ಊರ ಜಾತ್ರೆದ ದಿನ... ಕಣ್ಣ್‌ಲೆಗ್ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಪರ್ಬ
ತುಳುನಾಡ್‌ಡ್ ಇತ್ತೆ ಓಲು ತೂಂಡಲಾ ಜಾತ್ರೆ, ನೇಮ, ಕೋಲ, ತಂಬಿಲ, ಉಚ್ಚಯ, ಬ್ರಹ್ಮಕಲಸ, ಆಟ-ಕೂಟ, ಅಂಕ-ಆಯನ, ಕಂಬುಲ ಇಂಚ ಸಂಬ್ರುಮೊನೇ ಸಂಬ್ರುಮ. ಜನ ಜಾತ್ರೆನೇ ಜಾತ್ರೆ. ಜನ ಮರುಳೋ ಜಾತ್ರೆ ಮರಳೋ ಪಂಡಿಲಕ್ಕ ಜನೊಕ್ಲೆಗ್ ಒಂಜಾತ್ ಕುಸಿಕೊರ್ಪುನ ಸಂದೆರ್ಬೊಲು ಊರಿಡೀಕ, ನಾಡಿಡೀಕ ತೋಜೊಂದುಂಡು.
ಅಂದ್ ಜನ ಏಪೊಲಾ ಕುಸಿಟ್ಟ್, ತೆಲಿಕೆ-ನಲಿಕೆಡ್ ಉಪ್ಪೊಡು. ತೆಲಿಕೆ-ನಲಿಕೆದ ಸಂಬ್ರುಮೊ ಇತ್ತ್ಂಡನೇ ನಮ್ಮ ಬಾಳ್ವೆ ಪೊರ್ಲು. ನಮ್ಮ ಬದ್‌ಕ್ ಪಂಡನೇ ಒಂಜಿ ಸಂಬ್ರುಮೊ. ನಮ ಕುಸಿ ಪಡೆವೆರೆ, ಸಂಬ್ರುಮೊ ಪಡೆಯೆರೆಂದೇ ಈ ಬದ್‌ಕ್ ತಿಕ್‌ದ್‌ನೆ. ಪೆಟ್ಟ್-ಕುಟ್ಟು, ಲಡಾಯಿ-ಬಡಾಯಿ ನಮ್ಮ ಬದ್‌ಕತ್ತ್. ಒರಿಯಗೊರಿ ಆದೆರ್ತೊಂದು ಕುಸಿಟ್ ಬದ್‌ಕ್ ಕರಿಪುನವೇ ನಿಜವಾಯಿನ ಸಾರ್ಥಕ ಬದ್‌ಕ್. ನಮ ಸಂಬ್ರುಮೊ ಪಡೆವೊಡುಂದೇ ಆಚರಣೆ-ಆರಾಧನೆ-ನಂಬೊಲಿಕೆಲೆನ್ ದೀವೊಂದು, ಅವೆನ್ ನಿಯತ್ತ್‌ಡ್ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕುಸಿ ಪಡೆವೊಂದಿಪ್ಪುವ.
