<p><strong>ನವದೆಹಲಿ(ಪಿಟಿಐ):</strong> ಸೂರ್ಯನ ಮೇಲ್ಮೈಯಿಂದ ಹೊರಬಿದ್ದಿರುವ ಪ್ರಬಲ ಸೌರ ಮಾರುತಗಳಿಂದ ಕಂಡು ಬಂದ ಅಪರೂಪದ ಖಗೋಳ ವಿಸ್ಮಯಕ್ಕೆ ಲಡಾಖ್ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿತ್ತು.</p>.<p>ಲಡಾಖ್ನ ಹಾನ್ಲೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿರುವ ‘ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್’ನ ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಶನಿವಾರ ತಡರಾತ್ರಿ 1 ಗಂಟೆಯಿಂದ ನಸುಕಿನ 3.30ರ ವರೆಗೆ ಕ್ಷಿತಿಜದ ವಾಯವ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದ ಉತ್ತರ ಧ್ರುವ ಪ್ರಭೆಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>‘ಸೂರ್ಯನ ‘ಎಆರ್13664’ ಭಾಗದಿಂದ ಚಿಮ್ಮಿರುವ ಈ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಸೌರ ಮಾರುತಗಳು, ಭೂಮಿಯತ್ತ ಬೀಸಿಬಂದಿವೆ. ಈ ಮಾರುತಗಳು ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ 800 ಕಿ.ಮೀ. ವೇಗದಿಂದ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ’ ಎಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಲ್ಲಿರುವ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಇನ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಸೈನ್ಸಸ್ನ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>‘ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಆಕಾಶ ವೀಕ್ಷಣೆ ವೇಳೆಯೇ ಸೌರ ಮಾರುತಗಳಿಂದ ಮೂಡಿದ ಉತ್ತರ ಧ್ರುವ ಪ್ರಭೆಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿರುವುದು ನಮ್ಮ ಅದೃಷ್ಟ’ ಎಂದು ಹಾನ್ಲೆ ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್ನ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಸ್ಟಾಂಜಿನ್ ನೋರ್ಲಾ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>‘ಕ್ಷಿತಿಜದಗುಂಟ ಮೊದಲು ತಿಳಿಗೆಂಪಿನ ಪ್ರಭೆ ಕಂಡುಬಂತು. ನಂತರ ಇಡೀ ಆಗಸವೇ ಕೆಂಪಾಯಿತಲ್ಲದೇ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಗುಲಾಬಿ ರಂಗು ಆವರಿಸಿತು’ ಎಂದೂ ಸ್ಟಾಂಜಿನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಆಕಾಶಕಾಯಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಗಾಢ ಕತ್ತಲು ಇರುವಂತಹ ಹಾಗೂ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೋಡಗಳು ಬಾರದಂತಹ ತಾಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ತಾಣಗಳನ್ನು ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ಪಾರ್ಕ್ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಲಡಾಖ್ನ ‘ಹಾನ್ಲೆ’ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ತಾಣವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ‘ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p>ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಭಾರತೀಯ ಖಭೌತವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ತಜ್ಞರ ನೆರವಿನಿಂದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆ ಈ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ.</p>.<p>ಉತ್ತರ ಗೋಳಾರ್ಧದ ಅನೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಖಗೋಳಾಸಕ್ತರು ಈ ವಿದ್ಯಮಾನ ವೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ, ಜರ್ಮನಿ, ಸ್ಲೊವಾಕಿಯಾ, ಸ್ವಿಜರ್ಲೆಂಡ್, ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಹಾಗೂ ಪೋಲೆಂಡ್ನ ಆಕಾಶವೀಕ್ಷಕರು, ಸೌರಮಾರುತಗಳಿಂದ ಮೂಡಿದ ಪ್ರಭಾವಲಯದ ಚಿತ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ವಿಡಿಯೊಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p> ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಪ್ರಭಾವಲಯಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಕಾಣಬಹುದು. ಲಡಾಖ್ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿದ ಉತ್ತರ ಧ್ರುವ ಪ್ರಭೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿತ್ತು –ದೋರ್ಜೆ ಆಂಗ್ಚುಕ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಭಾರತೀಯ ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಹಾನ್ಲೆ ಲಡಾಖ್ನ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್ ಇದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಹಾನ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿ ಖಗೋಳ ವಿದ್ಯಮಾನ ಕಾಣಸಿಗುವುದು ಅಪರೂಪ. ಸೌರ ಮಾರುತಗಳ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧತೆ ತೀವ್ರಗೊಂಡ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಹಾನ್ಲೆಯಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ವಿಸ್ಮಯ ನೋಡಬಹುದು ದಿವ್ಯೇಂದು ನಂದಿ ಸಿಇಎಸ್ಎಸ್ಐ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಐಐಎಸ್ಇಆರ್ ಕೋಲ್ಕತ್ತ </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ನವದೆಹಲಿ(ಪಿಟಿಐ):</strong> ಸೂರ್ಯನ ಮೇಲ್ಮೈಯಿಂದ ಹೊರಬಿದ್ದಿರುವ ಪ್ರಬಲ ಸೌರ ಮಾರುತಗಳಿಂದ ಕಂಡು ಬಂದ ಅಪರೂಪದ ಖಗೋಳ ವಿಸ್ಮಯಕ್ಕೆ ಲಡಾಖ್ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿತ್ತು.