಮಾ ದೇವಾಲಯದಿಂದ ನರ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಮಿಕಾಸ ಪರ್ವತಕ್ಕೆ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿ ಜನರಿಗೆ ಆಶೀರ್ವದಿಸತೊಡಗಿದರಂತೆ. ಈಗ ಇರುವ ದೇವಾಲಯದ ಹಿಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಮಿಕಾಸ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿಗಳಿವೆ.

 

ತಕೆಮಿಕ ಜುಚು–ನೊ–ಮಿಕೊಟೊ, ಫುತ್ಸುನುಶಿ–ನೊ-ಮಿಕೊಟೊ, ಅಮೆನೊ ಕೊಯನೆ–ನೊ–ಮಿಕೊಟೊ ಮತ್ತು ಆ ದೇವತೆಯ ಮಡದಿ ಹಿಮೆಗಮಿ – ಹೀಗೆ ನಾಲ್ಕು ದೇವತೆಗಳ ಬಲಿಪೀಠಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ. ಹಿಮೆಗಮಿಯನ್ನು ಸೂರ್ಯದೇವತೆಯೆಂದೇ ಜನ ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನರಿಗೆ ಆಲಯದ ಬಗೆಗೆ ಇನ್ನಿಲ್ಲದ ಗೌರವ, ಭಯ–ಭಕ್ತಿ. ನರದಿಂದ ಕ್ಯೋಟೋಕ್ಕೆ ರಾಜಧಾನಿ ಬದಲಾದರೂ ಕಸುಗತೈಷದ ಮೇಲಿನ ಭಕ್ತಿ–ಆದರಗಳಿಗೆ ಚ್ಯುತಿ ಬಂದಿಲ್ಲ.

 

ಹೇಯನ್ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಜನ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಗೂಡುದೀಪಗಳನ್ನು ದಾನ ನೀಡುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ ಇಂತಹ ಗೂಡುದೀಪಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಮೂರು ಸಾವಿರ ದಾಟಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿನ ದೀಪಗಳೂ, ಲೋಹದ ದೀಪಗಳೂ ಸೇರುತ್ತವೆ. ನೇತಾಡುವ ದೀಪಗಳೂ, ನೆಲದಲ್ಲೇ ನಿಂತು ಪೀಠಸ್ಥವಾಗಿರುವ ದೀಪಗಳೂ, ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲಿನ ದೀಪಗಳೂ ಇವೆ.

 

ಈವತ್ತಿಗೂ ಕಾಣಿಸುವ ಇಲ್ಲಿನ ನಾಲ್ಕು ಬಲಿಪೀಠಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಆದದ್ದು 768ರಲ್ಲಿ. ಇದೇ ಹೊತ್ತಿಗೆ ದೇವಾಲಯಗಳ ಭಿತ್ತಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ, ಜತೆಗೆ ಇನೊಕಿ ಸೈಪ್ರೆಸ್ ಮರದ ತೊಗಟೆಯಿಂದ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ.

 

ಆಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಕಾಲದ ಸೌಂದರ್ಯ ಇಲ್ಲಿ ಚಿರಸ್ಥಾಯಿ: ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ರೀತಿಯ ಪುನರ್‌ರಚನೆ ಮತ್ತು ಪುನರುತ್ಥಾನವೇ ಕಾರಣ. ಪ್ರತೀ 20 ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ನಡೆಯುವ ‘ಶಿಕಿನೆ ಝೊತೈ’ ಎಂಬ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಆಲಯದ ಕಟ್ಟಡಗಳ ರಿಪೇರಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಪರಿಕರಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿಯೇ ನವೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 

 

ನವೀಕರಣದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯದೇವತೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದಿರಿಸುವ ‘ಉತ್ಸುಶಿದೊನೊ’ ಅಥವಾ ‘ನೈಶಿದೆನ್’ ಇಲ್ಲಿದೆ. ‘ತಚಿಕರೋ’ ಮತ್ತು ‘ಹಿರೈತೆನ್ ಜಿಂಜ’ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಮಿಕಸಯಾಮ–ಉಕುಗೊಮೊನೊಮಿನೆ ಯೋಹೈಜೊ ಎಂಬ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಿಕಾಸ ಪರ್ವತಕ್ಕೆ ಗೌರವಾರ್ಪಣೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 

