ಮಣಿಪ್ರವಾಳ: ವಾಗ್ದೇವಿಯ ಮಣಿಹಾರ

‘ಸಾರ್ ಈಕೆ ನನ್ನ ವೈಫು. ನಿಮ್ಮ ಬ್ರಾಂಚಲ್ಲಿ ಅಕೌಂಟ್ ಓಪನ್ ಮಾಡಬೇಕಿತ್ತು.’ ‘ನಮಸ್ಕಾರಮಂಡಿ, ಆರಾಮಾ?’ ‘ಬನ್ನಿ ಶೆಟ್ರೇ. ನಮ್ದು ಚೊಕ್ರಾ ಮಂಡಿಯಿಂದ ವಾಪಸ್ ಬಂದ್ ಮೇಲೆ ನಿಮ್ದು ಲೆಕ್ಕಾ ಚುಕ್ತಾ-ಫೈಸಲ್ ಮಾಡಿ ಹೊಸಾ ಲೆಕ್ಕಾ ಓಪನ್ ಮಾಡ್ತೀನಿ.’

. ಇಂತಹವುಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತೇವೆ. ಕೆಲವು ಹೊಸಕಾಲದವು, ಕಿವಿಗೆ ಕಟು. ಇನ್ನು ಕೆಲವು ತಮ್ಮ ಬಹುಕಾಲದ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಸಹಜವಾದ ಭಾಷಾಶೈಲಿಗಳೇ ಆಗಿಬಿಟ್ಟಿವೆ. ಈ ಬಗೆಯ ಮಿಶ್ರಣ ಪ್ರಪಂಚದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಬಹುಭಾಷಾಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲೂ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ.

. ಶಿಷ್ಟಸಾಹಿತ್ಯವೂ ಈ ರೀತಿಯ ಮಿಶ್ರಣದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಕನ್ನಡವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಬಹುತೇಕ ಭಾರತೀಯಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನಕಾಲದಿಂದ ಕಂಡುಬರುವ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಮಿಶ್ರಣವೆಂದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತದ್ದು. ಚೆಲುವಾದ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಹದವರಿತ ಮಿಶ್ರಣವು ‘ಕರಿಮಣಿಯ ಸರದೊಳ್ ಚೆಂಬವಳವಂ ಕೋದಂತೆ’ ಹೃದ್ಯವೆನ್ನುತ್ತಾನೆ ಕವಿ ಮುದ್ದಣ. ಈ ಚೆಂಬವಳವೇ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರವಾಳ (ಪ್ರವಾಳ > ಪವಳ) - ಕನ್ನಡದ 'ಮಣಿ'ಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತದ 'ಪ್ರವಾಳ'. ಈ ರೀತಿಯ ಮಿಶ್ರಣಕ್ಕೆ ಮಣಿಪ್ರವಾಳವೆಂಬ ಮುದ್ದಾದ ಹೆಸರು ದೊರಕೊಂಡದ್ದು ಬಹುಶಃ ಮಲಯಾಳದಲ್ಲಿ - ಮಲಯಾಳಕ್ಕೆ ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನು ಬೆರೆಸಿ ಬರೆಯುವ ಭಾಷಾಶೈಲಿಯನ್ನು ಕುರಿತದ್ದು. ಆದರೆ ಕ್ರಮೇಣ ಈ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹಿಗ್ಗಿ, ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರವಾಳಕ್ಕೆ ಮಲಯಾಳದೊಡನೆ ತಮಿಳು ತೆಲುಗು ಮೊದಲಾದ ಇತರ ಹಲವು 'ಮಣಿ'ಗಳನ್ನು ಪೋಣಿಸುವ ರೂಢಿ ಬಂತು. ಹೀಗೆ ತಮಿಳು ತೆಲುಗು ಕನ್ನಡ ಮಲಯಾಳ ಮೊದಲಾದ ದೇಸೀ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಸಂಸ್ಕೃತದೊಡನೆ ಹದವಾಗಿ ಕೋದ ನುಡಿಮಾಲಿಕೆಯಾಗಿ ಮಣಿಪ್ರವಾಳವೆಂಬ ಚೆಲುವಾದ ಭಾಷಾಶೈಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು.

