ಚಿತ್ರದುರ್ಗ | ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿ, ರಾಗಿ ಮುದ್ದೆ ಎರಡೂ ಉಂಟು...

ಚಿತ್ರದುರ್ಗ : ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಭಾಗವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಕೊಂಡಿ ಕೋಟೆನಾಡು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ–7ರಿಂದಾಗಿ ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತವನ್ನು ಕೂಡಿಸುವ ಕೊಂಡಿಯೂ ಆಗಿದೆ. ಮಧ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕೇಂದ್ರಸ್ಥಾನವಾಗಿರುವ ಈ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕದ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳೆರಡೂ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಭಾಗದ ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿ ತಿನ್ನುವವರೂ ಇಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕದ ರಾಗಿ ಮುದ್ದೆ ಸವಿಯುವವರೂ ಇದ್ದಾರೆ.

. ನಗರದಲ್ಲಿ ಖಾನಾವಳಿಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿ, ಎಣ್ಣೆಗಾಯಿ, ಶೇಂಗಾ ಚಟ್ನಿ ಮತ್ತು ಕಡಲೆಕಾಯಿ, ಎಳ್ಳು, ಕಾಯಿಪಲ್ಯವನ್ನು ಜನರು ಮೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ರಾಗಿ ಮುದ್ದೆ, ಉದ್ಕ, ರಾಗಿ ರೊಟ್ಟಿ ತಿನ್ನುವ ಜನರೂ ಸಿಗುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಮುರುಘಾ ಮಠಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಭಾಗದ ಅಪಾರ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಭಕ್ತರು ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಮಠದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಲು ಉತ್ತರದಿಂದ ಬರುವ ಜನರು ನಗರದ ಖಾನಾವಳಿಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಮೈಸೂರು, ಬೆಂಗಳೂರು, ಮಂಡ್ಯ ಭಾಗದಿಂದ ಬಂದವರು ರಾಗಿ ಮುದ್ದೆ ಹೋಟೆಲ್ಗಳಿಗೆ ತೆರಳುತ್ತಾರೆ. ಕೋಟೆನಾಡು 2 ರುಚಿಗಳ ಸಂಗಮವಾಗಿಯೇ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.

. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ರಾಗಿ ಬಳಸುವುದಿಲ್ಲ. ರಾಗಿ ಮುದ್ದೆ, ಬಸ್ಸಾರು, ರಾಗಿ ಕೊಟ್ಟಿ ರುಚಿಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯೇ ಇಲ್ಲ. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಿಂದ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಹೋದವರು ಅಲ್ಲಿ ರಾಗಿಯನ್ನು ಹಿಟ್ಟು ಮಾಡಿಸಲು ಪರದಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿಯ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಗಿರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ರಾಗಿಯನ್ನು ಹಿಟ್ಟು ಮಾಡಿ ಕೊಡಲು ಹಿಂದೇಟು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ರಾಗಿ ಹಿಟ್ಟು ಜೋಳಕ್ಕೆ ಬೆರೆತು ಹೋಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಾ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹಿಟ್ಟು ಮಾಡಿದ ನಂತರವಷ್ಟೇ ರಾಗಿಯನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಹಾಕಿದ ನಂತರ ಯಂತ್ರವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾಗಿಯ ಕಲ್ಪನೆಯೇ ಇಲ್ಲವಾಗಿದೆ.

. ಆದರೆ ಮಧ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ರಾಗಿ, ಜೋಳ ಎರಡನ್ನೂ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಗಿರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವ ಭೇದವೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ರಾಗಿ, ಜೋಳದ ವಿವಿಧ ಖಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ತಯಾರು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ರುಚಿ ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಚಿತ್ರದುರ್ಗವು ಉತ್ತರ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಎರಡೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಬೆಸುಗೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೂ ತಪ್ಪಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿಯ ಹೋಟೆಲ್ಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿಯೂ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ, ರಾಗಿ ಮುದ್ದೆಯೂ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ.

. ನಗರದಲ್ಲಿ ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿ ತಯಾರಿಸುವ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳೂ ಇವೆ. ಮೆದೇಹಳ್ಳಿ ವೃತ್ತದಲ್ಲಿರುವ ರೊಟ್ಟಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ರೂಪಾಯಿ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಭಾಗದಿಂದ ಬಂದು ಇಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಜನರು ನೆಲೆಸಿದ್ದು ಅವರು ರೊಟ್ಟಿಯನ್ನೇ ತಿನ್ನುತ್ತಾರೆ. ನಗರದಲ್ಲಿ ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಹಲವು ಅಂಗಡಿಗಳೂ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.

. ಸಿರಿಧಾನ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿ: ಹೊಸದುರ್ಗ ತಾಲ್ಲೂಕು ಸಿರಿಧಾನ್ಯಗಳ ಕಣಜ ಎಂದೇ ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಯ ಜನರು ಸಿರಿಧಾನ್ಯಗಳಿಂದ ವಿವಿಧ ಖಾದ್ಯಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಿರಿಧಾನ್ಯದಿಂದ ಕೇಕ್ ಕೂಡ ತಯಾರಿಸಿ ಜನ್ಮದಿನದ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಕತ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಿರಿಧಾನ್ಯಗಳ ಆಹಾರ ತಯಾರಿಸುವ ಹೋಟೆಲ್ಗಳೂ ಹೊಸದುರ್ಗದಲ್ಲಿವೆ.

