ಪ್ರಚಲಿತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು: ಜರ್ಮನ್‌ವಾಚ್ ವರದಿ

‘ಜರ್ಮನ್ವಾಚ್ ವರದಿ’ ಕಳೆದ ಮೂರು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯದಿಂದ ತೀವ್ರ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿದೆ ಎಂದು ‘ಜರ್ಮನ್ವಾಚ್ನ ವರದಿ’ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ.

ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 1993 ಮತ್ತು 2022ರ ನಡುವೆ ಭಾರತವು ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಆರನೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮ ಅನುಭವಿಸಿದ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ವರದಿಯನ್ವಯ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 80,000 ಸಾವುಗಳು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 180 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟಗಳು ಉಂಟಾಗಿವೆ.

1993 ರಿಂದ 2022 ರವರೆಗೆ ಭಾರತವು 400ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯ ಅನುಭವಿಸಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಪ್ರವಾಹ, ಚಂಡಮಾರುತ ಮತ್ತು ಶಾಖದ ಅಲೆಗಳು ಸೇರಿವೆ.

ಗಮನಾರ್ಹ ಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ 1998ರಲ್ಲಿ ಗುಜರಾತ್ ಚಂಡಮಾರುತ ಮತ್ತು 1999ರಲ್ಲಿ ಒಡಿಶಾ ಚಂಡಮಾರುತ ಸೇರಿವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಿರುಗಾಳಿಗಳು ಶೇ 56ರಷ್ಟು ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದರೆ, ಪ್ರವಾಹಗಳು ಶೇ 32ರಷ್ಟು ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ.

ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯದಿಂದ 2070ರ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತ ಶೇ 24.7ರಷ್ಟು ಸಂಭಾವ್ಯ GDP ನಷ್ಟವನ್ನು ಎದುರಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಏಷ್ಯನ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ.

1993 ರಿಂದ 2022ರವರೆಗೆ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ, 9,400ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳು ಸುಮಾರು 7,65,000 ಸಾವುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 4.2 ಟ್ರಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ಗಳಷ್ಟು ನೇರ ನಷ್ಟವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿವೆ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.

ಡೊಮಿನಿಕಾ, ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಹೊಂಡುರಾಸ್ ದೇಶಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಜಾಗತಿಕ ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿವೆ ಎಂದು ವರದಿ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ.

ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳನ್ನು ಸಶಸ್ತ್ರ ಸಂಘರ್ಷದ ನಂತರದ ಎರಡನೇ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಜಾಗತಿಕ ಅಪಾಯಗಳು ಎಂದು ‘ವಿಶ್ವ ಆರ್ಥಿಕ ವೇದಿಕೆ’ ವರ್ಗೀಕರಿಸಿದೆ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಸಿರುಮನೆ ಇಂಧನಗಳನ್ನು ಹೊರಸೂಸುವ ದೇಶಗಳು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ದುರ್ಬಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು ಎಂದು ವರದಿ ಸೂಚಿಸಿದೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮರಣದಂಡನೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಎರಡು ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಕಂಡ ನಂತರ ಭಾರತೀಯ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಮರಣದಂಡನೆ ಅರ್ಜಿಯು ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ.

ಜನವರಿ 22, 2025ರಂದು, ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯ ಮೇಲೆ ಅತ್ಯಾಚಾರ ಮತ್ತು ಕೊಲೆ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕನೊಬ್ಬ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆ ಪಡೆದರೆ, ಮಹಿಳೆ ತನ್ನ ಸಂಗಾತಿಗೆ ವಿಷಪ್ರಾಶನ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಆಕೆಗೆ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಚರ್ಚೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ.

‘ಅಪರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪ’ ಎಂಬ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಮೊದಲ ಬಾರಿ 1980ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪಿನಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಮರಣದಂಡನೆಯನ್ನು ‘ಅಸಾಧಾರಣ’ ಅಥವಾ ‘ಅಪರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪ’ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವಿಧಿಸಬೇಕೆಂದು ಅದು ಷರತ್ತು ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ‘ಅಪರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪ’ ಪದ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಇದು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಂದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ನ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಜಗಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್ v/s ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಯುಪಿ (1972) ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮರಣದಂಡನೆ ಶಿಕ್ಷೆಯ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಿತು.

ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಗುರುತಿಸಿತು, ಇದು ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು.

ಬಚನ್ ಸಿಂಗ್ v/s ಪಂಜಾಬ್ ರಾಜ್ಯ (1980) ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ‘ಅಪರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪದ’ ತತ್ವವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಆದರೆ, ಅದರ ಕಟ್ಟಳೆಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲಿಲ್ಲ.

ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ನಂತರದ ಮಚ್ಚಿ ಸಿಂಗ್ v/s ಪಂಜಾಬ್ ರಾಜ್ಯ (1983) ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮರಣದಂಡನೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುವ ಐದು ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಲೆಯ ವಿಧಾನ, ಉದ್ದೇಶ, ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಅಸಹ್ಯಕರ ಸ್ವರೂಪ, ಅಪರಾಧದ ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಬಲಿಪಶುವಿನ ದುರ್ಬಲತೆ ಸೇರಿವೆ.

ಮಿಥು v/s ಪಂಜಾಬ್ ರಾಜ್ಯ (1983) ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವ ಕೈದಿಗಳಿಗೆ ಕಡ್ಡಾಯ ಮರಣದಂಡನೆ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು, ಇದು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿತು. ಈ ನಿರ್ಧಾರವು ಮರಣದಂಡನೆ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವಿವೇಚನೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿತು.

2022ರಲ್ಲಿ, ಮರಣದಂಡನೆ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕುರಿತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅಪರಾಧವು ‘ಅಪರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪ’ ಎಂದು ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆಯುತ್ತದೆಯೇ ಎಂದು ನಿರ್ಣಯಿಸುವ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಈ ಕ್ರಮ ಹೊಂದಿದೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮರಣದಂಡನೆ ಇನ್ನೂ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ತೀರ್ಪುಗಳು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ನಿರ್ಧಾರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಸಮಾನತೆ ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ. ‘ಅಪರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪ’ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಕೊರತೆ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಅಸಮಂಜಸ ಫಲಿತಾಂಶಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಅಸಂಗತತೆ ಮರಣದಂಡನೆ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯದ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಅನ್ವಯದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆ ಹುಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ತದೆ.

ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕ್ರಮಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ವಸ್ತುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಭಾರತೀಯ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಯೋಜನೆ (ISM: India Semiconductor Mission) ಸೇರಿ ಹಲವು ಯೋಜನೆ ಹಾಗೂ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದೆ.

ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿರುವ ಸರ್ಕಾರ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ‘ಜಾಗತಿಕ ಹಬ್’ ಆಗಿ ಭಾರತವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಕ್ರಮ ವಹಿಸಿದೆ.

ಡಿಸೆಂಬರ್ 2021ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ‘ಸೆಮಿಕಾನ್ ಇಂಡಿಯಾ’ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ 5 ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಯೋಜನೆ ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ ಮತ್ತು 16 ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ವಿನ್ಯಾಸ ಕಂಪನಿಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದೆ.

ಈ ಉಪಕ್ರಮ ₹1.52 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 25,000 ನೇರ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಮತ್ತು 60,000 ಪರೋಕ್ಷ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.

ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ PLI ಯೋಜನೆಯಡಿ, ಭಾರತ ₹6.14 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಮೌಲ್ಯದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ₹3.12 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರಫ್ತು ಸಾಧಿಸಿದೆ.

ಇದು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ವಲಯದಲ್ಲಿ 128,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ನೇರ ಉದ್ಯೋಗಗಳ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ, ಇದು ಜಾಗತಿಕ ಉತ್ಪಾದನಾ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಭಾರತದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದೆ.

PLI ಯೋಜನೆಯು ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿನ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

‘ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ’ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಡಿಸ್ಪ್ಲೇ ಫ್ಯಾಬ್ರಿಕೇಶನ್ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಶೇ 50ರವರೆಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉತ್ಪಾ ದನಾ ವಲಯಗಳಿಗೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹೈಟೆಕ್ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸುತ್ತದೆ.

ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಸಂಯುಕ್ತ ಅರೆವಾಹಕ ಘಟಕಗಳ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚಕ್ಕಾಗಿ ಶೇ 30ರಷ್ಟು ಹಣಕಾಸಿನ ಬೆಂಬಲವನ್ನೂ ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ವಿನ್ಯಾಸ ಲಿಂಕ್ಡ್ ಇನ್ಸೆಂಟಿವ್ (DLI) ಯೋಜನೆಯು ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ವಿನ್ಯಾಸ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಅರ್ಹ ವೆಚ್ಚಗಳ ಮೇಲೆ ಶೇ 50ರವರೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಧನವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ಗಳು (IC ಗಳು), ಚಿಪ್ಸೆಟ್ಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಸ್ಟಮ್ ಆನ್ ಚಿಪ್ಸ್ (SoC ಗಳು) ಉತ್ಪಾದನೆಗೂ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

. ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ನೇಮಿಸಲು ಸುಪ್ರೀಂ ಸೂಚನೆ ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿರುವ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ವಿಲೇವಾರಿಗೊಳಿಸಲು ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ನೇಮಿಸಲು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಸೂಚಿಸಿದೆ.

ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ 224A ವಿಧಿಯನ್ವಯ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಕೇಂದ್ರ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಈ ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದೆ.

ಸಂವಿಧಾನದ 224A ವಿಧಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಹಾಗೂ ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಸೇವೆಗೆ ನೇಮಿಸುವ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಪಡೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

224A ವಿಧಿಯಡಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದಂತೆ ಭತ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಆದರೆ, ಅವರನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳ ನೇಮಕಾತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಿದೆ. ಕನಿಷ್ಠ ಶೇ 20ರಷ್ಟು ಖಾಲಿ ಹುದ್ದೆಗಳಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಶೇ 10ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಕರಣಗಳು ಐದು ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಅವಧಿಯಿಂದ ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿರಬೇಕೆಂಬ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದೆ.

ಈಗಾಗಲೇ 224A ವಿಧಿಯನ್ವಯ 1972ರಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಸೂರಜ್ ಭನ್, 1982ರಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಪಿ. ವೇಣುಗೋಪಾಲ್ ಮತ್ತು 2007 ರಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಒ.ಪಿ.ಶ್ರೀವಾಸ್ತವ ಅವರನ್ನು ನಿವೃತ್ತಿ ನಂತರ ಪುನರ್ ನೇಮಕ ಮಾಡಿದ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ.

224A ವಿಧಿಯನ್ವಯ ನೇಮಕಗೊಂಡ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 2ರಿಂದ 3 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು, ಪ್ರತಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಇಬ್ಬರಿಂದ ಐವರು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸುಮಾರು ಶೇ 40 ರಷ್ಟು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳ ಹುದ್ದೆಗಳು ಭರ್ತಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ನೇಮಕವನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿವೆ.

. ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ | ಐಒಎಸ್ | ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್ , ಎಕ್ಸ್ , ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಮತ್ತು ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.

ಪ್ರಚಲಿತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು: ಜರ್ಮನ್‌ವಾಚ್ ವರದಿ

ಚಿನಕುರುಳಿ: 03 ಜುಲೈ 2025 ಗುರುವಾರ

ಚುರುಮುರಿ | ಬದಲಾವಣೆ ಕ್ರಾಂತಿ!

ದಿನ ಭವಿಷ್ಯ | ಎಲ್ಲಾ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಾವಧಾನವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯಿರಿ

ಧರ್ಮಪುರ: ಜಂಬೂ ನೇರಳೆಯಿಂದ ಕಾಲು ಕೋಟಿ ಆದಾಯ

ಕಾರು ಅಪಘಾತ: ಲಿವರ್‌ಪೂಲ್‌ ತಾರೆ ಜೋಟಾ, ಸೋದರ ಸಾವು

IND vs ENG: ಟೆಸ್ಟ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಶುಭಮನ್ ಗಿಲ್ ಚೊಚ್ಚಲ ದ್ವಿಶತಕ ಸಾಧನೆ

ಫಿಡೆ ವಿಶ್ವ ಕೆಡೆಟ್ಸ್‌ ಕಪ್‌: ಚಿನ್ನ ಗೆದ್ದ ಪ್ರತೀತಿ, ಆದ್ಯಾಗೆ ಬೆಳ್ಳಿ

IND vs ENG: ಗಿಲ್ 168*, ಜಡೇಜ 89; ಊಟದ ವಿರಾಮಕ್ಕೆ ಭಾರತ 419/6

ಒಳನೋಟ: ಸೋರುವ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲೇ ಕಲಿಕೆ!

ಒಳನೋಟ: ಹದಗೆಟ್ಟ ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ ‘ಆರೋಗ್ಯ’.. ಸರಿಯಾಗದ SC, ST, OBC ವಸತಿಶಾಲೆಗಳು

ಒಳನೋಟ | ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ಹಣ್ಣುಗಳ ದಿಬ್ಬಣ

ಒಳನೋಟ | ಕಾಲ್ತುಳಿತ ಪ್ರಕರಣ: ಸಾವಿನ ಮನೆ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆದವರಾರು?

ಚಿನಕುರುಳಿ: 03 ಜುಲೈ 2025 ಗುರುವಾರ

ಚುರುಮುರಿ | ಬದಲಾವಣೆ ಕ್ರಾಂತಿ!

ದಿನ ಭವಿಷ್ಯ | ಎಲ್ಲಾ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಾವಧಾನವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯಿರಿ

ಧರ್ಮಪುರ: ಜಂಬೂ ನೇರಳೆಯಿಂದ ಕಾಲು ಕೋಟಿ ಆದಾಯ