ಪ್ರವಾಹ ಸಂತ್ರಸ್ತರ ಪರದಾಟ: ‘ಬಾಡಿಗಿ ಮನ್ಯಾಗ ಮಗಳ ಬಾಣಂತನ ಮಾಡಬೇಕಾಗೇತ್ರಿ’

ಹಂಪಿಹೋಳಿ (ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆ): ‘ಮನಿ ಬಿದ್ದ ನಾಲ್ಕ ವರ್ಷಗಳಾದ್ರೂ ಪೂರ್ತಿ ಪರಿಹಾರ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಕೆಲಸಕ್ಕ ಜನಾನು ಸಿಗ್ತಾಯಿಲ್ಲ. ಹಂಗಾಗಿ 6 ಮಂದಿ ಬಾಡಿಗಿ ಮನ್ಯಾಗ ಉಳಿದೇವ್ರಿ. ಐದು ದಿನದ ಹಿಂದ ಮಗಳ ಹಡದಾಳ್ರಿ. ಸ್ವಂತ ಮನಿ ಇಲ್ದಕ್ಕ ಬಾಡಿಗಿ ಮನ್ಯಾಗ ಅವಳ ಬಾಣಂತನ ಮಾಡಬೇಕಾಗೇತ್ರಿ...’

ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹಂಪಿಹೊಳಿಯಲ್ಲಿ ಅಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿರುವ ತಮ್ಮ ಮನೆ ಎದುರು ನಿಂತಿದ್ದ ಸಿರಾಜಸಾಬ್ ಇಮಾಮ್‍ಭಾಯಿ ‘ಪ್ರಜಾವಾಣಿ’ ಮುಂದೆ ಹೀಗೆ ಅಳಲು ತೋಡಿಕೊಂಡರು.

‘ಊರಲ್ಲಿನ ಮನೆ ಬಿದ್ದಿದ್ದಕ್ಕೆ ಶಿವಪೇಟೆಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ತಗಡಿನ ಶೆಡ್‍ಗಳಿಗೆ ನಮನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಶೌಚಗೃಹವಿಲ್ಲ, ಸ್ನಾನಗೃಹಗಳಿಲ್ಲ. ಐದು ದಿನಗಳಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ಸೌಕರ್ಯವಿಲ್ಲ. ವಿಷಜಂತುಗಳ ಹಾವಳಿಯಂತೂ ಮಿತಿಮೀರಿದ್ದು, ನರಕಮಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲೇ ಬದುಕು ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೆ, ಸರ್ಕಾರ ಪರಿಹಾರ ಕೊಡದೆ ಸತಾಯಿಸುತ್ತಿದೆ’ ಎಂದು ಸಂತ್ರಸ್ತರಾದ ಶಾರದಾ ನಡುವಿನಮನಿ, ದೊಡ್ಡಕ್ಕ ಮಾದರ ಅವಲತ್ತುಕೊಂಡರು.

ಇದು ಇವರ ಕತೆಯಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ; ಪ್ರವಾಹ, ಅತಿವೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮನೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಅತಂತ್ರರಾಗಿರುವ ಎಷ್ಟೋ ಕುಟುಂಬಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಚಾತಕಪಕ್ಷಿಯಂತೆ ಕಾಯುತ್ತಿವೆ.

2019ರಲ್ಲಿ ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿ ಪ್ರವಾಹದ ಅಬ್ಬರಕ್ಕೆ ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಸುರೇಬಾನ, ಹಂಪಿಹೊಳಿ, ಚಿಕ್ಕ ಹಂಪಿಹೊಳಿ, ಅವರಾದಿ ಮತ್ತಿತರ ಗ್ರಾಮಗಳು ನಲುಗಿ ಹೋಗಿದ್ದವು. ಈ ಊರುಗಳಲ್ಲೊಂದು ಸುತ್ತುಹಾಕಿದಾಗ, ಸಂತ್ರಸ್ತರ ಕಣ್ಣೀರ ಕತೆಗಳು ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಹೊರಬರುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ, ಅವರ ಗೋಳು ಆಡಳಿತ ಯಂತ್ರದ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬೀಳುತ್ತಿಲ್ಲ.

ಪರಿಹಾರವೇ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ: ಮಲಪ್ರಭಾ, ಘಟಪ್ರಭಾ, ಕೃಷ್ಣಾ, ಹಿರಣ್ಯಕೇಶಿ, ವೇದಗಂಗಾ, ದೂಧಗಂಗಾ, ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ನದಿಗಳ ಪ್ರವಾಹದಿಂದಾಗಿ ಮನೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ 46,333 ಜನರಿಗೆ 2019-20ರಲ್ಲಿ ₹875 ಕೋಟಿ ಪರಿಹಾರ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ. 2020-21ರಲ್ಲಿ 5,108 ಜನರಿಗೆ ₹268.32 ಕೋಟಿ, 2021-22ರಲ್ಲಿ 14,426 ಜನರಿಗೆ ₹442.83 ಕೋಟಿ ಹಾಗೂ 2022-23ರಲ್ಲಿ 4,177 ಜನರಿಗೆ ₹39 ಕೋಟಿ ಪರಿಹಾರ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ. ಪೂರ್ತಿ ಹಾನಿಗೀಡಾದ ಮನೆ ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರಿಗೆ(ಎ ಮತ್ತು ಬಿ2 ವರ್ಗ) ₹5 ಲಕ್ಷ, ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವವರಿಗೆ(ಬಿ1 ವರ್ಗ) ₹3 ಲಕ್ಷ ಮತ್ತು ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಾನಿಯಾದವರಿಗೆ(ಸಿ ವರ್ಗ) ₹50 ಸಾವಿರ ನೀಡಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತದ ಮೂಲಗಳು ಹೇಳುತ್ತಿವೆ.

ಆದರೆ, ರಾಮದುರ್ಗ, ಚಿಕ್ಕೋಡಿ, ನಿಪ್ಪಾಣಿ ಮತ್ತಿತರ ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವರಿಗೆ ಇಂದಿಗೂ ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮನೆ ಬಿದ್ದಿದ್ದರೂ ಪರಿಹಾರಕ್ಕೆ ಪರಿಗಣಿಸಿಲ್ಲ. ಸಂತ್ರಸ್ತರ ಪಟ್ಟಿ ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬ ತಕಾರರುಗಳೂ ಕೆಲವರಿಂದ ಕೇಳಿಬರುತ್ತಿವೆ. ಈಗ ಮತ್ತೆ ಮಳೆಗಾಲ ಆರಂಭಗೊಂಡಿದ್ದು, ಸಂತ್ರಸ್ತರ ಎದೆಯಲ್ಲಿ ಢವಢವ ಶುರುವಾಗಿದೆ. ಮತ್ತೆ ಪ್ರವಾಹ ಬಂದರೆ ತಮ್ಮ ಕತೆ ಏನು ಎಂಬ ಆತಂಕ ಅವರನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಿದೆ.

ಕುಬ್ಬ ಸಹೋದರಿಯರ ಪರದಾಟ: ‘ನಾನು 3 ಅಡಿ, 3 ಇಂಚು ಮತ್ತು ಸಹೋದರಿ ಬೇಗಂ 3 ಅಡಿ 5 ಇಂಚು ಎತ್ತರವಿದ್ದೇವೆ. ತಂದೆ-ತಾಯಿ ಇಲ್ಲ. ಪ್ರವಾಹದಿಂದಾಗಿ ಸ್ವಂತ ಸೂರು ಬಿದ್ದಿದೆ. ಆದರೆ, ಈವರೆಗೆ ನಯಾಪೈಸೆ ಪರಿಹಾರ ಕೊಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪನ ಮನೆಯಲ್ಲೇ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ತಿಂಗಳಿಗೆ ತಲಾ ₹1,400 ಅಂಗವಿಕಲರ ಮಾಸಾಶನ ಬಿಟ್ಟರೆ, ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಮಗೇನೂ ನೆರವು ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹಂಪಿಹೊಳಿಯ ರೋಷನಬಿ ಇಮಾಮಭಾಯಿ ಕಣ್ಣೀರು ಸುರಿಸಿದರು.

₹10 ಸಾವಿರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಖರ್ಚಾಯಿತು: ‘ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನೆರೆಯಿಂದ ಹೆಂಚಿನ ಮನೆ ಬಿದ್ದಿತು. ಸರ್ಕಾರ ₹10 ಸಾವಿರ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪರಿಹಾರ ಕೊಟ್ಟು ಕೈತೊಳೆದುಕೊಂಡಿತು. ಕೊರೊನಾ ಸಂಕಷ್ಟ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪತ್ನಿ ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೀಡಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಹಣವೂ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಖರ್ಚಾಯಿತು. ನಂತರ ಪರಿಹಾರ ಬಾರದ್ದರಿಂದ ತಗಡಿನ ಶೆಡ್‍ನಲ್ಲೇ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ’ ಎಂದು ಹಟೇಲ್‍ಸಾಬ್ ನಾಲಬಂದ ಬೇಸರದಿಂದ ಹೇಳಿದರು.

ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದರು, ಪರಿಹಾರ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ: ‘ನಾಲ್ವರು ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು ಶಿವಪೇಟೆಯ ತಗಡಿನ ಶೆಡ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಸವಿದ್ದೇವೆ. ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳ ವಿವಾಹವಾದರು. ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಬಂದು ಅವರಿಗೆ ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ಅವರ್‍ಯಾರು ಸರ್ಕಾರದ ಗಮನಸೆಳೆದು ನಮಗೆ ₹5 ಲಕ್ಷ ಪರಿಹಾರ ಪೂರ್ತಿ ಕೊಡಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅವರಾದಿಯಲ್ಲಿರುವ ನಮ್ಮ ಮನೆ ಕಾಮಗಾರಿಯೂ ಮುಗಿಯುತ್ತಿಲ್ಲ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಫಾತಿಮಾ ಮಕ್ತುಂಸಾಬ್ ಮುಲ್ಲಾ.