ತಲಾಖ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ 30 ವರ್ಷ

‘ಮುಸ್ಲಿಮನಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಜೀವನಾಂಶ ಕೊಡಬೇಕಿಲ್ಲ’

ಮುಸ್ಲಿಮರಾಗಿರುವುದರಿಂದ ತಮಗೆ  ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನು ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ. ‘ಇದ್ದತ್‌’ ಅವಧಿಯ (ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರದ ಮೂರು ತಿಂಗಳು) ನಂತರ ವಿಚ್ಛೇದಿತ ಹೆಂಡತಿಗೆ ಜೀವನಾಂಶ ನೀಡುವ ನಿಯಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ.

 

ಮದುವೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ‘ಮೆಹರ್‌’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ದಕ್ಷಿಣೆಯನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ತಮಗೆ ಮಾಜಿ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ಸಲಹುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಇಲ್ಲ. ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನಿನ ಮೇಲೆ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್‌ 125ಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಇಲ್ಲ.

 

ಶಾಯರಾಗೆ ಕಿರುಕುಳ, ಹಿಂಸೆ, ತಲಾಖ್‌

ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಶಾಯರಾ ಬಾನು  ಅವರಿಗೆ 2002ರಲ್ಲಿ ರಿಜ್ವಾನ್‌ ಅಹ್ಮದ್‌ ಜತೆ ಮದುವೆಯಾಯಿತು. ಮದುವೆಯಾದ ನಂತರ ಗಂಡನ ಜತೆಗೆ ಅವರು ಅಲಹಾಬಾದ್‌ಗೆ ಬಂದರು. 

 

ಅಲ್ಲಿ ಬಂದಾಗ ಹೊಸ ನಗರ, ಹೊಸ ಜನರಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವುದರ ಜತೆಗೆ ಸಾಯಿರಾ ಕಿರುಕುಳಕ್ಕೂ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಸುಮಾರು ಒಂದು ದಶಕದ ಕಾಲ ಗಂಡ ಮತ್ತು ಮನೆಯವರು ವರದಕ್ಷಿಣೆ ಬೇಡಿಕೆ, ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಕಿರುಕುಳದಿಂದ ಸಾಯಿರಾ ಅವರಿಗೆ ಮಾನಸಿಕ, ದೈಹಿಕ ಹಿಂಸೆ ನೀಡಿದರು. ಸಾಯಿರಾ ಅವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಬರಿಸುವ ಔಷಧ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. 

 

2015ರಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಿದ್ದ ಸಾಯಿರಾ ಅವರನ್ನು ತವರು ಮನೆಯವರು ಬಂದು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರು. 

 

ಕೆಲವು ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಗಂಡ ಸಾಯಿರಾ ಅವರಿಗೆ ತಲಾಖ್‌ ಕೊಟ್ಟರು.  ಕುಟುಂಬದ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ವರೆಗೆ ತಲುಪಿದ ಸಾಯಿರಾ ಪ್ರಕರಣ ಈಗ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಚರ್ಚೆಯೊಂದನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿದೆ.

 

ಶಾಯಿರಾ ಬೇಡಿಕೆ ಏನು: ತಲಾಖ್‌, ನಿಕಾಹ್‌ ಹಲಾಲ, ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವ, ಧರ್ಮ, ಜಾತಿ, ಲಿಂಗದ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ತಾರತಮ್ಯ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿ.

 

ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಚರ್ಚೆ

ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ನಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಒಮ್ಮೆಗೆ ಮೂರು ತಲಾಖ್‌ ಹೇಳುವುದಕ್ಕೆ ವಿರೋಧ ಇದೆ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ತನ್ನ ನಿಲುವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. 

 

ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನು ಮಂಡಳಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಸಲ್ಲದು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.  ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ತಾರತಮ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಗಂಭೀರ ಚರ್ಚೆ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ.

