ಜೋಕುಮಾರನ ಹಬ್ಬ: ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆ

ಬಡಿಗೇರ ಮನೆಯವರು ತಯಾರಿಸುವ ಜೋಕುಮಾರನ ಮಣ್ಣಿನ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಅಂಬಿಗೇರ ಮನೆತನದ ಮಹಿಳೆಯರು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟು ಬೇವಿನ ತಪ್ಪಲಿನಿಂದ ಸಿಂಗರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸುಣಗಾರ ಮನೆ ಮಹಿಳೆಯರು ಜೋಕುಮಾರನನ್ನು ಗ್ರಾಮದ ಗೌಡರ ಮನೆ, ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮನೆ, ಕಟ್ಟಿಮನಿಯವರ ಮನೆಗಳು ಹಾಗೂ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಒಯ್ದು ’ಜೋಕುಮಾರ ಬಂದಾನ ಬರ್ರೆ‍ವ್ವ ಬಾಗಿನ ತಂದು ಅರ್ಪಿಸಿ’ ಎಂದು ಜಾನಪದ ಪದ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಮನೆಯ ಹೆಂಗಳೆಯರು ಜೋಕುಮಾರನ ಬಾಯಿಗೆ ಬೆಣ್ಣೆ ಒರೆಸಿ, ಕುಂಕುಮ, ಹೂವು, ಪತ್ರಿ ಮುಡಿಸಿ ಆರತಿ ಬೆಳಗಿ ಪೂಜಿಸಿ ನಂತರ ಮರದಲ್ಲಿ ಉಲುಪಿ (ಎಣ್ಣೆ ಬತ್ತಿ, ರೊಟ್ಟಿ, ಪಲ್ಲೆ, ಕಾಳುಕಡಿ, ಉಪ್ಪು, ಒಣಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ, ಊದಿನಕಡ್ಡಿ) ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಭಾದ್ರಪದ ಚೌತಿಯ ನಂತರ ಹುಟ್ಟಿ ಬರುವ ಜೋಕುಮಾರನ ಮೂರ್ತಿ ಇರುವ ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಏಳು ದಿನ ಏಳು ಗ್ರಾಮಗಳಿಗೆ ತೆರಳಿ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ, ಏಳನೇ ದಿನ ಮನೆಗೆ ತೆರಳಿ ರಾತ್ರಿಯ ವೇಳೆ ಹರಿಜನ ಓಣಿಯಲ್ಲಿ ಮರಣ ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ.

ನಂತರ ಹಳ್ಳಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದಾಗ ಅಗಸರು ಕಲ್ಲಿನ ಕೆಳಗೆ ಮುಚ್ಚಿ ಪೂಜೆ ಮಾಡಿ ತಿರುಗಿ ನೋಡದ ಹಾಗೆ ಮನೆಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಮೂರು ದಿನದ ನಂತರ (ಅಳ್ಯಾಮ್ಲಿ) ಕಿಚಡಿ ಮಾಡಿ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಹಂಚುತ್ತಾರೆ. ಅದನ್ನು ಮನೆಯವರು ಹೊಲಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಚರಗದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಚೆಲ್ಲಿ ಬರುವ ಪದ್ದತ್ತಿ ಇಂದಿಗೂ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ.

ಜೋಕುಮಾರನ ಪೂಜೆ ಮಾಡಿ ಆತನ ರುಂಡ ಕತ್ತರಿಸುತ್ತಾರೆ, ರುಂಡವು ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ ಬಿದ್ದರೆ ಉತ್ತಮ ಮಳೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆಗಳು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರುವ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಒಂದೊಮ್ಮೆ ಕೆಳ ಮುಖವಾಗಿ ಬಿದ್ದರೆ ಅಶುಭದ ಸಂಕೇತ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಗಂಗವ್ವ ಅರವಟಗಿ ಹಾಗೂ ಶಿವಕ್ಕ ಸುಣಗಾರ.