ಚರಿತ್ರೆಯ ಗಂಟು ಬಿಚ್ಚುವ ಅಪಾಯಗಳ ಅನಾವರಣ

ಈ ಮೌನಕ್ಕೆ ಮಾತಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ದನಿಯಿದೆ. ವಚನ, ಜೈನ, ಬೌದ್ಧ ಮುಂತಾದ ದರ್ಶನಗಳ ತಾತ್ವಿಕತೆಯನ್ನು ಕಾವ್ಯ ತತ್ವವನ್ನಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಂಬಲಕ್ಕೆ ಇರಬೇಕಾದ ಸಿದ್ಧತೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದೆ ಅವುಗಳ ಪರವಾದ  ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಜಕಾರಣವನ್ನು ಕಾವ್ಯದ ಮೂಲಕ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಸಾಲುಗಳು ಹೊರಗೇ ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ:
.....
ಸಹೃದಯಿ
ಬುದ್ಧ ಗಂಟೆಯ ಸದ್ದಿನಲಿ
ಹೃದಯ ನುಡಿಸುತ್ತಿರಲಿ
ಕರುಣ ಗೀತ

ಕಲಿಗಾಲಕ್ಕೆಂದೇ
ಇರುವುದು
ಬೋಧಿ ನೆರಳಿನ ಹಾದಿ
ಬೆಳಕು ನಡೆದ ದಾರಿಯಲಿ
ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತು
ಕರೆಯುತಿವೆ ಎದೆ ಹಾಸಿ
ತಥಾಗತನಿಗೆ ನಮಿಸಿ

ವಸಂತ ಮತ್ತು ಶ್ರಾವಣ– ಆಧುನಿಕ ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸಾರಿ ಬಂದುಹೋಗಿವೆ. ಈ ಸಂಭ್ರಮಗಳ್ಯಾವುವೂ ಈ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಈಗ ಉಳಿದಿಲ್ಲ. ನಿಗಿ ನಿಗಿ ಉರಿಯುತ್ತಿರುವ ವರ್ತಮಾನದ ವ್ಯಾಪಾರೀ ಜಗತ್ತು ಇವುಗಳನ್ನು ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರುಪಾಕನ್ನು ಜೋಡಿಸಿಟ್ಟು ಮಾರುವಂತೆ ಮಾರುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಕವಿದುಕೊಳ್ಳುವ ದಟ್ಟ ವಿಷಾದದಿಂದ ಯಾವ ಕವಿಯೂ ಮುಕ್ತನಾಗಿ ಬದುಕಲೂ ಬರೆಯಲೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇಂತಹ ಕೇಡುಗಾಲದ ನಿರಂತರ ಸರಣಿಯೇ ನಮ್ಮ ಚರಿತ್ರೆಯಾಗಿರುವಾಗ, ಹಿಂದೆ ಹೋಗಿ ಒಳಿತನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಪ್ರಯತ್ನವೂ ನಿರಾಶಾದಾಯಕವೇ ಹೊರತು ಮತ್ತೇನೂ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಸುಸ್ಥಿರ ಬದುಕಿನ ಮಾದರಿಯೊಂದನ್ನು ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಕ್ಕಿ ತರಲು ಸಾಧ್ಯವೆ? ಯಾವ ಭರವಸೆಯಿಂದ ಹಿಂಪಯಣವೊಂದನ್ನು ಶುರುಮಾಡಲಿ? ಚರಿತ್ರೆಯ ಕಿಂಡಿಯಲ್ಲಿ ಇಣುಕಿದರೆ ಕಾಣುವುದೇನು? ಚರಿತ್ರೆಯ ಗಂಟನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿದರೆ ಹರಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೊಳಕನ್ನು ಮತ್ತೆ ಹಾಗೇ ತುಂಬಿ ಕಟ್ಟಲು ಸಾಧ್ಯವೆ? ಅದು ಹೇಗೋ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಭಯಾನಕ ದೃಶ್ಯಗಳು, ಜಾತಿ ಅಸಮಾನತೆಯ ಮಹಾನ್ ಕೇಡುಗಳು, ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಮನುಷ್ಯಳಂತೆ ಕಾಣದ ಗಂಡು ಸಮಾಜ, ವರ್ಣವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಹೀನ ಆಚರಣೆಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನರಕವನ್ನು ಒಂದು ಹಂತಕ್ಕೆ ದಾಟಿ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ. ಇನ್ನೂ ತೊಳೆಯಬೇಕಾದದ್ದು ತುಂಬಾ ಇದೆ. ಅಂಥದ್ದರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಒಂದೆರಡು ಹೆಜ್ಜೆ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಇಡಲು– ಅಲ್ಲಿ ಏನೇ ಒಳಿತು ಇದೆಯೆಂದರೂ– ಮನಸ್ಸು ಒಪ್ಪುವುದು ಕಷ್ಟ.

