ಮೇವು: ಇರಲಿ ಜೋಪಾನ

ನಂತರ ಕತ್ತರಿಸಿದ ಮೇವನ್ನು ಸಮನಾಗಿ ಹರಡಬೇಕು. ಇದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಗುಂಡಿಯಲ್ಲಿ ತೆಳುವಾಗಿ ಉಪ್ಪನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸುವುದು ಉತ್ತಮ. ಕತ್ತರಿಸಿದ ಮೇವಿನ ಮೇಲೆ ಶೇ.೧ರ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮೇವು ಕತ್ತರಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಪ್ರತಿ ಪದರಗಳ ಮೇಲೂ ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು. ಕತ್ತರಿಸಿ ತುಂಬಿದ ಮೇವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತುಳಿದು ಮೇವಿನ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಗಾಳಿ ಉಳಿಯದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಗುಂಡಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೩ ಅಡಿ ಎತ್ತರದವರೆಗೂ ಮೇವನ್ನು ತುಂಬಿ ನಂತರ ಮೇಲ್ಭಾಗವನ್ನು ಒಣ ಮೇವಿನಿಂದ ಅಥವಾ ಕತ್ತರಿಸದ ಉದ್ದ ಮೇವಿನಿಂದ ಮುಚ್ಚಬೇಕು. ನಂತರ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಹಾಳೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮುಚ್ಚಿ ಮೇಲೆ ಭಾರಕ್ಕಾಗಿ ದಿಂಡುಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಹೇರಬೇಕು. ಮುಚ್ಚಿದ ಗುಂಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡು ವಾರದಲ್ಲಿ ಮೇವು ಕುಸಿದು ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಬಿರುಕುಗಳು ಬರುತ್ತವೆ.

ಈ ರೀತಿಯ ಬಿರುಕುಗಳನ್ನು ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಮುಚ್ಚಬೇಕು. ಈ ರೀತಿ ಮುಚ್ಚಿದ ಮೇವಿನಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣು ಜೀವಿಗಳು ಮೇವಿನಲ್ಲಿರುವ ಪಿಷ್ಟ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಲ್ಯಾಕ್ಟಿಕ್ ಆಮ್ಲ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಲ್ಯಾಕ್ಟಿಕ್ ಆಮ್ಲವು ಮೇವನ್ನು ಕೆಡದಂತೆ ಕಾಪಾಡುತ್ತದೆ. ಗಾಳಿ ಆಡಲು ಬಿಟ್ಟರೆ ಮೇವು ಕೆಡುವುದರೊಂದಿಗೆ ಅದರ ಗುಣಮಟ್ಟ ಕಳಪೆಯಾಗುವುದು.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಸಮೇವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದ ಎರಡು ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಒಂದು ಕಡೆಯಿಂದ ಹೊರ ತೆಗೆದು ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ತಿನ್ನಿಸಬಹುದು. ಪದರ ಪದರವಾಗಿ ಒಂದು ಕಡೆಯಿಂದ ಮೇಲಿಂದ ಕೆಳಗಿನವರೆಗೂ ತೆಗೆಯಬೇಕೇ ಹೊರತು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಮ್ಮೆಗೆ ತೆಗೆದು ಗಾಳಿಗೆ ಇಡಬಾರದು.

ಉತ್ತಮ ರಸಮೇವು ಬೇಲದ ಹಣ್ಣಿನ ವಾಸನೆ ಮತ್ತು ಚಿನ್ನದ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. ರಸಮೇವಿಗಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಹಸಿರು ಮೇವು ಹೆಚ್ಚು ಬಾಡಿದ್ದರೆ ಕಾಕಂಬಿಯನ್ನು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕದಡಿ ಶೇ.೫ ರಿಂದ ೧೦ರ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸ­ಬಹುದು. ಶೇ. ೧ರ ಪ್ರಮಾಣದ ಉಪ್ಪಿನ ಉಪಯೋಗದಿಂದ ಲ್ಯಾಕ್ಟಿಕ್ ಆಮ್ಲದ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಆಗಿ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ರಸಮೇವನ್ನು ತಯಾರಿಸಬಹುದು.