 

ಉಶಿರೊದೊನೊ ಕಕುಶ – ಸಂಪೈಜೋದಲ್ಲಿ ದ್ವಾರ ಇದೆ. ಈ ದ್ವಾರವನ್ನು ಕಳೆದ 140 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲೇ ಮೊತ್ತಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ತೆರೆಯಲಾಗಿದೆ. ದೇವತೆಗಳ ಉಪಬಲಿಪೀಠಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣುವುದು ಸಾಧ್ಯ. ಜನ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ನಡೆಸುವ ‘ಹೈಡೆನ್’ ಎಂಬ ಸಭಾಂಗಣ ಇಲ್ಲಿದೆ. ‘ನವೊರೈಡೆನ್’ ಎಂಬ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಭೋಜನ ಮತ್ತು ಪೂಜಾಸೇವೆಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

 

ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರ ಪ್ರಕಾರ ಇಲ್ಲಿನ ಜಿಂಕೆಗಳು ಪರಮ ಪವಿತ್ರ. ಯಾಕೆಂದರೆ ತಕಮಿಕಝುಚಿ ದೇವತೆ ಬಿಳಿಯ ಜಿಂಕೆಯ ಬೆನ್ನೇರಿ ಬಂದರಂತೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಜಿಂಕೆ ದೈವಿಕ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ. ಇಲ್ಲೇ ಇರುವ ದೇಗುಲವೊಂದು ದೈಕೊಕು ದಂಪತಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇವರಿಬ್ಬರನ್ನೂ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂತುಷ್ಟ ಮದುವೆಯ ದೇವತೆಗಳೆಂದೇ ಜಪಾನಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜನ ಮರದ ತುಂಡಿನ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಅಭೀಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಈ ದೈವೀ ದಂಪತಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸುವ ಕ್ರಮ ಇಂದಿಗೂ ಇದೆ.

 

‘ವಕಾಮಿಯ ಜಿಂಜ’ ಎಂಬ ಆಲಯ ವಕಾಮಿಯ ದೇವತೆ ಅಥವಾ ಅಮೆನೂಶಿಕುಮೊನೆ–ನೊ–ಮಿಕೊಟೊ ಹೆಸರಿಗೆ ಅರ್ಪಿತ. ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಡಿಸೆಂಬರ್ 15ರಿಂದ 18ರವರೆಗೆ ಕಸುಗ–ವಕಾಮಿಯ–ಒನ್ಮತ್ಸುರಿ ಉತ್ಸವ ಬಹಳ ವಿಜೃಂಭಣೆಯಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ‘ಒನ್ಮತ್ಸುರಿ’ ಎನ್ನುವುದು ವಕಾಮಿಯ ದೇವಾಲಯದ ದೇವತೆಗೆ ಸಮರ್ಪಣೆಗೊಳ್ಳುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಜಾತ್ರೆ. ಈ ದೇಗುಲ ಕಸುಗ ತೈಷೆಯ ಒಂದು ಉಪಮಂದಿರ ಅಷ್ಟೇ.

ಈ ಉತ್ಸವ 1136ರಿಂದ ನಿರಂತರವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ‘ಫ್ಯುಜಿ ನಮಿ ನ ಯ’ ಎಂಬ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಉಪ ವಾರ್ಷಿಕ ದೀಪೋತ್ಸವದ ವಾತಾವರಣ ಅನುಭವವೇದ್ಯ. ಫೆಬ್ರುವರಿ ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಉತ್ಸವ ರಾತ್ರಿಯ ವೇಳೆ ಹಲವು ಬಾರಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.

 

ರಿಂಗೊ–ನೊ–ನಿವ ಎಂಬ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೃತ್ಯ–ಸಂಗೀತ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಜಪಾನಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸೇಬಿನ ಮರ ಇದೆ. ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ಕಸುಗ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಸಸ್ಯೋದ್ಯಾನ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ಮನ್ಯೋ, ಕ್ಯಾಮೆಲ್ಲ ಮತ್ತು ವಿಸ್ಟೋರಿಯಾ ಉದ್ಯಾನ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. 1933ರಿಂದಲೂ ಮನ್ಯೋ ಮರಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಉದ್ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಏಪ್ರಿಲ್ ಕೊನೆಗೆ ಹೂ ಅರಳತೊಡಗುತ್ತವೆ. ಮೇ ಮೊದಲ ವಾರ ಇಲ್ಲಿ ಪುಷ್ಪಸಂಭ್ರಮ. 20 ಬಗೆಯ 200ರಷ್ಟು ವಿಸ್ಟೋರಿಯಾ ಮರಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಇವೆ. 

