ಒಳನೋಟ: ಶೂನ್ಯ ದಾಖಲೆ ‘ಸಾಧನೆ’, ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗೆ ಮಕ್ಕಳು ಬೇಕಾಗಿದ್ದಾರೆ!

ಮೈಸೂರು: ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿ ಸಮೀಪದ ರಾಮನಗರ ತಾಲ್ಲೂಕು ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಕೇವಲ 3 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಹಾರೋಹಳ್ಳಿಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ ಮುಚ್ಚಿದ್ದು, ಪಾಳು ಬಿದ್ದಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯರು ಅಲ್ಲಿ ಮೇಕೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ!

ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಜಧಾನಿ, ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಿ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಅವರ ತವರು ಜಿಲ್ಲೆಯಾದ ಮೈಸೂರಿನ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದ 26 ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚ ಲಾಗಿದೆ. ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಖಾನಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕೊಂದರಲ್ಲೇ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 19 ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದೆ. ಆ ಪೈಕಿ ಕೆಲವು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮೂವರು ಶಿಕ್ಷಕರಿದ್ದರು. ಈಗ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಲ್ಲ. ಬೈಲಹೊಂಗಲದಲ್ಲಿ 12 ಕೊಠಡಿಗಳಿದ್ದರೂ, ಉತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲವೆಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪೋಷಕರು ಸೇರಿಸಿಲ್ಲ.

ಮಲೆನಾಡಿನ ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವ ಉಂಡೇದಾಸರಹಳ್ಳಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಸುಸಜ್ಜಿತ ಕಟ್ಟಡ, ಶಿಕ್ಷಕಿ, ಅಡುಗೆ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಇದ್ದರೂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಗಳಿಲ್ಲದೆ ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಕೇವಲ ಅರ್ಧ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದೂವರೆ ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ.

ಹೀಗೆ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 287 ಸರ್ಕಾರಿ ಕಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಲ್ಲದೆ ಮುಚ್ಚಿವೆ. ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ, ವಿಜಯಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಿಂದಗಿ ತಾಲ್ಲೂಕು ಮೋರಟಗಿಯಲ್ಲಿರುವ ಶಾಲೆ ಶತಮಾನ ಕಂಡಿದ್ದರೂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಲ್ಲ. ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಉರ್ದು, ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು, ಮರಾಠಿ ಮಾಧ್ಯಮದ ಶಾಲೆಗಳನ್ನೂ ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದೆ. ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಥ ಹಲವು ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಅದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೂರು ವರ್ಷದಿಂದ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳ ದಾಖಲಾತಿ ಸಂಖ್ಯೆ ಏರಿಕೆ ಕಂಡಿದ್ದರೆ, ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾತಿ ಕುಸಿಯುತ್ತಿದೆ. ಇದು, ರಾಜ್ಯದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ದುಸ್ಥಿತಿಗೆ ಕನ್ನಡಿ ಹಿಡಿದಿದೆ.

‌ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗೆ ಮಕ್ಕಳು ಬರಲಿ ಎಂದು ಬಿಸಿಯೂಟ, ಸಮವಸ್ತ್ರ, ಶೂ–ಸಾಕ್ಸ್‌, ಬ್ಯಾಗ್‌, ಹಾಲು ಮೊದಲಾದವುಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ‘ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿಸಿ’ ಎಂದು ಪ್ರತಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವರ್ಷದ ಆರಂಭಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆಯೇ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮನೆಯಿಂದ ಮನೆಗೆ ಅಲೆದಾಡುತ್ತಾ, ‘ದಾಖಲಾತಿ ಆಂದೋಲನ’ ನಡೆಸು ತ್ತಲೇ ಇದ್ದಾರೆ. ಫಲಿತಾಂಶ ಮಾತ್ರ ನೂರಾರು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ‘ಶೂನ್ಯ ದಾಖಲಾತಿ’.

ಈ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಮೂರೂವರೆ ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹತ್ತಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ.

ಇಂಥ ದುರ್ಗತಿ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಈ ವರ್ಷ ದಿಢೀರನೇ ಎದುರಾಗಿಲ್ಲ. ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿದೆ. ಒಂದರಿಂದ ಐದನೇ ತರಗತಿವರೆಗಿನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನೇ ತರಗತಿಗೆ ಶೂನ್ಯ ದಾಖಲಾತಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಮುಂಚೆ ಎರಡು ಮತ್ತು ಮೂರನೇ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎದುರಾದ ವರ್ಷವೇ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಾಕ್ಷರತಾ ಇಲಾಖೆ ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲವೇಕೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯೂ ಮೂಡುತ್ತದೆ.