ಹುಲ್ಲು ತಯಾರಿಸುವ ಬಗೆ
ತೆಳು ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಎಲೆ, ಗರಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರೋಡ್ಸ್ ಹುಲ್ಲು, ಅಂಜನ್ ಹುಲ್ಲು ಮತ್ತು ಕುದುರೆ ಮೆಂತೆ ಮೇವುಗಳನ್ನು ಒಣಗಿಸಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಏಕದಳ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ತೆನೆ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಮತ್ತು ದ್ವಿದಳ ಬೆಳೆಗಳು ಹೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಕತ್ತರಿಸಿ ಬಯಲಿನಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ ೧೨ ರಷ್ಟು ತೇವಾಂಶ ಬರುವವರೆಗೆ ಒಣಗಿಸಬೇಕು.

ರೈತರು ಒಂದು ಹಿಡಿಯಷ್ಟು ಮೇವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಸುರುಳಿ ಮಾಡಿ ಹಿಂಡಿ ತೇವಾಂಶ ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದು. ಈ ರೀತಿ ಒಣಗಿಸಿದ ಹುಲ್ಲನ್ನು ನೀರು, ಮಳೆ ಬಿದ್ದು ನೆನೆಯದಂತೆ ಶೇಖರಿಸಿ­ಕೊಳ್ಳ­ಬೇಕು. ಹಸಿರು ಮೇವನ್ನು ಈ ರೀತಿ ಒಣಗಿಸಿಡು­ವು­ದ­ರಿಂದ ಅದರ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ­ಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿ­ಕೊಂಡು ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ದನ ಕರುಗಳಿಗೆ ತಿನ್ನಿಸಬಹುದು.

ಮೇವಿನ ಸಂಸ್ಕರಣೆ
ಜೋಳ, ಗೋವಿನ ಜೋಳ, ಭತ್ತದ ಹುಲ್ಲು ಮತ್ತು ರಾಗಿ ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ನಾರಿನ ಅಂಶ ಜಾಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳು ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದು, ಜಾನುವಾರುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ಜೀರ್ಣವಾಗದೆ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿಯುವುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಇವುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯುಕ್ತವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು ಸೂಕ್ತ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಯೂರಿಯಾ ಸಿಂಪರಣೆ ಮಾಡುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಫಲಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

ಒಣಗಿದ ಹುಲ್ಲನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾದ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಕಾಂಕ್ರಿಟ್ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ತೆಳ್ಳಗೆ ಹರಡಿ ನಂತರ ಶೇ.೪ರ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಯೂರಿಯಾ ದ್ರಾವಣವನ್ನು ಮೇವಿನ ಮೇಲೆ ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು. ಈ ರೀತಿ ಯೂರಿಯಾ ಸಿಂಪಡಿಸಿದ ಹುಲ್ಲನ್ನು ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಗುಂಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಅದುಮಿ ಮೇಲೆ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಹಾಳೆ ಮುಚ್ಚಿ ೧೫ ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಬಿಡಬೇಕು. ಯೂರಿಯಾ ಅಮೋನಿಯಾ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡು ಮೇವಿನ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಲಿಗ್ನಿನ್ ಹೊದಿಕೆಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿ ಮೇವಿನ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಉತ್ತಮಪಡಿಸುತ್ತವೆ.

ಪ್ರತಿ ದಿನಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಹುಲ್ಲನ್ನು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಅಥವಾ ಗೋಣಿ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಶೇಖರಿಸಿಟ್ಟು ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು. ಈ ರೀತಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಹುಲ್ಲನ್ನು ಕೊಡುವುದರಿಂದ ದನಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಒಣಮೇವನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಾರಿನ ಅಂಶ ಬೇಗನೆ ಜೀರ್ಣವಾಗಿ ಶಕ್ತಿ ಉಪಯೋಗವು ಸುಧಾರಿಸುವುದು. ಮೀತಿ ಮೀರಿದ ರಸಮೇವಿನ ಅಥವಾ ಯೂರಿಯಾ ಬಳಸಬಾರದು. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪಶುವೈದ್ಯರ ಸಲಹೆ ಪಡೆಯುವುದು ಸೂಕ್ತ.
-ಡಾ. ರಾಜು ಬ. ಮೇತ್ರಿ. ಪಶು ವೈದ್ಯಾಧಿಕಾರಿ.