ಕಾದಂಬರಿ ಬರೆಯೋದು ಅಂದ್ರೆ ಬಿಲ್ಡಿಂಗ್ ಕಟ್ಟಿದ ಹಾಗೆ...

ಅಂಜುಂ ಹಸನ್‌ರ ಈ ಹಿಂದಿನ ಎರಡು ಕಾದಂಬರಿಗಳೂ `ಕ್ರಾಸ್‌ವರ್ಡ್ ಬುಕ್ ಅವಾರ್ಡ್~ (ಲ್ಯೂನಾಟಿಕ್ ಇನ್ ಮೈ ಹೆಡ್) ಮತ್ತು  `ಹಿಂದೂ ಬೆಸ್ಟ್ ಬುಕ್ ಅವಾರ್ಡ್~ (ನೇತಿ ನೇತಿ)ಗಳ ಶಾರ್ಟ್‌ಲಿಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದವು. ಅವರ ಮೊದಲ ಕವನ ಸಂಕಲನ, `ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಆನ್ ದ ಹಿಲ್~ ಅವರಿಗೆ ಹೆಸರು ತಂದುಕೊಟ್ಟ ಕೃತಿ.

ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ `ಡಿಫಿಕಲ್ಟ್ ಪ್ಲೆಷರ್ಸ್~ ಹದಿಮೂರು ಕತೆಗಳ ಸಂಕಲನ. `ನೇತಿ ನೇತಿ~ ಕಾದಂಬರಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಭೂಮಿಕೆ ನಮ್ಮ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಎಂಬುದು ಕುತೂಹಲಕರ.

ಇಂಡಿಯನ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಫಾರ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಐಎಫ್‌ಎಯ ಪತ್ರಿಕೆ `ಆರ್ಟ್ ಕನೆಕ್ಟ್~ ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಅಂಜುಂ ಹಸನ್ ಪ್ರಸ್ತುತ `ಕೆರವಾನ್~ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಪುಸ್ತಕ ವಿಭಾಗವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅಧ್ಯಯನಶೀಲ ಪ್ರಬಂಧಗಳ ಮೂಲಕ ಪುಸ್ತಕಗಳೊಂದಿಗೆ `ಮಾತನಾಡುವ~ ಅಂಜುಂ ಹಸನ್‌ರ ಲೇಖನಗಳು ಹೀಗೆ ಓದಿ ಹಾಗೆ ಮರೆತುಬಿಡಬಹುದಾದ ಬರಹಗಳಲ್ಲ.
 
ಅವು ಆಳವಾದ ಗಮನ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಓದನ್ನು ಬಯಸುವ, ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಬರಹಗಳು.`ಪ್ರಜಾವಾಣಿ~ಗಾಗಿ ನಡೆಸಿದ ಈ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಅಂಜುಂ ಹಸನ್ ತಮ್ಮ ಬರವಣಿಗೆ ಸಾಗಿಬಂದ ಬಗ್ಗೆ, ಅದರ ನೆಲೆ-ನಿಲುವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆತ್ಮೀಯವಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

`ಪ್ರಜಾವಾಣಿ~ಯ `ಸಾಹಿತ್ಯ ಪುರವಣಿ~ಗಾಗಿ ಈ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಶನ ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟವರು:  ನರೇಂದ್ರ ಪೈ

ಕವಿತೆಗಳ ಮೂಲಕ ನೀವು ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸುರುಮಾಡಿದವರು. ಮೊತ್ತ ಮೊದಲಬಾರಿಗೆ ಬರೆಯಬೇಕು ಅಂತ ನಿಮಗೆ ಯಾವಾಗನ್ನಿಸಿತು ಮತ್ತು ಯಾಕೆ?
ನನಗೆ ನೆನಪಿರೋ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಚಿಕ್ಕಂದಿನಿಂದಲೂ ನನಗೆ ಬರೆಯೋದು ಮತ್ತು ಅಂಥ ಎಲ್ಲ ಸಂಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಂಥರಾ ಮೋಹ ಇತ್ತು. ಹೊಸಾ ಪುಸ್ತಕದಿಂದ ಬರೋ ಪರಿಮಳ, ಒಬ್ಬ ಬರಹಗಾರನ ಬದುಕು, ಅವನು  ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ವಿವರಗಳು, ಬರವಣಿಗೆ ಜೊತೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ವಸ್ತುಗಳು, ಹೀಗೆ.