ವೀರಣ್ಣ ಮಡಿವಾಳರ ಈ ಖಂಡಕಾವ್ಯದ ಓದು ಮತ್ತೊಂದು ಗಂಭೀರ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಕುರಿತಾದ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಗೀಳೊಂದು ಏಕತಾರಿಯಂತೆ ಈ ಖಂಡಕಾವ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಗುಯ್‌ಗುಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಕಾವ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆ ತಪ್ಪೇನೂ ಅಲ್ಲ. ಆದರೆ ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯದ ಇದಿರಿಗೆ ನಿಂತು ಹಾಡುವ ಕವಿಗೆ ತನಗೆ ಸಾಥ್ ನೀಡುವ ಪರಂಪರೆಯ ದನಿಗಳ ಅರಿವಿರಬೇಕು. ಈ ನೆರವನ್ನು ಒದಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾರದ ಕವಿಗೆ ಪರಂಪರೆಯ ಗುರುಬಲವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಇವೆಲ್ಲ ನಡುವಯಸ್ಸು ಮೀರಿದ ಹೆಂಗಸೊಬ್ಬಳು ನಡುಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಸಾಪಳಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ ಕೇಳಿಸುತ್ತವೆ.

ಆಧುನಿಕತೆ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಗೆಗಿನ ಏಕಾಕಾರೀ ನಿಲುವು ಕೂಡ ಅನೇಕ ತೊಡಕುಗಳನ್ನೊಡ್ಡುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳೆಲ್ಲ ಜೀವವಿರೋಧಿ ಎನ್ನುವ ಸರಳ ಸಮೀಕರಣಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಥನೆ ಒದಗಲಾರದು. ಪ್ರಾಚೀನತೆಯ ಮೋಹ ಕೂಡ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೇಡನ್ನು ತುಂಬುತ್ತಿದೆ. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ತನ್ನ ಕೇಡಿನ ಅರಿವಾದರೂ ಇದೆ, ಪ್ರಾಚೀನತೆಗೆ ಅದೂ ಇಲ್ಲ. ವರ್ತಮಾನದ ಈ ಎಚ್ಚರವೂ ಕವಿಗೆ ಅಗತ್ಯ.

ಆಧುನಿಕತೆಯ ವಾರಸುದಾರರ
ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮಂತ್ರ
ಜಗ ಸಮ್ಮೋಹನಗೊಳಿಸುತ್ತಿರುವ
ಈ ಸಮಯ
ನೀನು ನೆಲದ ಹಾಡಿನ ಬೀಜ ಊರುತ್ತಿರುವೆ
ಎಲ್ಲವೂ ಸತ್ತ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಹೌದು ಎಲ್ಲ ಅಳಿದ ಮೇಲೆಯೇ
ಎಲ್ಲ ಹುಟ್ಟುವುದು...
.......
ಅಳಿವು ಸಹಜವೆನ್ನುವ ಮಾತು
ತಂತ್ರಜ್ಞರು ಮಾತ್ರ ಅಡಲು ಸಾಧ್ಯ.

