ಆಳ-ಅಗಲ | ಹರಿಯಾಣ: ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆಯೇ ರಾಜಕೀಯ ಸಮೀಕರಣ...

ಹರಿಯಾಣದ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದ್ದ ಮೂವರು ಪಕ್ಷೇತರ ಶಾಸಕರು ಬೆಂಬಲ ವಾಪಸ್‌ ಪಡೆದದ್ದು ಈಗಾಗಲೇ ಹಳೆಯ ವಿಚಾರ. ಸರ್ಕಾರ ಅಲ್ಪಮತಕ್ಕೆ ಜಾರಿದ್ದರೂ, ಅದು ಇನ್ನೂ ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತ. ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರ ಸುರಕ್ಷಿತ ಎಂದಾದರೂ, ಈ ಕ್ಷಿಪ್ರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಬೇರೆಯದ್ದೇ ರಾಜಕೀಯ ಸಮೀಕರಣವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ತಜ್ಞರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಈ ಸಮೀಕರಣ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯ ಫಲಿತಾಂಶದವರೆಗೂ ಕಾಯಬೇಕು. ಆದರೆ ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮತದಾನವನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದೇ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಹರಿಯಾಣದ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರ ಅಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ. ಸರಳ ಬಹುಮತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಅಲ್ಪಮತಕ್ಕೆ ಜಾರಿದೆ. ಇದೇ ವರ್ಷದ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲೂ ಇಂಥದ್ದೇ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರ ಎದುರಿಸಿತ್ತು. ಆಗ ಸರ್ಕಾರ ಬೀಳುವ ಸ್ಥಿತಿ ಎದುರಾಗಿತ್ತು. ಈಗಲೂ ಅಂಥದ್ದೇ ಸ್ಥಿತಿ ಬಂದಿದೆ. ಆದರೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರಣದಿಂದ ಸರ್ಕಾರ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ. ಆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರಣದಿಂದ ಇನ್ನೂ ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಉಳಿಯಬಹುದು. ಅಷ್ಟರ ವೇಳೆಗೆ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗೆ ಚುನಾವಣೆ ಘೋಷಣೆಯಾಗಲಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಹರಿಯಾಣದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ಬದಲಾಗುವ ಯಾವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಈಗ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆ ಎಂದರೆ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು.

ಇದೇ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರ ಅಲ್ಪಮತಕ್ಕೆ ಜಾರಿದ್ದು ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ. 2019ರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಬಹುಮತವೇನೂ ದೊರೆತಿರಲಿಲ್ಲ. 90 ಶಾಸಕರ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲು 46 ಶಾಸಕರ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು. ಆದರೆ ಬಿಜೆಪಿ ಗೆದ್ದಿದ್ದು 41ರಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ. ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ 30 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಂದ ಆರಿಸಿಬಂದಿತ್ತು. ಆಗ ಬಿಜೆಪಿ ನೆರವಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದು ಜೆಜೆಪಿ. ದುಷ್ಯಂತ್ ಸಿಂಗ್‌ ಚೌಟಾಲಾ ಅವರ ಜೆಜೆಪಿಯ 10 ಶಾಸಕರು ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ಘೋಷಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಿತು.

ಕೃಷಿ ಪ್ರಧಾನ ಸಮುದಾಯದ ಜಾಟರ ಮತಗಳನ್ನೇ ನೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಜೆಜೆಪಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಮೂರು ಕೃಷಿ ಕಾಯ್ದೆಗಳು ಇರುಸುಮುರುಸು ಉಂಟುಮಾಡಿದರೂ, ಮೈತ್ರಿ ಮುರಿದುಬೀಳುವ ಹಂತಕ್ಕೆ ಅದು ಹೋಗಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವಣ ಸಂಬಂಧ ಹಳಸಿತ್ತು. ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಾಗಿ ದೆಹಲಿಯತ್ತ ಹೊರಟಿದ್ದ ರೈತರನ್ನು ಹರಿಯಾಣ ಸರ್ಕಾರ ನಡೆಸಿಕೊಂಡ ರೀತಿ, ಜೆಜೆಪಿಯ ಮತಬುಟ್ಟಿಯನ್ನು ಸಡಿಲಗೊಳಿಸಿತ್ತು. ಅದು ಮುಂದಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಜೆಜೆಪಿಗೆ ಮುಳುವಾಗುವ ಸಂಭವವಿತ್ತು ಎಂದೇ ಆಗ ರಾಜಕೀಯ ತಜ್ಞರು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದ್ದರು.

ಅಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಮಧ್ಯೆಯೇ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ಎದುರಾಯಿತು. ಈ ಬಾರಿ ಎನ್‌ಡಿಎಯ ಬಲ 400 ಸ್ಥಾನಗಳ ಗಡಿದಾಟುವ ಗುರಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಬಿಜೆಪಿ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ–ಪುಟ್ಟ ಪಕ್ಷಗಳ ಜತೆಗೂ ಮೈತ್ರಿಗೆ ಮುಂದಾಗಿತ್ತು. 2019ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಮತ್ತು ಜೆಜೆಪಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿಯೇ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದವು. ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿರುವ ಮೈತ್ರಿಯನ್ನು ಲೋಕಸಭೆಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಬಿಜೆಪಿ ಯತ್ನಿಸಿತು. ಹರಿಯಾಣದಲ್ಲಿರುವ 10 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಪೈಕಿ 9ರಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ, 1ರಲ್ಲಿ ಜೆಜೆಪಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವವನ್ನು ಇರಿಸಿತು. ಆ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಕಡಾಖಂಡಿತವಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ಜೆಜೆಪಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ್ದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ವಾಪಸ್‌ ಪಡೆಯಿತು. ಅಲ್ಪಮತಕ್ಕೆ ಜಾರಿದ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು, ಆರು ಪಕ್ಷೇತರರು ಎಚ್‌ಎಲ್‌ಪಿಯ ಒಬ್ಬ ಶಾಸಕನ ಬೆಂಬಲ ಪಡೆದು ಬಿಜೆಪಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಆಗ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರವು ವಿಶ್ವಾಸಮತ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುವಂತೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ಒತ್ತಾಯಿಸಿತ್ತು. ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯನ್ನು ಬದಲಿಸಿದ ಬಿಜೆಪಿ, ಮಾರ್ಚ್‌ 12ರಂದು ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಬಹುಮತವನ್ನು ಸಾಬೀತು ಮಾಡಿತು.

ಹೀಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಬಹುಮತ ಸಾಬೀತು ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ಆರು ತಿಂಗಳವರೆಗೆ, ಮತ್ತೆ ಬಹುಮತ ಸಾಬೀತು ಮಾಡುವ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂತಹ ಒಂದು ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಕಾನೂನು ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೂ ನೀಡಿದೆ. ಈಗ ಮತ್ತೆ ಅಲ್ಪಮತಕ್ಕೆ ಜಾರಿದ್ದರೂ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ರಕ್ಷಣೆ ಇರುವುದು ಈ ಕಾನೂನಿನಿಂದಲೇ.

ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ಈಗ ವಿಶ್ವಾಸಮತ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುವಂತೆ ಆಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ನೈತಿಕತೆ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯೇ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ಜಾರಿಗೆ ತರಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ವಿಶ್ವಾಸಮತ ಸಾಬೀತಿಗೆ ಆಗ್ರಹಿಸಿ ಜೆಜೆಪಿ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದಿತ್ತು. ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿವರೆಗೆ ಅದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ರಾಜ್ಯಪಾಲ ಭಂಡಾರು ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಅವರು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿಯೂ ಆಯಿತು. ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಮನೋಹರಲಾಲ್ ಖಟ್ಟರ್, ‘ನಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ. ಜೆಜೆಪಿಯ ಮೂವರು ಶಾಸಕರು ನಮ್ಮ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾರೆ. ನಾವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಬಹುಮತ ಸಾಬೀತು ಮಾಡುತ್ತೇವೆ’ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದರು.

ಆದರೆ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳಿಗಿಂತ ಈಗ ಹೆಚ್ಚು ಚರ್ಚಿತವಾಗುತ್ತಿರುವ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ಮೂವರು ಪಕ್ಷೇತರ ಶಾಸಕರು ಬಿಜೆಪಿ ತೊರೆದದ್ದು ಏಕೆ ಎಂಬುದು. ‘ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ದುರ್ಬಲ ವಾಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲೂ ಬಿಜೆಪಿ ವಿರುದ್ಧದ ಗಾಳಿ ಜೋರಾಗಿದೆ. ಅದು ಹರಿಯಾಣದಲ್ಲೂ ಬೀಸುತ್ತಿದೆ. ಬಿಜೆಪಿಯೇತರ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಇದು ಅರಿವಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಅವು ಬಿಜೆಪಿಯಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುತ್ತಿವೆ’ ಎಂದು ಸಿಪಿಎಂ ಹರಿಯಾಣ ಘಟಕ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದೆ. ಇದು ಎಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ನಿಜ ಎಂಬುದನ್ನು ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯ ಫಲಿತಾಂಶವಷ್ಟೇ ಹೇಳಬಲ್ಲದು.