<p><strong>ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ</strong><br />ದರ್ಪಣದ ಧ್ರುವ (p) ಯನ್ನು ಮೂಲ ಬಿಂದುವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ವಸ್ತುವನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ದರ್ಪಣದ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ದರ್ಪಣದ ಮೇಲೆ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಬೀಳುವ ಬೆಳಕು ಎಡಗಡೆಯಿಂದ ಬೀಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.</p>.<p>ಪ್ರಧಾನ ಅಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸಮಾಂತರವಾಗಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ದೂರಗಳನ್ನು ದರ್ಪಣದ ಧ್ರುವದಿಂದ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p>ಮೂಲ ಬಿಂದುವಿನ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ (+X -ಅಕ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ) ಅಳೆಯಲಾದ ಎಲ್ಲಾ ದೂರಗಳನ್ನು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಮೂಲ ಬಿಂದುವಿನ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ (- X -ಅಕ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ) ಅಳೆಯಲಾದ ದೂರಗಳನ್ನು ಋಣಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p>ಪ್ರಧಾನ ಅಕ್ಷಕ್ಕೆ ಲಂಬವಾಗಿ ಮೇಲಿನ ಕಡೆಗೆ (+Y -ಅಕ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ) ಅಳೆಯಲಾದ ದೂರಗಳನ್ನು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಅಕ್ಷಕ್ಕೆ ಲಂಬವಾಗಿ ಕೆಳಗಿನ ಬದಿಯ ಕಡೆಗೆ (-Y- ಅಕ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ) ಅಳೆಯಲಾದ ದೂರಗಳನ್ನು ಋಣಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ತೆಗದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p>(ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ದರ್ಪಣ ಸೂತ್ರ ಮತ್ತು ವರ್ಧನೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಅನುಕರಿಸಿ)</p>.<p class="Briefhead"><strong>ದರ್ಪಣ ಸೂತ್ರ ಮತ್ತು ವರ್ಧನೆ</strong><br />ಗೋಳೀಯ ದರ್ಪಣದಲ್ಲಿ,ದರ್ಪಣದ ಧ್ರುವದಿಂದ ವಸ್ತುವಿಗೆ ಇರುವ ದೂರವನ್ನು ವಸ್ತು ದೂರ (u) ಎನ್ನುವರು</p>.<p>ದರ್ಪಣದ ಧ್ರುವದಿಂದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಕ್ಕೆ ಇರುವ ದೂರವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬ ದೂರ(v) ಎನ್ನುವರು.</p>.<p>ಸಂಗಮದೂರ (f) , ವಸ್ತುದೂರ (u) ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಬಿಂಬ ದೂರ (v) ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧ</p>.<p>ಈ ಮೇಲಿನ ಸಮೀಕರಣವನ್ನು ದರ್ಪಣ ಸೂತ್ರ ಎನ್ನುವರು.</p>.<p class="Briefhead"><strong>ವರ್ಧನೆ (m)</strong><br />ವರ್ಧನೆಯು ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ಗೋಳೀಯ ದರ್ಪಣದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವು ವಸ್ತುವಿನ ಗಾತ್ರಕ್ಕಿಂತ ಎಷ್ಟು ವರ್ಧನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.</p>.<p class="Briefhead">ವಸ್ತುವಿನ ಎತ್ತರ h ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಬಿಂಬದ ಎತ್ತರ h1 ಆದರೆ ವರ್ಧನೆ m ಯು</p>.<p>ಇಲ್ಲಿ ವಸ್ತುವಿನ ಎತ್ತರವನ್ನು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿ, ಮಿಥ್ಯ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವನ್ನು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಸತ್ಯ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವನ್ನು ಋಣಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p class="Briefhead"><strong>ಬೆಳಕಿನ ವಕ್ರೀಭವನ</strong><br />ಬೆಳಕು ಒಂದು ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಮಾಧ್ಯಮದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಮಾಧ್ಯಮಕ್ಕೆ ಓರೆಯಾಗಿ ಚಲಿಸುವಾಗ ಎರಡನೇ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸರಣ ದಿಕ್ಕು ಬದಲಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಬೆಳಕಿನ ವಕ್ರೀಭವನ ಎನ್ನುವರು.</p>.<p class="Briefhead"><strong>ಬೆಳಕಿನ ವಕ್ರೀಭವನ ನಿಯಮಗಳು</strong></p>.<p>1) ಪತನ ಕಿರಣ, ವಕ್ರೀಭವನ ಕಿರಣ ಮತ್ತು ಎರಡು ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಸಂಪರ್ಕ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಪತನ ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ ಎಳೆದ ಲಂಬ ಎಲ್ಲವೂ ಒಂದೇ ಸಮತಲದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.</p>.<p>2) ಸ್ನೆಲ್ಸ್ನ ವಕ್ರೀಭವನ ನಿಯಮ</p>.