ಹೊರ್ತಿ: ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ಇಂಚಗೇರಿಯ ನವಿಲುಗಳು

ಕರ್ನಾಟಕದ ಗಡಿಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಇಂಚಗೇರಿ ಮಠಕ್ಕೆ ನೆರೆಯ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಗೋವಾ ಸೇರಿದಂತೆ ದೇಶ-ವಿದೇಶಗಳಿಂದ ಭಕ್ತರು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛಂದವಾಗಿ ವಿಹರಿಸುವ ನವಿಲುಗಳು ಅವರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಜೆ ಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಭಯದಿಂದ ಸಂಚರಿಸುವ ಅವು, ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಸಾಲು ಸಾಲಾಗಿ ಬಂದು ವಿಹರಿಸುತ್ತವೆ. ಹಾಯಾಗಿ ನಲಿದಾಡುವ ಮತ್ತು ಗರಿಗೆದರಿಕೊಂಡು ನರ್ತಿಸುವ ನವಿಲುಗಳನ್ನು ನೋಡುವುದೇ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಹಬ್ಬದಂತಿದೆ.

ಇಲ್ಲಿಯ ಸಪ್ತ ಮಹಾರಾಜರ ಕರ್ತೃ ಗದ್ದುಗೆಗಳ ದರ್ಶನಕ್ಕೆಂದು ನಿತ್ಯವೂ ವಿವಿಧೆಡೆಯಿಂದ ಮಠಕ್ಕೆ ಬರುವ ಭಕ್ತರಿಗೆ ನವಿಲುಗಳ ದರ್ಶನವೂ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯ ಸೂರ್ಯೋದಯ ಹಾಗೂ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮಠ, ಶ್ರೀ ಸದ್ಗುರು ಮಾಧವಾನಂದ ಪ್ರಭೂಜಿ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯ ಆವರಣ, ಸುತ್ತಲಿನ  ಪ್ರದೇಶ, ಹೊಲಗದ್ದೆಗಳದಲ್ಲಿ ಪುಟ್ಟ-ಪುಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಡುತ್ತ, ಆಹಾರ ಅರಸುತ್ತ ಗುಂಪು-ಗುಂಪಾಗಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.

ನಸುಕಿನ 4ಕ್ಕೆ ಕಾಕಡಾರುತಿಯ ವೇಳೆ ಘಂಟೆ, ಜಾಗಟೆ ಹಾಗೂ ತಾಳಗಳ ನಾದಕ್ಕೆ ನವಿಲುಗಳ ಸಾಮೂಹಿಕ ನಿನಾದವೂ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 6ಕ್ಕೆ ಮಠದಲ್ಲಿ ಜಾಗಟೆ ಹಾಗೂ ತಾಳಗಳ ನಾದದೊಂದಿಗೆ ಪೂಜೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅತ್ತ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಕ್ಯಾಂವ್...ಕ್ಯಾಂವ್...ಕ್ಯಾಂವ್.... ಎಂಬ ನವಿಲುಗಳ ಕೂಗು ಮಾರ್ದನಿಸುತ್ತದೆ.

ದಿನವಿಡೀ ಮಠದ ಹೊಲಗದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹುಳಹುಪ್ಪಡಿಗಳನ್ನು ಅರಸುತ್ತ ಸಂಚರಿಸುವ ಈ ನವಿಲುಗಳು ಸಂಜೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಹಿಂಡು-ಹಿಂಡಾಗಿ ಮಠದ ಆವರಣವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಗರಿಗೆದರಿ ನರ್ತಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ನೋಡಲು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಕಾದಿರುತ್ತಾರೆ.

ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಸದ್ದನ್ನು ಅತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸುತ್ತ ಸದಾ ಎಚ್ಚರದಿಂದಲೇ ಇರುವ ಬೆರಗುಗಣ್ಣಿನ ಈ ನವಿಲುಗಳು ಸಣ್ಣದೊಂದು ಶಬ್ದವಾದರೂ ಬೆಚ್ಚಿ ಬಿದ್ದು ಛಂಗನೆ ಹಾರಿ ಮರಗಳ ಕೊಂಬೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹೋಗಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಕಾಳುಕಡಿ ಹಸನುಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದ ಅಳಿದುಳಿದ ಕಾಳುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತ ಎಲ್ಲೆಂದರಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತವೆ. ನವಿಲುಗಳಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಯಾರ ಉಪದ್ರವವೂ ಇಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಅವು ತಡಕಾಡಿ ಹುಳಹುಪ್ಪಡಿಗಳನ್ನು ಹೆಕ್ಕಿ ತಿನ್ನುವುದರಿಂದ ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಕೀಟದ ಬಾಧೆ ಇಲ್ಲದಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದು, ರೈತನ ಮಿತ್ರನಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿವೆ.

ನವಿಲುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಳ: ಎಂಬತ್ತರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯಷ್ಟಿದ್ದ ನವಿಲುಗಳ ಸಂತತಿ ವರ್ಷದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತ ಇಂದು ಅವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇಂಚಗೇರಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಗುಡ್ಡಗಳ ಸಾಲು, ಮಠದ ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ದಟ್ಟವಾದ ಗಗನಚುಂಬಿ ಗಿಡಮರಗಳು, ಪ್ರಶಾಂತ ವಾತಾವರಣ ಈ ನವಿಲುಗಳ ವಾಸಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಶಸ್ತ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಈ ಭಾಗದ ಜನರ, ಮಠದ ಭಕ್ತರ ಹಾಗೂ ಇಲ್ಲಿಯ ಜನರ ರಾಷ್ಟ್ರಪಕ್ಷಿ ಪ್ರೇಮವೂ ಈ ನವಿಲುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಎನ್ನಬಹುದು. ಅದೆಷ್ಟೋ ನವಿಲುಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಸಂತಾನಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿ ಭೀಮಾನದಿ, ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿ ತೀರ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ನೆರೆಯ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ವಲಸೆ ಹೋಗಿರುವುದುಂಟು.

ಇಂಚಗೇರಿ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನವಿಲುಗಳು ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿಯೇ ಈ ಹಿಂದೆ ‘ನಾನೂ ನೀನು ಜೋಡಿ’ ಚಿತ್ರ ತಂಡದವರು `ನವಿಲೇ...ನವಿಲೇ...ಮಾಯದ ನವಿಲೇ...’ ಎಂಬ ಹಾಡಿಗೆ ಮಠದ ಆವರಣ, ಹಸಿರಿನಿಂದ ಕಂಗೊಳಿಸುವ ಗುಡ್ಡಗಳ ಸಾಲಿನ ರಮಣೀಯ ನೋಟ ಹಾಗೂ ಇತರ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿನ ದೃಶ್ಯಾವಳಿಗಳ ಚಿತ್ರೀಕರಣ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಬಹುದು. ನವಿಲುಗಳು ಗರಿ ಬಿಚ್ಚಿ ಕುಣಿಯುವ ದೃಶ್ಯ ನೋಡಲು ಮಳೆಗಾಲ ಮತ್ತು ಚಳಿಗಾಲ ಈ ಸೂಕ್ತ ಸಮಯ