ಊರ‍್ದ ಜಾತ್ರೆ ಪನ್ನಗ ಅವು ಕೈಲ್ ಕಡ್ಪುನೆಡ್ದ್ ಸುರುವಾಪುಂಡು. ಊರ‍್ದ ಗುರಿಕಾರೆ, ಹಿರಿಯೆರ್, ಪೆರಿಯೆರ್, ಮಾತಾ ಜಾತಿದ ಬಂಧುಲು ಒಟ್ಟು ಸೇರ‍್ದ್ ಒಂಜಿ ಎಡ್ಡೆ ದಿನ ನಿಗಂಟ್ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಬಾರೆದ ಕೈಲ್ ಕಡ್ಪುನ ಮುಕಾಂತ್ರ ಊರುದ ಜಾತ್ರೆದ ಉಚ್ಚಯ ಸುರುಂದು ಲೆಕ್ಕ. ಕೈಲ್ ಕಡ್ತ್‌ನೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಊರ‍್ದ ಜನೊಕ್ಲು ಬೇತೆ ಕಡೆಟ್ ಪೋದು ತಡೆವುಲಕ್ಕ ಇಜ್ಜಿ. ಬೇತೆ ಊರುಗು ಪೋಂಡಲಾ ಆನಿಕ್ಕಾನಿಗೇ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಎತ್ತೊಡು. ಬೇತೆ ಕಡೆಟ್ ಪೋದು ತಡೆಂಡ ಊರ‍್ದ ಉಚ್ಚಯೊದ ಬೇಲೆಲೆನ್ ಮಲ್ಪುನಾಂಡಲ ಏರ್? ಐಕ್ ಆನಿಕ್ಕಾನಿಗೇ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಎತ್ತ್ಂಡ ಊರ‍್ದ ಜಾತ್ರೆದ ಬೇಲೆಲೆನ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಸೇರೊನ್ಯೆರೆ ಆಪುಂಡು.
ಎಚ್ಚಾದ್ ಮಾತೆರ‍್ಲ ತಂಕುಲೆನ ಬೇಲೆ ಬಯ್ಯಡ್ ಬುಡ್ದು ಬತ್ತಿನೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಜಾತ್ರೆಗಾಪುನ ಬೇಲೆಲೆಡ್ ಸೇರೊನ್ವೆರ್ ಪನ್ಪಿನವು ದುಂಬುದಕ್ಲೆನ ನಂಬೊಲಿಗೆ. ಅಂಚನೆ ಊರ‍್ದ ಜಾತ್ರೆಗ್ ಕೈಲ್ ಕಡ್ತ್‌ನೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಊರುಡಾವಡ್, ಇಲ್ಲಲಾವಡ್ ಶುಭ ಕಾರ‍್ಯೊಲೆನ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಬಲ್ಲಿ, ಮದ್ಮೆ-ಮಸಿರಿಮಲ್ಪೆರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪಿ ನಂಬೊಲಿಕೆಲಾ ಉಂಡು. ದಾಯೆಪಂಡ ಊರ‍್ದ ಜಾತ್ರೆಗ್ ಆತೊಂಜಿ ಮಹತ್ವೊ. ಊರ‍್ದ ದೇವೆರೆನ ಕಾರ್ಯೊ ಸುರೂಕು. ಐಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ಪೂರಾ ಕಾರ್ಯೊಲು. ದೇವೆರೆನ ಆರಾಧನೆ-ಆಚರಣೆ ಮಲ್ತ್ಂಡ ನಂಕ್ ಪೂರೆರೆಗ್ಲಾ ಸುಖ ತಿಕ್ಕುಂಡು ಪನ್ಪಿನವು ನಂಬಿಕೆ. ಈ ರೀತಿದ ಎಡ್ಡೆ ನಂಬಿಕೆಲೆಡೇ ನಮ್ಮ ಬದ್‌ಕ್‌ನ್ ಕಟ್ಟೊಂದಿಪ್ಪುವ.
