ಕಾಸರಗೋಡು ಕನ್ನಡದ ಬೆವರುಪ್ಪಿನ ಸುವಾಸನೆ

ಸ್ನೇಹಲತಾ ಅವರ ಕಥಾಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಯಿಭಿತ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾಣುವುದು ಹೆಂಗರುಳಿನ ವಾತ್ಸಲ್ಯ. ಅವರು ನಿರೂಪಿಸುವ ಗಂಡುಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲೂ ಅದರ ಒಳಸೆಲೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಕಾಸರಗೋಡು ಕನ್ನಡದ ಬಿಡುಬೀಸಿನ ಲಯದಲ್ಲಿ ಆ ವಾತ್ಸಲ್ಯವನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಓದುಗನಿಗೆ ಇರಬೇಕು. ಕಾಸರಗೋಡನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕದ ಕನ್ನಡಿಗರು ದಿನೇ ದಿನೇ ಭಾವಲೋಕದಿಂದ ದೂರ ಸರಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಇಂತಹ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತೆ ಕನ್ನಡಿಗರ ಭಾವಬಂಧವನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಮುನ್ನುಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಹೇಶ್ವರಿ ಯು. ಅವರು ಗುರುತಿಸಿದ ಹಾಗೆ ಕಾಸರಗೋಡಿನ ಕಥೆಗಳಿಗೆ ಸತ್ವಯುತ ಪರಂಪರೆ ರೂಢಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಥಟ್ಟನೆ ನೆನಪಾಗುವವರು ಎಂ.ವ್ಯಾಸ. ಹಾಗೆಯೇ ಕೆ.ವಿ.ತಿರುಮಲೇಶ್‌, ಜನಾರ್ದನ ಎರ್ಪಕಟ್ಟೆ, ಶಶಿ ಭಾಟಿಯಾ ಮುಂತಾದವರೂ. ಈ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವಂತೆ ಸ್ನೇಹಲತಾ ಅವರ ಇಲ್ಲಿಯ ಕಥೆಗಳಿವೆ.

ಇಲ್ಲಿಯ ಕಥೆಗಳ ವೈವಿಧ್ಯ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ‘ಕರುಪ್ಪ ಮತ್ತು ಕಡಲಮ್ಮ’ ಕಟ್ಟಿಕೊಡುವ ವಾತಾವರಣವೇ ಬೇರೆ; ‘ಬದುಕು’ ತೋರಿಸುವ ಭಾವಲೋಕದ ಸಂಘರ್ಷವೇ ಬೇರೆ. ಇನ್ನು ಕಥಾ ಸಂಕಲನದ ಮುಖ್ಯ ಕಥೆಯಾದ ‘ಮಗ್ಗ’ ಎತ್ತಿಕೊಡುವ ಪ್ರತಿಮೆಗಳ ಲೋಕವೇ ವಿಭಿನ್ನ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಈ ಮೂರು ಕಥೆಗಳು ಸಂಕಲನದ ಒಟ್ಟು ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಇನ್ನಿಲ್ಲದಂತೆ ಎತ್ತರಿಸಿವೆ. ಕರುಪ್ಪನ ಕಥೆ, ಕಡಲಮಕ್ಕಳ ಬದುಕಿನ ಸಂಕಟ ಮತ್ತು ಸಂವೇದನೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೇ ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಈ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಕಡಲು ಕೂಡಾ ಒಂದು ಮುಖ್ಯಪಾತ್ರವಾಗಿ ಹೊಮ್ಮಿರುವುದು ಕುತೂಹಲಕರ.

‘ಬದುಕು’ ಕಥೆ ಮುಂದಿಡುವ, ಕಾಮ–ಪ್ರೇಮಗಳ ನಡುವೆ ಜೀಕುವ ಕ್ರೂರವ್ಯಂಗ್ಯದ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸುವುದು ಕಷ್ಟ. ತನ್ನದಲ್ಲದ ಬದುಕನ್ನು ತನ್ನ ತಂಗಿಯರಿಗಾಗಿ ಮುಡಿಪಿಡುವ ಕಥಾನಾಯಕಿ ಆ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ಉತ್ತರವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಕೊನೆಗೆ ಮನೆಬಿಡುತ್ತಾಳೆ. ಮನೆಯ ಅಂಗಳ ದಾಟುವಾಗ ತಂಗಿಯರಿಂದ ‘ಅಕ್ಕಾ...ಎಲ್ಲಿಗೆ..?’ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿ ಹಿಂತಿರುಗಿ ನೋಡಿ ನಿರಾಶೆಯಾಗುವ ಆ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಕಥೆಗಾರ್ತಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಎನ್ನುವಂತೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಕಥೆ ಓದಿ ಮುಗಿಸಿದ ಬಳಿಕ ‘ಅರೆ... ಈ ಕಥಾನಾಯಕಿಗೊಂದು ಹೆಸರನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟಿಲ್ಲವಲ್ಲ.. ಕಥೆಗಾರ್ತಿ’ ಎನ್ನುವುದು ಹೊಳೆದು ಮನಸ್ಸು ಭಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಸರಿದ್ದರೂ ಹೆಸರೇ ಇಲ್ಲದಂತೆ ಬದುಕುವ ಎಷ್ಟೊಂದು ಹೆಣ್ಣುಗಳಿಲ್ಲ ಈ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ!

‘ಮಗ್ಗ’ ಕಥೆ ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿಯೂ ಈ ಸಂಕಲನದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಥೆ. ಪರಂಪರಾಗತ ಕುಲಕಸುಬುಗಳೆಲ್ಲ ನಗರೀಕರಣದ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ನೆಲಕಚ್ಚುವ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಕುಟುಂಬವೆಂಬ ಮಗ್ಗವೂ ನೂಲು ಬಿಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಇಳಿವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷಿ ಹೇಳುವ ಚೆಟ್ಟಿಯಾರ್‌ ಪಾತ್ರ ಓದುಗರನ್ನು ಹೊಸದೇ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಕಾಸರಗೋಡಿನ ಪದಪ್ರಯೋಗಗಳು ಈ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಸೀರೆಯೊಳಗೊಂದಾದ ಬಣ್ಣದ ನೂಲಿನಂತೆ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ.

ಬಿಡಿಬಿಡಿಯಾಗಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಈ ಕಥೆಗಳ ಸಂಕಲನದ ವಿಶೇಷವೊಂದಿದೆ. ಈ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಪ್ರೇಮಲತಾ ಅವರು ಬರೆದಿರುವುದು 30 ವರ್ಷಗಳ ವಿಶಾಲ ಅಂತರದಲ್ಲಿ. ‘ಕರುಪ್ಪ ಮತ್ತು ಕಡಲಮ್ಮ’ ಬರೆದಾಗ ಅವರಿನ್ನೂ ಕಾಲೇಜು ತರುಣಿ. ಅದಾಗಿ 15 ವರ್ಷಗಳ ಬಳಿಕ ಬರೆದ ‘ಬದುಕು’ ಮತ್ತು ಅದರ ಬಳಿಕ 12 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬರೆದ ‘ಮಗ್ಗ’ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಓದಿದಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ಅನುಭವ, ಈ ಲೇಖಕಿ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಕಥಾ ಸಂಕಲನವೊಂದನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸದೇ ಸುಮ್ಮನಿದ್ದುದೇಕೆ ಎನ್ನುವ ವಿಷಾದವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತದೆ.

20 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಇವರದ್ದೊಂದು ಸಂಕಲನ ಬಂದಿದ್ದರೆ, ಇಷ್ಟು ಹೊತ್ತಿಗೆ ಇವರು ಕನ್ನಡದ ಗಮನಾರ್ಹ ಕಥೆಗಾರ್ತಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೇನೋ? ಬೆನ್ನುಡಿಯಲ್ಲಿ ನಾದಾ ಅವರು ಗುರುತಿಸಿದಂತೆ, ಈಕೆ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರೆ ಕನ್ನಡದ ಸಶಕ್ತ ಕಥೆಗಾರ್ತಿ ಆಗುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ.