<p>ಸಹಸ್ರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಆದಿಕಾವ್ಯ ಎಂದೂ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ರಚಿಸಿದ ಕವಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿಯನ್ನು ಆದಿಕವಿ ಎಂದೂ ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾ ಬರಲಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ, ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತವನ್ನು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ನೋಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.</p>.<p>ಒಂದು ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಯನ್ನು, ಅದರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿರುವ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸುವ, ಟೀಕಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಎಲ್ಲ ಓದುಗರಿಗೂ ಇದೆ. ಆ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ, ರಾಮಾಯಣ ಕುರಿತ ಅಧ್ಯಯನಗಳು, ವಿಮರ್ಶೆಗಳು, ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಅದು ಹುಟ್ಟಿದಾಗಿನಿಂದ ಈ ದಿನದವರೆಗೆ ಅಸಂಖ್ಯಾತವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ಇವೆ. ಈಗಲೂ ಟೀಕೆ–ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ.</p>.<p>ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ಕಥೆಯನ್ನೇ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಧರಿಸಿದ್ದರೂ, ಮೂಲ ಕೃತಿಯಿಂದ ಬೇಕಾದಷ್ಟು ಬದಲಾವಣೆ<br>ಗಳನ್ನು ತಮಗೆ ತೋಚಿದಂತೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಎಲ್ಲ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ರಾಮಾಯಣ ಕಾವ್ಯಗಳು, ನಾಟಕಗಳು, ಕಥೆಗಳು ಲಿಖಿತ ಪಠ್ಯಗಳಿವೆ. ಬೌದ್ಧ, ಜೈನ, ಜನಪದ ರಾಮಾಯಣಗಳೂ ಬಂದಿವೆ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ ರಾಮಾಯಣ ರಚಿಸಿದ ನಾಗಚಂದ್ರ, ತನ್ನ ಕಾವ್ಯ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ರಾಮನನ್ನು ಏಕೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ‘ನಾಯಕನನ್ಯನಾಗೆ ಕೃತಿ ವಿಶ್ರುತ<br>ಮಾಗದು, ಉದಾತ್ತ ರಾಘವಂ ನಾಯಕನಾಗೆ ವಿಶ್ರುತಮಪ್ಪುದು’ ಎಂಬ ಕಾರಣ ನೀಡಿ, ರಾಮನನ್ನು ಆದರ್ಶ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಚಂಪೂಕಾವ್ಯ ರಚಿಸಿರುವುದು ಕನ್ನಡಿಗರಿಗೆಲ್ಲ ತಿಳಿದೇ ಇದೆ. </p>.<p>ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಒಂದು ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಯಾಗಿ, ಕಾವ್ಯವಾಗಿ ನೋಡಿದಾಗ ರಾಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಅರೆಕೊರೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ, ಒಟ್ಟಾರೆ ಕಾವ್ಯದಿಂದ ತೇಲಿನಿಲ್ಲುವ ಬಿಂಬ ಒಬ್ಬ ಆದರ್ಶ ವ್ಯಕ್ತಿಯದು ಎಂದೇ ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಒಂದು ಆದರ್ಶ ಕಾವ್ಯವೆಂದು ಸುಮ್ಮನೆ ಬಾಯಿಮಾತಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಲ್ಲ. ಕುವೆಂಪು ಹೇಳುವಂತೆ ಪೂರ್ಣದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಕೃತಿಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಅಲ್ಲಿಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು, ಕೃತಿಯ ಸಂದರ್ಭದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿಮರ್ಶಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಪೂರ್ಣದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಹೊರತಾದ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಬರೀ ಬೀಸುಹೇಳಿಕೆಗಳಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯುತ್ತವೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿಯೇ, ಸೀತೆಯ ಮೇಲೆ ಸಂಶಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ ಕಾಡಿಗೆ ಅಟ್ಟಿದ ಶ್ರೀರಾಮ ಹಾಗೂ ಶೂರ್ಪನಖಿಯ ಮೂಗು ಕತ್ತರಿಸಿದ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಮತ್ತು ರಾವಣ ಎಂದಿಗೂ ಆದರ್ಶನಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿರುವ ಹಿರಿಯ ಲೇಖಕಿ ಬಿ.ಟಿ. ಲಲಿತಾ ನಾಯಕ್ ಅವರ ಮಾತುಗಳನ್ನು (ಪ್ರ.ವಾ., ನ. 24) ಗಮನಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.</p>.