‘ಆತ್ಮಕಥೆಗಳು ಪೂರ್ತಿ ಸತ್ಯವಲ್ಲ’

‘ಒಂದು ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಕಲ್ಲುಗಳಿವೆ ಎಂದು ಎಣಿಸುವುದು ಎಷ್ಟು ಕಷ್ಟವೋ, ದಲಿತನಾಗಿ ನಾನು ಅನುಭವಿಸಿದ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಸಂಕಷ್ಟಹೇಳುವುದೂ ಅಷ್ಟೇ ಕಷ್ಟ’ ಎಂದು ತಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಅನೇಕ ಭಾವಸ್ಪರ್ಶಿ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡರು. ಹಾಗೆ ಹೇಳುತ್ತಲೇ ಗದ್ಗದಿತರಾದ ಅವರ ಅನುಭವ, ನೋವಿನ ಕಥನಅವರ ಮಾತುಗಳಲ್ಲೇ ಕೇಳಬೇಕು:

‘ನಮ್ಮೂರು ಕತ್ರಿಗುಪ್ಪೆ. ನಾನು ಮೂರನೇ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗೆ ಇಬ್ಬರು ಶಿಕ್ಷಕರು. ಅದರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಪುಳುಜುಟ್ಟು ಮಾಸ್ತರು. ಅವರು ಮೇಲು ಜಾತಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಮೊದಲಿನ ಸಾಲಿ ನಲ್ಲಿ ಕೂಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ನಮ್ಮನ್ನು ಕಡೆ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕೂರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಹೊಡೆ ಯಲು ಅವರು ಎರಡು ಕೋಲು ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ಮೇಲುಜಾತಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಗಳು ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದರೆ ಮೊಳದಷ್ಟು ದ್ದದ ಕೋಲಿನಲ್ಲಿ ಹೊಡೆಯು ತ್ತಿದ್ದರು. ದಲಿತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದರೆ ಮಾರುದ್ದ ಕೋಲಿನಲ್ಲಿ ಹೊಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು.

‘ಶಾಲೆಯ ಗೋಡೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸೈಕಲ್ ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದರ ಪಕ್ಕವೇ ಒಂದು ಬಕೇಟಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಲೇಟು ಒರೆಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನೀರನ್ನೂ ಇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಮಂಜ ಅಂತ. ಅವನು ಒಂದು ಸಲ ನೀರು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಆ ಸೈಕಲನ್ನೂ ಮುಟ್ಟಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಆ ಮೇಷ್ಟ್ರು ಅವನಿಗೆ ಹೊಡೆದು ಹೊಡೆದು ಕೊನೆಗೆ ಅವನು ಮಗ್ಗಿಪುಸ್ತಕ, ಸ್ಲೇಟು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಹಾಳುಬಾವಿಗೆ ಹಾಕಿ ‘ಇನ್ನು ಮೇಲೆ ಓದಲ್ಲ’ ಅಂತ ಹೇಳಿ ಶಾಲೆಯನ್ನೇ ಬಿಟ್ಟುಬಿಟ್ಟ’ ಎಂದು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕಾಲದಲ್ಲಿನ ದಲಿತ ಮಕ್ಕಳು ಅನುಭವಿಸಿದ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಯಾತನೆಯನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟರು.

‘ಹಾಗೂ ಹೀಗೂ ನಾಲ್ಕನೇ  ತರಗತಿ ಉತ್ತೀರ್ಣನಾದ ನಾನು ಐದನೇ ತರಗತಿಗೆ ಬಸವನಗುಡಿ ಬಾಯ್ಸ್‌ ಮಿಡಲ್‌ ಸ್ಕೂಲ್‌ಗೆ ಬಂದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಡ್ರಿಲ್‌ ಮಾಡಲು ಖಾಕಿ ಚಡ್ಡಿ ಬಿಳಿ ಅಂಗಿ ಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ನನ್ನ ಬಳಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ಅಲ್ಲಿನ ಶ್ರೀನಿವಾಸಯ್ಯ ಎಂಬ ಮೇಷ್ಟ್ರು ಪ್ರತಿ ಶನಿವಾರ ಡ್ರಿಲ್‌ ಮಾಡುವಾಗ ರೂಲ್‌ ದೊಣ್ಣೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೈಯಲ್ಲಿನ ಬಲವನ್ನೆಲ್ಲ ಕೂಡಿಸಿಕೊಂಡು ನನ್ನನ್ನು ಹೊಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ತಾಯಿ ಹತ್ತಿರ ಈ ವಿಷಯ ಹೇಳಿದಾಗ ಅವರು ‘ಉಸಿರಿದ್ದರೆ ಉಪ್ಪು ಮಾರಿಕೊಂಡು ಬದುಕಬಹುದು. ಶಾಲೆ ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡು’ ಎಂದರು. ಶಾಲೆ ಬಿಟ್ಟೆ. ನಂತರ ಒಬ್ಬರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಜೀತಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿದರು. ಇವನ್ನೆಲ್ಲ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ನನಗೆ ಅಳು ಬರುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ ಭಾವುಕರಾದರು.

ನಂತರ ಕೂಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿ ಕೊಂಡು ಹಣ ಕೂಡಿಸಿಕೊಂಡು ಖಾಕಿ ಚಡ್ಡಿ, ಬಿಳಿ ಅಂಗಿ ಹೊಲಿಸಿ ಕೊಂಡು, ಮತ್ತೆ ಶಾಲೆ ಸೇರಿದ್ದನ್ನೂ ನಡುಗುವ ಸ್ವರದಲ್ಲಿಯೇ ವಿವರಿಸಿದರು.

ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಎಲ್‌ಸಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ತೇರ್ಗಡೆಯಾದ ನಂತರ ಶಾಲೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಜವಾನನ ಕೆಲಸ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಆ ಶಾಲೆಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿನ ಮದುವೆ ಊಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದ್ದಕ್ಕೆ ಕೆಂಡಾಮಂಡಲನಾದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ‘ರಾತ್ರಿ ನನ್ನನ್ನು ಮನೆಗೆ ಕರೆಸಿಕೊಂಡು ಬೈಯ್ದು ಕೆಲಸದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಿದರು’ ಎಂದು ವಿವರಿಸುವಾಗ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದವರ ಕಣ್ಣಂಚೂ ಒದ್ದೆಯಾಗಿತ್ತು.