<p>ಜೂನ್ ತಿಂಗಳ ಕಡೆಯ ದಿನ ನಾಟ್ವೆಸ್ಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ನ ಹತ್ತಿರದ ಶಾಖೆಗೆ ಹೋಗಿ 43 ಪೌಂಡ್ಗಳು ಹಾಗೂ 94 ಪೆನ್ಸ್ ಹಣ ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ. ಅದು ವೆಸ್ಟ್ಮಿನ್ಸ್ಟರ್ ಸಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ಗೆ ನಾನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಹಣ. ಆ ಮೂಲಕ, ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾದ ನಗರದ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ, ತೆರಿಗೆದಾರ ನಿವಾಸಿಯಾಗಿ ನನ್ನ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಪೂರೈಸಿದ್ದೆ.<br /> <br /> ಈ ನನ್ನ ಮಾತಿಗೆ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರಿಗರು ಆಕ್ಷೇಪ ಎತ್ತಬಹುದು. ಆದರೆ `ಬಿಗ್ ಆ್ಯಪಲ್~(ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರ)ನ ಅನೇಕ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಲಂಡನ್ದು ಈಗಲೂ ಒಂದು ಕೈ ಮೇಲು. ಲಂಡನ್ನ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಮಿಗಿಲಾದದ್ದು. ಇಲ್ಲಿನ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮನಮೋಹಕ. ಗಗನಚುಂಬಿಗಳು ಮಾತನಾಡದ ರೀತಿ ಅವು ನಿಮ್ಮ ಜತೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತವೆ. <br /> <br /> ಅರ್ಧಚಂದ್ರಾಕೃತಿಗಳು, ಚೌಕಗಳು ಒಂದು ಬಗೆಯ ವಿಲಕ್ಷಣ ಮೋಹಕತೆಯನ್ನು ನಗರಕ್ಕೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಮೋಹಕತೆ ಮ್ಯಾನ್ಹಟನ್ನ ನೇರ ರೇಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಹಲವು ವಿಧದ ಪಾರ್ಕ್ಗಳಿವೆ. ಜೊತೆಗೆ ವಿವಿಧ ಆಕಾರ, ಗಾತ್ರಗಳ ನೀರಿನ ಚಿಲುಮೆಗಳಿವೆ.<br /> <br /> ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ಗಿಂತ ಲಂಡನ್ ಹೆಚ್ಚು ವೈವಿಧ್ಯಪೂರ್ಣ ಹಾಗೂ ಸಮಗ್ರವಾದದ್ದು. ಅದರ ಬೀದಿಗಳು, ಸಬ್ವೇಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಫ್ರೆಂಚ್ (ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವ ಪೋಲಿಷ್) ಜೊತೆಗೇ ಅರೇಬಿಕ್ ಹಾಗೂ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಗಳೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.<br /> <br /> ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಏಕಭಾಷೆಯ ಬೀಡು. (ಮೊದಲ ಪೀಳಿಗೆಯ ವಲಸಿಗರು ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಭಾಷೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲವೂ ಇಂಗ್ಲಿಷ್).<br /> <br /> ಸಾಮಾಜಿಕ ವರ್ಗ ಅಥವಾ ವಸತಿ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಕರಿಯರು, ಬಿಳಿಯರು ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ವರ್ಣೀಯರನ್ನು ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ, ಮ್ಯಾನ್ಹಟನ್ನ ಪಾರ್ಕುಗಳು, ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ಗಳಿಗಿಂತ, ಲಂಡನ್ನ ಪಾರ್ಕುಗಳು, ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸಮುದಾಯಗಳವರು ಕಂಡು ಬರುತ್ತಾರೆ.<br /> <br /> ಲಂಡನ್ ವಾಸಿಯಾಗಿ ಒಂದು ವರ್ಷ ಖುಷಿ ಅನುಭವಿಸಿರುತ್ತಿದ್ದುದಂತೂ ನಿಜ. ಆದರೆ ನಾನಿದ್ದ ಸ್ಥಳದ ಕಾರಣವಾಗಿ ಆ ಖುಷಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಇಮ್ಮಡಿಯಾಯಿತು. ಮೈದಾ ವೇಲ್ನಲ್ಲಿ ನಾನೊಂದು ಅಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟ್ ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಹಿಡಿದಿದ್ದೆ. ಗಿಡಮರಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾದ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸುಂದರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ ಲಾರ್ಡ್ಸ್ನಿಂದ ಒಂದಷ್ಟು ದೂರ ನಡೆಯಬೇಕು.<br /> <br /> ಆದರೆ ರೀಜೆಂಟ್ ಪಾರ್ಕ್ನಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಿಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ದೂರ ನಡೆಯಬೇಕು. ನನ್ನೂರು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಪಾದಚಾರಿ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕಾರುಗಳು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ `ಟ್ರೆಡ್ಮಿಲ್~ನಲ್ಲಿ ಕಸರತ್ತು ಮಾಡುವುದು ನನಗೆ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. <br /> <br /> ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಪ್ರತಿದಿನ ಆಕಾಶ ಶುಭ್ರವಾಗಿದ್ದಾಗ ಲಾರ್ಡ್ಸ್ನಿಂದ ರೀಜೆಂಟ್ ಪಾರ್ಕ್ವರೆಗೆ, ನಂತರ ಕೆರೆಯ ಸುತ್ತ ಮೂರು ನಾಲ್ಕು ಸುತ್ತು ನಡೆದು ಮತ್ತೊಂದು ಅಷ್ಟೇ ಆಕರ್ಷಕವಾದ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ಮನೆ ತಲುಪುತ್ತಿದ್ದೆ.