ದಿನದ ಸೂಕ್ತಿ: ಭಕ್ತಿಯೇ ಪೂಜೆ

ಪತ್ತ್ರಂ ಪುಷ್ಪಂ ಫಲಂ ತೋಯಂ ಯೋ ಮೇ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ।

. ತದಹಂ ಭಕ್ತ್ಯುಪಹೃತಮಶ್ನಾಮಿ ಪ್ರಯತಾತ್ಮನಃ ।।

. ಇದರ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಹೀಗೆ:

. ‘ಒಂದು ಎಲೆ, ಒಂದು ಹೂವು, ಒಂದು ಹಣ್ಣು, ಕಡೆಗೆ ಒಂದು ಬೊಗಸೆಯಷ್ಟು ನೀರು – ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಅರ್ಪಿಸಿದರೆ, ಆ ಶುದ್ಧಚಿತ್ತನಾದವನು ಅದನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಅರ್ಪಿಸಿದ್ದಾನೆಂದು ತಿಳಿದು ನಾನು ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವೆನು.‘

. ದೇವರನ್ನು ಹಲವು ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಬೇಕೆಂಬುದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬ ಮುಖ್ಯವಾದ ವಿವರ. ಹದಿನಾರು ವಿಧದ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನೇ ಷೋಡಶೋಪಚಾರ ಪೂಜೆ ಎಂದು ಕರೆದಿರುವುದು. ಈ ಉಪಚಾರಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವು ರೀತಿಯ ಪೂಜಾಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನೂ ಬಳಸುತ್ತೇವೆ; ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಸಂಪಾದಿಸಿಕೊಂಡು ದೇವರನ್ನು ಅರ್ಚಿಸುವುದು ಸುಲಭವೇನಲ್ಲ.

. ಷೋಡಶೋಪಚಾರವಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲ, ಇನ್ನೂ ಹಲವು ವಿಧದ ಪೂಜೆ–ಅರ್ಚನೆಗಳನ್ನು ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಹೇಳಿವೆ; ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಹೋಮ–ಹವನ–ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರಗಳಂಥವನ್ನೂ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

. ಹೌದು, ಇವುಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸುಲಭವಲ್ಲ; ಆದರೆ ಭಗವದ್ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ತುಂಬ ಸರಳವಾದ ಪೂಜಾವಿಧಾನವನ್ನು ಹೇಳಿರುವುದು ಗಮನಾರ್ಹ. ಇದು ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯ ಔದಾರ್ಯಕ್ಕೂ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆಯೆನ್ನಿ!

. ‘ಭಕ್ತಿಯಿಂದಒಂದು ಎಲೆ, ಒಂದು ಹೂವು, ಒಂದು ಹಣ್ಣು, ಕಡೆಗೆ ಒಂದು ಬೊಗಸೆಯಷ್ಟು ನೀರು – ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ಅರ್ಪಿಸಿದರೂ ಸಾಕು, ನಾನು ಅದನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸುವೆ, ಒಲಿಯುವೆ‘ – ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಅಭಯವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ.

. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಗಮನಿಸಬೇಕಾಗಿರುವುದು, ಹಲವು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಲಾಪಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ, ವೈಭವಪೂರ್ಣ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿ–ವಿಧಾನಗಳಿರುವ ಪರಂಪರೆಯೇ ಇಂಥ ಸರಳವಾದ ಪುಜಾವಿಧಾನವನ್ನು ಹೇಳಿರುವುದು ಗಮನೀಯ. ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಪೂಜೆ–ಅರ್ಚನೆಗಳ ದಿಟವಾದ ಲಕ್ಷಣ ಏನು ಎನ್ನುವುದನ್ನೂ ಈ ಮೂಲಕ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ; ಭಕ್ತಿಯೇ ಮುಖ್ಯ, ಪೂಜಾಸಲಕರಣೆಗಳಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ಇಲ್ಲಿಯ ನಿಲವು.

. ಎಲೆ, ಹೂವು, ಹಣ್ಣು, ಬೊಗಸೆಯಷ್ಟು ನೀರು – ಇವು ಕೂಡ ದೇವರ ಪೂಜೆಗೆ ಅಷ್ಟು ಮುಖ್ಯವಲ್ಲ – ಎನ್ನುವುದನ್ನೂ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದೆ. ಅದಕ್ಕೊಂದು ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಈ ಪದ್ಯದಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು:

. ಗಭೀರೇ ಕಾಸಾರೇ ವಿಶತಿ ವಿಜನೇ ಘೋರವಿಪಿನಿನೇ

. ವಿಶಾಲೇ ಶೈಲೇ ಚ ಭ್ರಮತಿ ಕುಸುಮಾರ್ಥಂ ಜಡಮತಿಃ ।

. ಸಮರ್ಪ್ಯೈಕಂ ಚೇತಃಸರಸಿಜಮುಮಾನಾಥ ಭವತೇ

. ಸುಖೇನಾವಸ್ಥಾತುಂ ಜನ ಇಹ ನ ಜಾನಾತಿ ಕಿಮಹೋ ।।

. ‘ನಿನ್ನ ಪೂಜೆಗೆ ಹೂ ತರಲು ಆಳವಾದ ಸರೋವರವನ್ನೋ ನಿರ್ಜನವಾದ ಕಾಡನ್ನೋ ವಿಶಾಲವಾದ ಬೆಟ್ಟವನ್ನೋ ಹೊಕ್ಕು ತಿಳಿಗೇಡಿಗಳು ಅಲೆಯುತ್ತಾರೆ. ಎಲೈ, ಪಾರ್ವತೀಪತಿಯೇ! ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸು ಎಂಬ ಅದ್ವಿತೀಯವಾದ ಕಮಲವನ್ನು ನಿನಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿ ಸುಖವಾಗಿರುವ ಮಾರ್ಗ ಇವರಿಗೆ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲವಲ್ಲ, ಏನು ಆಶ್ಚರ್ಯ!!‘ – ಎಂದಿದ್ದಾರೆ, ಆಚಾರ್ಯ ಶಂಕರರು.

. ಪೂಜೆಗೆ ಹೂವನ್ನು ತರಲು ನಾವು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಅಲೆಯಬೇಕು; ಕಾಡು, ಬೆಟ್ಟ, ಸರೋವರ – ಹೀಗೆ ಹಲವು ದೂರ ದೂರದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಹುಡುಕಬೇಕು. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಅತ್ಯಂತ ಸನಿಹದಲ್ಲಿಯೇ ಇರುವ ಹೂವನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ; ನಮ್ಮ ಹೃದಯಲ್ಲಿಯೇ ಇರುವ ಹೃದಯಕಮಲವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವ ಮನಸ್ಸು ಮಾಡದೆ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಅಲೆಯುತ್ತಿದ್ದಾನಲ್ಲ ಎಂದು ಶಂಕರರು ಅಚ್ಚರಿಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಹೃದಯಕಮಲದ ಸೌರಭವೇ ಭಕ್ತಿ. ಇದೇ ಎಲ್ಲ ಪೂಜೆಗಳ, ವಿಧಿ–ವಿಧಾನಗಳ ದಿಟವಾದ ದ್ರವ್ಯ, ಶಕ್ತಿ, ಯುಕ್ತಿ.

. ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ | ಐಒಎಸ್ | ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್ , ಎಕ್ಸ್ , ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಮತ್ತು ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.

ದಿನದ ಸೂಕ್ತಿ: ಭಕ್ತಿಯೇ ಪೂಜೆ

ಚಿನಕುರುಳಿ Cartoon: 10 ಜುಲೈ 2025

ಚುರುಮುರಿ: ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅವಮಾನ!

ಬೇಡಿಕೆ ಕುಸಿದ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳ ಶುಲ್ಕ ಶೇ 50 ಕಡಿತ

ಗುರು ಪೂರ್ಣಿಮೆ: ಮಂತ್ರಾಲಯಕ್ಕೆ ಹರಿದು ಬಂದ ಭಕ್ತರು

Lords Test | ರಿಷಭ್ ಪಂತ್‌ಗೆ ಗಾಯ; ವೈದ್ಯಕೀಯ ನಿಗಾ ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಬಿಸಿಸಿಐ

ಬಾಝ್‌ಬಾಲ್ ಎಲ್ಲಿ? ಬೋರಿಂಗ್ ಟೆಸ್ಟ್; ಆಂಗ್ಲರನ್ನು ಕೆಣಕಿದ ಗಿಲ್, ಸಿರಾಜ್

Wimbledon 2025: ಅರಿನಾ ಸಬಲೆಂಕಾಗೆ ಆಘಾತ ನೀಡಿದ ಅಮಂಡಾ ಅನಿಸಿಮೋವಾ

IND vs ENG 2nd Test: ಆತಿಥೇಯರಿಗೆ ರೂಟ್ ಆಸರೆ

ಒಳನೋಟ | ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಯುವಜನ ಬೇಕಾಗಿದ್ದಾರೆ! ಕೃಷಿ ಒಲ್ಲೆ ಎನ್ನುವವರೇ ಹೆಚ್ಚು

ಒಳನೋಟ: ಸೋರುವ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲೇ ಕಲಿಕೆ!

ಒಳನೋಟ: ಹದಗೆಟ್ಟ ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ ‘ಆರೋಗ್ಯ’.. ಸರಿಯಾಗದ SC, ST, OBC ವಸತಿಶಾಲೆಗಳು

ಒಳನೋಟ | ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ಹಣ್ಣುಗಳ ದಿಬ್ಬಣ

ಚಿನಕುರುಳಿ Cartoon: 10 ಜುಲೈ 2025

ಚುರುಮುರಿ: ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅವಮಾನ!

ಬೇಡಿಕೆ ಕುಸಿದ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳ ಶುಲ್ಕ ಶೇ 50 ಕಡಿತ

ಗುರು ಪೂರ್ಣಿಮೆ: ಮಂತ್ರಾಲಯಕ್ಕೆ ಹರಿದು ಬಂದ ಭಕ್ತರು