ವ್ಯೋಮ ವಿಸ್ಮಯದ ಎರಡು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು

2. ವ್ಯೋಮ ನೌಕೆಗಳಲ್ಲಿ ‘ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.’ ಏಕೆ?
‘ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.’– ಅದು ‘ರೇಡಿಯೋ ಐಸೋಟೋಪ್‌ ಥರ್ಮೋ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್‌ ಜನರೇಟರ್‌’ನ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ನಾಮ. ಹೆಸರೇ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ. ಒಂದು ವಿದ್ಯುದುತ್ಪಾದಕ ಸಾಧನ. ವಿಕಿರಣ ಪಟು ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳಿಂದ ತಂತಾನೇ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವ ಶಾಖಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್‌ ಶಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ವಿಶೇಷ ಸಾಧನ ಅದು. ಆದರೆ ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ. ಬೈಜಿಕ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಸ್ಥಾವರ’ಗಳಿಂದ ವಿಭಿನ್ನ.

ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್‌ ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರಮಾಣ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಅವುಗಳದು ‘ವಾಮನ–ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ’ ಹೋಲಿಕೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.ಗಳು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಬ್ಯಾಟರಿ’ಗಳು ಅಥವಾ ‘ಬೈಜಿಕ ಬ್ಯಾಟರಿ’ಗಳು ಎಂದೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧ. ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.ಗಳ ಪ್ರಧಾನ ಬಳಕೆ ನಡೆದಿರುವುದೇ ವ್ಯೋಮ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ: ಕೆಲ ವಿಶೇಷ ಉಪಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬಹುಪಾಲು ಎಲ್ಲ ವ್ಯೋಮ ನೌಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ. ಅತ್ಯವಶ್ಯ. ಹಾಗಾಗಿ ಅದಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಮಹತ್ವ.

ನಿಮಗೇ ತಿಳಿದಂತೆ ಭೂಮಿಯಿಂದ ನೂರಾರು ಕಿ.ಮೀ.ಗಳಿಂದ ಸಾವಿರಾರು ಕಿ.ಮೀ. ದೂರಗಳಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪರಿಭ್ರಮಿಸುವ ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹಗಳು (ಚಿತ್ರ–9,10) ನಮ್ಮಿಂದ ಕೋಟ್ಯಂತರ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರಗಳಲ್ಲಿರುವ ಸೌರವ್ಯೂಹದ ಗ್ರಹ, ಉಪಗ್ರಹ, ಧೂಮಕೇತು ಇತ್ಯಾದಿ ಕಾಯಗಳ ಬಳಿ ಸಾಗುವ ವ್ಯೋಮನೌಕೆಗಳು (ಚಿತ್ರ–11 ರಿಂದ 15) ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ವಿದ್ಯುತ್‌ ಶಕ್ತಿ ಅತ್ಯಗತ್ಯ.

ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯೋಮ ನೌಕೆಗಳ ಚಲನೆಗೆ–ಪಯಣಕ್ಕೆ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಶಕ್ತಿ ಬೇಕಿಲ್ಲವಾದರೂ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗುವ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನಗಳಿಗೆ– ಎಂದರೆ ಕ್ಯಾಮರಾ ಮತ್ತಿತರ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಾಹಕ ಸಾಧನಗಳು, ಪ್ರೇಷಕ–ಗ್ರಾಹಕಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ–ನಿರಂತರ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಸರಬರಾಜು ಬೇಕೇ ಬೇಕು. ಇಂತಹ ಎಲ್ಲ ಸಾಧನಗಳಿಗೆ ವರ್ಷಗಟ್ಟಳೆ ಕಾಲ ನೂರಾರು ವ್ಯಾಟ್‌ಗಳಷ್ಟು ವಿದ್ಯುತ್ತನ್ನು ಅವಿರತ ಪೂರೈಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿದ್ಯುತ್ಕೋಶಗಳಿಂದ ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ವ್ಯೋಮಸೌಕೆಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ತನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಎರಡು ವಿಧಾನಗಳು ಜಾರಿಯಲ್ಲಿವೆ.

ಮೊದಲಿನದು ಸೌರಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆ. ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹ ಅಥವಾ ವ್ಯೋಮನೌಕೆಗಳಿಗೆ ರೆಕ್ಕೆಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸೌರಕೋಶಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿ (ಚಿತ್ರ–9,10,13) ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಲ್ಲಿ ಸದಾಕಾಲ ಲಭ್ಯ ಇರುವ ಸೌರಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ತನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿ ಪೂರೈಸುವ ವಿಧಾನ ಇದು.

ಆದರೆ ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಬಹುದೂರದ– ಎಂದರೆ ಮಂಗಳ ಮತ್ತು ಅದರಾಚಿನ ಕಾಯಗಳ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗುವ ವ್ಯೋಮ ನೌಕೆಗಳಿಗೆ (ಚಿತ್ರ–11,13,14,15) ಹಾಗೂ ತಮ್ಮ ಪಯಣದ ಪಥದಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಮರೆಯಾಗುವ ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹಗಳಿಗೆ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಅಥವಾ ಆಗಾಗ ಸೌರವಿದ್ಯುತ್‌ ಅಲಭ್ಯವಾಗುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟ ತಾನೇ? ಅಂತಹ ನಿರ್ಮಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಶಾಖ ಒದಗಿಸಿ ಅತಿ ಶೀತದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವುಗಳಿಗೆ ಅವಿರತವಾಗಿ ವಿದ್ಯುತ್ತನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.ಯ ಬಳಕೆಯೇ ದ್ವಿತೀಯ ವಿಧಾನದ ಏಕೈಕ ಕ್ರಮ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ಲುಟೋನಿಯಂ–238’ ಅನ್ನು ಇಂಧನವನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.ಯಲ್ಲೂ 5 ಕಿ.ಲೋ. ಗ್ರಾಂ.ನಷ್ಟು ಈ ಬೈಜಿಕ ಇಂಧನ ಇದ್ದು 110 ವ್ಯಾಟ್‌ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.ಗಳು ಹಲವು ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಲ್ಲವು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ‘ವಾಯೇಜರ್‌’ ವ್ಯೋಮನೌಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.ಗಳು (ಚಿತ್ರ–14) ಇಸವಿ 1977ರಿಂದ ಈವರೆಗೂ, ಎಂದರೆ 39 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರವೂ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿವೆ; ಇನ್ನೂ ಒಂದು ದಶಕದವರೆಗೂ ಸಮರ್ಥವಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯಲಿವೆ! ಹಾಗೆಲ್ಲ ಆಗಿರುವುದರಿಂದಲೇ ವ್ಯೋಮನೌಕೆಗಳಿಗೆ ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ. ಬೇಕೇ ಬೇಕು.