ನನಗೆ ಗೊಂಬೆಗಳಿಗಿಂತ ಪೆನ್ನು, ನೋಟ್‌ಬುಕ್ಕು ಹೆಚ್ಚು ಇಷ್ಟವಾಗ್ತಿತ್ತು. ನಾನೇನೋ ಒಬ್ಬ ಜೀನಿಯಸ್ ಅಂತಾನೊ, ಎಲ್ಲಾ ಖಾಲಿ ಪುಟಗಳನ್ನೂ ಬರೆದು ತುಂಬಿಸಿಬಿಡ್ತೇನೋ ಅಂತೆಲ್ಲ ಅಲ್ಲ. ಅದರಲ್ಲಿ ನನಗೇನೋ ಸಮಾಧಾನ ಇತ್ತು, ಖುಶಿ ಇತ್ತು ಅಷ್ಟೆ. ಹಾಗೆ ನನಗೆ ಕವನ ಬರೆಯೋದು ಅಂದ್ರೆ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಈ ಒಂದು ಪ್ರೀತಿಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿನೇ ಆಗಿತ್ತು.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೊಸ ಬರಹಗಾರರ ಹಾಗೆ ನಾನೂ ಕವನಗಳಿಂದ ಬರವಣಿಗೇನ ಸುರು ಮಾಡಿದೆ. ನಾನು ನನ್ನ ಹದಿಹರೆಯದ ದಿನಗಳನ್ನು ಷಿಲ್ಲಾಂಗಿನ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಳೆದೆ. ನನ್ನ ತಂದೆಯವ್ರ  ಯೂನಿವರ್ಸಿಟೀಲಿ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಆಗಿದ್ರು. ನನ್ನ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಇದ್ದ ಅನೇಕ ಶಿಕ್ಷಕರು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಎಲ್ಲ ಕವನ ಬರೀತಾ ಇದ್ರು.

ಕವನದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಆರಂಭಿಕ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನ ಬಹುಶಃ ನಾನು ಆಗಲೇ ಕಂಡುಕೊಂಡಿರಬೇಕು ಅನಿಸುತ್ತೆ. ಆ ನಂತರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿ ಕತೆ-ಕಾದಂಬರಿಗಳಲ್ಲಿನ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಮಿಲನ್ ಕುಂದೇರಾನ ಒಂದು ಪ್ರಬಂಧ ಓದಿದಾಗ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡೆ. ಅವನು ಹೆಗೆಲ್ ಅನ್ನ ಕೋಟ್ ಮಾಡಿ ಹೇಳ್ತಾನೆ, `ಒಂದು ಕವನದ ಭಾವ ಏನಿದೆ ಅದೇ ಆ ಕವಿ ಆಗಿರುತ್ತಾನೆ~ ಅಂತ.
 
ಅದು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ನಿಲುವು, ಸ್ವಭಾವದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ. ಯಾವಾಗ ನಮಗೆ ಈ ಜಗತ್ತಿನೊಂದಿಗೆ ನಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳನ್ನ ಮೀರಿದ್ದು, ಸ್ವಂತದ್ದನ್ನು ಮೀರಿದ್ದು ಇದೆ ಅನ್ನುವ ಅರಿವಾಗುತ್ತೋ ಆಗ ನಾವು ಕಾದಂಬರಿಯ ಮನೋಭಾವದತ್ತ ಹೊರಳುತ್ತೇವೆ.

“ಕಾವ್ಯದ ಭಾವಜಗತ್ತಿನ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಿಂದ ಕಾದಂಬರಿಕಾರನ ಜನ್ಮವಾಗುತ್ತದೆ”. ಹಾಗೆ ನಾನು ಮತ್ತೆ ಆಗಾಗ ಕವನಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲೂಬಹುದು, ಇಲ್ಲವೆಂದಲ್ಲ. ಆದರೆ ಒಂದು ಮನೋಧರ್ಮದ ನೆಲೆಯಿಂದ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ನಾನು ಅದನ್ನು ಆಗಲೇ ದಾಟಿ ಬಂದಿದ್ದೇನೆ ಅನಿಸುತ್ತದೆ. 
 
ಬೆಂಗಳೂರು ನಿಮ್ಮ ಒಳಜಗತ್ತಿಗೆ ಹೇಗೆ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನಿತ್ತಿದೆ? ನಿಮ್ಮ ಓದುಗ ಯಾರು ಅಥವಾ ನೀವು ಬರೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಯಾರಿಗೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಕಾಡಿದೆಯೆ?
ನಾನು ನನ್ನದೇ ನೆಲೆಯನ್ನ ಬೇರೊಬ್ಬ `ಹೊರಗಿನ ವ್ಯಕ್ತಿ~ಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ ಒಂದು ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಅವಕಾಶ ಅಂತ ತಿಳಿದು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳೋದಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತೇನೆ. ಬಲವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನೆಲೆಗಟ್ಟುಗಳಿಲ್ಲದ ನಾನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಎಲ್ಲಿಗೂ ಸಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ.
ನನ್ನ ಹೆತ್ತವರು ದಿಲ್ಲಿಯವರಾದರೂ ನಾನು ಬೆಳೆದಿದ್ದೆಲ್ಲ ಷಿಲ್ಲಾಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ. ಬಹುತೇಕ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮಾತನಾಡುವವರಾದರೂ ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ಜನರಿರುವ ನಗರ ಅದು. ಉದ್ಯೋಗ ನಿಮಿತ್ತ ತೊಂಬತ್ತರ ದಶಕದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಬಂದೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿರುತ್ತ ನಾನು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬಗೆಯ ಸಾಹಿತಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದೇನೆ.

