ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮೀಪ್ಯ (ಮಹಬ್ಬ ವ ಖರ್ಬ್)

‘ನನ್ನ ಭಕ್ತನು ನನ್ನ ಸಾಮೀಪ್ಯವನ್ನು ತನ್ನ ಶ್ರದ್ಧಾಭಕ್ತಿಯ ಮೂಲಕ ಬಯಸಿದರೆ ನಾನು ಅವನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುವ ಮುಂಚೆ ನನ್ನನ್ನು ತಲಪಲಾರನೆನ್ನುವುದನ್ನು ಅವನು ತಿಳಿದಿರಬೇಕು. ನಾನು ಅವನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಿದ ನಂತರ ನಾನೇ ಅವನ ಕಣ್ಣಿನ ದೃಷ್ಟಿಯಾಗಿ, ಕೇಳುವ ಶ್ರವಣಶಕ್ತಿಯಾಗಿರುತ್ತೇನೆ. ಅವನು ದೂರವನ್ನು ದಾಟಿ ಸಮೀಪಿಸಲು ಬಯಸಿದಾಗ ನಾನು ಅವನ ವಾಹನವಾಗುತ್ತೇನೆ, ಅವನು ನನ್ನೆಡೆಗೆ ನಡೆದು ಬರಲು ಬಯಸಿದಾಗ ನಾನು ಓಡೋಡಿ ಅವನ ಬಳಿ ಬರುತ್ತೇನೆ’.

ಭಾರತದ ನಕ್ಷ್‌ಬಂದಿಯಾ ಸೂಫಿ ಪರಂಪರೆಯವರು ‘ಖರ್ಬ್ ಅಲ್ ಫರಾಯಿದ್’ ಅಂದರೆ ಕರ್ತವ್ಯ ಪಾಲಿಸುವ ಸಾಮೀಪ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಇಸ್ಲಾಮಿನ ಕರ್ತವ್ಯದ ಪಾಲನೆಯ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದೆಂದು ನಂಬಿದ್ದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಧ್ಯಾತ್ಮದ ಪರಮೋಚ್ಛ ಪದವಾದ ‘ಪ್ರವಾದಿತ್ವದ ಸ್ಥಿತಿಯ ಸಾಮೀಪ್ಯ’(ಖರ್ಬ್ ಅನ್ ನವಾಫಿಲ್)ವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವೆಂದುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಹಲವು ಸೂಫಿ ಅಧ್ಯಾತ್ಮ ಪಂಡಿತರು ‘ಸಾಮೀಪ್ಯ’ ಯಾ ‘ಖರ್ಬ್’ ಎಂಬುದು ಹಂತವೆಂದು ಸೂಫಿ ಪಂಥದಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೆಂದು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದರು. ಇವರ ಪ್ರಕಾರ ಸೂಫಿ ಪಂಥದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಾತ್ಮದ ಪರಮೋಚ್ಛ ಹಂತವೆಂದರೆ ಸಾಮೀಪ್ಯವಲ್ಲ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ದೇವರೊಂದಿಗೆ ಲೀನವಾಗುವುದು(ಫನಾ) ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದರು.
ಹೀಗಾಗಿ ಈ ರೀತಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯಬೇಧವಿರುವವರು ‘ಶೌಖ್’ ಅಥವಾ ‘ಉತ್ಕಟವಾದ ಹಂಬಲ’ವೆಂಬ ಸೂಫಿ ಅಧ್ಯಾತ್ಮ ಸಾಧನೆಯ ಹಂತವನ್ನು ಕೂಡ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಇವರ ಪ್ರಕಾರ ಹಂಬಲಿಸುವುದು ಯಾವಾಗ? ಇಲ್ಲದಿರುವಾಗಲಲ್ಲವೇ? ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಅಂದರೆ ಅಲ್ಲಾಹ ಎಲ್ಲೆಡೆಗಳಲ್ಲೂ, ಎಲ್ಲ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೂ ಹಾಜರಾಗಿರುವವನು, ಗೈರುಹಾಜರಿ ಇರುವಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಹಂಬಲದ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಇವರು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕುರಾನಿನ ಸಂದೇಶ(50:16)ದಲ್ಲಿ ‘ನಿಮ್ಮ ಕತ್ತಿನ ನರಕ್ಕಿಂತ ಅತ್ಯಂತ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ನಾನಿರುತ್ತೇನೆ’ ಎನ್ನುವಂತೆ, ನಿಜವಾದ ಸೂಫಿ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಿಯು ಸದಾಕಾಲ ಅವನ ಇರುವಿಕೆಯನ್ನು ಅರಿತಿರುತ್ತಾನೆ.