ಗ್ರಾಮ ಸ್ವರಾಜ್ಯ ಇನ್ನೂ ದೂರದ ಕನಸು

ಕವಲು ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಂತಹ ಕ್ಷಣಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಎದುರಾಗಿವೆ. ಈಗಲೂ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಂತಹದೇ ಒಂದು ಸಂದರ್ಭ. ಕರ್ನಾಟಕ ಕೆಲವೊಂದು ಕಠಿಣ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಸ್ಥಿತಿ ಇಂದಿನದು. ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಮತ್ತು ಅವರ ನೇತೃತ್ವದ ಸರ್ಕಾರ, ಮೋದಿ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಹೋಗಲು ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು (ಈಗಾಗಲೇ ಅವರು ಅಂತಹ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು  ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ್ದಾರೆ) ಹಾಗೂ ನಮ್ಮ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಬುಡಮೇಲು ಮಾಡಬಹುದು. ಭೀತಿ ಹಾಗೂ ಆಮಿಷಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿರೋಧ ಅಳಿಸಿಹಾಕಿ ಇದನ್ನು ನಿರಂಕುಶ ಪ್ರಭುತ್ವವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರ ರೂಪಾಂತರಗೊಳಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ನಾವು ನಿಜವಾಗಿ ಇರಬೇಕಾದ ಸಾರ್ವಭೌಮ, ಸಮಾಜವಾದಿ, ಪ್ರಜಾತಂತ್ರ ಗಣರಾಜ್ಯವನ್ನು ತಳಮಟ್ಟ ದಿಂದ ಪುನರುತ್ಥಾನಗೊಳಿಸಿ, ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ನಿಜವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು  ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಸರ್ಕಾರವೇ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.

ಗ್ರಾಮಗಳು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಬುನಾದಿ ಆಗಬೇಕೇ ವಿನಾ ಉದ್ದಿಮೆದಾರರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ, ಜಯಪ್ರಕಾಶ ನಾರಾಯಣ್, ರಾಮಮನೋಹರ ಲೋಹಿಯಾ ಅವರಂತಹ ದೇಶದ ಹಿರಿಯರು ಕಂಡ ಕನಸಿನಂತೆ, ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಸ್ಫುಟವಾಗಿ ವಾದಿಸಿದಂತೆ, ಗ್ರಾಮಪಂಚಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಗ್ರಾಮಸ್ವರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಬೇಕು.

ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ.  ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಎಂಬುದು ತಲೆ ಎಣಿಕೆಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು. ‘ಜನರಿಂದ ಸರ್ಕಾರ’ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹಲವು ಅಧಿಕಾರ ಗುಂಪುಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ‘ಪಕ್ಷದಿಂದ’ ಸರ್ಕಾರ ಎಂದಾಗಿ ಹೋಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅಬ್ದುಲ್‌ ನಜೀರ್ ಸಾಬ್, ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಹೆಗಡೆ, ಎಂ.ವೈ.ಘೋರ್ಪಡೆ, ಎಲ್‌.ಸಿ. ಜೈನ್‌ ಅವರಂತಹವರು, ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣದ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಫಲವಾದ ಸಮಾಜಕ್ಕಿಂತ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನಾಧರಿಸಿದ ಪರ್ಯಾಯ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ವಿರೋಧಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಅಪಾರವಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿದರು.

ಜೆ.ಪಿ. ಈ ವಿಷಯದ ಕುರಿತಾದ ಗಾಂಧಿಯವರ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಹೀಗೆ ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾರೆ- ‘ಇದು ಸಹಜ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಜಬಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಸಮುದಾಯದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಸದಸ್ಯನನ್ನಾಗಿ ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಕಾಣುವಂತಹ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ’.  ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಹೊಸ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಆವಿಷ್ಕಾರಗೊಳಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್‌ನ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ವಿಕೇಂದ್ರೀಕರಣದ ಸವಕಲು ಪದಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ನೋಡಬೇಕು. ಆಗ ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸ್ವಯಂಸರ್ಕಾರಗಳು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಜನರ ಕನಸಿನ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು  ನನಸಾಗಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬಂಥ ಆಶಯವನ್ನು ಜೆ.ಪಿ. ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು.

ಹಿಂದಿನ ಸರ್ಕಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎ.ಜಿ.ಕೊಡ್ಗಿ ನೇತೃತ್ವದ ಮೂರನೇ ಹಣಕಾಸು ಆಯೋಗವು ವಿಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟು ಅತ್ಯುತ್ತಮವೆನ್ನಬಹುದಾದ ಹಣಕಾಸು ವರದಿಯನ್ನು ನೀಡಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಅಂದಿನ ಸರ್ಕಾರ ಕೊಟ್ಟಂತೆ ಮಾಡಿ ಏನನ್ನೂ ಕೊಡದೇ ಅದನ್ನು ಮೂಲೆಗುಂಪು ಮಾಡಿತು. ಇಂದು ಅದೇ ಚೌಕಟ್ಟಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ರಮೇಶಕುಮಾರ್ ನೇತೃತ್ವದ ಸಮಿತಿಯು ವರದಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಸರ್ಕಾರ ಈಗ ಅಂಗೀಕರಿಸಿರುವ ಪಂಚಾಯತ್‌ ರಾಜ್‌ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿ ಸಮಿತಿಯ ಶಿಫಾರಸುಗಳು ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಕೆಯಾಗಿಲ್ಲ.

ತಳಮಟ್ಟದಿಂದ ಬದಲಾವಣೆ ತರುವಂತಹ ಶಿಫಾರಸು ಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಅವು ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರ ಗಳನ್ನು ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೆ ಒಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದವು ಮತ್ತು ದೇಶಕ್ಕೇ ಮಾದರಿ ಮಾನದಂಡವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಸರ್ಕಾರದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ತರಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ, ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಭೇದಭಾವಗಳ ದುರಾಡಳಿತದ ಮೇಲೂ  ಇದು ತೀವ್ರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿತ್ತು. ಎಲ್ಲರ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿ ಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಸಮಿತಿ ಮುಂದಿಟ್ಟಿದೆ. ಇದು  ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೂಲಸ್ವರೂಪ ಹೊಂದಿದೆ. ಆದಕಾರಣ ಗ್ರಾಮ ಸ್ವರಾಜ್ಯದ ನೈಜ ಸಾರದ ಘನತೆ ಮತ್ತು ಗೌರವ ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಲು ಭದ್ರಬುನಾದಿ ಆಗಬಲ್ಲದು.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮುಂಬರುವ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ  ಅಪರೂಪದ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿದೆ.  ಈ ಸಂಬಂಧದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವುದು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವರಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದು.  ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿ ತೋರಿದರೆ ದೇಶದ ಪಂಚಾಯತ್‌ರಾಜ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಈ ಸರ್ಕಾರವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರದ 66 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಗಾಂಧಿಯವರ ಭಾರತೀಯ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಕನಸನ್ನು ನಿಜ ಮಾಡಿದ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಮಹತ್ತರ ದಾಖಲೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲಬಲ್ಲದು.

ಈ ಮೊದಲಿದ್ದ ಕಾಯಿದೆ, ಜನರನ್ನು ಅಸಮರ್ಥರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ ರಾಜ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಿತ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ತಲೆಬಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ. ಕಳೆದ 20 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸ್ವಾರ್ಥಿ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿಗಳು ನೂರಾರು ಸರ್ಕಾರಿ ಆದೇಶಗಳಿಂದ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಕುಲಗೆಡಿಸಿದ್ದ ರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ರಮೇಶ ಕುಮಾರ್ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅಧಿಕಾರ ಶಾಹಿಯು ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಹಕ್ಕು, ಅಧಿಕಾರ, ಪಂಚಾಯಿತಿ– ಗ್ರಾಮಸಭೆಯ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ ಯನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಹಿಂಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ.

ಒಂದು ವರ್ಷವಿಡೀ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ, ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಿದಾರರೊಡನೆ ಸಮಾಲೋಚಿಸಿ, ಆಳವಾದ, ವಿವರಣಾತ್ಮಕವಾದ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನಡೆಸಲಾಗಿತ್ತು. ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ, ಜನರು ಅವರ ಗ್ರಾಮಸಭೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅವರದ್ದೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಯಜಮಾನರು ಎಂಬುದನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಮಿತಿಯು ಪಂಚಾಯತ್‌ರಾಜ್ ಕಾಯಿದೆ– 1993ಕ್ಕೆ 88 ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿತ್ತು.
ಈ ಶಿಫಾರಸುಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು: