<blockquote><strong>ಜತುಮುದ್ರೆ</strong> </blockquote>.<p>ಜತುಮುದ್ರೆ (ನಾ). 1. ಅರಗಿನ ಮುದ್ರೆ 2. (ಆಲಂ) ಮುಚ್ಚಿಡುವಿಕೆ, ರಹಸ್ಯ</p><p>(ಜತು + ಮುದ್ರೆ)</p><p>ಕೈಕೆ ತನ್ನ ಕೆಲಸ ಸಾಧನೆಗೆ ಕಾಮಾಕಾಂಕ್ಷಿಯಾದ ದಶರಥನಿಗೆ ‘ನಾನು ಕೇಳುವುದನ್ನು ಕೊಡುವೆಯೆಂದು ಚುಂಬನದ ಜುತುಮುದ್ರೆಯೊತ್ತಿ, ಆಣೆಯಿಟ್ಟು ಹೇಳುವಾಗ, ನಾನು ಮನದಾಸೆ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ನಿನಗೆ ಹೇಳದಿರುವೆನೆ?’ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾಳೆ.</p><p>ಕವಿ ದಾಂಪತ್ಯದ ಆಂತರ್ಯ ಭಾವಾಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಕಾವ್ಯ ತೊಡಿಗೆ ಇಟ್ಟಂತೆ, ಅರಗಿನ ಮುದ್ರೆ ತೆಗೆಯಲಾಗದು ಎಂಬ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ‘ಜತುಮುದ್ರೆ’ ಪದವನ್ನು ಟಂಕಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಗುಟ್ಟಾದ ಚುಂಬನದ ಜತುಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಅವನು ತನ್ನ ನುಡಿಯನ್ನು ಅಡಗಿಸಬೇಕಾದ ಆಲಂಕಾರಿಕ ಚಾತುರ್ಯವು; ಕೈಕೆಯು ಅವನನ್ನು ಅಡಕದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯವಹಾರ ಜಾಣ್ಮೆಯು ಏಕತ್ರಗೊಂಡಿದೆ.</p><p>ಮನವನೊರೆಯನೆ ನಿನಗೆ, ಮನದನ್ನ, ಕೋರ್ದುದಂ ಕೊಡುವೆನೆಂದಾ ಣೆಯಿಟ್ಟಾಡಿದೊಡೆ,</p><p>ಚುಂಬನದ ಜತುಮುದ್ರೆಯೊತ್ತಿ?</p>.<blockquote><strong>ತಣ್ಬೂಳಿಗ</strong> </blockquote>.<p>ತಣ್ಬೂಳಿಗ (ನಾ). ತಂಪನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಸೇವೆ; ಶೈತ್ಯೋಪಚಾರ</p><p>(ತಣ್ಪು + ಊಳಿಗ)</p><p>ಭರತನು ಮಾವನ ಮನೆಯಿಂದ ಶತ್ರುಘ್ನನೊಡನೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬಂದನು. ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಅಣ್ಣ ರಾಮಚಂದ್ರನು ವನವಾಸಕ್ಕೆ ಹೋದುದನ್ನು, ತಂದೆ ಮಡಿದುದನ್ನು ತಿಳಿದು ದುಃಖಿತನಾದನು. ತಾಯಿಯಿಂದ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯವನ್ನು ಅರಿತು ಮಂಥರೆಯನ್ನು ಹಳಿದನು. ಪತಿ,ಪುತ್ರ ಹೀನೆಯಾದ ದೊಡ್ಡಮ್ಮ ಕೌಸಲ್ಯೆಯನ್ನು ಕಾಣಲು ಹೋದನು.</p><p>ಅವಳು ಕೈಕೆಯ ಕುಮಾರನನ್ನು ಕಂಡು ದುಃಖ ಮರುಕೊಳಿಸಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿ ಒರಗಿದಳು. ಆಗ ಭರತನು ಆ ತಾಯಿಗೆ ಮಾಡಿದ ಶೈತ್ಯೋಪಚಾರವನ್ನು ಕವಿಯು ಆ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಅನುಸರಿಸಿ ಹೊಸನುಡಿ ‘ತಣ್ಪೂಳಿಗ’ ನೇಯ್ದು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದ್ದಾರೆ.</p><p><em>ಕೈಕೆಯ ಕುಮಾರನಂ ಕಾಣುತಂ</em></p><p><em>ಮರುಕೊಳಿಸಿದಳಲ ಹೊಡೆತವನಾನಲಾರದೆಯೆ</em></p><p><em>ಮೈಮರೆತೊರಗಲಾಕೆ, ಪಿಡಿದೆತ್ತಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ</em></p><p><em>ತಣ್ಪೂಳಿಗವನೆಸಗಿ, ಕರ್ಚಿದನ್ ಕಣ್ಬನಿ ವೊನಲ್ಗಳಿಂ</em></p><p><em>ಭರತನಾ ರಘುರಾಮನಂಬಿಕೆಯ ಪುಣ್ಯಮಯ</em></p><p><em>ಪದ್ಮಪಾದಂಗಳಂ.</em></p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<blockquote><strong>ಜತುಮುದ್ರೆ</strong> </blockquote>.<p>ಜತುಮುದ್ರೆ (ನಾ). 1. ಅರಗಿನ ಮುದ್ರೆ 2. (ಆಲಂ) ಮುಚ್ಚಿಡುವಿಕೆ, ರಹಸ್ಯ</p><p>(ಜತು + ಮುದ್ರೆ)</p><p>ಕೈಕೆ ತನ್ನ ಕೆಲಸ ಸಾಧನೆಗೆ ಕಾಮಾಕಾಂಕ್ಷಿಯಾದ ದಶರಥನಿಗೆ ‘ನಾನು ಕೇಳುವುದನ್ನು ಕೊಡುವೆಯೆಂದು ಚುಂಬನದ ಜುತುಮುದ್ರೆಯೊತ್ತಿ, ಆಣೆಯಿಟ್ಟು ಹೇಳುವಾಗ, ನಾನು ಮನದಾಸೆ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ನಿನಗೆ ಹೇಳದಿರುವೆನೆ?’ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾಳೆ.</p><p>ಕವಿ ದಾಂಪತ್ಯದ ಆಂತರ್ಯ ಭಾವಾಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಕಾವ್ಯ ತೊಡಿಗೆ ಇಟ್ಟಂತೆ, ಅರಗಿನ ಮುದ್ರೆ ತೆಗೆಯಲಾಗದು ಎಂಬ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ‘ಜತುಮುದ್ರೆ’ ಪದವನ್ನು ಟಂಕಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಗುಟ್ಟಾದ ಚುಂಬನದ ಜತುಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಅವನು ತನ್ನ ನುಡಿಯನ್ನು ಅಡಗಿಸಬೇಕಾದ ಆಲಂಕಾರಿಕ ಚಾತುರ್ಯವು; ಕೈಕೆಯು ಅವನನ್ನು ಅಡಕದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯವಹಾರ ಜಾಣ್ಮೆಯು ಏಕತ್ರಗೊಂಡಿದೆ.</p><p>ಮನವನೊರೆಯನೆ ನಿನಗೆ, ಮನದನ್ನ, ಕೋರ್ದುದಂ ಕೊಡುವೆನೆಂದಾ ಣೆಯಿಟ್ಟಾಡಿದೊಡೆ,</p><p>ಚುಂಬನದ ಜತುಮುದ್ರೆಯೊತ್ತಿ?</p>.<blockquote><strong>ತಣ್ಬೂಳಿಗ</strong> </blockquote>.<p>ತಣ್ಬೂಳಿಗ (ನಾ). ತಂಪನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಸೇವೆ; ಶೈತ್ಯೋಪಚಾರ</p><p>(ತಣ್ಪು + ಊಳಿಗ)</p><p>ಭರತನು ಮಾವನ ಮನೆಯಿಂದ ಶತ್ರುಘ್ನನೊಡನೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬಂದನು. ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಅಣ್ಣ ರಾಮಚಂದ್ರನು ವನವಾಸಕ್ಕೆ ಹೋದುದನ್ನು, ತಂದೆ ಮಡಿದುದನ್ನು ತಿಳಿದು ದುಃಖಿತನಾದನು. ತಾಯಿಯಿಂದ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯವನ್ನು ಅರಿತು ಮಂಥರೆಯನ್ನು ಹಳಿದನು. ಪತಿ,ಪುತ್ರ ಹೀನೆಯಾದ ದೊಡ್ಡಮ್ಮ ಕೌಸಲ್ಯೆಯನ್ನು ಕಾಣಲು ಹೋದನು.</p><p>ಅವಳು ಕೈಕೆಯ ಕುಮಾರನನ್ನು ಕಂಡು ದುಃಖ ಮರುಕೊಳಿಸಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿ ಒರಗಿದಳು. ಆಗ ಭರತನು ಆ ತಾಯಿಗೆ ಮಾಡಿದ ಶೈತ್ಯೋಪಚಾರವನ್ನು ಕವಿಯು ಆ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಅನುಸರಿಸಿ ಹೊಸನುಡಿ ‘ತಣ್ಪೂಳಿಗ’ ನೇಯ್ದು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದ್ದಾರೆ.</p><p><em>ಕೈಕೆಯ ಕುಮಾರನಂ ಕಾಣುತಂ</em></p><p><em>ಮರುಕೊಳಿಸಿದಳಲ ಹೊಡೆತವನಾನಲಾರದೆಯೆ</em></p><p><em>ಮೈಮರೆತೊರಗಲಾಕೆ, ಪಿಡಿದೆತ್ತಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ</em></p><p><em>ತಣ್ಪೂಳಿಗವನೆಸಗಿ, ಕರ್ಚಿದನ್ ಕಣ್ಬನಿ ವೊನಲ್ಗಳಿಂ</em></p><p><em>ಭರತನಾ ರಘುರಾಮನಂಬಿಕೆಯ ಪುಣ್ಯಮಯ</em></p><p><em>ಪದ್ಮಪಾದಂಗಳಂ.</em></p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