<p>ರಾಮನ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ನಡೆಯನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುವುದು ಕಾವ್ಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ರಾಮನ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ನ್ಯಾಯ ಸಲ್ಲಿಸಿದಂತೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅದೂ, ಸೀತೆಯನ್ನು ಕಾಡಿಗೆ ಕಳಿಸುವ ಆ ಪ್ರಸಂಗ ಬರುವ ‘ಉತ್ತರಕಾಂಡ’ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಕೃತವಲ್ಲವೆಂದು ಬಹಳಷ್ಟು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇಂಥ ‘ಉತ್ತರಕಾಂಡ’ವನ್ನು ಅನುಲಕ್ಷಿಸಿ ರಾಮನನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸುವುದು ಸರಿಯೆ?</p>.<p>ಉತ್ತರಕಾಂಡವನ್ನು ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಕೃತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದಾಗಲೂ, ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯ ಪಾತಿವ್ರತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಲೋಕಾಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಆಳುವ ಪ್ರಭುವಾದವನು ಕಡೆಗಣಿಸಬಾರದು ಎಂಬ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ ಕೊಡಬೇಕು ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಾಗಿ ರಾಮನು ಹಾಗೆ ಮಾಡಬೇಕಾಯಿತೆಂದು ಸಮರ್ಥಿಸುವ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ, ವಿಮರ್ಶೆಗಳು ಕೂಡ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದಿವೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ನೋಡಬಹುದಾದ ನಿಲುವನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವಾದಿಗಳೇ ಟೀಕಿಸಿದರೆ ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು? ಇನ್ನು ಈ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನೇ ಆಧರಿಸಿ, ಸಂಸ್ಕೃತದ ಭವಭೂತಿ ‘ಉತ್ತರರಾಮಚರಿತೆ’ ಎಂಬ ಕರುಣಾರಸಪೂರ್ಣವಾದ ಅನನ್ಯ ನಾಟಕವನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಆ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸೀತಾರಾಮರ ದಾಂಪತ್ಯ ಎಷ್ಟು ಆದರ್ಶಪೂರ್ಣವಾದುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಕವಿ ಚಿತ್ರಿಸಿರುವುದು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಓದುಗರಿಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. </p>.<p>ಬಹುಶಃ, ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಕಾವ್ಯ ರಚಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆಯೇ ಜನಪದದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿದ್ದ ರಾಮಾಯಣದ ಕಥೆ ಮತ್ತು ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ರಾಮಾಯಣ– ಇವುಗಳ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ರಾಮನನ್ನು ತಮ್ಮ ಆರಾಧ್ಯದೈವವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಅಥವಾ ರಾಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ದೈವತ್ವವನ್ನು ಆರೋಪಿಸಿ ಭಾರತದ ಜನಕೋಟಿ ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಯಾರನ್ನೇ ಆದರೂ ಆರಾಧ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಪೂಜಿಸತೊಡಗಿದಾಗ, ಮೂಲ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಗುಣಗಳನ್ನು ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ರಾಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೂ ಅತ್ಯುನ್ನತವಾದ ಗುಣಗಳನ್ನು ಭಕ್ತ ಜಗತ್ತು ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಹಾಗೆ ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾ ಬಂದವರಿಗೆ ರಾಮನನ್ನು ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಹೇಗೆ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾನೆಂಬುದಾಗಲೀ, ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಯಾರೇ ಎಷ್ಟೇ ಲೋಪದೋಷಗಳನ್ನು ರಾಮನಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟರೂ ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಭಾವಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಟೀಕೆಗಳು ಬಂದವೆಂದು ಇಷ್ಟದೈವದ ಆರಾಧನೆಯಿಂದ ವಿಮುಖವಾಗುವುದೂ ಇಲ್ಲ. ಹಾಗೆ ನಂಬಿದವರ ದೈವವನ್ನು ಟೀಕಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ನೋವುಂಟುಮಾಡುವ ಹಕ್ಕು ಯಾರಿಗೂ ಇಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ, ಲಲಿತಾನಾಯಕ್ ಅವರ ಟೀಕೆ, ಕಾವ್ಯ ಚಿತ್ರಿಸಿರುವ ರಾಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾದುದು; ಜನರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿನ ರಾಮನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾವಿಸಬಹುದು. ಹಾಗೆಯೇ ಆ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪೂರ್ಣದೃಷ್ಟಿಯದೆಂದು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p>ಸಹಸ್ರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಆದಿಕಾವ್ಯ ಎಂದೂ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ರಚಿಸಿದ ಕವಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿಯನ್ನು ಆದಿಕವಿ ಎಂದೂ ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾ ಬರಲಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ, ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತವನ್ನು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ನೋಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.</p>.<p>ಒಂದು ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಯನ್ನು, ಅದರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿರುವ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸುವ, ಟೀಕಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಎಲ್ಲ ಓದುಗರಿಗೂ ಇದೆ. ಆ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ, ರಾಮಾಯಣ ಕುರಿತ ಅಧ್ಯಯನಗಳು, ವಿಮರ್ಶೆಗಳು, ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಅದು ಹುಟ್ಟಿದಾಗಿನಿಂದ ಈ ದಿನದವರೆಗೆ ಅಸಂಖ್ಯಾತವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ಇವೆ. ಈಗಲೂ ಟೀಕೆ–ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ.</p>.<p>ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ಕಥೆಯನ್ನೇ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಧರಿಸಿದ್ದರೂ, ಮೂಲ ಕೃತಿಯಿಂದ ಬೇಕಾದಷ್ಟು ಬದಲಾವಣೆ<br>ಗಳನ್ನು ತಮಗೆ ತೋಚಿದಂತೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಎಲ್ಲ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ರಾಮಾಯಣ ಕಾವ್ಯಗಳು, ನಾಟಕಗಳು, ಕಥೆಗಳು ಲಿಖಿತ ಪಠ್ಯಗಳಿವೆ. ಬೌದ್ಧ, ಜೈನ, ಜನಪದ ರಾಮಾಯಣಗಳೂ ಬಂದಿವೆ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ ರಾಮಾಯಣ ರಚಿಸಿದ ನಾಗಚಂದ್ರ, ತನ್ನ ಕಾವ್ಯ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ರಾಮನನ್ನು ಏಕೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ‘ನಾಯಕನನ್ಯನಾಗೆ ಕೃತಿ ವಿಶ್ರುತ<br>ಮಾಗದು, ಉದಾತ್ತ ರಾಘವಂ ನಾಯಕನಾಗೆ ವಿಶ್ರುತಮಪ್ಪುದು’ ಎಂಬ ಕಾರಣ ನೀಡಿ, ರಾಮನನ್ನು ಆದರ್ಶ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಚಂಪೂಕಾವ್ಯ ರಚಿಸಿರುವುದು ಕನ್ನಡಿಗರಿಗೆಲ್ಲ ತಿಳಿದೇ ಇದೆ. </p>.<p>ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಒಂದು ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಯಾಗಿ, ಕಾವ್ಯವಾಗಿ ನೋಡಿದಾಗ ರಾಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಅರೆಕೊರೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ, ಒಟ್ಟಾರೆ ಕಾವ್ಯದಿಂದ ತೇಲಿನಿಲ್ಲುವ ಬಿಂಬ ಒಬ್ಬ ಆದರ್ಶ ವ್ಯಕ್ತಿಯದು ಎಂದೇ ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಒಂದು ಆದರ್ಶ ಕಾವ್ಯವೆಂದು ಸುಮ್ಮನೆ ಬಾಯಿಮಾತಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಲ್ಲ. ಕುವೆಂಪು ಹೇಳುವಂತೆ ಪೂರ್ಣದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಕೃತಿಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಅಲ್ಲಿಯ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು, ಕೃತಿಯ ಸಂದರ್ಭದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿಮರ್ಶಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಪೂರ್ಣದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಹೊರತಾದ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಬರೀ ಬೀಸುಹೇಳಿಕೆಗಳಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯುತ್ತವೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿಯೇ, ಸೀತೆಯ ಮೇಲೆ ಸಂಶಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ ಕಾಡಿಗೆ ಅಟ್ಟಿದ ಶ್ರೀರಾಮ ಹಾಗೂ ಶೂರ್ಪನಖಿಯ ಮೂಗು ಕತ್ತರಿಸಿದ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಮತ್ತು ರಾವಣ ಎಂದಿಗೂ ಆದರ್ಶನಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿರುವ ಹಿರಿಯ ಲೇಖಕಿ ಬಿ.ಟಿ. ಲಲಿತಾ ನಾಯಕ್ ಅವರ ಮಾತುಗಳನ್ನು (ಪ್ರ.ವಾ., ನ. 24) ಗಮನಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.</p>.