. ಸಿರಿಧಾನ್ಯಗಳಿಂದ ರಾಗಿ ಉಪ್ಪಿಟ್ಟು, ನವಣೆ ಹಲ್ವಾ, ಲಡ್ಡು, ಬಿಸ್ಕತ್, ಚಕ್ಕುಲಿ, ಕೋಡುಬಳೆ, ನಿಪ್ಪಟ್ಟು, ಕರ್ಚಿಕಾಯಿ, ಪೊಂಗಲ್ ಮುಂತಾದ ಖಾದ್ಯಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಸಾಮೆ ಪಾಲಾಕ್ ಪನ್ನೀರ್ ರೈಸ್, ಹುರುಳಿ ಕಾಳು ತೊಕ್ಕು, ಬಿಸಿ ಬೇಳೆಬಾತ್, ಹೋಳಿಗೆ, ಪುಲಾವ್ಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೊಸದುರ್ಗದಲ್ಲಿ 3–4 ಸಿರಿಧಾನ್ಯದ ಹೋಟೆಲ್ಗಳು ತಲೆ ಎತ್ತಿವೆ. ಶುದ್ಧ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಯುಕ್ತ ಆಹಾರವನ್ನು ರೈತರೇ ತಯಾರಿಸಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಯಾವುದೇ ರಾಸಾಯನಿಕ, ರುಚಿಕರ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದಿಲ್ಲ.

. ಸರ್ಕಾರವೇ ಹೊಸದುರ್ಗವನ್ನು ಸಿರಿಧಾನ್ಯಗಳ ಊರು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದ್ದು, ನಶಿಸಿ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ಸಿರಿಧಾನ್ಯ ಬೆಳೆಗಳ ಬಿತ್ತನೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಇದರಿಂದ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತನೆ ಪ್ರಮಾಣ ಏರಿಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.

. ಖಾರ ಬಿರುಸು: ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಭಾವವಿರುವ ಚಳ್ಳಕೆರೆ, ಮೊಳಕಾಲ್ಮುರು ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ರೊಟ್ಟಿ, ರಾಗಿಮುದ್ದೆ ಎರಡೂ ಇದೆ. ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿಯ ಜನರು ಹೆಚ್ಚು ಖಾರಕ್ಕೆ ಮೊರೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ದಕ್ಷಿಣದ ಭಾಗದವರು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದರೆ ಊಟ ಮಾಡಿದ ಕೂಡಲೇ ಸಕ್ಕರೆ ತಿನ್ನಬೇಕಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಇದೆ. ಅಲ್ಲಿ ರೊಟ್ಟಿಗಿಂತ ರಾಗಿ ಮುದ್ದೆಗೇ ಹೆಚ್ಚು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

. ರಾಗಿ ಮುದ್ದೆ ಹಾಗೂ ನುಗ್ಗೆ ಸೊಪ್ಪಿನ ಉದ್ಕ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿದೆ. ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಕಾರಣ ಗುಂಟೂರು ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿಯನ್ನೇ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವರ ಊಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಖಾರವಿರುತ್ತದೆ. ಹಿರಿಯೂರು, ಹೊಳಲ್ಕೆರೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ರಾಗಿಮುದ್ದೆ, ಚಪಾತಿ, ರೊಟ್ಟಿ ಮೂರನ್ನೂ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

. ಮಾರಿಕಣಿವೆ ಮೀನು ತಿಂದಿದ್ದೀರಾ?

ಹಿರಿಯೂರು ಸಮೀಪವಿರುವ ವಿವಿ ಸಾಗರ ಜಲಾಶಯ ನೋಡಲು ಹೋದವರು ಅಲ್ಲಿಯ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಕ್ಯಾಂಟೀನ್ಗಳಲ್ಲೂ ಸಿಗುವ ಕಾಟ್ಲಾ ಮೀನಿನ ರುಚಿ ಸವಿದೇ ಬರುತ್ತಾರೆ. ವಿಶೇಷ ಮೀನಿನ ರುಚಿಗೆ ಮಾರಿಕಣಿವೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಮಲೆನಾಡು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುವ ವೇದಾವತಿ ನದಿ ದಾರಿಗುಂಟ ವಿವಿಧ ಕೆರೆಗಳನ್ನು ಹಾದು ಬಂದು ಜಲಾಶಯ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಆ ಎಲ್ಲಾ ಕೆರೆಗಳ ರುಚಿ ವಿವಿ ಸಾಗರ ಜಲಾಶಯದ ಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ರುಚಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ನಾಲಿಗೆಗೆ ಹತ್ತಿದೆ. ಹಿರಿಯೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ‘ಉಡುವಳ್ಳಿ ಮೀನು’ ರುಚಿಯೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿದೆ. ಆ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಹತ್ತಾರು ಕೆರೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೀನು ಸಾಕಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಮೀನುಗಾರರು ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.