<br /> <br /> ಈ ವ್ಯಾಯಾಮಕ್ಕೆ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಹಿಡಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ಜೊತೆಗೆ ನನ್ನ ಐಪಾಡ್ನಿಂದ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ಈ ಸಂತಸ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿತ್ತು.<br /> <br /> ನಾನಿದ್ದ ಪರಿಸರ ಹಾಗೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಪರಿಸರದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ನಾನು ಅದೃಷ್ಟವಂತನಾಗಿದ್ದದ್ದು ಹೌದು. ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ (ಎಲ್ಎಸ್ಇ)ನಲ್ಲಿ ನನ್ನದು ಉಪನ್ಯಾಸಕ ವೃತ್ತಿ. <br /> <br /> ಪ್ರಾಚೀನತೆ ಹಾಗೂ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಎಸ್ಇ ಯನ್ನು ಆಕ್ಸ್ಫರ್ಡ್, ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಮತ್ತು ಹಾರ್ವರ್ಡ್, ಯೇಲ್, ಪ್ರಿನ್ಸ್ಟನ್, ಕೊಲಂಬಿಯಾ, ಸ್ಟಾನ್ಫರ್ಡ್, ಎಂಐಟಿ ಯಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಅಮೆರಿಕನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಗಿಂತ ಒಂದಿಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಭಾವದಲ್ಲಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.<br /> <br /> ಆದರೆ ಈ ಎಲ್ಎಸ್ಇ ಗೆ ಇತರ ಕಲಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒಂದು ಅಳೆಯಲಾಗದ ಅನುಕೂಲವಿದೆ. ಇದಿರುವುದು ವಿಶ್ವದ ಕೇಂದ್ರಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ನಗರದಲ್ಲಿ. <br /> <br /> ಹೀಗಾಗಿ, ಏಷ್ಯಾ, ಆಫ್ರಿಕಾ, ಉತ್ತರ - ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಯೂರೋಪ್ ಖಂಡದ ವಿವಿಧ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಇದಿರುವ ಸ್ಥಳದ ಆಕರ್ಷಣೆ ಎಂತಹದ್ದೆಂದರೆ ಬ್ರೆಜಿಲ್ಗೆ ಹೋಗ ಬಯಸುವ ಮೊಜಾಂಬಿಕ್ನ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಲಂಡನ್ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಯೋಜಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಗತಿ.<br /> <br /> ಅದೇ ರೀತಿ, ಸ್ಯಾನ್ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜವಿಜ್ಞಾನಿ ಅಥವಾ ಕಾಂಗೊ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಅಮೆರಿಕನ್ ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗೂ ಇದು ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರ.<br /> <br /> ಈ ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಎಲ್ಎಸ್ಇ, ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ಯಾವುದೇ ಸಂಸ್ಥೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅತಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉಪನ್ಯಾಸ ಮಾಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. <br /> <br /> ವಿಭಾಗಾವಾರು ವಿಚಾರಗೋಷ್ಠಿಗಳು ಅಥವಾ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇನ್ನೂ ವಿಸ್ತೃತ ಶ್ರೋತೃಗಳಿಗಾಗಿ ಇತರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಂದ ಬರುವ ಪರಿಣತರಿಂದ ನಡೆಸಲಾಗುವ ಉಪನ್ಯಾಸ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಅಥವಾ ಕೊಲಂಬಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗಬಹುದು.<br /> <br /> ಆದರೆ ಎಲ್ಎಸ್ಇ ಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿದಿನ ನಾಲ್ಕು ವಿವಿಧ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉಪನ್ಯಾಸ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ, ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಆಸಕ್ತ ಖಾಸಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಯಾವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಗೊಂದಲವೇ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.<br /> <br /> ಒಂದೇ ದಿನ ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ ಕ್ರಗ್ಮನ್ ಉಪನ್ಯಾಸ ಷೇಕ್ ಜಾಯೇದ್ ಥಿಯೇಟರ್ನಲ್ಲಿ, ನೆಲ್ಸನ್ ಮಂಡೇಲಾರ ಒಡನಾಡಿ ವಕೀಲರ ಉಪನ್ಯಾಸ ಓಲ್ಡ್ ಥಿಯೇಟರ್ನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಈಜಿಪ್ಟ್ ಕುರಿತ ವಿಷಯತಜ್ಞರ ಉಪನ್ಯಾಸ ಹಾಂಕಾಂಗ್ ಥಿಯೇಟರ್ನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಅವಕಾಶಗಳಿರುತ್ತವೆ.