ಸಂಪಾದಕೀಯ | ಹಂಪಿ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ: ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರಿಗೆ ಕಠಿಣ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಲಿ

ವಿಶ್ವಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹಂಪಿಯ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಕಲ್ಲು ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತದ ವೈಫಲ್ಯ ಹಾಗೂ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗೆಗಿನ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದ ಫಲ. ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಹಾಗೂ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ತಕ್ಷಣದಿಂದಲೇ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ಮುಂದಾಗಬೇಕಿದೆ. ಹಂಪಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ ಇರುವ ಕಾಳಘಟ್ಟ ಹಾಗೂ ಧರ್ಮದಗುಡ್ಡ ಸಮೀಪದ ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು, ಆ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿರುವ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆ, ಸ್ಮಾರಕಗಳಿಗೆ ಕಂಟಕಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ. ಹಂಪಿಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಚಿರತೆ, ಕರಡಿ, ನವಿಲು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಪ್ರಾಣಿ–ಪಕ್ಷಿಗಳು ನೆಲೆಸಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಆವಾಸಸ್ಥಾನಕ್ಕೂ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಅಪಾಯವನ್ನೊಡ್ಡಿದೆ. ಹಂಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಹೆಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅಪೂರ್ವ ನಿಧಿಯೂ ಹೌದು. ಈ ಕಲಾಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಲೋಪ ಸಲ್ಲದು. ಸ್ಮಾರಕಗಳನ್ನು ವಿರೂಪಗೊಳಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವ ಹಲ್ಲೆಯೂ ಹೌದು. ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿನ ಸ್ಮಾರಕಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಮಾರಕಗಳೆಂದು ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆ ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಯುನೆಸ್ಕೊದ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆ ತಾಣಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಹಂಪಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿನ ಸ್ಮಾರಕಗಳಿಗೆ ಧಕ್ಕೆಯಾದರೆ ಅದು ವಿಶ್ವದ ಗಮನಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಆ ಸ್ಮಾರಕಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಧಕ್ಕೆಯಾಗದಂತಿರಲು, ಹಂಪಿಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ‘ಕೋರ್‌ ಜೋನ್‌’ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪುರಾತನ ಕಾಲದ ಗುಹೆಗಳು, ಶಾಸನಗಳು, ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಆ ಪರಿಸರ ದಲ್ಲಿವೆ. ಈ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ, ನಿರ್ಮಾಣ ಚಟುವಟಿಕೆ ಅಥವಾ ಕಾಮಗಾರಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ. ಹೀಗಿದ್ದರೂ ‘ಕೋರ್‌ ಜೋನ್‌’ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಕ್ರಮ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು, ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತವು ಕಣ್ಣು, ಕಿವಿ, ಬಾಯಿ ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ. ಈ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯು ‘ಯುನೆಸ್ಕೊ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ’ಯ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉಲ್ಲಂಘನೆ.