ಕಾರಣಗಳು ಹಲವು: ‘ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳ ಈ ದುಸ್ಥಿತಿಗೆ ನೀವು ಗುರುತಿಸಿರುವ ಕಾರಣಗಳೇನು’ ಎಂದು ಕೇಳಿದರೆ, ಮೈಸೂರು ಹಾಗೂ ಬೆಳಗಾವಿ ಭಾಗದ ಶಿಕ್ಷಕರು, ಕ್ಷೇತ್ರ ಶಿಕ್ಷಣಾಧಿಕಾರಿಗಳು, ‘ಪೋಷಕರ ವಲಸೆಯಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ನಗರ, ಪಟ್ಟಣ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನೇ ತರಗತಿಗೆ ಸೇರುವ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳೇ ಇಲ್ಲ’ ಎಂಬ ಕಾರಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

ಆದರೆ, ‘ಅಂಥ ವಲಸೆ ಹೋದ ಕುಟುಂಬಗಳೆಷ್ಟು’ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಅವರ ಬಳಿ ನಿಖರ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳಿಲ್ಲ. ಆ ಬಗ್ಗೆ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಾಗಲೀ, ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಕುರಿತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚೆಗಳಾಗಲೀ ನಡೆದಿಲ್ಲ.

ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭಾಗೀದಾರರಾದ ಪೋಷಕರು, ಶಿಕ್ಷಕರು, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಜನಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು, ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವೆ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂವಾದ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೂ ಇದು ಸಾಕ್ಷಿಯಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. ಖಾಸಗಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಇವರೆಲ್ಲರ ಬಾಂಧವ್ಯ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು, ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಿತುಳುಕುವ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ.

‘ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲವೆಂದು ಶಾಲೆಯನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದೆ ಅಷ್ಟೇ. ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು, ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಹತ್ತಿರದ ಶಾಲೆಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಕ್ಕಳು ಬಂದರೆ ಖಂಡಿತಾ ಮತ್ತೆ ಶಾಲೆ ಆರಂಭಿಸಲಾಗುವುದು. ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು 3 ವರ್ಷ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪೋಷಕರು ಮುಂದೆ ಬಂದರೆ ಶಾಲೆಗೆ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಯುತ್ತದೆ’ ಎಂಬುದು ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ನಿರುಮ್ಮಳ ನುಡಿ.

‘ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗೆ ಮಕ್ಕಳು ಬೇಕಾಗಿದ್ದಾರೆ’ ಎಂದು ಅವರು ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಶಾಲೆ ಮುಚ್ಚಿರುವ ಯಾವ ಊರಿಗೇ ಹೋದರೂ ಇದೇ ಸನ್ನಿವೇಶ. ತಲೆಮಾರುಗಳಿಗೆ ಪಾಠ ಹೇಳಿದ ಶಾಲೆಗಳು ಮಾತ್ರ ಒಂಟಿಯಾಗಿ ನಿಂತಿವೆ. ಪಾಳು ಬಿದ್ದಿವೆ.

ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಈ ಮಾತುಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಪೋಷಕರ ವಾದ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ‘ಸೌಕರ್ಯವಿರಲಿ, ಇಲ್ಲದಿರಲಿ, ನಮಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆ ಬೇಡ’ ಎನ್ನುವ ಹೊಸ ಕಾಲಮಾನದ ಸುಶಿಕ್ಷಿತ ಪೋಷಕರ ನಡುವೆ, ‘ಸೌಕರ್ಯವಿದ್ದಿದ್ದರೆ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗೇ ಸೇರಿಸುತ್ತಿದ್ದೆವು’ ಎನ್ನುವ ಜಾಣ ಪೋಷಕರೂ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ. ತಾವು ಓದುವಾಗ ಮಕ್ಕಳಿಂದ ತುಂಬಿ ತುಳುಕುತ್ತಿದ್ದ ಶಾಲೆಗಳು ಈಗ ಕಣ್ಣುಮುಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವರಲ್ಲಿ ದಟ್ಟ ವಿಷಾದವೂ ಇದೆ. ಅಸಹಾಯಕತೆಯೂ ಇದೆ.

ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹುಣಸೂರು ತಾಲ್ಲೂಕು ಕೇಂದ್ರದಿಂದ 8 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಕಿರಿಸೊಡ್ಲು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ, ‘ಕಟ್ಟಡವಿದ್ದರೂ ಇಬ್ಬರು ಶಿಕ್ಷಕರ ನಡುವಿನ ಸಮನ್ವಯದ ಕೊರತೆ, ಅಶಿಸ್ತಿನ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿಸಿದೆವು’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಪೋಷಕರು. ‘ನಮ್ಮ ದೂರುಗಳನ್ನು ಇಲಾಖೆ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಿಲ್ಲ’ ಎಂದೂ ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾರೆ.

