ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ–ಧಾರವಾಡ: ರೈಲಿನ ಕಥೆ ಹೇಳುವ ತಾಣ...

ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ: ಚುಕುಬುಕು ಸದ್ದಿನ ರೈಲು ಬಂಡಿ
ಹೊರಟಿತು ಎಲ್ಲಿಗೆ ಬಾಳ ಬಂಡಿ?
ಕನಸುಗಳ ಹೊತ್ತ ಚೆಂದದ ಬೋಗಿ
ಗಮ್ಯವ ಸೇರಲಿ ಬಾಳ ಸವಾರಿ...!

ಹೀಗೆ ಬಾಳ ಪಯಣಕೆ ನಂಟು ಬೆಸೆಯುವ ರೈಲಿಗೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ಪಯಣವಿದೆ. ಒಂದೂವರೆ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಓಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದ ರೈಲು ಇಂದಿನ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಕಾಲದವರೆಗೂ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಛಾಪು ಹೊತ್ತು ಸಾಗುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ಉಗಿಬಂಡಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಇಂದಿನ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ವಿದ್ಯುತ್ ರೈಲಿನವರೆಗೂ; ನ್ಯಾರೋಗೇಜ್, ಮೀಟರ್‌ಗೇಜ್‌ಯಿಂದ ಬ್ರಾಡ್‌ಗೇಜ್‌ವರೆಗೂ ರೈಲಿನ ಪಯಣದ ಕಥೆಯನ್ನು ಸಾರುವ ಚೆಂದದ ತಾಣವೊಂದು ನಮ್ಮ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಲ್ಲೇ ಇದೆ.

ಹೌದು, ಜಗತ್ತಿನ ಅತೀ ಉದ್ದದ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಎಂದು ಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯ ಸಿದ್ಧಾರೂಢ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದ ಹಿಂಬದಿಯಲ್ಲೇ, ಗದಗ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿರುವ ‘ರೈಲ್ವೆ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ’ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ಮೊದಲ ರೈಲು ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವಾಗಿದೆ.

2020 ಆಗಸ್ಟ್‌ 9ರಂದು ಆಗಿನ ಕೇಂದ್ರ ರೈಲ್ವೆ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದ ದಿ.ಸುರೇಶ್ ಅಂಗಡಿ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ, ಸಚಿವ ಪ್ರಲ್ಹಾದ್ ಜೋಶಿ ಅವರು ಈ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದರು. ಇದು ಕೇಂದ್ರ ರೇಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದು, ಬರುವ ಆದಾಯವನ್ನು ರೇಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆಗೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ. ನೈರುತ್ಯ ರೇಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆಗೆ ಸೇರಿದ 2ನೇ ದೊಡ್ಡ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಇದಾಗಿದ್ದು, ಮೊದಲನೇಯದ್ದು ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿದೆ.

ಮ್ಯೂಸಿಯಂಗೆ ಕಾಲಿಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಮೊದಲು ಟಿಕೆಟ್ ಕೌಂಟರ್ ಸಿಗುತ್ತೆ. ಟಿಕೆಟ್ ತಗೊಂಡು ಮುಂದೆ ಹೋದರೆ ‘ರೈಲ್ವೆ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ’ ಎಂದು ಬರೆದ ಚೆಂದದ ಸೆಲ್ಫಿ ಪಾಯಿಂಟ್ ಇದೆ. ಅಲ್ಲೊಂದು ಸೆಲ್ಫಿ ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸಿಕೊಂಡು ಒಳನಡೆದರೆ ಹಳೆಯ ರೈಲು ಬೋಗಿಗಳು, ಟಾಯ್ ಟ್ರೈನ್, ಎಂಜಿನ್, ಎರಡು ಹಳೆ ಮನೆಗಳು, ರೈಲ್ವೆ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪೊಸ್ ಕೊಟ್ಟು ನಿಂತ ಗಣೇಶನ ಕಲಾಕೃತಿ, ಸ್ಟೀಲ್‌ನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ನವಿಲಿನ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಕೈಬೀಸಿ ಕರೆಯುತ್ತವೆ. ಆವರಣವೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ಪಾರ್ಕಿಂಗ್ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಈ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಒಳಾಂಗಣ ಮತ್ತು ಹೊರಾಂಗಣವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೊರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಟಾಯ್ ಟ್ರೈನ್, ಎರಡು ಡೀಸೆಲ್ ಲೊಕೊಗಳು, ಹಳೆಯ ರೈಲು ಗೇಟು, ಆಯಾ ಕಾಲದ ಚಕ್ರಗಳು, ಹಳಿಗಳು, ಅವುಗಳ ಜೋಡಣಾ ವಸ್ತುಗಳು, ಒಂದು ಥೆಟರ್ ಕೋಚ್ ಇನ್ನೊಂದು ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ ಕೊಚ್ ಮೇಲ್ನೊಟಕ್ಕೆ ಕಾಣ ಸಿಗುತ್ತವೆ.