ಹಾಗೆಯೇ ವರ್ತಮಾನದ ನಿಸರ್ಗದ ನೋವಿನ ರೂಪಕಗಳು, ಜೀವಪರವಾದ ನಿಲುವುಗಳು, ಕೆಳಸ್ತರದ ಅಪಮಾನಿತರ ಸಂಕಟಗಳು ಅವೆಷ್ಟೇ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದರೂ ಕಾವ್ಯದ ಪರಿಕರಗಳಾಗಬಲ್ಲವೇ ಹೊರತು ಅವೆಲ್ಲ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಜಕಾರಣಕ್ಕೆ ದುಡಿವ ಕಥನಗಳಾಗಲು, ಬೇಕಾಗುವ ತಾತ್ವಿಕ ಎಚ್ಚರವನ್ನು ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗದಿದ್ದುದರಿಂದಲೇ ಇಂದು ದಲಿತ ಬಂಡಾಯ ಕಾವ್ಯದ ಮಾದರಿಗಳು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಹರಿದ ಗಾಳಿಪಟಗಳಾಗಿವೆ.

ಇದೆಲ್ಲ ನಾವಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಕೇಡೇನಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಮೂಹದೊಳಕ್ಕೆ ಕೇಡನ್ನು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಜಕಾರಣವೊಂದು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿದೆ. ಅದರ ಮಾದರಿಗಳು ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣೆದುರಿಗೆ ಇವೆ. ಅದರ ಕಾವ್ಯ ಮಾದರಿಗಳೂ ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣೆದುರಿಗೆ ಇವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿರೋಧಿಸಿದ ಮಾದರಿಗಳೂ ಇವೆ. ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಸಮೂಹವನ್ನು ನಾನಾ ಸಂಕಟಗಳಿಂದ ಬಿಡಿಸುತ್ತಿರುವ ಅನೇಕ ಸಂಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ನಗರೀಕರಣಗಳೂ ಇವೆ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಇವುಗಳನ್ನು ಇಡಿಯಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಕೂಡ ಮರೆಯಲಾಗದು. ನಿಜ, ಯಾವುದರ ಅತಾರ್ಕಿಕ ವ್ಯಾಮೋಹವೂ ಒಳಿತನ್ನು ತರುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ನಡೆಯ ಒಳಿತು ಕೆಡುಕುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ನಿಸರ್ಗವನ್ನು ಮಾದರಿಯೆಂದು ಭಾವಿಸುವುದು ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗ. ಇದನ್ನು ಈ ಕವಿ ದೃಢವಾದ ದನಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ನಿಸರ್ಗ ನಮ್ಮನ್ನು ಉಳಿಸಬಲ್ಲುದು ಎಂಬ ಆರೋಗ್ಯಕರ ನಿಲುವಿನಿಂದ ಕಾವ್ಯ ಕಟ್ಟುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾಕಪ್ಪಾ ಸಾಕು ಈ ಭಂಡ ಬದುಕು
ಇದು ಒಂದು ಬಾರಿ ತಪ್ಪಾಯಿತು
ವಸಂತನನ್ನೊಮ್ಮೆ ಹಡೆದು ನೋಡಬೇಕು
ಈ ಎದೆಯಲೀಗ
ಸಕಲ ಜೀವದ ನೋವಿನ
ವಾರಸುದಾರನ ಗೈರತ್ತು.

ನಿಸರ್ಗಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿ ಬಾಳುವ, ಅರ್ಧ ಜಗತ್ತನ್ನು ಕಂಡ ಹಕ್ಕಿ ಪಿಕ್ಕಿಯವನೊಬ್ಬ ವಸ್ತು ವ್ಯಾಮೋಹದ ಲಂಪಟತನದಿಂದ ತುಂಬಿಹೋಗಿರುವ ಈ ಆಧುನಿಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಕೇಳಿದ ಪ್ರಶ್ನೆ ಇದು: ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಏನೇನನ್ನೋ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ನಾನೇನು ಮಾಡಲಿ? ನನಗೆ ಬೇಕಾದ್ದು ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ? 

ಎಲ್ಲೋ ಹಾಳಾಗಿ ಹೋಗಿದ್ದಾನೆ ವಸಂತ
ಲೇ: ವೀರಣ್ಣ ಮಡಿವಾಳರ
ಪು:108, ರೂ. 99
ಪ್ರ: ಜಾನೂ ಪ್ರಕಾಶನ, ಗಾವಡ್ಯಾನ ವಾಡಿ, ಕೇರೂರ ಅಂಚೆ, ಚಿಕ್ಕೋಡಿ ತಾಲ್ಲೂಕ, ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲಾ.