ಶಿವಶರಣರ ಇಷ್ಟಲಿಂಗ ಪೂಜೆ

ಗುರುಕರುಣಿಸಿದ ಇಷ್ಟಲಿಂಗದಲ್ಲಿ ನಿಷ್ಠೆಯನ್ನಿಟ್ಟು ಪೂಜಿಸಬೇಕು. ‘ಎನಿಸುಕಾಲ ನಿಮ್ಮ ಪೂಜಿಸಿ ಏವೆನಯ್ಯ ಮನದಲ್ಲಿ ದೃಢವಿಲ್ಲದನ್ನಕ್ಕ?’ ಎಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿ ನಿಷ್ಠೆಯ ಆವಶ್ಯಕತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಪೂಜೆಯ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ವೇಷವರತಿರಬೇಕು, ಪೂಜೆಯ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಪುಣ್ಯಮೂರ್ತಿಯಾಗಿರಬೇಕು, ಕೊಳುಕೊಡೆಯಲ್ಲಿ ಭೂತಹಿತನಾಗಿರಬೇಕು. ಪೂಜಿಸುವ ಸಾಧಕನ ವ್ಯಷ್ಟಿಗತ ನಡವಳಿಕೆಯೂ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ- ‘ಸಜ್ಜನಳಾಗಿ ಮಜ್ಜನಕ್ಕೆರೆವೆ, ಶಾಂತಳಾಗಿ ಪೂಜೆಯ ಮಾಡುವೆ, ಸಮರತಿಯಿಂದ ನಿಮ್ಮ ಹಾಡುವೆ ಚನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಯ್ಯಾ ನಿಮ್ಮನಗಲದ ಪೂಜೆ ಅನುವಾಯಿತ್ತೆನಗೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾಳೆ. ಸಾಧಕನು ಸದಾಚಾರಿಯಾಗಿ, ಸದ್ವಿಚಾರಿಯಾಗಿ ಲಿಂಗದಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ಧೆ-ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸುವುದು ನಿಜವಾದ ಪೂಜೆ ಎನಿಸುವುದು. ಬಾಹ್ಯಾಡಂಬರದ ವೈಭವೋಪೇತ ಪೂಜೆಗೆ ಶರಣರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಾನವಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು.

‘ಸಾಕಾರ ನಿರಾಕಾರ ಏಕೋದೇವ ನಮ್ಮ ಕೂಡಲ ಸಂಗಮದೇವ’ ಭಗವಂತನು ಸಾಕಾರನೂ ಹೌದು, ನಿರಾಕರಾನೂ ಹೌದು. ಅವನು ಸಕಲ-ನಿಷ್ಕಲ ರೂಪನಾಗಿರುವನು. ಸಾಧಕನು ಸಕಲರೂಪವನ್ನೇ ಪೂಜಿಸಲಿ ಅಥವಾ ನಿಷ್ಕಲ ರೂಪವನ್ನೇ ಪೂಜಿಸಲಿ, ಯಾವುದನ್ನೇ ಪೂಜಿಸಿದರೂ ಇಷ್ಟಲಿಂಗದಲ್ಲಿಯೇ ಪೂಜಿಸಬೇಕು. ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ಆ ಲಿಂಗವನ್ನೇ ದೃಷ್ಟಿಸಬೇಕು, ನಾಲಿಗೆಯಿಂದ ಸ್ಮರಿಸುವಾಗ ಅಂಗವ ಮರೆತು ಸ್ಮರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಶರಣರು ಲಿಂಗಪೂಜೆಯ ಮಾಟ-ಕೂಟವನ್ನು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ‘ಅಂಗೈಯೊಳಗಣ ಲಿಂಗವ ನೋಡುತ್ತ, ಕಂಗಳು ಕಡೆಗೋಡಿವರಿವುತ್ತ ಸುರಿಯುತ್ತ ಎಂದಿಪ್ಪೆನೋ, ನೋಟವೇ ಪ್ರಾಣವಾಗಿ ಎಂದಿಪ್ಪೆನೋ? ಕೂಟವೇ ಪ್ರಾಣವಾಗಿ ಎಂದಿಪ್ಪೆನೋ? ಎನ್ನಂಗ ವಿಕಾರದ ಸಂಗವಳಿದು ಕೂಡಲ ಸಂಗಯ್ಯಾ, ಲಿಂಗಯ್ಯಾ ಲಿಂಗಯ್ಯಾ ಎನ್ನುತ್ತ ಎಂದಿಪ್ಪೆನೋ’? ‘ನಮ್ಮ ಲಿಂಗಪೂಜೆ ಹೇಗಿರಬೇಕು? ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಧರ್ಮಗುರು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಈ ವಚನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿದೆ. ‘ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ನಿದ್ದೆ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ’ ಎನ್ನುವಂತಾದರೆ ‘ಕತ್ತಲೆ ಎಂಬುದು ಇತ್ತಲೆಯಯ್ಯಾ, ಗುಹೇಶ್ವರನೆಂಬುದು ಅತ್ತಲೆಯಯ್ಯಾ’ ಎಂಬುದು ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅಜ್ಞಾನ ಆಶೆ-ಆಮಿಷಗಳೆಂಬ ಅಂಗವಿಕಾರವನ್ನಳಿದು ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ನಿರತನಾಗುವುದೇ ಇಷ್ಟಲಿಂಗ ಪೂಜೆ