<p>ರಾಮನ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ನಡೆಯನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುವುದು ಕಾವ್ಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ರಾಮನ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ನ್ಯಾಯ ಸಲ್ಲಿಸಿದಂತೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅದೂ, ಸೀತೆಯನ್ನು ಕಾಡಿಗೆ ಕಳಿಸುವ ಆ ಪ್ರಸಂಗ ಬರುವ ‘ಉತ್ತರಕಾಂಡ’ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಕೃತವಲ್ಲವೆಂದು ಬಹಳಷ್ಟು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇಂಥ ‘ಉತ್ತರಕಾಂಡ’ವನ್ನು ಅನುಲಕ್ಷಿಸಿ ರಾಮನನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸುವುದು ಸರಿಯೆ?</p>.<p>ಉತ್ತರಕಾಂಡವನ್ನು ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಕೃತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದಾಗಲೂ, ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯ ಪಾತಿವ್ರತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಲೋಕಾಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಆಳುವ ಪ್ರಭುವಾದವನು ಕಡೆಗಣಿಸಬಾರದು ಎಂಬ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ ಕೊಡಬೇಕು ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಾಗಿ ರಾಮನು ಹಾಗೆ ಮಾಡಬೇಕಾಯಿತೆಂದು ಸಮರ್ಥಿಸುವ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ, ವಿಮರ್ಶೆಗಳು ಕೂಡ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದಿವೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ನೋಡಬಹುದಾದ ನಿಲುವನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವಾದಿಗಳೇ ಟೀಕಿಸಿದರೆ ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು? ಇನ್ನು ಈ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನೇ ಆಧರಿಸಿ, ಸಂಸ್ಕೃತದ ಭವಭೂತಿ ‘ಉತ್ತರರಾಮಚರಿತೆ’ ಎಂಬ ಕರುಣಾರಸಪೂರ್ಣವಾದ ಅನನ್ಯ ನಾಟಕವನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಆ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸೀತಾರಾಮರ ದಾಂಪತ್ಯ ಎಷ್ಟು ಆದರ್ಶಪೂರ್ಣವಾದುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಕವಿ ಚಿತ್ರಿಸಿರುವುದು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಓದುಗರಿಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. </p>.<p>ಬಹುಶಃ, ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಕಾವ್ಯ ರಚಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆಯೇ ಜನಪದದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿದ್ದ ರಾಮಾಯಣದ ಕಥೆ ಮತ್ತು ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ರಾಮಾಯಣ– ಇವುಗಳ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ರಾಮನನ್ನು ತಮ್ಮ ಆರಾಧ್ಯದೈವವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಅಥವಾ ರಾಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ದೈವತ್ವವನ್ನು ಆರೋಪಿಸಿ ಭಾರತದ ಜನಕೋಟಿ ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಯಾರನ್ನೇ ಆದರೂ ಆರಾಧ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಪೂಜಿಸತೊಡಗಿದಾಗ, ಮೂಲ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಗುಣಗಳನ್ನು ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ರಾಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೂ ಅತ್ಯುನ್ನತವಾದ ಗುಣಗಳನ್ನು ಭಕ್ತ ಜಗತ್ತು ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಹಾಗೆ ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾ ಬಂದವರಿಗೆ ರಾಮನನ್ನು ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಹೇಗೆ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾನೆಂಬುದಾಗಲೀ, ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಯಾರೇ ಎಷ್ಟೇ ಲೋಪದೋಷಗಳನ್ನು ರಾಮನಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟರೂ ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಭಾವಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಟೀಕೆಗಳು ಬಂದವೆಂದು ಇಷ್ಟದೈವದ ಆರಾಧನೆಯಿಂದ ವಿಮುಖವಾಗುವುದೂ ಇಲ್ಲ. ಹಾಗೆ ನಂಬಿದವರ ದೈವವನ್ನು ಟೀಕಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ನೋವುಂಟುಮಾಡುವ ಹಕ್ಕು ಯಾರಿಗೂ ಇಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ, ಲಲಿತಾನಾಯಕ್ ಅವರ ಟೀಕೆ, ಕಾವ್ಯ ಚಿತ್ರಿಸಿರುವ ರಾಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾದುದು; ಜನರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿನ ರಾಮನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾವಿಸಬಹುದು. ಹಾಗೆಯೇ ಆ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪೂರ್ಣದೃಷ್ಟಿಯದೆಂದು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