ಜಾತ್ರೆದ ದಿನ ಬತ್ತ್ಂಡದ್ ಪಂಡ ಐತ ಕುಸಿಯೇ ಬೇತೆ. ಜೋಕ್ಲೆಗಂತು ಕಾರ್ ನೆಲಟ್ಟೇ ಉಂತುಜಿ. ಸ್ವರ್ಗೊನೇ ತಿಕ್ಕಿನ ಅನುಭವ. ಆತ್ ಸಂಬ್ರುವೊ-ಉಲ್ಲಾಸ್. ಜಾತ್ರೆದದಲ್ಪಡ್ದ್ ಬ್ಯಾಂಡ್, ವಾದ್ಯೊ, ಕದಿನ, ಬೆಡಿ ಕೇನ್ಯೆರೆ ಸುರುವಾಂಡ ಜೋಕ್ಲಂತು ಒಂಜಿ ಕಾರ‍್ಡ್ ಕೊಕ್ಕೇರ‍್ದ್ ಉಂತುದು ಪೋಯಿ...ಪೋಯಿ...ಪೋಯಿಂದ್ ರಂದೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಪುವ. ಪೆಟ್ಟಿಗೆಡ್ ಪುರ‍್ಕಾಯಿದೊಟ್ಟುಗು ಮಡಿತ್ ದೀತಿನ ಅಂಗಿ-ಚಡ್ಡಿನ್ ದೆತ್ತ್‌ದ್ ತಿಕ್ಕಾವೊಂದು, ಪುರ‍್ಕಾಯಿದ ಗಮಗಮೊನು ಮಾತೆರೆಗ್ಲಾ ಮೂಸವೊಂದು ತೂಲೆ ಎನ್ನ ಪೊಸ ಅಂಗಿ-ಚಡ್ಡಿಂದ್ ಪಂಡೊಂದು ಜಾತ್ರೆಗ್ ಪಿದಾಡ್ಯೆರೆ ಸುರು. ಜಾತ್ರೆಡ್ಡ್‌ಲಾ ಜಾತ್ರೆ ಬರ‍್ಪುಂಡು ಪಂಡ್ದ್ ಐಕ್ ಮಲ್ಪುನ ತಯಾರಿಯೇ ಬಾರೀ ಮಲ್ಲ ಕುಸಿಕೊರ್ಪಿನ ಸಂದರ್ಬೊ.
ವರ್ಸ ಇಡೀ ಅಮ್ಮೆರೋ ಅಪ್ಪೆನೋ ಕೊರ‍್ತಿನ ಪೊಡಿ ಕಾಸ್‌ನ್ ಒಂಜಿ ಕರಡಿಗೆಡ್ ಪಾಡ್ದ್ ದಿನಾ ಏತಾಂಡ್ಂದ್ ಕರಡಿಗೆನ್ ಆಡಾದ್ ತೂದು ಲೆಕ್ಕಚಾರ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಉಂದು ಊರ‍್ದ ಜಾತ್ರೆಗ್ಂದ್ ಪೊಡಿ ಕಾಸ್‌ನ್ ಕೂಡು ಪಾಡ್ದ್ ದೆತ್ತ್ ದೀಪಿನವು ಬಾರೀ ಕುಸಿತ್ತ ಬೇಲೆನೇ. ಅಂಚ ಕೂಡ್ದು ಪಾಡ್ದಿನ ಪೊಡಿ ಕಾಸ್‌ಡ್ ಜಾತ್ರೆದಾನಿ ಗಿಜಿಗಿಜಿ ಪುಗ್ಗೆ, ಕಾರ್, ಲಾರಿ, ಬಸ್ಸ್ ದೆಪ್ಪೊಡುಂದು ಕನ ಕಟ್ಟುನವೇ ಪೊರ್ಲು.
