<p><strong>ಚಿತ್ರರೂಪಕ</strong></p>.<p>ಗೋವೆ ಬಳಿಯ ಸಾಲ್ಗಾವ್ನಲ್ಲಿ 1924ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ನ್ಯೂಟನ್ ಸೋಜಾ ದೇಶ ಕಂಡ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಚಿತ್ರಕಲಾವಿದರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ತಂದೆಯ ಸಾವಿನೊಂದಿಗೆ ಎಳೆಯ ಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಸಂಕಷ್ಟದ ಬದುಕು ಅನುಭವಿಸುವ ಸ್ಥಿತಿ. ಜತೆಗೆ ಮೈಗಂಟಿದ ಸಿಡುಬು. ಇದು ಅವರನ್ನು ಬೇರೆಯದೇ ಹಾದಿ ತುಳಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. <br /> <br /> ಮುಂಬೈಗೆ ಪಯಣಿಸಿ ಅಲ್ಲಿನ ಜೆ ಜೆ ಕಲಾಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸ ನಿರತರಾದರು. ಅದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿ ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭ. ಗಾಂಧೀಜಿ ಕರೆ ನೀಡಿದ್ದ ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಚಳವಳಿಗೆ ಧುಮುಕಿದರು. ಪರಿಣಾಮ ಕಲಾಶಾಲೆಯಿಂದ ಅವರಿಗೆ ಬಹಿಷ್ಕಾರ ಹಾಕಲಾಯಿತು. <br /> <br /> ಅದು 1947ನೇ ಇಸವಿ. ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್, ಅವನೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಮುಂತಾದ ಬಂಗಾಳಿ ಪಂಥದ ಕಲಾವಿದರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಗೆ ಮಣೆ ಹಾಕಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭ ಅದು. ಆಗ ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ನಿಂತದ್ದು ಸೋಜಾ, ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ಕಲಾವಿದರ ಸಮೂಹ. ಎಸ್.ಎಚ್.ರಾಜಾ, ಎಂ.ಎಫ್.ಹುಸೇನ್ ಹಾಗೂ ಕೆ.ಎಚ್.ರಾಜಾ ಈ ಗುಂಪಿನ ಮತ್ತಿತರ ಸದಸ್ಯರು.<br /> <br /> ನಂತರ ಎಸ್.ಕೆ.ಭಾಕ್ರೆ, ಅಕ್ಬರ್ ಪದ್ಮಶ್ರೀ, ರಾಮ್ ಕುಮಾರ್, ತಯ್ಯಬ್ ಮೆಹ್ತಾ, ಎಸ್.ಜಿ. ವಾಸುದೇವ್ ಮುಂತಾದವರು ಈ ಕಲಾಪಂಥವನ್ನು ಸೇರಿದರು. ಯೂರೋಪಿನ ನವ್ಯವಾದ ಅತಿಯಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿಸಿದ್ದರೂ ಈ ಪಂಥದ ಕಲಾವಿದರು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಸೋಜಾ ಅವರ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿವಾದದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಎಸ್.ಜಿ. ವಾಸುದೇವ್ ಅವರ ಅಪ್ಪಟ ಅಮೂರ್ತ ಕಲೆಯವರೆಗೂ ಈ ಮಾತು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. <br /> <br /> 1949ರಲ್ಲಿ ದೇಶ ತೊರೆದ ಸೋಜಾ ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವ್ಯ ಹೂಡಿದರು. ಸಾಕಷ್ಟು ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರಿಗೆ ಅಲ್ಲಿನ ಕಲಾಲೋಕದಲ್ಲಿ ಭದ್ರ ನೆಲೆ ದೊರೆಯಿತು. 1954ರಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ಸಮಕಾಲೀನ ಕಲಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಅವರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರದರ್ಶನ ಏರ್ಪಡಿಸಿತು. <br /> <br /> 1955ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು.1967ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಳ್ಳುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಅವರೊಬ್ಬ ಪ್ರಮುಖ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾವಿದನಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದ್ದರು. ಲಂಡನ್, ಪ್ಯಾರಿಸ್, ಡೆಟ್ರಾಯಿಟ್, ಕರಾಚಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. 1996ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಬೃಹತ್ ಪ್ರದರ್ಶನ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. <br /> <br /> ನಿಸರ್ಗ, ಧರ್ಮ, ಬದುಕು, ನಗ್ನತೆ, ಸೋಜಾ ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ಪ್ರಮುಖ ವಸ್ತುಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಹೆಣ್ಣು ಗಂಡಿನ ಕುರಿತ ಅವರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಮನ್ನಣೆ ಪಡೆದಿದ್ದವು. `ಹೆಡ್ ಆಫ್ ಎ ಮ್ಯಾನ್~, `ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ಕೇಪ್ ಆಫ್ ನೈಟ್~, `ಲವರ್ಸ್ ಇನ್ ದ ಪಾರ್ಕ್~, `ಸ್ಟಿಲ್ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಫ್ಲವರ್ಸ್~, `ರೆಡ್ ಕರ್ಸ್~, `ನ್ಯೂಡ್ ವಿತ್ ಮಿರರ್~, `ಬೀಸ್ಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಪ್ರೇ~ ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು. <br /> <br /> ಕಲಾವಿದರಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಬರಹಗಾರರು ಕೂಡ ಆಗಿದ್ದ ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗ್ರಂಥ `ವರ್ಡ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಲೈನ್ಸ್~. `ನಿರ್ವಾಣ ಆಫ್ ಎ ಮಾಗ್ಗೊತ್~ ಎಂಬುದು ಆತ್ಮಕತೆ. 2002ರ ಮಾರ್ಚ್ 28ರಂದು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಸೋಜಾ ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆದರು. <br /> </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ಚಿತ್ರರೂಪಕ</strong></p>.