<p><strong>ಮೈಸೂರು</strong>: ಇಲ್ಲಿನ ಚಾಮರಾಜೇಂದ್ರ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗುವ ಸಾವಯವ ಗೊಬ್ಬರವು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತಿದೆ. ಹೊರಗೆ ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ ಕೆ.ಜಿಗೆ ₹ 50ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ, ಇಲ್ಲಿ ₹ 15 ಇದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ವಿವಿಧ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ರೈತರಿಂದ ಬೇಡಿಕೆಯೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. </p>.<p>ಆನೆ, ಜಿಂಕೆ, ಕಾಟಿ, ಕಾಡೆಮ್ಮೆ, ಘೇಂಡಾಮೃಗ, ನೀರಾನೆ, ಜಿರಾಫೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಲದ್ದಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ, ಅದಕ್ಕೆ ‘ಎರೆಹುಳು’ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ 15 ಟನ್ನಷ್ಟು ‘ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ’ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. </p>.<p>‘ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಯೇ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿಗೂ ನೀಡುವ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶವಿರುತ್ತದೆ. ರಾಸಾಯನಿಕ ಮುಕ್ತವಾದ ಸಾವಯವ ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ರೈತರು ತಮ್ಮ ಕೃಷಿಭೂಮಿಗೆ ಬಳಸಿ ಹೆಚ್ಚು ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮೃಗಾಲಯದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕಿ ಪಿ.ಅನುಷಾ. </p>.<p>‘ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಂದ ನಿತ್ಯ 2ರಿಂದ 3 ಟನ್ ಲದ್ದಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮರಗಳಿಂದ ಉದುರಿದ ಎಲೆಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಿಂದು ಬಿಟ್ಟ ಮೇವು, ಸೊಪ್ಪನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವಮೊಗ್ಗದಿಂದ ತರಿಸಲಾದ ಎರೆಹುಳು ಹಾಸಿಗೆಯಂಥ ಪ್ರತಿ ಗುಡ್ಡೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿ ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಆಯತಾಕಾರದ ಗುಡ್ಡೆಯು 6 ಟನ್ ಇರುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. </p>.<p><strong>ಮೂವರು ಸಿಬ್ಬಂದಿ</strong>: ಮೃಗಾಲಯದ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳಾದ ಸಿದ್ದರಾಜು, ಭರತ್ ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಿವಾಸ್ ‘ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ’ವನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದೊಂದು ಗುಡ್ಡೆಗೂ ಎರಡು ದಿನ ನೀರು ಹಾಯಿಸಿ, ತಂಪು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. 3 ಕೆ.ಜಿಯಷ್ಟು ಎರೆಹುಳಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ನಂತರ ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಣಗಿದ ನಂತರ ಕಸ ಹಾಗೂ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ಯಂತ್ರದಿಂದ ಸೋಸಿ ಗೊಬ್ಬರದ ಮೂಟೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಒಣಗಿಸಿದ ನಂತರ ಒಂದು ಗುಡ್ಡೆಯಿಂದ 5 ಟನ್ನಷ್ಟು ಗೊಬ್ಬರ ಸಿಗುತ್ತದೆ. </p>.<p>ಎರೆಹುಳಗಳನ್ನು ಇಲಿ– ಹೆಗ್ಗಣಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಬಲೆಗಳನ್ನು ಘಟಕದ ಸುತ್ತಲೂ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಇಲಿ ಬೋನುಗಳನ್ನು ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ‘ವಿವಿಧ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ರೈತರು ಖರೀದಿಗೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಅವರಲ್ಲಿ ಕೊಡಗಿನ ಕಾಫಿ ತೋಟದವರೇ ಹೆಚ್ಚು’ ಎಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಪರ್ಕ ಅಧಿಕಾರಿ ನಿಶ್ಚಲ್ಗೌಡ ತಿಳಿಸಿದರು. </p>.<p><strong>‘ವಾರ್ಷಿಕ ₹ 15 ಲಕ್ಷ ಆದಾಯ’</strong></p><p>‘ಮೃಗಾಲಯದ ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಎರೆಹುಳ ಗೊಬ್ಬರ ಮಾರಾಟವೂ ಸೇರಿದೆ. 2024–25ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ 100 ಟನ್ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದು ₹ 15 ಲಕ್ಷದಷ್ಟು ಆದಾಯ ದೊರೆತಿದೆ’ ಎಂದು ಮೃಗಾಲಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ ಪಿ.ಅನುಷಾ ‘ಪ್ರಜಾವಾಣಿ’ಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು.</p><p>‘ಪ್ರಾಣಿತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಆದಾಯವಾಗಿ ಬದಲಿಸಲು ಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿಕೆಯ ಕಾರ್ಯವು ದಶಕಗಳಿಂದಲೂ ನಡೆದಿದೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಗೊಬ್ಬರದ ಸಂಗ್ರಹವೂ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದು ಬೇಡಿಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಪೂರೈಕೆ ನಡೆದಿದೆ’ ಎಂದರು. </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ಮೈಸೂರು</strong>: ಇಲ್ಲಿನ ಚಾಮರಾಜೇಂದ್ರ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗುವ ಸಾವಯವ ಗೊಬ್ಬರವು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತಿದೆ. ಹೊರಗೆ ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ ಕೆ.ಜಿಗೆ ₹ 50ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ, ಇಲ್ಲಿ ₹ 15 ಇದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ವಿವಿಧ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ರೈತರಿಂದ ಬೇಡಿಕೆಯೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. </p>.<p>ಆನೆ, ಜಿಂಕೆ, ಕಾಟಿ, ಕಾಡೆಮ್ಮೆ, ಘೇಂಡಾಮೃಗ, ನೀರಾನೆ, ಜಿರಾಫೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಲದ್ದಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ, ಅದಕ್ಕೆ ‘ಎರೆಹುಳು’ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ 15 ಟನ್ನಷ್ಟು ‘ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ’ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. </p>.<p>‘ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಯೇ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿಗೂ ನೀಡುವ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶವಿರುತ್ತದೆ. ರಾಸಾಯನಿಕ ಮುಕ್ತವಾದ ಸಾವಯವ ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ರೈತರು ತಮ್ಮ ಕೃಷಿಭೂಮಿಗೆ ಬಳಸಿ ಹೆಚ್ಚು ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮೃಗಾಲಯದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕಿ ಪಿ.ಅನುಷಾ. </p>.<p>‘ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಂದ ನಿತ್ಯ 2ರಿಂದ 3 ಟನ್ ಲದ್ದಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಮೃಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮರಗಳಿಂದ ಉದುರಿದ ಎಲೆಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಿಂದು ಬಿಟ್ಟ ಮೇವು, ಸೊಪ್ಪನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವಮೊಗ್ಗದಿಂದ ತರಿಸಲಾದ ಎರೆಹುಳು ಹಾಸಿಗೆಯಂಥ ಪ್ರತಿ ಗುಡ್ಡೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿ ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಆಯತಾಕಾರದ ಗುಡ್ಡೆಯು 6 ಟನ್ ಇರುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. </p>.<p><strong>ಮೂವರು ಸಿಬ್ಬಂದಿ</strong>: ಮೃಗಾಲಯದ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳಾದ ಸಿದ್ದರಾಜು, ಭರತ್ ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಿವಾಸ್ ‘ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ’ವನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದೊಂದು ಗುಡ್ಡೆಗೂ ಎರಡು ದಿನ ನೀರು ಹಾಯಿಸಿ, ತಂಪು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. 3 ಕೆ.ಜಿಯಷ್ಟು ಎರೆಹುಳಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ನಂತರ ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಣಗಿದ ನಂತರ ಕಸ ಹಾಗೂ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ಯಂತ್ರದಿಂದ ಸೋಸಿ ಗೊಬ್ಬರದ ಮೂಟೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಒಣಗಿಸಿದ ನಂತರ ಒಂದು ಗುಡ್ಡೆಯಿಂದ 5 ಟನ್ನಷ್ಟು ಗೊಬ್ಬರ ಸಿಗುತ್ತದೆ. </p>.<p>ಎರೆಹುಳಗಳನ್ನು ಇಲಿ– ಹೆಗ್ಗಣಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಬಲೆಗಳನ್ನು ಘಟಕದ ಸುತ್ತಲೂ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಇಲಿ ಬೋನುಗಳನ್ನು ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ‘ವಿವಿಧ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ರೈತರು ಖರೀದಿಗೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಅವರಲ್ಲಿ ಕೊಡಗಿನ ಕಾಫಿ ತೋಟದವರೇ ಹೆಚ್ಚು’ ಎಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಪರ್ಕ ಅಧಿಕಾರಿ ನಿಶ್ಚಲ್ಗೌಡ ತಿಳಿಸಿದರು. </p>.<p><strong>‘ವಾರ್ಷಿಕ ₹ 15 ಲಕ್ಷ ಆದಾಯ’</strong></p><p>‘ಮೃಗಾಲಯದ ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಎರೆಹುಳ ಗೊಬ್ಬರ ಮಾರಾಟವೂ ಸೇರಿದೆ. 2024–25ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ 100 ಟನ್ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದು ₹ 15 ಲಕ್ಷದಷ್ಟು ಆದಾಯ ದೊರೆತಿದೆ’ ಎಂದು ಮೃಗಾಲಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ ಪಿ.ಅನುಷಾ ‘ಪ್ರಜಾವಾಣಿ’ಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು.</p><p>‘ಪ್ರಾಣಿತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಆದಾಯವಾಗಿ ಬದಲಿಸಲು ಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿಕೆಯ ಕಾರ್ಯವು ದಶಕಗಳಿಂದಲೂ ನಡೆದಿದೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಗೊಬ್ಬರದ ಸಂಗ್ರಹವೂ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದು ಬೇಡಿಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಪೂರೈಕೆ ನಡೆದಿದೆ’ ಎಂದರು. </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>