ಜಾತ್ರೆದಡೆ ಬತ್ತ್ಂಡ ದೇವೆರೆನ್ ತೂಪುನೆಡ್ದ್‌ಲಾ ಮನಸ್ಸ್ ಮರ್ಲುನು ಜಾತ್ರೆದ ಸಂತೆ ತಿರ್ಗುನವು. ಇಲ್ಲಲ್ದ ಹಿರಿಯಾಕ್ಲು ದೇವೆರೆಗ್ ಪರಕೆ ಕೊರೊಡು, ಹಣ್ಣ್‌ಕಾಯಿ ಮಲ್ಪೊಡು, ಬಟ್ಟಲ್ ಕಾನಿಕೆ ಪಾಡೊಡು, ಪುರ್ಸಾದ ದೆತೊನೊಡು ಪನ್ಪಿ ಏಚನೆಡ್ ಇತ್ತೆರ್ಂಡ, ಜೋಕ್ಲು ಅವು ಒವ್ಲಾ ಗೊಂತು-ಗುರಿದಾಂತೆ ಸಂತೆದನೇ ಏಚನೆ ಮಲ್ತೊಂದಿಪ್ಪುವ. ಕೆಂಪು, ಮಂಜಲ್, ಪಚ್ಚೆ, ರಂಗ್ ರಂಗ್‌ದ ಸರ್ಬತ್ ತೂನಗ ಪರ್ಕಾಂದ್ ಮನಸ್ಸಾದ್ ಇಲ್ಲಲ್ದಕ್ಲೆಡ ಕೇಂಡ ಇಜ್ಜಿ....ಐನ್ ಪರೊಡ್ಚಿ, ಎಡ್ಡೆತ್ತ್ ಪನ್ಪಿ ಉತ್ತರ. ಈ ಉತ್ತರ ಕೇಂದ್ ಬೇಜಾರಾದ್ ಎಂಚನೋ ಇಲ್ಲಲ್ದಕ್ಲೆನ ಕಣ್ಣ್ ತಪ್ಪಾದ್ ರಂಗ್ ರಂಗ್‌ದ ಸರ್ಬತ್ ಪರ್ದ್ ರಂಗೇರ್‌ದ್, ಎಂಕ್ಲು ದಾಲಾ ಪರ‍್ತಿಜ ಪಂದ್ ಮನಸ್ಸ್‌ದುಲಯಿಯೇ ಕುಸಿ ಪಡೆಪುನ ಜೋಕ್ಲು ಜಾತ್ರೆದ ಗಮ್ಮತ್ತ್‌ನ್ ಅನುಭವಿಪುನೆಟ್ ನಂಬರ್ ಒಂಜಿ.
ಒಂಜಿ ಕಡೆಟ್ ಮರತ್ತ ತೊಟ್ಟಿಲ್ ಕಿರ್ರೊಂ ಕಿರ್ರೊಂ ಪಂದ್ ತಿರ್ಗುನ ಪೊರ್ಲು, ನನೊಂಜಿ ಕಡೆಟ್ ಸುತ್ತು ಸುತ್ತು ತಿರ್ಗುನ ಜೋಕ್ಲೆ ಕುದುರೆ, ಐಸ್‌ಕ್ಯಾಂಡಿ, ಬೆಲ್ಲ ಕ್ಯಾಂಡಿ, ದೂದ್ ಕ್ಯಾಂಡಿ, ಐಸ್‌ಕ್ರೀಂ ಒವೆನ್ ದೆಪ್ಪುನು? ಒವೆನ್ ತಿನ್ಪುನು? ಒಟ್ಟುಡು ಉಂದೆನ್ ಪೂರಾ ತೂಪುನವೇ ಕಣ್ಣ್‌ಲೆಗ್ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಪರ್ಬ. ನನ ಜಾತ್ರೆದಲ್ಪ ಜವನೆರೆ-ಜವಾಂದಿಲೆನ ಮಸಲತ್ತ್ ತೂವೊಡು, ಐತ ಪೊರ್ಲೆ ಬೇತೆ. ಅಕ್ಲೆನ ತೆಲಿಕೆ-ನಲಿಕೆ, ತಾಳ-ಮೇಳದ ಗಮ್ಮತ್ತೇ ಗಮ್ಮತ್ತ್. ಆಯೆ ಅಳೆನ್ ಓರೆ ಕಣ್ಣ್‌ಡ್ ತೂಪುನು, ಉಂಬಳ್ ಆಯನ್ ಒರ್ದ ಕಣ್ಣ್‌ಡ್ ತೂಪುನು, ಆನುಲು ಪೊಣ್ಣುಲೆನ ಎದುರುಡು ಪತ್ತ್ ಸರ್ತಿ ಅಂಚಿ ಇಂಚಿ ಪೋಪುನು, ಪೊಣ್ಣುಲುಲಾ ಸೇಲೆ ಮಲ್ತೊಂದು-ಮಾಕಟೆ ಮಾಡವೊಂದು ತಿರ್ಗುನು, ಆಯೆ ತೂಪೆಂದು ಉಂಬಳೆನ ಮನಸ್‌ಡ್, ಆಳ್ ತೂಪಳ್ಂದ್ ಉಂಬ್ಯನ ಮನಸ್‌ಡ್, ಗುರ್ತ-ಪರ‍್ಚಯದ ಪೊಣ್ಣುಲಾಂಡ ಅಕ್ಲೆಗ್ ಮಲ್ಲಿಗೆ-ಕಾಜಿ ದೆತ್ತ್ ಕೊರ‍್ಪುನು ಇಂಚ ಈ ಗೌಜಿ ಗಮ್ಮತ್ತ್‌ಡ್ ಜಾತ್ರೆದ ದೇವೆರೆನೇ ಮರತ್‌ದಿಪ್ಪುವೆರ್.
ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಜಾತ್ರೆದಲ್ಪ ಪ್ರಾಯೊಗು ಬತ್ತಿ ಆನ್-ಪೊಣ್ಣುಲೆಗ್ ಪೊದು ಸೆಟ್ಟ್ ಆವೊಂದಿತ್ತ್ಂಡ್. ಅಂಚಾದ್ ಅಪ್ಪೆ ಅಮ್ಮೆರ್ ಜಾತ್ರೆಗ್ ಪೋಪುನು ಪಂಡ ತನ್ನ ಮಗಕ್ಕೊ, ಮಗಳೆಗೋ ಪೊದು ನಾಡ್ಯೆರೆಂದೇ ಪನೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಆನ್-ಪೊಣ್ಣನ್ ಹಿರಿಯೆರೆ ಜಾತ್ರೆದಲ್ಪನೆ ತೊಜಿಪಾದ್ ಮದ್ಮೆದ ಪಾತೆರ ಕತೆಲಾ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಊರ ಜಾತ್ರೆದಲ್ಪ ಪೊದು ಸೆಟ್ ಆದ್ ಕಂಡನಿ-ಬುಡೆದಿಯಾಯಿನ ದಂಪತಿಲು ಆನಿದ ಆ ದಿನೊಕ್ಲೆನ್ ಎನ್ನೊಂದು ಎಂಚ ಏಕ್‌ರೆ ಲಕ್ಕಾವೆರ್, ಮಾಕಟೆ ಮಾಡಾವೆರ್ ಪನ್ಪಿನೆನ್ ಅಮೃತ ಸೋಮೇಶ್ವರರೆನ ಕಬಿತೆಯೊಂಜಿ ಇಂಚ ಪನ್ಪುಂಡು ಊರ ಜಾತ್ರೆದಾ ದಿನ ತೇರ ಬಾಕಿ ಮಾರ್‌ಡ್ / ಸಾರ ಬಲಿಬತ್ತಿನಾರ್ ಈರತ್ತೆಯೇ? / ಬಾರಿ ದುಸ್ತುಡು ಗತ್ತ್‌ಗಾರಿಕೆ ಮಲ್ತೊಂದು / ಕಾರ್‌ಬಾರ್ ಮಲ್ತಿನಾರ್ ಈರತ್ತೆಯೆ?/- ಪಂದ್ ಬುಡೆದಿ ಪಂಡಲ್ಂಡ, ಐಕ್ ಕಂಡನಿ - ಆರಾಟದಾನಿ ಪೊರ್ಲು ಸೀರೆದ ಪೊಣ್ಣುಲೆ / ಸೇರಿಗೆಡಿತ್ತಿನಾಳ್ ಈಯತ್ತಯ? / ಏರೆಗ್ಲಾ ತೆರಿಯಂದೆ ಓರೆ ಕಣ್ಣ್‌ಡ್ ಮೆಂಚಿ / ಪಾರಾದ್ ತೆಲ್ತಿನಾಳ್ ಈಯತ್ತಯ / - ಇಂಚ ಕಂಡನಿ ಬುಡೆದಿನ ಸುಖತ ಸೋಗಲೆ ಪದ್ಯಡ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ‍್ಪುಂಡು.