ಇಲ್ಲಿರುವ ಮಕ್ಕಳ ಆಟಿಕೆ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಕರು ಪ್ರಯಾಣಿಸಬಹುದು. ದೊಡ್ಡವರಿಗೆ ₹20 ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ₹10 ಟಿಕೆಟ್ ದರ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಇಲ್ಲಿರುವ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಲೊಕೊ ನ್ಯಾರೋಗೇಜ್ ಕೋಚ್ ಆಗಿದ್ದು ನ್ಯಾರೋಗೇಜ್ ಲೊಕೊಮೋಟಿವ್ ಹೊಂದಿದೆ. 37 ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ ಈ ಕೋಚ್ ಆಗ್ನೇಯ ಮಧ್ಯ ರೈಲ್ವೆಯ ನಾಗ್ಪುರ ವಿಭಾಗದ ನಾಗ್ಪುರ್– ನಾಗ್‌ಭೀಡ್ ನ್ಯಾರೋಗೇಜ್ ಭಾಗದಲ್ಲಿ 30 ವರ್ಷ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದೆ. ಇದು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಭಾಗವು ಬ್ರಾಡ್‌ಗೇಜ್‌ಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡ ಕಾರಣ 2019ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಸೇವೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.

ಇನ್ನೊಂದು ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಲೊಕೊ ಇದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳಿವೆ. ವಿವಿಧ ಭೌಗೋಳಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಹೊಂದಿದ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ವಿವಿಧತೆಯಲ್ಲಿ ಏಕತೆ ಸಾರುತ್ತಿವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಗಾಜಿನಿಂದ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಗೂಡ್ಸ್ ವ್ಯಾಗನ್, ಸೋಮಾಪೋರ್ ಆರ್ಮ್ ಸಿಗ್ನಲ್, ನೀರಿನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದ ಟ್ಯಾಂಕರ್ ಇದೆ. 

ಉಗಿ ಎಂಜಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು, ನೀರನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯಲು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಟ್ರಾಲಿಯೂ ಸಹ ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಗದಗಿನ ಹಳೆಯ ಉಗಿ ಎಂಜಿನ್ ಶೆಡ್‌ನಿಂದ ತರಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಜತೆಗೆ ಗ್ರೌಂಡ್ ಲಿವರ್ ಫ್ರೇಮ್, ಇಂಟರ್ ಲಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‌ಗಳನ್ನು ಇಡಲಾಗಿದೆ.

ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಮಲಪ್ರಭಾ, ಘಟಪ್ರಭಾ ಎಂಬ ಎರಡು ಒಳಾಂಗಣ ಭಾಗವನ್ನೂ ಹೊಂದಿವೆ. 1907ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆಂದು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದ ವಸತಿ ನಿಲಯವನ್ನೇ ಮ್ಯುಸಿಯಂ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೇ ರೂಪಾಂತರಿಸಲಾಗಿದೆ ಆದರೂ ಮೂಲಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಈ ಎರಡೂ ಘಟಕಗಳು ರೈಲಿನ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಹಾಗೂ ತಾಂತ್ರಿಕ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಸಾರುತ್ತವೆ.

ಘಟಪ್ರಭಾ ಘಟಕವು ರೈಲಿನ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರೈಲಿನ ಪ್ರತಿ ಮೈಲುಗಲ್ಲಿನಲ್ಲೂ ಬಳಸಲಾದ ಎಂಜಿನ್, ಕಂಬಿ, ಅವುಗಳ ಜೋಡಣೆ, ಜೋಡಣೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಸಲಕರಣೆ, ವ್ಯಾಗನ್, ವ್ಯಾಟ್, ರೇಲ್ವೆ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಉಡುಗೆ–ತೊಡುಗೆಗಳು, ಮೆಡಿಕಲ್ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ಮಾದರಿ ರೈಲು ಸಂಚಾರ ಮಾರ್ಗ, ಸಂವಹನಕ್ಕೆ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಉಪಕರಣಗಳು, ಸಿಗ್ನಲಿಂಗ್ ಉಪಕರಣಗಳು, ಹಳೆಯ ಕಾಲದ ಗಡಿಯಾರಗಳು ಇವೆ.