<p>ಗೋವೆ ಬಳಿಯ ಸಾಲ್ಗಾವ್ನಲ್ಲಿ 1924ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ನ್ಯೂಟನ್ ಸೋಜಾ ದೇಶ ಕಂಡ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಚಿತ್ರಕಲಾವಿದರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ತಂದೆಯ ಸಾವಿನೊಂದಿಗೆ ಎಳೆಯ ಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಸಂಕಷ್ಟದ ಬದುಕು ಅನುಭವಿಸುವ ಸ್ಥಿತಿ. ಜತೆಗೆ ಮೈಗಂಟಿದ ಸಿಡುಬು. ಇದು ಅವರನ್ನು ಬೇರೆಯದೇ ಹಾದಿ ತುಳಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. <br /> <br /> ಮುಂಬೈಗೆ ಪಯಣಿಸಿ ಅಲ್ಲಿನ ಜೆ ಜೆ ಕಲಾಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸ ನಿರತರಾದರು. ಅದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿ ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭ. ಗಾಂಧೀಜಿ ಕರೆ ನೀಡಿದ್ದ ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಚಳವಳಿಗೆ ಧುಮುಕಿದರು. ಪರಿಣಾಮ ಕಲಾಶಾಲೆಯಿಂದ ಅವರಿಗೆ ಬಹಿಷ್ಕಾರ ಹಾಕಲಾಯಿತು. <br /> <br /> ಅದು 1947ನೇ ಇಸವಿ. ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್, ಅವನೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಮುಂತಾದ ಬಂಗಾಳಿ ಪಂಥದ ಕಲಾವಿದರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಗೆ ಮಣೆ ಹಾಕಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭ ಅದು. ಆಗ ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ನಿಂತದ್ದು ಸೋಜಾ, ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ಕಲಾವಿದರ ಸಮೂಹ. ಎಸ್.ಎಚ್.ರಾಜಾ, ಎಂ.ಎಫ್.ಹುಸೇನ್ ಹಾಗೂ ಕೆ.ಎಚ್.ರಾಜಾ ಈ ಗುಂಪಿನ ಮತ್ತಿತರ ಸದಸ್ಯರು.<br /> <br /> ನಂತರ ಎಸ್.ಕೆ.ಭಾಕ್ರೆ, ಅಕ್ಬರ್ ಪದ್ಮಶ್ರೀ, ರಾಮ್ ಕುಮಾರ್, ತಯ್ಯಬ್ ಮೆಹ್ತಾ, ಎಸ್.ಜಿ. ವಾಸುದೇವ್ ಮುಂತಾದವರು ಈ ಕಲಾಪಂಥವನ್ನು ಸೇರಿದರು. ಯೂರೋಪಿನ ನವ್ಯವಾದ ಅತಿಯಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿಸಿದ್ದರೂ ಈ ಪಂಥದ ಕಲಾವಿದರು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಸೋಜಾ ಅವರ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿವಾದದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಎಸ್.ಜಿ. ವಾಸುದೇವ್ ಅವರ ಅಪ್ಪಟ ಅಮೂರ್ತ ಕಲೆಯವರೆಗೂ ಈ ಮಾತು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. <br /> <br /> 1949ರಲ್ಲಿ ದೇಶ ತೊರೆದ ಸೋಜಾ ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವ್ಯ ಹೂಡಿದರು. ಸಾಕಷ್ಟು ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರಿಗೆ ಅಲ್ಲಿನ ಕಲಾಲೋಕದಲ್ಲಿ ಭದ್ರ ನೆಲೆ ದೊರೆಯಿತು. 1954ರಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ಸಮಕಾಲೀನ ಕಲಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಅವರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರದರ್ಶನ ಏರ್ಪಡಿಸಿತು. <br /> <br /> 1955ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು.1967ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಳ್ಳುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಅವರೊಬ್ಬ ಪ್ರಮುಖ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾವಿದನಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದ್ದರು. ಲಂಡನ್, ಪ್ಯಾರಿಸ್, ಡೆಟ್ರಾಯಿಟ್, ಕರಾಚಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. 1996ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಬೃಹತ್ ಪ್ರದರ್ಶನ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. <br /> <br /> ನಿಸರ್ಗ, ಧರ್ಮ, ಬದುಕು, ನಗ್ನತೆ, ಸೋಜಾ ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ಪ್ರಮುಖ ವಸ್ತುಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಹೆಣ್ಣು ಗಂಡಿನ ಕುರಿತ ಅವರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಮನ್ನಣೆ ಪಡೆದಿದ್ದವು. `ಹೆಡ್ ಆಫ್ ಎ ಮ್ಯಾನ್~, `ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ಕೇಪ್ ಆಫ್ ನೈಟ್~, `ಲವರ್ಸ್ ಇನ್ ದ ಪಾರ್ಕ್~, `ಸ್ಟಿಲ್ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಫ್ಲವರ್ಸ್~, `ರೆಡ್ ಕರ್ಸ್~, `ನ್ಯೂಡ್ ವಿತ್ ಮಿರರ್~, `ಬೀಸ್ಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಪ್ರೇ~ ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು. <br /> <br /> ಕಲಾವಿದರಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಬರಹಗಾರರು ಕೂಡ ಆಗಿದ್ದ ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗ್ರಂಥ `ವರ್ಡ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಲೈನ್ಸ್~. `ನಿರ್ವಾಣ ಆಫ್ ಎ ಮಾಗ್ಗೊತ್~ ಎಂಬುದು ಆತ್ಮಕತೆ. 2002ರ ಮಾರ್ಚ್ 28ರಂದು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಸೋಜಾ ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆದರು. <br /> </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>