ಜಾತ್ರೆಗ್ ಪೋನಗ ಜಾತಿ ಕೇಂಡ ಆವಾ? ಪನ್ಪಿ ಗಾದೆಯೊಂಜಿ ಏತ್ ಮಹತ್ವೊದ ವಿಚಾರ ಪನ್ಪುಂಡು ತೂಲೆ ಜಾತ್ರೆ ಪಂಡ ಅವು ಒರಿ, ರಡ್ಡ್ ಜನಕತ್ತ್. ಒಂಜಿ ಜಾತಿದಾಯಗ್ ಮಾತ್ರ ಅತ್ತ್. ಇಡೀ ಊರುಗೇ, ಇಡೀ ಸಮಾಜೊಗೇ. ಅಲ್ಪ ಜಾತಿ ಮುಕ್ಯನೇ ಅತ್ತ್. ಬಗ್ತಿ ಮುಕ್ಯ -ಬಗ್ತಿಡ್ದ್‌ಲಾ ಜನಸಕ್ತಿ ಮುಕ್ಯ. ಇಂಚ ಉಪ್ಪುನಗ ಜಾತಿ ಕೇಂಡ ಆವಾ?......ಅಲ್ಪ ನಮ ಮಾತೆರ‍್ಲ ಒಂಜೇ ಪನ್ಪಿ ಭಾವ. ನಮ ಪೂರಾ ದೇವೆರೆನ ಪುದರ್‌ಡ್ ಸೇರ್ದ ಪನ್ಪಿನವೇ ಮಲ್ಲೆ. ಆಂಡ ಪಿರಾಕ್‌ದ ಕಾಲೊಡು ಜಾತಿನ್ ಪತೊಂದು ಆಡಾವೊಂದಿತ್ತಿನಕುಲು ಕೆಲವು ಜಾತಿದಕ್ಲೆನ್ ಜಾತ್ರೆ ಕಂಡೊಗು, ಜಾತ್ರೆದ ಕಳಕ್ಕ್ ಬರಿಯೆರೆ ಬಲ್ಲಿ, ದೇವಸ್ಥಾನ ಪೊಗ್ಯೆರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪಂದ್ ದೂರ ಉಂತುಲೆಕ್ಕ ಮಲ್ತ್‌ದಿತ್ತೆರ್. ಪಾಪ...ಅಂಚಿನಕುಲು ದೂರ ಉಂತೊಂದು ದೇವೆರ್.....ದೇವೆರ್.... ಪಂದ್ ಎಕ್ಕಲೆದ ಲೆಕ್ಕ ಎಕ್ಕಲೊಂದು, ಎತೆ ಬುಡೊಂದು ದೇವೆರೆಗಾದ್ ಕಾತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಆಂಡ ಇತ್ತೆ ಜಾತ್ರೆದ ಮಟ್ಟ್‌ಗಾಂಡಲ ಜಾತಿ ಅಳಿದ್-ಪೊಳಿದ್ ಪೋದು ನರಮಾನಿಯಾಯಿನಕ್ಲು ಉಸುಲು ಬುಡ್ಪಿನಂಚ ಆತಿನವು ಸಂತೋಸುದ ಸಂಗತಿ.
ತಾಜಾ ಸುದ್ದಿಗಾಗಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ | ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ | ಐಒಎಸ್ | ನಮ್ಮ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪುಟ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.