. ಇದರಲ್ಲಿ ಹಲವು ರೀತಿಯ ಪೋಣಿಸುವಿಕೆ ಸಾಧ್ಯ. ಅರ್ಥದ ಹರಿವು, ಒಟ್ಟಾರೆ ಭಾಷೆಯ ಚೆಲುವು ನಾದಗಳು ಕೆಡದಂತೆ ಹದವಾಗಿ ಪೋಣಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ‘ಉನಕ್ಕಾಹ ಕಾದಿರುವೆ ರಾವಯ್ಯ ಮಮನಾಥ’ (ನಿನಗಾಗಿ ಕಾದಿರುವೆ ಬಾರಯ್ಯ ಎನ್ನೊಡೆಯ) - ಇದು ಮಣಿಪ್ರವಾಳದ ಶೈಲಿ. ಇದು ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವೇನೋ ಹೌದು, ಆದರೆ ನುಡಿಯ ಹದವರಿತರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವಂಥದ್ದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಅದರಲ್ಲೂ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಈ ಶೈಲಿ ಬಹುಪ್ರಚಲಿತ. ಇಲ್ಲಿ ಈ ಮಣಿಪ್ರವಾಳದ ಮಾಲೆಗೆ ವಾಗ್ಗೇಯಕಾರರು ಸಂಗೀತದಿಂದಾಯ್ದ ಇನ್ನೆರಡು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಮಣಿಗಳನ್ನು ಕೋದರು - ಅದೆಂದರೆ, ಸ್ವರಾಕ್ಷರಗಳು (ಸರಿಗಮಪ ಇತ್ಯಾದಿ) ಮತ್ತು ಪಾಠಾಕ್ಷರಗಳು (ತಕಿಟ ತಝಣು ಇತ್ಯಾದಿ ಮೃದಂಗಧ್ವನಿಗಳು). ವಿವಿಧಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಾಕ್ಷರಗಳ ಚಿತ್ರವಿಚಿತ್ರ ಸಂಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ವಾಗ್ಗೇಯಕಾರರು ಬಹುಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾದ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿದೀಕ್ಷಿತರ ಅಭಯಾಂಬಾವಿಭಕ್ತಿಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯದಾದ ‘ಶ್ರೀ ಅಭಯಾಂಬಾ’ ಮಣಿಪ್ರವಾಳಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಸ್ವಾತಿತಿರುನಾಳ್ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರಿನ ಹಲವು ವಾಗ್ಗೇಯಕಾರರೂ ಈ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ. ವಾದಿರಾಜರದ್ದೆನ್ನಲಾದ ಒಂದು ಕೃತಿ ಸಹ ಮಣಿಪ್ರವಾಳಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ - ಆದರಿದು ಮುದ್ರಣದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ.

. ಮಣಿಪ್ರವಾಳವು ಬಹುಭಾಷಾಸರಸ್ವತಿಯ ಚೆಲುವಾದ ಕಂಠಾಭರಣವೆಂದರೆ ಅತಿಶಯವಲ್ಲ.

. ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ | ಐಒಎಸ್ | ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್ , ಎಕ್ಸ್ , ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಮತ್ತು ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.

ಮಣಿಪ್ರವಾಳ: ವಾಗ್ದೇವಿಯ ಮಣಿಹಾರ

ಚಿನಕುರುಳಿ: 03 ಜುಲೈ 2025 ಗುರುವಾರ

ಚುರುಮುರಿ | ಬದಲಾವಣೆ ಕ್ರಾಂತಿ!

ಧರ್ಮಪುರ: ಜಂಬೂ ನೇರಳೆಯಿಂದ ಕಾಲು ಕೋಟಿ ಆದಾಯ

ಹೃದಯಾಘಾತ: ಕೋವಿಡ್ ಲಸಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಹೇಳಿಕೆ ಖಂಡಿಸಿದ ಕಿರಣ್ ಮಜುಂದಾರ್

ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್: ಕ್ವಾರ್ಟರ್‌ಗೆ ಶ್ರೀಕಾಂತ್‌

ಚೆಸ್‌: ಮುನ್ನಡೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಗುಕೇಶ್‌

ವಿಂಬಲ್ಡನ್‌ ಟೆನಿಸ್‌ ಟೂರ್ನಿ: ಎರಡನೇ ಸುತ್ತಿಗೆ ಬಾಲಾಜಿ– ವರೆಲಾ

ಹಾಕಿ ಇಂಡಿಯಾ ಜೂನಿಯರ್‌ ಬಾಲಕಿಯರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌: 10ರಂದು ಟ್ರಯಲ್ಸ್

ಒಳನೋಟ: ಸೋರುವ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲೇ ಕಲಿಕೆ!

ಒಳನೋಟ: ಹದಗೆಟ್ಟ ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ ‘ಆರೋಗ್ಯ’.. ಸರಿಯಾಗದ SC, ST, OBC ವಸತಿಶಾಲೆಗಳು

ಒಳನೋಟ | ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ಹಣ್ಣುಗಳ ದಿಬ್ಬಣ

ಒಳನೋಟ | ಕಾಲ್ತುಳಿತ ಪ್ರಕರಣ: ಸಾವಿನ ಮನೆ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆದವರಾರು?

ಚಿನಕುರುಳಿ: 03 ಜುಲೈ 2025 ಗುರುವಾರ

ಚುರುಮುರಿ | ಬದಲಾವಣೆ ಕ್ರಾಂತಿ!

ಧರ್ಮಪುರ: ಜಂಬೂ ನೇರಳೆಯಿಂದ ಕಾಲು ಕೋಟಿ ಆದಾಯ

ಹೃದಯಾಘಾತ: ಕೋವಿಡ್ ಲಸಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಹೇಳಿಕೆ ಖಂಡಿಸಿದ ಕಿರಣ್ ಮಜುಂದಾರ್