‘2–3 ವರ್ಷದಿಂದ ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ಮಕ್ಕಳಷ್ಟೇ ಇದ್ದರು. ಈ ವರ್ಷ ಯಾರೂ ಇಲ್ಲ. ಕ್ಷೇತ್ರ ಶಿಕ್ಷಣಾಧಿಕಾರಿ ಬಂದು ‘ಶಾಲೆ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ’ ಎಂದರು. ‘ನಾವು ಹೇಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು’ ಎಂಬುದು ಅವರ ಪ್ರಶ್ನೆ.

ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ಮಾಧ್ಯಮ ವ್ಯಾಮೋಹ: ಶಾಲೆ ಮುಚ್ಚಿರುವ ಊರುಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ಮಾಧ್ಯಮ ಅನಿವಾರ್ಯವೆಂಬ ಒತ್ತಾಸೆ, ಸೌಕರ್ಯಗಳ ಕೊರತೆಯೇ ಮುಂದೆ ಬರುತ್ತವೆ. ಆಯಾ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಗಳನ್ನು ನೀಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಂಡ ಕ್ರಮಗಳೇನು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿಗಳಿಲ್ಲ.

ಆರಂಭದಲ್ಲೇ ಉಲ್ಲೇಖವಾದ ರಾಮನಗರದ್ದು ಏಕಶಿಕ್ಷಕ ಶಾಲೆ. ‘ನಮ್ಮೂರ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೇ ಶಿಕ್ಷಕರಿದ್ದರು. ಅವರಿಗೋ ನೂರೆಂಟು ಜವಾಬ್ದಾರಿ. ಈಗಿನ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿಷಯವಾರು ಶಿಕ್ಷಕರು, ಪಿ.ಟಿ ಮೇಷ್ಟ್ರು ಇದ್ದಾರೆ. ಸೌಕರ್ಯವಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಮಗುವಿನ ಕಲಿಕಾ ಪ್ರಗತಿ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದೆ. ನಮ್ಮೂರ ಶಾಲೆಯಲ್ಲೇ ಇವೆಲ್ಲ ಇದ್ದಿದ್ದರೆ, ನಾವ್ಯಾಕೆ ಡೊನೇಶನ್‌ ಕೊಟ್ಟು ಪ್ರೈವೇಟ್‌ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತಿದ್ದೆವು’ –ಪೋಷಕರ ಈ ಪ್ರಶ್ನೆ, ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಯ ‘ನಲಿ–ಕಲಿ’ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನೇ ಅಣಕ ಮಾಡುವಂತಿದೆ.

‘ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಯಾವ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿಸಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಪೋಷಕರ ಹಕ್ಕು. ಅದನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಲಾಗದು’ ಎಂದೂ ಕೆಲವು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ‘ಆ ಹಕ್ಕು ಚಲಾವಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳೆಲ್ಲವೂ ನೇರವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಇಲಾಖೆಗೇ ಸೇರುತ್ತವೆ’ ಎಂದು ಹೇಳುವುದನ್ನು ಮರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಮಕ್ಕಳು ಬಾರದಿರಲು ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಕಾರಣಗಳೂ ಇರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮರೆಯುವಂತಿಲ್ಲ. ಅಂಥ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಕೆಲವೆಡೆ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದ್ದರೂ ಪರಿಹಾರ ಹುಡುಕುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳೂ ನಡೆದಿಲ್ಲ.

ಬೆಳಗಾವಿ ಮತ್ತು ಖಾನಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕೆಲವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ ಈ ಅಂಶ
ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ‘ಕೆಲವು ಕಾಡಿನ ನಡುವೆ ಇವೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗಲು ದಾರಿಯೇ ಇಲ್ಲ. ಕೆಲವು ತೋಟದ ಶಾಲೆಗಳಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಸ್‌ ಸೌಕರ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಆ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಮಕ್ಕಳು ದಾಖಲಾಗಿಲ್ಲ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಚಿಕ್ಕೋಡಿ ಡಿಡಿಪಿಐ ಮೋಹನಕುಮಾರ್‌ ಹಂಚಾಟೆ. ವಿವಿಧ ಇಲಾಖೆಗಳ ಸಮನ್ವಯ ಸಾಧಿಸಿ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಪರಿಹಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರೆ, ನಿರಾಶೆ ಎದುರಾಗುತ್ತದೆ.