<p><strong>ಮಂಡ್ಯ</strong>: ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಬಿಂಬಿಸುವ ಮತ್ತು ಜನವಸತಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಸುಮಾರು 1.10 ಲಕ್ಷ ‘ಸ್ಥಳನಾಮ’ಗಳು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದು, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಕನ್ನಡ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ‘ಸ್ಥಳನಾಮಗಳ ಕೋಶ’ ಹೊರತರಲು ಸಿದ್ಧತೆ ನಡೆಸಿದೆ. </p>.<p>ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 30 ಸಾವಿರ ಗ್ರಾಮಗಳಿದ್ದು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಸ್ಥಳನಾಮಗಳಿವೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಹೆಸರುಗಳ ಸಮಗ್ರ ಪಟ್ಟಿ, ಆ ಪದಗಳ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ, ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಅರ್ಥ ವಿವರಣೆ ಜನರಿಗೆ ಸಿಗಲಿದೆ.</p>.<p>‘ಗ್ರಾಮಸೂಚಿ ಇದ್ದರೂ ಸ್ಥಳಗಳ ವಿಶೇಷ ಸಾರುವ ಸಮಗ್ರ ಪಟ್ಟಿ ಇಲ್ಲ. ಸ್ಥಳನಾಮಗಳು ನಾಡಿನ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದರೆ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ’ ಎಂಬುದು ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ಬಿಳಿಮಲೆಯವರ ಅಭಿಮತ. </p>.<p><strong>ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಹತ್ವ:</strong></p>.<p>ಎಡೆ, ತಾಣ, ಪುರ, ಹಳ್ಳಿ, ವಾಡಿ, ಕೊಪ್ಪಲು, ಬಾಡ, ಗುತ್ತು, ಗೂಡು, ಕುಂಟೆ, ಕೊತ್ತ, ಕೋಡು, ತಟ, ಬೂಡು, ಕೊಪ್ಪಲು ಮೊದಲಾದ ಪದಗಳುಳ್ಳ ಹೆಸರುಗಳು ಮಾನವ ವಸತಿಯ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತವೆ. ಸ್ಥಳನಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವವಿದ್ದು, ಜೇನುಕಲ್ಲು ಗುಡ್ಡ, ಆನೆಕಲ್ಲು, ಬೆಣಕಲ್, ಹಾನಗಲ್, ಕಾರ್ಕಳ, ಕರೇಕಲ್, ಕಲ್ಲಹಳ್ಳಿ ಹೆಸರುಗಳಿಗೆ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಹತ್ವವಿದೆ.</p>.<p>ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಸೂಚಕ ಸ್ಥಳನಾಮಗಳು ಹೇರಳವಾಗಿವೆ. ಆನೆಕಲ್ಲು, ಎಲಿಮಲೆ, ಹುಲಿಕಲ್, ಗಿಣಿಗೇರಾ, ನವಿಲೂರು, ನೊಣವಿನ ಕೆರೆ, ಮಂಗನಹಳ್ಳಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿವೆ. ಬೆಟ್ಟ, ಗುಡ್ಡ, ಕಾಡು, ಕಣಿವೆ, ನದಿ, ಕೆರೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಸ್ಥಳನಾಮಗಳು ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮಹತ್ವಕ್ಕೆ ಕನ್ನಡಿ ಹಿಡಿದಿವೆ. </p>.<p><strong>ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪದಕೋಶ:</strong></p>.<p>‘ಬೀದರ್ನಿಂದ ಚಾಮರಾಜನಗರದವರೆಗೆ, ಕರಾವಳಿಯಿಂದ ಕೋಲಾರದವರೆಗೆ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಗಳ ಸೊಗಡಿದೆ. ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಏಕರೂಪದ ಕನ್ನಡ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಗಳ ಸೊಬಗನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ‘ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪದಕೋಶ’ಗಳನ್ನು ಹೊರತರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಸಂತೋಷ ಹಾನಗಲ್. </p>.<div><blockquote>ಬಹುತೇಕ ಅಂಗಡಿಗಳ ನಾಮಫಲಕದಲ್ಲಿ ಊರಿನ ಹೆಸರು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಸ್ಥಳನಾಮವೇ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಊರಿನ ಹೆಸರನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಹಾಕಬೇಕು</blockquote><span class="attribution">ಪುರುಷೋತ್ತಮ ಬಿಳಿಮಲೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕನ್ನಡ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ</span></div>.<p> <strong>‘ಶೇ 80 ಸ್ಥಳನಾಮಗಳ ಸಂಗ್ರಹ’</strong></p><p> ‘ಸ್ಥಳನಾಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಶೇ 80ರಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿ ಕಲೆ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಥಳನಾಮಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯವರ ಸಂದೇಶ ಒಳಗೊಂಡ ವಿಡಿಯೊ ಊರಿನ ಹೆಸರು ಉಳಿಸಲು ‘ಜಾಗೃತಿ ಜಾಥಾ’ ಮತ್ತು ‘ಸ್ಥಳನಾಮಗಳ ಕೋಶ’ವನ್ನು ಹೊರತರಲು ಸಿದ್ಧತೆ ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ’ ಎಂದು ಪ್ರೊ.ಪುರುಷೋತ್ತಮ ಬಿಳಿಮಲೆ ತಿಳಿಸಿದರು. </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ಮಂಡ್ಯ</strong>: ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಬಿಂಬಿಸುವ ಮತ್ತು ಜನವಸತಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಸುಮಾರು 1.10 ಲಕ್ಷ ‘ಸ್ಥಳನಾಮ’ಗಳು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದು, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಕನ್ನಡ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ‘ಸ್ಥಳನಾಮಗಳ ಕೋಶ’ ಹೊರತರಲು ಸಿದ್ಧತೆ ನಡೆಸಿದೆ. </p>.<p>ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 30 ಸಾವಿರ ಗ್ರಾಮಗಳಿದ್ದು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಸ್ಥಳನಾಮಗಳಿವೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಹೆಸರುಗಳ ಸಮಗ್ರ ಪಟ್ಟಿ, ಆ ಪದಗಳ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ, ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಅರ್ಥ ವಿವರಣೆ ಜನರಿಗೆ ಸಿಗಲಿದೆ.</p>.<p>‘ಗ್ರಾಮಸೂಚಿ ಇದ್ದರೂ ಸ್ಥಳಗಳ ವಿಶೇಷ ಸಾರುವ ಸಮಗ್ರ ಪಟ್ಟಿ ಇಲ್ಲ. ಸ್ಥಳನಾಮಗಳು ನಾಡಿನ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದರೆ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ’ ಎಂಬುದು ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ಬಿಳಿಮಲೆಯವರ ಅಭಿಮತ. </p>.<p><strong>ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಹತ್ವ:</strong></p>.<p>ಎಡೆ, ತಾಣ, ಪುರ, ಹಳ್ಳಿ, ವಾಡಿ, ಕೊಪ್ಪಲು, ಬಾಡ, ಗುತ್ತು, ಗೂಡು, ಕುಂಟೆ, ಕೊತ್ತ, ಕೋಡು, ತಟ, ಬೂಡು, ಕೊಪ್ಪಲು ಮೊದಲಾದ ಪದಗಳುಳ್ಳ ಹೆಸರುಗಳು ಮಾನವ ವಸತಿಯ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತವೆ. ಸ್ಥಳನಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವವಿದ್ದು, ಜೇನುಕಲ್ಲು ಗುಡ್ಡ, ಆನೆಕಲ್ಲು, ಬೆಣಕಲ್, ಹಾನಗಲ್, ಕಾರ್ಕಳ, ಕರೇಕಲ್, ಕಲ್ಲಹಳ್ಳಿ ಹೆಸರುಗಳಿಗೆ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಹತ್ವವಿದೆ.</p>.<p>ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಸೂಚಕ ಸ್ಥಳನಾಮಗಳು ಹೇರಳವಾಗಿವೆ. ಆನೆಕಲ್ಲು, ಎಲಿಮಲೆ, ಹುಲಿಕಲ್, ಗಿಣಿಗೇರಾ, ನವಿಲೂರು, ನೊಣವಿನ ಕೆರೆ, ಮಂಗನಹಳ್ಳಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿವೆ. ಬೆಟ್ಟ, ಗುಡ್ಡ, ಕಾಡು, ಕಣಿವೆ, ನದಿ, ಕೆರೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಸ್ಥಳನಾಮಗಳು ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮಹತ್ವಕ್ಕೆ ಕನ್ನಡಿ ಹಿಡಿದಿವೆ. </p>.<p><strong>ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪದಕೋಶ:</strong></p>.<p>‘ಬೀದರ್ನಿಂದ ಚಾಮರಾಜನಗರದವರೆಗೆ, ಕರಾವಳಿಯಿಂದ ಕೋಲಾರದವರೆಗೆ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಗಳ ಸೊಗಡಿದೆ. ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಏಕರೂಪದ ಕನ್ನಡ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಗಳ ಸೊಬಗನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ‘ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪದಕೋಶ’ಗಳನ್ನು ಹೊರತರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಸಂತೋಷ ಹಾನಗಲ್. </p>.<div><blockquote>ಬಹುತೇಕ ಅಂಗಡಿಗಳ ನಾಮಫಲಕದಲ್ಲಿ ಊರಿನ ಹೆಸರು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಸ್ಥಳನಾಮವೇ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಊರಿನ ಹೆಸರನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಹಾಕಬೇಕು</blockquote><span class="attribution">ಪುರುಷೋತ್ತಮ ಬಿಳಿಮಲೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕನ್ನಡ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ</span></div>.<p> <strong>‘ಶೇ 80 ಸ್ಥಳನಾಮಗಳ ಸಂಗ್ರಹ’</strong></p><p> ‘ಸ್ಥಳನಾಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಶೇ 80ರಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿ ಕಲೆ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಥಳನಾಮಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯವರ ಸಂದೇಶ ಒಳಗೊಂಡ ವಿಡಿಯೊ ಊರಿನ ಹೆಸರು ಉಳಿಸಲು ‘ಜಾಗೃತಿ ಜಾಥಾ’ ಮತ್ತು ‘ಸ್ಥಳನಾಮಗಳ ಕೋಶ’ವನ್ನು ಹೊರತರಲು ಸಿದ್ಧತೆ ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ’ ಎಂದು ಪ್ರೊ.ಪುರುಷೋತ್ತಮ ಬಿಳಿಮಲೆ ತಿಳಿಸಿದರು. </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>