* ತಲಾಖ್‌: ಗಂಡ ವಿಚ್ಛೇದನ ನೀಡುವ ಕ್ರಮ (ಇದರಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆಗೆ ಮೂರು ತಲಾಖ್‌ ಹೇಳುವುದೂ ಸೇರಿದೆ)

* ಖುಲಾ: ಹೆಂಡತಿ ವಿಚ್ಛೇದನ ನೀಡುವ ಕ್ರಮ

* ಫಸ್ಖ್‌–ಎ–ನಿಕಾಹ್‌: ಗಂಡನಿಗೆ ವಿಚ್ಛೇದನ ಬೇಡ, ಹೆಂಡತಿಗೆ ಬೇಕು ಎಂಬ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿನ ವಿಚ್ಛೇದನ ಕ್ರಮ

* ತಫ್‌ವೀದ್‌–ಎ–ತಲಾಖ್‌: ವಿಚ್ಛೇದನ ನೀಡುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೆಂಡತಿಗೆ ನೀಡುವ ಕ್ರಮ

1986ರಲ್ಲಿ ರಾಜೀವ್‌ ಗಾಂಧಿ ಸರ್ಕಾರ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ (ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಗೆ ತರುತ್ತದೆ. ತಲಾಖ್‌ ನಂತರದ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಗೆ ಮಾತ್ರ ವಿಚ್ಛೇದಿತ ಪತ್ನಿಗೆ ಜೀವನಾಂಶ ನೀಡುವ ಹೊಣೆ ತಲಾಖ್‌ ನೀಡಿರುವ ಗಂಡನಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಅದಾದ ನಂತರ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಕುಟುಂಬದವರೇ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬುದು ಈ ಕಾಯ್ದೆಯ ಮುಖ್ಯ ಮತ್ತು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಅಂಶ.

ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆ (ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ಕಾಯ್ದೆ 1985 ಅಂಗೀಕಾರವಾದ ನಂತರ ವಿಚ್ಛೇದನಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಗಂಡ ಜೀವನಾಂಶ ನೀಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ಗಳು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿವೆ. 

 

ಆದರೆ ಡಿ. ಲತೀಫ್‌ ಮತ್ತು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಪೂರ್ಣ ಪೀಠ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು. ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆ ವಿಚ್ಛೇದಿತ ಗಂಡನಿಂದ ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರದ 90 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಮಾತ್ರ ಜೀವನಾಂಶ ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಇದೆ.

 

ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್‌ 125 ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆ ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್‌ 3 (ಎ) ಎರಡನ್ನೂ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿದ ಪೀಠ, ವಿಚ್ಛೇದಿತ ಮಹಿಳೆಯ ಇಡೀ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ಮೊತ್ತವನ್ನು ವಿಚ್ಛೇದನದ 90 ದಿನಗಳೊಳಗೆ ನೀಡಬೇಕು ಎಂಬ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನೀಡಿದೆ. 

 

ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ವಿಚ್ಛೇದನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾನೂನುಗಳು:

* ಶರೀಯತ್‌ ಕಾಯ್ದೆ 1932: ಶರೀಯತ್‌ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ

* ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿವಾಹ ವಿಚ್ಛೇದನ ಕಾಯ್ದೆ 1939

* ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆ (ವಿಚ್ಛೇದನದ ಬಳಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ಕಾಯ್ದೆ 1986

* ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವರ್ಗದ ಜನರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮದುವೆಯನ್ನು ವಿಶೇಷ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

 

ಪ್ರವಾಸ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಖಾತೆ ತೆರೆಯುವುದನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಲು ಈ ವಿಧಾನ ಅನುಸರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ವಿಶೇಷ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೋಂದಣಿ ಆಗಿರುವ ಮದುವೆಯಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಮೂಲಕವೇ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯ

ತಲಾಖ್‌ ರಾಜಕಾರಣದ ಮತ್ತೊಂದು ಮುಖ

ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರೂ ತಲಾಖ್‌ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಬುಂದೇಲ್‌ಖಂಡ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ್ದ ಅವರು ‘ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿಯೂ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಯಬೇಕು. ತಲಾಖ್‌ ಮೂಲಕ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ ಬಾಳು ಹಾಳಾಗಲು ಅವಕಾಶ ಕೊಡಬಾರದು’ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. 

 

ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ ಅಭ್ಯುದಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮೋದಿ ಅವರು ತಲಾಖ್‌ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಆಯಾಮವನ್ನು ಸೇರಿಸಿದ್ದಾರೆ.