<br /> <br /> ಬೌದ್ಧಿಕ ಬದುಕಿನ ಚೈತನ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಶಾಂತವಾದ, ಏಳುಬೀಳುಗಳಿಲ್ಲದ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಬದುಕುವ ನನಗೆ ಸಿಕ್ಕ ಈ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾದ ಒಳ್ಳೆಯ ಅದೃಷ್ಟವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿಯೇ ಬಳಸಿಕೊಂಡೆ. ಒಂದು ದಶಕ ಅಷ್ಟೇಕೆ ಅನೇಕ ದಶಕಗಳ್ಲ್ಲಲಿ ನನ್ನೂರಿನಲ್ಲಿ ಕೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿರದಿದ್ದ ಬಹಳಷ್ಟು ಒಳ್ಳೆಯ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದೆ. `ಅರಬ್ ವಸಂತ~ ಕುರಿತಂತೆ ಅನೇಕ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಂಡು ಜ್ಞಾನ ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡಿದೆ.<br /> <br /> ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರಾಜಕಾರಣ ಕುರಿತಂತೆ ಪರಿಣತ ತಂಡದ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಫ್ರೆಡ್ರಿಚ್ ಹಾಯೆಕ್ ಹಾಗೂ ಜಾಣ್ ಮಯನಾರ್ಡ್ ಕೆಯ್ನಸ್ ಅವರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಕುರಿತಂತೆ ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ (ಚಮತ್ಕಾರೋಕ್ತಿಗಳ) ಪರಾಮರ್ಶೆಗಳ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶ ನನ್ನದಾಗಿತ್ತು.<br /> <br /> ಲಂಡನ್ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಗರ. ಹಾಗೆಯೇ ಅದು ಬಹಳಕಾಲದಿಂದ ಭಾರತೀಯ ನಗರವೂ ಹೌದು. 17 ಹಾಗೂ 18ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಬದುಕಿದ ಮೊದಲ `ದೇಸಿ~ಗಳು ನಾವಿಕರು, ಸಿಪಾಯಿಗಳು ಹಾಗೂ ಮನೆಗೆಲಸದವರು. <br /> <br /> ನಂತರದವರು ಮಹಾರಾಜರು, ನವಾಬರು. 19ನೇ ಶತಮಾನದ ನಂತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹಾಗೂ ವೃತ್ತಿಪರರು ಲಂಡನ್ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ನಗರವಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.<br /> ಲಂಡನ್ ಎಂದರೆ ಆಧುನಿಕ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸಕಾರನಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವ.<br /> <br /> ಏಕೆಂದರೆ ಅದರ ಬೀದಿಗಳು, ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾದುಹೋದ ಅಸಾಧಾರಣ ಭಾರತೀಯರು ಅಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಿದ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತುಗಳು ಇವೆ. ರಾಮಮೋಹನ ರಾಯ್ ಹಾಗೂ ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ರು ಈ ನಗರದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸಮಯ ಕಳೆದಿದ್ದಾರೆ. <br /> <br /> ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದದ ಅತ್ಯಂತ ಹಿರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ದಾದಾಭಾಯಿ ನವರೋಜಿ ಇಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ದಶಕಗಳು ಬದುಕಿದ್ದರು. ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ನ ಫಿನ್ಸ್ಬರಿಯಿಂದ ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ನಾನು ಅಧ್ಯಾಪನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಅನೇಕ ಮಹಾನುಭಾವರುಗಳು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಾಗ್ದ್ದಿದ್ದವರು.<br /> <br /> ವಿ.ಕೆ. ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್, ಕೆ.ಆರ್.ನಾರಾಯಣನ್ ಹಾಗೂ ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ - ಒಂದಿಷ್ಟು ಉದಾಹರಣೆಗಳು. ಎಲ್ಎಸ್ಇಗೆ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದಾನೊಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ರೆಸ್ಟೊರೆಂಟ್ ಇತ್ತು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಯುವ ಎಂ.ಕೆ. ಗಾಂಧಿ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. <br /> <br /> ಬ್ಯಾರಿಸ್ಟರ್ ಆಗಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಂತಹ `ಇನ್ನರ್ ಟೆಂಪಲ್~ ಎಲ್ಎಸ್ಇ ಯ ಆಗ್ನೇಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ನಂತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಪರಿಚಿತವಾಗಿದ್ದ ಈ ನಗರಕ್ಕೆ 1906, 1909 ಹಾಗೂ 1914ರಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಿಂದ ಗಾಂಧಿ ಬಂದುಹೋಗಿದ್ದರು. ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಪರ ವಾದಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಕಡೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಅವರು ಲಂಡನ್ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದು 1931ರಲ್ಲಿ. <br /> <br /> ಈ ಎಲ್ಲಾ ಭೇಟಿಗಳ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿಯವರು ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ತಿಂಗಳುಗಳು ಕಳೆದರು. ಬಹಳಷ್ಟು ನಡೆದಾಡಿದರು. ಬಹಳಷ್ಟು ಭಾಷಣಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಿದರು. ಈ ನಗರಕ್ಕೆ ಅವರು