<p>ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಬೆಳಕಿನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬಣ್ಣ ಮತ್ತು ನೀಡಿರುವ ಜೋಡಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಪತನಕೋನದ ಸೈನು ಮತ್ತು ವಕ್ರಿಮ ಕೋನದ ಸೈನುಗಳ ಅನುಪಾತ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ</strong><br />ದರ್ಪಣದ ಧ್ರುವ (p) ಯನ್ನು ಮೂಲ ಬಿಂದುವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ವಸ್ತುವನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ದರ್ಪಣದ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ದರ್ಪಣದ ಮೇಲೆ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಬೀಳುವ ಬೆಳಕು ಎಡಗಡೆಯಿಂದ ಬೀಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.</p>.<p>ಪ್ರಧಾನ ಅಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸಮಾಂತರವಾಗಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ದೂರಗಳನ್ನು ದರ್ಪಣದ ಧ್ರುವದಿಂದ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p>ಮೂಲ ಬಿಂದುವಿನ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ (+X -ಅಕ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ) ಅಳೆಯಲಾದ ಎಲ್ಲಾ ದೂರಗಳನ್ನು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಮೂಲ ಬಿಂದುವಿನ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ (- X -ಅಕ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ) ಅಳೆಯಲಾದ ದೂರಗಳನ್ನು ಋಣಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p>ಪ್ರಧಾನ ಅಕ್ಷಕ್ಕೆ ಲಂಬವಾಗಿ ಮೇಲಿನ ಕಡೆಗೆ (+Y -ಅಕ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ) ಅಳೆಯಲಾದ ದೂರಗಳನ್ನು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಅಕ್ಷಕ್ಕೆ ಲಂಬವಾಗಿ ಕೆಳಗಿನ ಬದಿಯ ಕಡೆಗೆ (-Y- ಅಕ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ) ಅಳೆಯಲಾದ ದೂರಗಳನ್ನು ಋಣಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ತೆಗದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p>(ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ದರ್ಪಣ ಸೂತ್ರ ಮತ್ತು ವರ್ಧನೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಅನುಕರಿಸಿ)</p>.<p class="Briefhead"><strong>ದರ್ಪಣ ಸೂತ್ರ ಮತ್ತು ವರ್ಧನೆ</strong><br />ಗೋಳೀಯ ದರ್ಪಣದಲ್ಲಿ,ದರ್ಪಣದ ಧ್ರುವದಿಂದ ವಸ್ತುವಿಗೆ ಇರುವ ದೂರವನ್ನು ವಸ್ತು ದೂರ (u) ಎನ್ನುವರು</p>.<p>ದರ್ಪಣದ ಧ್ರುವದಿಂದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಕ್ಕೆ ಇರುವ ದೂರವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬ ದೂರ(v) ಎನ್ನುವರು.</p>.<p>ಸಂಗಮದೂರ (f) , ವಸ್ತುದೂರ (u) ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಬಿಂಬ ದೂರ (v) ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧ</p>.<p>ಈ ಮೇಲಿನ ಸಮೀಕರಣವನ್ನು ದರ್ಪಣ ಸೂತ್ರ ಎನ್ನುವರು.</p>.<p class="Briefhead"><strong>ವರ್ಧನೆ (m)</strong><br />ವರ್ಧನೆಯು ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ಗೋಳೀಯ ದರ್ಪಣದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವು ವಸ್ತುವಿನ ಗಾತ್ರಕ್ಕಿಂತ ಎಷ್ಟು ವರ್ಧನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.</p>.<p class="Briefhead">ವಸ್ತುವಿನ ಎತ್ತರ h ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಬಿಂಬದ ಎತ್ತರ h1 ಆದರೆ ವರ್ಧನೆ m ಯು</p>.<p>ಇಲ್ಲಿ ವಸ್ತುವಿನ ಎತ್ತರವನ್ನು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿ, ಮಿಥ್ಯ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವನ್ನು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಸತ್ಯ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವನ್ನು ಋಣಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p class="Briefhead"><strong>ಬೆಳಕಿನ ವಕ್ರೀಭವನ</strong><br />ಬೆಳಕು ಒಂದು ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಮಾಧ್ಯಮದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಮಾಧ್ಯಮಕ್ಕೆ ಓರೆಯಾಗಿ ಚಲಿಸುವಾಗ ಎರಡನೇ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸರಣ ದಿಕ್ಕು ಬದಲಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಬೆಳಕಿನ ವಕ್ರೀಭವನ ಎನ್ನುವರು.</p>.<p class="Briefhead"><strong>ಬೆಳಕಿನ ವಕ್ರೀಭವನ ನಿಯಮಗಳು</strong></p>.<p>1) ಪತನ ಕಿರಣ, ವಕ್ರೀಭವನ ಕಿರಣ ಮತ್ತು ಎರಡು ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಸಂಪರ್ಕ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಪತನ ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ ಎಳೆದ ಲಂಬ ಎಲ್ಲವೂ ಒಂದೇ ಸಮತಲದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.</p>.<p>2) ಸ್ನೆಲ್ಸ್ನ ವಕ್ರೀಭವನ ನಿಯಮ</p>.<p>ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಬೆಳಕಿನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬಣ್ಣ ಮತ್ತು ನೀಡಿರುವ ಜೋಡಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಪತನಕೋನದ ಸೈನು ಮತ್ತು ವಕ್ರಿಮ ಕೋನದ ಸೈನುಗಳ ಅನುಪಾತ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>