 

‘ಸುನಝುರಿ ನೊ–ಫ್ಯುಝಿ’ ಒಂದು ಸಾಂಕೇತಿಕ ವಿಸ್ಟೇರಿಯಾ ಮರ. ಇದು ಫ್ಯುಜಿವಾರ ವಂಶದ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಮರ. ಇದೇ ವಂಶ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಈ ದೇವಾಲಯ ನಿರ್ಮಿಸಿತ್ತು ಎನ್ನುವುದು ಇಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಾರ್ಹ. ‘ಕಸುಗ ದೈಮ್ಯೊಜಿನ್’ ಎಂಬ ಬರಹ ಇರುವ ಮೂರು ಕಲ್ಲಿನ ಗೂಡುದೀಪಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿದರೆ ಅದೃಷ್ಟ ಮತ್ತು ಭಾಗ್ಯ ಒಲಿಯುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ಇಲ್ಲಿನ ಜನರ ನಂಬಿಕೆ. 

 

ಇದೆಲ್ಲ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಝೆನ್ ಗುರುವೊಬ್ಬನ ಕತೆ ನೆನಪಾಗುತ್ತಿದೆ. 

ಶಿಷ್ಯ ಗುರುವಿನಲ್ಲಿ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ: ‘ಗುರುಗಳೇ ಗುರುಗಳೇ ಈ ಬೆಳಕು ಬಂದದ್ದಾದರೂ ಎಲ್ಲಿಂದ?’

ಗುರು ತಕ್ಷಣ ದೀಪವನ್ನು ಊದಿ ಆರಿಸಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ: ‘ಈಗ ಹೇಳು- ಈ ದೀಪದ ಬೆಳಕು ಹೋಯಿತಾದರೂ ಎಲ್ಲಿಗೆ?’

ಕಸುಗತೈಷದ ಕತ್ತಲೆಯ ಗೂಡುದೀಪದ ಸಾಲು ಸಾಲು. ಅದರ ಉರಿವ ಬೆಳಕು ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಬೃಹತ್ ಕನ್ನಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾವಿರವಾಗಿ, ಸಾವಿರ ಲಕ್ಷವಾಗಿ ಈ ನಿರಂತರ ಬಿಂಬ ಪ್ರತಿಬಿಂಬ ವಿನ್ಯಾಸ ಝೆನ್ ಕತೆಯಂತೆ ಅಸದೃಶ ಲೋಕವೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಇರುವ ಲೋಕಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾದ, ನಿರಂತರ ಆಗುವ ಲೋಕ.

 

ಮುಖ್ಯದ್ವಾರದಿಂದ ಶುರುವಾಗುವ ಕಲ್ಲಿನ ಗೂಡುದೀಪ ಸಾಲು, ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುವ ಲೋಹದ ಗೂಡುದೀಪ ಮೇಳ, ಒಳಗೊಂದು ಕತ್ತಲ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಿನಮಿನ ಬೆಳಕುಚೆಲ್ಲುವ ಎಂದಿಗೂ ನಂದದ ಗೂಡುದೀಪಾವಳಿ. ನಮ್ಮ ಗೈಡ್ ಕೆನ್ ಬಹಳ ವೇಗವಾಗಿ ಓಡಾಡಿಕೊಂಡು ಕಮೆಂಟರಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ. ನಿರೂಪಣೆಗಿಂತ ಅವನ ನಡಿಗೆಯ ವೇಗವೇ ಹೆಚ್ಚು.

 

ಜಪಾನಿನ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರ ಇಲ್ಲಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯ ಜನಪದೀಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಪತ್ತು ಎಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಿ ಕಾಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗ, ಬರ ದೂರ ಮಾಡುವ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳು ಸೇರಿಕೊಂಡಿವೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವೇಷಭೂಷಣಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿಕೊಂಡು ನಡೆಸುವ ಬೃಹತ್ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.