<p><strong>ನವದೆಹಲಿ</strong>: ಹಲವು ಖಗೋಳ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳಿಂದಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಅತಿ ದುರ್ಬಲ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ ತರಂಗಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶದ, ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಕೊನೆಗೂ ಚಾಲನೆ ಸಿಕ್ಕಿದೆ. </p>.<p>‘ಲೇಸರ್ ಇಂಟರ್ಫೆರೋಮೀಟರ್ ಗ್ರ್ಯಾವಿಟೇಶನಲ್ ವೇವ್ ಆಬ್ಸರ್ವೇಟರಿ’(ಎಲ್ಐಜಿಒ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಈ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು ₹1,600 ಕೋಟಿ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.</p>.<p>ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಹಿಂಗೋಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಔಂಧಾ ಬಳಿ ಮುಂದಿನ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸುಸಜ್ಜಿತ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ತಲೆ ಎತ್ತಲಿದೆ ಎಂದು ಅಣುಶಕ್ತಿ ಇಲಾಖೆಯ ದಾಖಲೆಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.</p>.<p>ಕಪ್ಪುರಂಧ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ತಾರೆಗಳು ವಿಲೀನದಂತಹ ಖಗೋಳ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ವೇಳೆ ಬಹಳ ದುರ್ಬಲವಾದ ತರಂಗಗಳು ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಪತ್ತೆ ಹಾಗೂ ಅಧ್ಯಯನವು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಕುರಿತ ಹೊಸ ಹೊಳಹುಗಳನ್ನು ನೀಡಲಿದೆ.</p>.<p>‘ಔಂಧಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭೂಕಂಪನ ಸಂಭವಿಸುವುದು ಬಹಳ ಅಪರೂಪ. ಅಲ್ಲದೇ, ಕಂಪನ ತೀವ್ರತೆ ಕೂಡ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಮಳೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಗಾಳಿಯ ವೇಗವೂ ಅಧಿಕ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳು, ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ ತರಂಗಗಳ ಪತ್ತೆಗೆ ಅನುಕೂಲಕರ ಪರಿಸರ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಔಂಧಾ ಪ್ರದೇಶವನ್ನೇ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ’ ಎಂದು ಪುಣೆಯ ಇಂಟರ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಆಸ್ಟ್ರಾನಮಿ ಅಂಡ್ ಆಸ್ಟ್ರೊಫಿಜಿಕ್ಸ್ನ ಹಿರಿಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಸಂಜಿತ್ ಮಿತ್ರ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಅಮೆರಿಕದ ಹ್ಯಾನ್ಫೋರ್ಡ್ ಹಾಗೂ ಲಿವಿಂಗ್ಸ್ಟನ್ನಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯಗಳು ಇವೆ. ಔಂಧಾದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುವ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವು ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಮೂರನೇ ಸೌಲಭ್ಯವಾಗಿದೆ.</p>.<p><strong>ಖಭೌತ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಬಹುದಿನಗಳ ಬೇಡಿಕೆ</strong> </p><p>ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ ತರಂಗ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯು ಭಾರತದ ಖಭೌತವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಬಹುದಿನಗಳ ಬೇಡಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ‘ಎಲ್ಐಜಿಒ–ಇಂಡಿಯಾ’ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಕುರಿತು ಯೋಜನಾ ಅಯೋಗವು 2011ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾವ ಸಲ್ಲಿಸಿತ್ತು. ಅಮೆರಿಕದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಂಡಳಿಯು ತನ್ನ ಒಂದು ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು 2012ರಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತ್ತು. ಈ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ 2016ರಲ್ಲಿ ತಾತ್ವಿಕ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತ್ತು. 2023ರ ಏಪ್ರಿಲ್ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ₹2600 ಕೋಟಿ ವೆಚ್ಚದ ಈ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತು. ಇದಾದ ತಿಂಗಳ ಬಳಿಕ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಶಂಕುಸ್ಥಾಪನೆ ನೆರವೇರಿಸಿದ್ದರು. ₹1600 ಕೋಟಿ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದರೆ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಸಂವೇದಕಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರ ಸಾಧನಗಳ ಖರೀದಿಗೆ ₹1000 ಕೋಟಿ ತೆಗೆದಿರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯಗಳು ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್ನಲ್ಲಿವೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ನವದೆಹಲಿ</strong>: ಹಲವು ಖಗೋಳ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳಿಂದಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಅತಿ ದುರ್ಬಲ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ ತರಂಗಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶದ, ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಕೊನೆಗೂ ಚಾಲನೆ ಸಿಕ್ಕಿದೆ. </p>.