ಈ ನಗರದಲ್ಲಿ, ಅದರ ಹೊಸತನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಿರಂತರ ಕಟ್ಟುವ, ಕೆಡಹಿ ಕಟ್ಟುವ ಬಗೆಯಲ್ಲೇ ಏನೋ ತೀರಾ ವಿಚ್ಛಿದ್ರಕವಾದದ್ದು ಮತ್ತು ಅದೇ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಆಕರ್ಷಕವಾದದ್ದೂ ಇದೆ. ಇದು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ, ಜಾಗರೂಕತೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ನಗರವಾಗಿರುವಾಗಲೇ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿರುವ, ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿರುವ ಒಂದು ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

 ಓದುಗರ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ, ಆಧುನಿಕ ಬರಹಗಾರ ತನ್ನ ಓದುಗರನ್ನು ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿ ನೋಡುತ್ತಾನೆಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸಿಲ್ಲ. ಬರಹಗಾರ ತನ್ನ ಓದುಗ ವಲಯದೊಂದಿಗೆ ನಿರಂತರವಾದ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿರುವುದು ಒಂದು ಬಗೆಯ ಕಲ್ಪನೆಯಷ್ಟೇ, ಅದೇ ನಿಜವೇನಲ್ಲ. ನಾವು ಒಂದು ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದೇವೆ.

ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಟಿಸುವುದು ಎನ್ನುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೇ ಒಂದು ವಿಧದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಚಲನೆಗೆ ಹಚ್ಚುವ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಹಾಗೆ ನನ್ನ ಓದುಗರು ಎಲ್ಲಿಯೂ ಇರಬಹುದು ಮತ್ತು ನಾನವರನ್ನು ಎಲ್ಲಿಯೂ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಅದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಓದುಗರು ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ನನ್ನ ಕೃತಿಗಳಿಗೆ ಬೆಚ್ಚನೆಯ ಪ್ರತಿಸ್ಪಂದನವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ನನ್ನ ಹೃದಯ ಇಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಸದಾ ಇಲ್ಲಿಯೇ ಇರುತ್ತದೆ.
 
ನಗರವೂ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವರ್ಗವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಟ್ಟದವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ತನ್ನಾಳಕ್ಕೆ ಇಳಿಯಲು ಅವಕಾಶವನ್ನೀಯುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡುವ ಒಂದು ಹಳ್ಳಿ ಅಥವಾ ಪುಟ್ಟ ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನಗರದಲ್ಲಿ `ನಿಷೇಧಿತ ವಲಯ~ ವೊಂದು ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಷಿಲ್ಲಾಂಗ್‌ನಿಂದ ಬಂದ ನಿಮಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಈ ತೊಡಕಿನಿಂದಾಗಿ ಕೊರತೆಯೆನಿಸಿದ್ದಿದೆಯೆ?
ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಬರುವ ಮತ್ತು ನಗರದ `ಹೊಸ~ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ತೀರ ತುದಿಯಂಚಿಗೆ ನೂಕಲ್ಪಟ್ಟ ಒಬ್ಬ ತರುಣಿಯ ಪಯಣವಾಗಿ `ನೇತಿನೇತಿ~ ಕಾದಂಬರಿಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಿತ್ತು. ಈ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳಿವೆ. ಒಂದು, ಮಹಾನ್ ಭೌತಿಕತೆ. ಭೌತಿಕವಾದ ವಸ್ತುಗಳ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಹಣದ ಮಹಾನ್ ಹಸಿವು.

ಇನ್ನೊಂದು, ಸಹಜವಾದ ಭಾವಕೋಶವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಅನುಭವ. ಬಹುಶಃ ಇದು ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ, ಯಾವುದು ಮುಖ್ಯ, ಯಾವುದು ಸರಿ ಎನ್ನುವ ವಿವೇಚನೆಯನ್ನೇ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಫಲಶ್ರುತಿ. ನನ್ನ ಕಾದಂಬರಿಯ ಪಾತ್ರ ಸೋಫಿದಾಸ್ ಈ ಹೊಸ ವಾಸ್ತವದೊಂದಿಗೆ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗಬೇಕಿದೆ ಮತ್ತಿದನ್ನು ಅವಳು ಬೆಂಗಳೂರಿನೊಂದಿಗೆ ಸಮೀಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ.

ಅವಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವಳು ಇಷ್ಟಪಡದ ಪ್ರತಿಯೊಂದನ್ನೂ ಬೆಂಗಳೂರು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವುದಕ್ಕೆ ತೊಡಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆ ನಗರದಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ಊರಿಗೆ ವಾಪಸ್ಸಾಗುವುದು ಪರಿಹಾರದಂತೆ ಕಾಣತೊಡಗುತ್ತದೆ.
 
ಜಗತ್ತಿನಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯಲು, ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇರುವ ಆಶ್ರಯತಾಣದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ನನಗಿಷ್ಟ. ಆದರೆ ಈ ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಒಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ಇದೆ. ಇವತ್ತಿನ ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಂಥಾ ಒಂದು ಆಸರೆ ಎಂದು ನಾವು ಭಾವಿಸುವ ಸ್ಥಳವಾದರೂ ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ನಮ್ಮ ಕಲ್ಪನೆಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದೇ ಆ ಪ್ರಶ್ನೆ.