</p>.<p>ಲಡಾಖ್ನ ಹಾನ್ಲೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿರುವ ‘ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್’ನ ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಶನಿವಾರ ತಡರಾತ್ರಿ 1 ಗಂಟೆಯಿಂದ ನಸುಕಿನ 3.30ರ ವರೆಗೆ ಕ್ಷಿತಿಜದ ವಾಯವ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದ ಉತ್ತರ ಧ್ರುವ ಪ್ರಭೆಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>‘ಸೂರ್ಯನ ‘ಎಆರ್13664’ ಭಾಗದಿಂದ ಚಿಮ್ಮಿರುವ ಈ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಸೌರ ಮಾರುತಗಳು, ಭೂಮಿಯತ್ತ ಬೀಸಿಬಂದಿವೆ. ಈ ಮಾರುತಗಳು ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ 800 ಕಿ.ಮೀ. ವೇಗದಿಂದ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ’ ಎಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಲ್ಲಿರುವ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಇನ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಸೈನ್ಸಸ್ನ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>‘ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಆಕಾಶ ವೀಕ್ಷಣೆ ವೇಳೆಯೇ ಸೌರ ಮಾರುತಗಳಿಂದ ಮೂಡಿದ ಉತ್ತರ ಧ್ರುವ ಪ್ರಭೆಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿರುವುದು ನಮ್ಮ ಅದೃಷ್ಟ’ ಎಂದು ಹಾನ್ಲೆ ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್ನ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಸ್ಟಾಂಜಿನ್ ನೋರ್ಲಾ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>‘ಕ್ಷಿತಿಜದಗುಂಟ ಮೊದಲು ತಿಳಿಗೆಂಪಿನ ಪ್ರಭೆ ಕಂಡುಬಂತು. ನಂತರ ಇಡೀ ಆಗಸವೇ ಕೆಂಪಾಯಿತಲ್ಲದೇ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಗುಲಾಬಿ ರಂಗು ಆವರಿಸಿತು’ ಎಂದೂ ಸ್ಟಾಂಜಿನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಆಕಾಶಕಾಯಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಗಾಢ ಕತ್ತಲು ಇರುವಂತಹ ಹಾಗೂ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೋಡಗಳು ಬಾರದಂತಹ ತಾಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ತಾಣಗಳನ್ನು ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ಪಾರ್ಕ್ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಲಡಾಖ್ನ ‘ಹಾನ್ಲೆ’ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ತಾಣವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ‘ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p>ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಭಾರತೀಯ ಖಭೌತವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ತಜ್ಞರ ನೆರವಿನಿಂದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆ ಈ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ.</p>.<p>ಉತ್ತರ ಗೋಳಾರ್ಧದ ಅನೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಖಗೋಳಾಸಕ್ತರು ಈ ವಿದ್ಯಮಾನ ವೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ, ಜರ್ಮನಿ, ಸ್ಲೊವಾಕಿಯಾ, ಸ್ವಿಜರ್ಲೆಂಡ್, ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಹಾಗೂ ಪೋಲೆಂಡ್ನ ಆಕಾಶವೀಕ್ಷಕರು, ಸೌರಮಾರುತಗಳಿಂದ ಮೂಡಿದ ಪ್ರಭಾವಲಯದ ಚಿತ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ವಿಡಿಯೊಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p> ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಪ್ರಭಾವಲಯಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಕಾಣಬಹುದು. ಲಡಾಖ್ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿದ ಉತ್ತರ ಧ್ರುವ ಪ್ರಭೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿತ್ತು –ದೋರ್ಜೆ ಆಂಗ್ಚುಕ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಭಾರತೀಯ ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಹಾನ್ಲೆ ಲಡಾಖ್ನ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಡಾರ್ಕ್ ಸ್ಕೈ ರಿಸರ್ವ್ ಇದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಹಾನ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿ ಖಗೋಳ ವಿದ್ಯಮಾನ ಕಾಣಸಿಗುವುದು ಅಪರೂಪ. ಸೌರ ಮಾರುತಗಳ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧತೆ ತೀವ್ರಗೊಂಡ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಹಾನ್ಲೆಯಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ವಿಸ್ಮಯ ನೋಡಬಹುದು ದಿವ್ಯೇಂದು ನಂದಿ ಸಿಇಎಸ್ಎಸ್ಐ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಐಐಎಸ್ಇಆರ್ ಕೋಲ್ಕತ್ತ </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>