<p>‘ಲೇಸರ್ ಇಂಟರ್ಫೆರೋಮೀಟರ್ ಗ್ರ್ಯಾವಿಟೇಶನಲ್ ವೇವ್ ಆಬ್ಸರ್ವೇಟರಿ’(ಎಲ್ಐಜಿಒ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಈ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು ₹1,600 ಕೋಟಿ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.</p>.<p>ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಹಿಂಗೋಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಔಂಧಾ ಬಳಿ ಮುಂದಿನ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸುಸಜ್ಜಿತ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ತಲೆ ಎತ್ತಲಿದೆ ಎಂದು ಅಣುಶಕ್ತಿ ಇಲಾಖೆಯ ದಾಖಲೆಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.</p>.<p>ಕಪ್ಪುರಂಧ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ತಾರೆಗಳು ವಿಲೀನದಂತಹ ಖಗೋಳ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ವೇಳೆ ಬಹಳ ದುರ್ಬಲವಾದ ತರಂಗಗಳು ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಪತ್ತೆ ಹಾಗೂ ಅಧ್ಯಯನವು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಕುರಿತ ಹೊಸ ಹೊಳಹುಗಳನ್ನು ನೀಡಲಿದೆ.</p>.<p>‘ಔಂಧಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭೂಕಂಪನ ಸಂಭವಿಸುವುದು ಬಹಳ ಅಪರೂಪ. ಅಲ್ಲದೇ, ಕಂಪನ ತೀವ್ರತೆ ಕೂಡ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಮಳೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಗಾಳಿಯ ವೇಗವೂ ಅಧಿಕ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳು, ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ ತರಂಗಗಳ ಪತ್ತೆಗೆ ಅನುಕೂಲಕರ ಪರಿಸರ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಔಂಧಾ ಪ್ರದೇಶವನ್ನೇ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ’ ಎಂದು ಪುಣೆಯ ಇಂಟರ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಆಸ್ಟ್ರಾನಮಿ ಅಂಡ್ ಆಸ್ಟ್ರೊಫಿಜಿಕ್ಸ್ನ ಹಿರಿಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಸಂಜಿತ್ ಮಿತ್ರ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಅಮೆರಿಕದ ಹ್ಯಾನ್ಫೋರ್ಡ್ ಹಾಗೂ ಲಿವಿಂಗ್ಸ್ಟನ್ನಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯಗಳು ಇವೆ. ಔಂಧಾದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುವ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವು ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಮೂರನೇ ಸೌಲಭ್ಯವಾಗಿದೆ.</p>.<p><strong>ಖಭೌತ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಬಹುದಿನಗಳ ಬೇಡಿಕೆ</strong> </p><p>ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ ತರಂಗ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯು ಭಾರತದ ಖಭೌತವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಬಹುದಿನಗಳ ಬೇಡಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ‘ಎಲ್ಐಜಿಒ–ಇಂಡಿಯಾ’ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಕುರಿತು ಯೋಜನಾ ಅಯೋಗವು 2011ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾವ ಸಲ್ಲಿಸಿತ್ತು. ಅಮೆರಿಕದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಂಡಳಿಯು ತನ್ನ ಒಂದು ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು 2012ರಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತ್ತು. ಈ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ 2016ರಲ್ಲಿ ತಾತ್ವಿಕ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತ್ತು. 2023ರ ಏಪ್ರಿಲ್ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ₹2600 ಕೋಟಿ ವೆಚ್ಚದ ಈ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತು. ಇದಾದ ತಿಂಗಳ ಬಳಿಕ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಶಂಕುಸ್ಥಾಪನೆ ನೆರವೇರಿಸಿದ್ದರು. ₹1600 ಕೋಟಿ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದರೆ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಸಂವೇದಕಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರ ಸಾಧನಗಳ ಖರೀದಿಗೆ ₹1000 ಕೋಟಿ ತೆಗೆದಿರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯಗಳು ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್ನಲ್ಲಿವೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>