ಆಳವಾಗಿ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅನೇಕ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನೂ ಹೊಂದಿದ್ದರು. <br /> <br /> ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಅಂತಿಮವಾಗಿ `ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ~ (ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ) ಚಳವಳಿ ನಡೆಸಲು ಸಿದ್ಧತೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವಂತೆಯೇ, ಹಿಟ್ಲರನ ಲುಫ್ತ್ವಾಫ(ಜರ್ಮನ್ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಯ ವೈಮಾನಿಕ ಪಡೆ)ದಿಂದ ವೆಸ್ಟ್ ಮಿನ್ಸ್ಟರ್ ಅಬ್ಬಿ ಹಾಗೂ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಹಾನಿಗೀಡಾಗಬಹುದು ಅಥವಾ ನಾಶವಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ಭೀತಿಯಿಂದ ಅವರು ಅತ್ತಿದ್ದರು. <br /> <br /> ಎಲ್ಎಸ್ಇ ಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಕಚೇರಿ ಕೊಲಂಬಿಯಾ ಹೌಸ್ನಲ್ಲಿತ್ತು. `ಆಲ್ಡ್ವಿಚ್~ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಕರ್ವಿಂಗ್ ರೋಡ್ನ ಉತ್ತರ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಇದು ಇದೆ. ರಸ್ತೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ `ಇಂಡಿಯಾ ಹೌಸ್~ ಇದೆ. ಇದು ಬ್ರಿಟನ್ನಲ್ಲಿರುವ ನಮ್ಮ ಹೈಕಮಿಷನ್ ಕಚೇರಿ. <br /> <br /> ಕಳೆದ ಗಣರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ದಿನ ಜನವರಿ 26ರಂದು ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುವ `ಇಂಡಿಯಾ ಕ್ಲಬ್~ನಲ್ಲಿ ನಾನು ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರೊಬ್ಬರನ್ನು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟದ ವೇಳೆ ಭೇಟಿಯಾಗಬೇಕಿತ್ತು. 1930 ಹಾಗೂ 1940ರ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಅವರು ಇಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಯ ಕಳೆದಿದ್ದೂ ನಿಜವೆ. ಈ ಕ್ಲಬ್ಗೆ ಹೋಗಲು ನಾನು `ಇಂಡಿಯಾ ಹೌಸ್~ಅನ್ನು ಹಾದುಹೋಗಬೇಕಿತ್ತು.<br /> <br /> ಅಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯ, ಗಡ್ಡಧಾರಿ ಪ್ರದರ್ಶಕರ ಚಿಕ್ಕ ಗುಂಪೊಂದು ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಕೂಗುತ್ತಿತ್ತು. `ಯಾರು ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ? ಭಾರತ!~, `ಭಾರತೀಯ ಆಕ್ರಮಣಾ ಪಡೆಗಳೇ - ಕಾಶ್ಮೀರ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ~ ಎಂಬಂತಹ ಘೋಷಣೆಗಳು ಅಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದವು.<br /> <br /> ಈ ವಲಸಿಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿಗಳನ್ನು ಹಾದುಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ, ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಯುವಕನೊಬ್ಬನನ್ನು ನೋಡಿದೆ. ಅಂತರ್ಜಾಲಕ್ಕೆ ಅಪ್ಲೋಡ್ ಆಗುವುದು ಅಥವಾ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಈ ಚಿತ್ರಗಳು ತಲುಪುವುದು ಖಚಿತ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಾತಿರಲಿಲ್ಲ. ನಾನು ತಕ್ಷಣವೇ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರಿಂದ ದೂರ ಸರಿದು ಇಕ್ಕಟ್ಟಾದ ಓಣಿಯ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿ ನಾನು ಹೋಗಬೇಕಾದ ಸ್ಥಳದತ್ತ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಡತೊಡಗಿದೆ. <br /> <br /> ಅಲ್ಲಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಅವರ ಎದೆ ಮಟ್ಟದ ಪುತ್ಥಳಿಯನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ಮರು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಶ್ರೀಲಂಕಾದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿ ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ತಮಿಳರ ಗುಂಪೊಂದು ಈ ಹಿಂದೆ ಈ ಪುತ್ಥಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡಿತ್ತು. ಒಟ್ಟಾರೆ ಇದೊಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ `ಲಂಡನ್ ಅನುಭವ~.<br /> <br /> ಅಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಮುತ್ತಿಗೆಗೊಳಗಾಗಿದ್ದ ಭಾರತದ ಹೈಕಮಿಷನ್ ಕಚೇರಿಯ ಮತ್ತೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದದ್ದು `ನೆಹರೂ~ ಪ್ರತಿಮೆ. ಕುತೂಹಲದ ಸಂಗತಿ ಎಂದರೆ (ಹೃದಯಸ್ಪರ್ಶಿಯೂ ಹೌದು)ನೆಹರೂ ಅವರೂ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಮೂಲದವರೆ.<br /> <br /> <strong>(ನಿಮ್ಮ ಅನಿಸಿಕೆ ತಿಳಿಸಿ: </strong><a href="mailto:editpagefeedback@prajavani.co.in"><strong>editpagefeedback@prajavani.co.in</strong></a><strong>)</strong></p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p>ಜೂನ್ ತಿಂಗಳ ಕಡೆಯ ದಿನ ನಾಟ್ವೆಸ್ಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ನ ಹತ್ತಿರದ ಶಾಖೆಗೆ ಹೋಗಿ 43 ಪೌಂಡ್ಗಳು ಹಾಗೂ 94 ಪೆನ್ಸ್ ಹಣ ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ. ಅದು ವೆಸ್ಟ್ಮಿನ್ಸ್ಟರ್ ಸಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ಗೆ ನಾನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಹಣ. ಆ ಮೂಲಕ, ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾದ ನಗರದ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ, ತೆರಿಗೆದಾರ ನಿವಾಸಿಯಾಗಿ ನನ್ನ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಪೂರೈಸಿದ್ದೆ.<br /> <br /> ಈ ನನ್ನ ಮಾತಿಗೆ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರಿಗರು ಆಕ್ಷೇಪ ಎತ್ತಬಹುದು. ಆದರೆ `ಬಿಗ್ ಆ್ಯಪಲ್~(ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರ)ನ ಅನೇಕ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಲಂಡನ್ದು ಈಗಲೂ ಒಂದು ಕೈ ಮೇಲು. ಲಂಡನ್ನ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಮಿಗಿಲಾದದ್ದು. ಇಲ್ಲಿನ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮನಮೋಹಕ. ಗಗನಚುಂಬಿಗಳು ಮಾತನಾಡದ ರೀತಿ ಅವು ನಿಮ್ಮ ಜತೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತವೆ. <br /> <br /> ಅರ್ಧಚಂದ್ರಾಕೃತಿಗಳು, ಚೌಕಗಳು ಒಂದು ಬಗೆಯ ವಿಲಕ್ಷಣ ಮೋಹಕತೆಯನ್ನು ನಗರಕ್ಕೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಮೋಹಕತೆ ಮ್ಯಾನ್ಹಟನ್ನ ನೇರ ರೇಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಹಲವು ವಿಧದ ಪಾರ್ಕ್ಗಳಿವೆ. ಜೊತೆಗೆ ವಿವಿಧ ಆಕಾರ, ಗಾತ್ರಗಳ ನೀರಿನ ಚಿಲುಮೆಗಳಿವೆ.<br /> <br /> ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ಗಿಂತ ಲಂಡನ್ ಹೆಚ್ಚು ವೈವಿಧ್ಯಪೂರ್ಣ ಹಾಗೂ ಸಮಗ್ರವಾದದ್ದು. ಅದರ ಬೀದಿಗಳು, ಸಬ್ವೇಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಫ್ರೆಂಚ್ (ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವ ಪೋಲಿಷ್) ಜೊತೆಗೇ ಅರೇಬಿಕ್ ಹಾಗೂ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಗಳೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.<br /> <br /> ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಏಕಭಾಷೆಯ ಬೀಡು. (ಮೊದಲ ಪೀಳಿಗೆಯ ವಲಸಿಗರು ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಭಾಷೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲವೂ ಇಂಗ್ಲಿಷ್).<br /> <br /> ಸಾಮಾಜಿಕ ವರ್ಗ ಅಥವಾ ವಸತಿ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಕರಿಯರು, ಬಿಳಿಯರು ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ವರ್ಣೀಯರನ್ನು ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ, ಮ್ಯಾನ್ಹಟನ್ನ ಪಾರ್ಕುಗಳು, ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ಗಳಿಗಿಂತ, ಲಂಡನ್ನ ಪಾರ್ಕುಗಳು, ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸಮುದಾಯಗಳವರು ಕಂಡು ಬರುತ್ತಾರೆ.<br /> <br /> ಲಂಡನ್ ವಾಸಿಯಾಗಿ ಒಂದು ವರ್ಷ ಖುಷಿ ಅನುಭವಿಸಿರುತ್ತಿದ್ದುದಂತೂ ನಿಜ. ಆದರೆ ನಾನಿದ್ದ ಸ್ಥಳದ ಕಾರಣವಾಗಿ ಆ ಖುಷಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಇಮ್ಮಡಿಯಾಯಿತು. ಮೈದಾ ವೇಲ್ನಲ್ಲಿ ನಾನೊಂದು ಅಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟ್ ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಹಿಡಿದಿದ್ದೆ. ಗಿಡಮರಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾದ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸುಂದರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ ಲಾರ್ಡ್ಸ್ನಿಂದ ಒಂದಷ್ಟು ದೂರ ನಡೆಯಬೇಕು.<br /> <br /> ಆದರೆ ರೀಜೆಂಟ್ ಪಾರ್ಕ್ನಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಿಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ದೂರ ನಡೆಯಬೇಕು. ನನ್ನೂರು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಪಾದಚಾರಿ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕಾರುಗಳು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ `ಟ್ರೆಡ್ಮಿಲ್~ನಲ್ಲಿ ಕಸರತ್ತು ಮಾಡುವುದು ನನಗೆ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. <br /> <br /> ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಪ್ರತಿದಿನ ಆಕಾಶ ಶುಭ್ರವಾಗಿದ್ದಾಗ ಲಾರ್ಡ್ಸ್ನಿಂದ ರೀಜೆಂಟ್ ಪಾರ್ಕ್ವರೆಗೆ, ನಂತರ ಕೆರೆಯ ಸುತ್ತ ಮೂರು ನಾಲ್ಕು ಸುತ್ತು ನಡೆದು ಮತ್ತೊಂದು ಅಷ್ಟೇ ಆಕರ್ಷಕವಾದ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ಮನೆ ತಲುಪುತ್ತಿದ್ದೆ.<br /> <br /> ಈ ವ್ಯಾಯಾಮಕ್ಕೆ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಹಿಡಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ಜೊತೆಗೆ ನನ್ನ ಐಪಾಡ್ನಿಂದ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ಈ ಸಂತಸ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿತ್ತು.<br /> <br /> ನಾನಿದ್ದ ಪರಿಸರ ಹಾಗೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಪರಿಸರದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ನಾನು ಅದೃಷ್ಟವಂತನಾಗಿದ್ದದ್ದು ಹೌದು. ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ (ಎಲ್ಎಸ್ಇ)ನಲ್ಲಿ ನನ್ನದು ಉಪನ್ಯಾಸಕ ವೃತ್ತಿ. <br /> <br /> ಪ್ರಾಚೀನತೆ ಹಾಗೂ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಎಸ್ಇ ಯನ್ನು ಆಕ್ಸ್ಫರ್ಡ್, ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಮತ್ತು ಹಾರ್ವರ್ಡ್, ಯೇಲ್, ಪ್ರಿನ್ಸ್ಟನ್, ಕೊಲಂಬಿಯಾ, ಸ್ಟಾನ್ಫರ್ಡ್, ಎಂಐಟಿ ಯಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಅಮೆರಿಕನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಗಿಂತ ಒಂದಿಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಭಾವದಲ್ಲಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.<br /> <br /> ಆದರೆ ಈ ಎಲ್ಎಸ್ಇ ಗೆ ಇತರ ಕಲಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒಂದು ಅಳೆಯಲಾಗದ ಅನುಕೂಲವಿದೆ. ಇದಿರುವುದು ವಿಶ್ವದ ಕೇಂದ್ರಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ನಗರದಲ್ಲಿ. <br /> <br /> ಹೀಗಾಗಿ, ಏಷ್ಯಾ, ಆಫ್ರಿಕಾ, ಉತ್ತರ - ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಯೂರೋಪ್ ಖಂಡದ ವಿವಿಧ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಇದಿರುವ ಸ್ಥಳದ ಆಕರ್ಷಣೆ ಎಂತಹದ್ದೆಂದರೆ ಬ್ರೆಜಿಲ್ಗೆ ಹೋಗ ಬಯಸುವ ಮೊಜಾಂಬಿಕ್ನ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಲಂಡನ್ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಯೋಜಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಗತಿ.<br /> <br /> ಅದೇ ರೀತಿ, ಸ್ಯಾನ್ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜವಿಜ್ಞಾನಿ ಅಥವಾ ಕಾಂಗೊ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಅಮೆರಿಕನ್ ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗೂ ಇದು ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರ.<br /> <br /> ಈ ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಎಲ್ಎಸ್ಇ, ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ಯಾವುದೇ ಸಂಸ್ಥೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅತಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉಪನ್ಯಾಸ ಮಾಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. <br /> <br /> ವಿಭಾಗಾವಾರು ವಿಚಾರಗೋಷ್ಠಿಗಳು ಅಥವಾ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇನ್ನೂ ವಿಸ್ತೃತ ಶ್ರೋತೃಗಳಿಗಾಗಿ ಇತರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಂದ ಬರುವ ಪರಿಣತರಿಂದ ನಡೆಸಲಾಗುವ ಉಪನ್ಯಾಸ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಅಥವಾ ಕೊಲಂಬಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗಬಹುದು.<br /> <br /> ಆದರೆ ಎಲ್ಎಸ್ಇ ಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿದಿನ ನಾಲ್ಕು ವಿವಿಧ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉಪನ್ಯಾಸ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ, ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಆಸಕ್ತ ಖಾಸಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಯಾವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಗೊಂದಲವೇ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.<br /> <br /> ಒಂದೇ ದಿನ ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ ಕ್ರಗ್ಮನ್ ಉಪನ್ಯಾಸ ಷೇಕ್ ಜಾಯೇದ್ ಥಿಯೇಟರ್ನಲ್ಲಿ, ನೆಲ್ಸನ್ ಮಂಡೇಲಾರ ಒಡನಾಡಿ ವಕೀಲರ ಉಪನ್ಯಾಸ ಓಲ್ಡ್ ಥಿಯೇಟರ್ನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಈಜಿಪ್ಟ್ ಕುರಿತ ವಿಷಯತಜ್ಞರ ಉಪನ್ಯಾಸ ಹಾಂಕಾಂಗ್ ಥಿಯೇಟರ್ನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಅವಕಾಶಗಳಿರುತ್ತವೆ.<br /> <br /> ಬೌದ್ಧಿಕ ಬದುಕಿನ ಚೈತನ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಶಾಂತವಾದ, ಏಳುಬೀಳುಗಳಿಲ್ಲದ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಬದುಕುವ ನನಗೆ ಸಿಕ್ಕ ಈ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾದ ಒಳ್ಳೆಯ ಅದೃಷ್ಟವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿಯೇ ಬಳಸಿಕೊಂಡೆ. ಒಂದು ದಶಕ ಅಷ್ಟೇಕೆ ಅನೇಕ ದಶಕಗಳ್ಲ್ಲಲಿ ನನ್ನೂರಿನಲ್ಲಿ ಕೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿರದಿದ್ದ ಬಹಳಷ್ಟು ಒಳ್ಳೆಯ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದೆ. `ಅರಬ್ ವಸಂತ~ ಕುರಿತಂತೆ ಅನೇಕ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಂಡು ಜ್ಞಾನ ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡಿದೆ.<br /> <br /> ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರಾಜಕಾರಣ ಕುರಿತಂತೆ ಪರಿಣತ ತಂಡದ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಫ್ರೆಡ್ರಿಚ್ ಹಾಯೆಕ್ ಹಾಗೂ ಜಾಣ್ ಮಯನಾರ್ಡ್ ಕೆಯ್ನಸ್ ಅವರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಕುರಿತಂತೆ ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ (ಚಮತ್ಕಾರೋಕ್ತಿಗಳ) ಪರಾಮರ್ಶೆಗಳ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶ ನನ್ನದಾಗಿತ್ತು.<br /> <br /> ಲಂಡನ್ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಗರ. ಹಾಗೆಯೇ ಅದು ಬಹಳಕಾಲದಿಂದ ಭಾರತೀಯ ನಗರವೂ ಹೌದು. 17 ಹಾಗೂ 18ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಬದುಕಿದ ಮೊದಲ `ದೇಸಿ~ಗಳು ನಾವಿಕರು, ಸಿಪಾಯಿಗಳು ಹಾಗೂ ಮನೆಗೆಲಸದವರು. <br /> <br /> ನಂತರದವರು ಮಹಾರಾಜರು, ನವಾಬರು. 19ನೇ ಶತಮಾನದ ನಂತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹಾಗೂ ವೃತ್ತಿಪರರು ಲಂಡನ್ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ನಗರವಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.<br /> ಲಂಡನ್ ಎಂದರೆ ಆಧುನಿಕ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸಕಾರನಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವ.<br /> <br /> ಏಕೆಂದರೆ ಅದರ ಬೀದಿಗಳು, ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾದುಹೋದ ಅಸಾಧಾರಣ ಭಾರತೀಯರು ಅಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಿದ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತುಗಳು ಇವೆ. ರಾಮಮೋಹನ ರಾಯ್ ಹಾಗೂ ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ರು ಈ ನಗರದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸಮಯ ಕಳೆದಿದ್ದಾರೆ. <br /> <br /> ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದದ ಅತ್ಯಂತ ಹಿರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ದಾದಾಭಾಯಿ ನವರೋಜಿ ಇಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ದಶಕಗಳು ಬದುಕಿದ್ದರು. ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ನ ಫಿನ್ಸ್ಬರಿಯಿಂದ ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ನಾನು ಅಧ್ಯಾಪನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಅನೇಕ ಮಹಾನುಭಾವರುಗಳು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಾಗ್ದ್ದಿದ್ದವರು.<br /> <br /> ವಿ.ಕೆ. ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್, ಕೆ.ಆರ್.ನಾರಾಯಣನ್ ಹಾಗೂ ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ - ಒಂದಿಷ್ಟು ಉದಾಹರಣೆಗಳು. ಎಲ್ಎಸ್ಇಗೆ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದಾನೊಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ರೆಸ್ಟೊರೆಂಟ್ ಇತ್ತು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಯುವ ಎಂ.ಕೆ. ಗಾಂಧಿ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. <br /> <br /> ಬ್ಯಾರಿಸ್ಟರ್ ಆಗಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಂತಹ `ಇನ್ನರ್ ಟೆಂಪಲ್~ ಎಲ್ಎಸ್ಇ ಯ ಆಗ್ನೇಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ನಂತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಪರಿಚಿತವಾಗಿದ್ದ ಈ ನಗರಕ್ಕೆ 1906, 1909 ಹಾಗೂ 1914ರಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಿಂದ ಗಾಂಧಿ ಬಂದುಹೋಗಿದ್ದರು. ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಪರ ವಾದಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಕಡೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಅವರು ಲಂಡನ್ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದು 1931ರಲ್ಲಿ. <br /> <br /> ಈ ಎಲ್ಲಾ ಭೇಟಿಗಳ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿಯವರು ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ತಿಂಗಳುಗಳು ಕಳೆದರು. ಬಹಳಷ್ಟು ನಡೆದಾಡಿದರು. ಬಹಳಷ್ಟು ಭಾಷಣಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಿದರು. ಈ ನಗರಕ್ಕೆ ಅವರು ಆಳವಾಗಿ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅನೇಕ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನೂ ಹೊಂದಿದ್ದರು. <br /> <br /> ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಅಂತಿಮವಾಗಿ `ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ~ (ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ) ಚಳವಳಿ ನಡೆಸಲು ಸಿದ್ಧತೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವಂತೆಯೇ, ಹಿಟ್ಲರನ ಲುಫ್ತ್ವಾಫ(ಜರ್ಮನ್ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಯ ವೈಮಾನಿಕ ಪಡೆ)ದಿಂದ ವೆಸ್ಟ್ ಮಿನ್ಸ್ಟರ್ ಅಬ್ಬಿ ಹಾಗೂ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಹಾನಿಗೀಡಾಗಬಹುದು ಅಥವಾ ನಾಶವಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ಭೀತಿಯಿಂದ ಅವರು ಅತ್ತಿದ್ದರು. <br /> <br /> ಎಲ್ಎಸ್ಇ ಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಕಚೇರಿ ಕೊಲಂಬಿಯಾ ಹೌಸ್ನಲ್ಲಿತ್ತು. `ಆಲ್ಡ್ವಿಚ್~ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಕರ್ವಿಂಗ್ ರೋಡ್ನ ಉತ್ತರ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಇದು ಇದೆ. ರಸ್ತೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ `ಇಂಡಿಯಾ ಹೌಸ್~ ಇದೆ. ಇದು ಬ್ರಿಟನ್ನಲ್ಲಿರುವ ನಮ್ಮ ಹೈಕಮಿಷನ್ ಕಚೇರಿ. <br /> <br /> ಕಳೆದ ಗಣರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ದಿನ ಜನವರಿ 26ರಂದು ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುವ `ಇಂಡಿಯಾ ಕ್ಲಬ್~ನಲ್ಲಿ ನಾನು ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರೊಬ್ಬರನ್ನು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟದ ವೇಳೆ ಭೇಟಿಯಾಗಬೇಕಿತ್ತು. 1930 ಹಾಗೂ 1940ರ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಅವರು ಇಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಯ ಕಳೆದಿದ್ದೂ ನಿಜವೆ. ಈ ಕ್ಲಬ್ಗೆ ಹೋಗಲು ನಾನು `ಇಂಡಿಯಾ ಹೌಸ್~ಅನ್ನು ಹಾದುಹೋಗಬೇಕಿತ್ತು.<br /> <br /> ಅಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯ, ಗಡ್ಡಧಾರಿ ಪ್ರದರ್ಶಕರ ಚಿಕ್ಕ ಗುಂಪೊಂದು ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಕೂಗುತ್ತಿತ್ತು. `ಯಾರು ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ? ಭಾರತ!~, `ಭಾರತೀಯ ಆಕ್ರಮಣಾ ಪಡೆಗಳೇ - ಕಾಶ್ಮೀರ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ~ ಎಂಬಂತಹ ಘೋಷಣೆಗಳು ಅಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದವು.<br /> <br /> ಈ ವಲಸಿಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿಗಳನ್ನು ಹಾದುಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ, ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಯುವಕನೊಬ್ಬನನ್ನು ನೋಡಿದೆ. ಅಂತರ್ಜಾಲಕ್ಕೆ ಅಪ್ಲೋಡ್ ಆಗುವುದು ಅಥವಾ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಈ ಚಿತ್ರಗಳು ತಲುಪುವುದು ಖಚಿತ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಾತಿರಲಿಲ್ಲ. ನಾನು ತಕ್ಷಣವೇ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರಿಂದ ದೂರ ಸರಿದು ಇಕ್ಕಟ್ಟಾದ ಓಣಿಯ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿ ನಾನು ಹೋಗಬೇಕಾದ ಸ್ಥಳದತ್ತ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಡತೊಡಗಿದೆ. <br /> <br /> ಅಲ್ಲಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಅವರ ಎದೆ ಮಟ್ಟದ ಪುತ್ಥಳಿಯನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ಮರು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಶ್ರೀಲಂಕಾದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿ ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ತಮಿಳರ ಗುಂಪೊಂದು ಈ ಹಿಂದೆ ಈ ಪುತ್ಥಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡಿತ್ತು. ಒಟ್ಟಾರೆ ಇದೊಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ `ಲಂಡನ್ ಅನುಭವ~.<br /> <br /> ಅಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಮುತ್ತಿಗೆಗೊಳಗಾಗಿದ್ದ ಭಾರತದ ಹೈಕಮಿಷನ್ ಕಚೇರಿಯ ಮತ್ತೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದದ್ದು `ನೆಹರೂ~ ಪ್ರತಿಮೆ. ಕುತೂಹಲದ ಸಂಗತಿ ಎಂದರೆ (ಹೃದಯಸ್ಪರ್ಶಿಯೂ ಹೌದು)ನೆಹರೂ ಅವರೂ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಮೂಲದವರೆ.<br /> <br /> <strong>(ನಿಮ್ಮ ಅನಿಸಿಕೆ ತಿಳಿಸಿ: </strong><a href="mailto:editpagefeedback@prajavani.co.in"><strong>editpagefeedback@prajavani.co.in</strong></a><strong>)</strong></p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
