ಸಾಥಿ ಸಾರ್ಥಕ್ಯ: ಹೆತ್ತವರ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ಕಂದಮ್ಮ

ತುಂಬಿದ ಕಂಗಳು. ಪರಸ್ಪರರ ಚಿತ್ರಗಳು ಅಸ್ಪಷ್ಟ. ಕಣ್ಣೀರಧಾರೆ ಹರಿಯುತ್ತಲೇ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಚಿತ್ರಗಳು. ನೋಡುತ್ತಿದ್ದವರ ಸಂಕಟವೂ ಬೆರೆತು ಇಡೀ ಕೋಣೆಯ ತುಂಬ ಮೌನ ಮೌನ. ಇದು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಯಶವಂತಪುರದ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಬಂದಿಳಿದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ‘ಸಾಥಿ’ ಸಂಸ್ಥೆ ಹೆತ್ತವರಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಿದ ಸಂದರ್ಭ.

ನಗರದ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದಿಳಿವ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅವರು ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಕೈಸೇರುವ ಮುನ್ನವೇ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದು ಪೊಲೀಸ್‌ ಠಾಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ದಾಖಲಿಸಿ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಊಟ ವಸತಿ ನೀಡಿ, ಅವರ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ, ಆಪ್ತ ಸಮಾಲೋಚನೆ ನಡೆಸಿ, ಪೋಷಕರ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆದು ಪೋಷಕರನ್ನು ಕರೆಸಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಂಸ್ಥೆ ಸಾಥಿ.

ಯಶವಂತಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ದಿನದಲ್ಲಿ 173 ರೈಲುಗಳು ಬಂದು ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಬಿಹಾರ್‌, ದೆಹಲಿ, ಅಸ್ಸಾಂ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಜಾರ್ಖಂಡ್‌, ರಾಜಸ್ತಾನ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಸಾವಿರಾರು ಕಾರ್ಮಿಕರು, ವಲಸಿಗರು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಕೆಲಸ ಅರಸಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇವರ ಜೊತೆಗೆ ನಾನಾ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಮನೆಬಿಟ್ಟು ಬರುವ ಮಕ್ಕಳ ಸಂಖ್ಯೆಯೂ ಹೆಚ್ಚಿದೆ.

ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ಹೀಗೆ ರೈಲು ಹತ್ತಿ ಬರುವ ಮಕ್ಕಳೆಲ್ಲರೂ ಬಡತನದಿಂದ ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವಂತಿಲ್ಲ. ಕೆಲವರಿಗೆ ಶಾಲೆ ಬೇಡ. ಕೆಲವರಿಗೆ ಪೋಷಕರ ಹಿಂಸೆ. ಇನ್ನು ಕೆಲ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕೆಟ್ಟವರ ಸಹವಾಸ. ಅನೇಕರಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಮೋಹ. ಹೀಗೆ ಸಾಥಿ ಸಂಸ್ಥೆ 120 ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ. ಕೆಲವು ಅಪ್ಪಂದರೇ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ್ದೂ ಇದೆ. ಹೀಗೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರುವ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕರು ಎಂಟರಿಂದ ಹದಿನಾಲ್ಕು ವರ್ಷದೊಳಗಿನವರು, ಬೇರೆ ರಾಜ್ಯದವರು.

ಒಂದೊಂದು ಕತೆ
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ 14 ವರ್ಷದ ಸಂಗ್ರಾಮ್ ಎಂಟನೇ ತರಗತಿಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ. ‘ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಟೀಚರ್‌ ತುಂಬ ಹೊಡಿತಾರೆ. ಅವರ ಭಯದಿಂದ ರೈಲು ಹತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಸಾಥಿ ಅಣ್ಣಂದಿರು ನನ್ನನ್ನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ತಂದು ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೋಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ನಂತರ ಮನೆಗೆ ಹೋಗಬೇಕು ಎನಿಸಿದೆ. ಇನ್ನು ಮನೆಬಿಟ್ಟು ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುವುದು ನನಗೆ ಇಷ್ಟ. ಬೇರೆ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿಸಿದರೆ  ಹೋಗುತ್ತೇನೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ. ಕೊನೆಗೆ ಕೆಲ ಪೋಷಕರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೊರಟಾಗ ನನ್ನನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ಯಲು ಯಾಕೆ ಯಾರೂ ಬಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸಾಥಿ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಕೈ ಹಿಡಿದು ಕಣ್ಣೀರಿಡುತ್ತಿದ್ದ ದೃಶ್ಯ ಮನಕಲಕುವಂತಿತ್ತು.

ಗೋರಖ್‌ಪುರದ ದಿಲೀಪ್‌ನ ಅಮ್ಮ ಹೇಳುವಂತೆ ಅಪ್ಪ ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥ. ‘ಅಪ್ಪ ಸದಾ ಊರೂರು ಅಲೆಯುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಂಬಂಧಿಯ ಮನೆಗೆ ಎರಡು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ಮಗನನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದ್ದೆ’ ಎಂದು   ಅಮ್ಮ ಬಿಮಲಾ ಪದೇಪದೇ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಳು.  ಆದರೆ ಸಾಥಿ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಆತ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಬಂದಿಳಿದ ತಕ್ಷಣ ಎರಡು ದಿನದ ಹಿಂದೆಯಷ್ಟೇ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.

ಬೀದರಿನ ಹಳ್ಳಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಹತ್ತನೇ ತರಗತಿಯನ್ನು ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಸು ಮಾಡಿದ ಸಂತೋಷ್‌ಗೆ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಷಯ ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸೋದರ ಸಂಬಂಧಿಯ ಜೊತೆ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಕಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಹಕಾರ ನಗರದ ಕಾವೇರಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ₨35 ಸಾವಿರ ಶುಲ್ಕ ಪಾವತಿಸಿ ಪಿಯುಸಿಗೆ ಸೇರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ‘ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಓದಿದ ನನಗೆ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಷಯ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು  ಪೋಷಕರಿಗೆ  ಹೇಳಿದರೂ ಅದನ್ನೇ ಓದುವಂತೆ ಒತ್ತಡ ಹೇರಿದ್ದಾರೆ. ನಿನ್ನೆಯಷ್ಟೇ ಊರಿಗೆ ಹೋಗುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ. ಸಾಥಿ ಸದಸ್ಯರು ವಿಷಯ ತಿಳಿದು ಆತನನ್ನು ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಬಂಧಿಯನ್ನು ಕರೆಸಿ ಕಲಾ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿಯೇ ಓದಿಸುವಂತೆ ಹೇಳಿ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಬಾಲಕನೊಬ್ಬನಿಗೆ ಕೆಲಸ ಕೊಡಿಸುವುದಾಗಿ ನಗರಗಳಿಗೆ ಕರೆತರುವ ದಲ್ಲಾಳಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ ₨2 ಸಾವಿರ ಸಂಬಳ ಕೊಡಿಸುವುದಾಗಿ ನಂಬಿಸಿ ಕರೆತಂದಿದ್ದಾನೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಹುಡುಗನ ಅಪ್ಪ ಒಪ್ಪಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಹುಡುಗ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ನಂತರ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಸಿ, ಕಾಸು ಕೊಡದೆ ಶೋಷಣೆ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ. ಹುಡುಗ ಅಲ್ಲಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದ ಪಾಲಾಗಿದ್ದಾನೆ.

ಬಳ್ಳಾರಿಯ ಮಾರುತಿ ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷದ ಹುಡುಗ. ಕೊಠಡಿಯ ಮೂಲೆಯ ಕುರ್ಚಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಅಲುಗಾಡಲೂ ಆಗದೆ ನರಕಯಾತನೆ ಪಡುತ್ತಿದ್ದ. ಮಾರುತಿಗೆ ಮನೆ ಬಿಟ್ಟು ಬರುವುದು, ಮತ್ತೆ ಹೋಗುವುದು ಹೊಸದೇನಲ್ಲ. ಮೂರು ಸಲ ಬಾಲಕರ ಬಾಲಮಂದಿರದಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದ. ಎಷ್ಟೇ ಮನ ಒಲಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೂ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಭಾನುವಾರ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ ಯಶವಂತಪುರದ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ‘ಸಾಥಿ’ಯವರ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿದ್ದಿದ್ದಾನೆ. ಮೈತುಂಬ ಕಜ್ಜಿ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿದೆ.