<p><strong>ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ</strong>: ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಭಾಗ. ಇಲ್ಲಿ ಮದುವೆ ವೇಳೆ ಬಳೆ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಚಪ್ಪರದ ಶಾಸ್ತ್ರ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಶುಭ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳು ಕೇಳದಿದ್ದರೆ, ಆ ಸಮಾರಂಭ ಪೂರ್ಣವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. </p>.<p>ಜಾನಪದ ಕಲೆಗೆ ಹೆಸರಾದ ಗಡಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಊರು ಊರುಗಳಲ್ಲೂ ಸೋಬಾನೆ ಕಲಾವಿದರಿದ್ದಾರೆ. ಸೋಬಾನೆ ಪದ ತಿಳಿದಿರುವ ಹೊಸ ತಲೆಮಾರಿನ ಮಹಿಳೆಯರು ಕಡಿಮೆ. ಆದರೆ, ಹಿರಿಯರು ಈಗಲೂ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತಾರೆ. ಅಂತಹವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಸಿದ್ದಯ್ಯನಪುರ ಗ್ರಾಮದ ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ.</p>.<p>ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ ಅವರಿಗೆ ಈಗ 70ರ ಹರೆಯ. 60 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅವರು ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯರು ಹಾಡುವುದನ್ನು ಕೇಳಿ ಕೇಳಿ ಚಿಕ್ಕವಯಸ್ಸಿಗೇ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳನ್ನು ಕರಗತ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. </p>.<p>ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡು ಸೋಬಾನೆ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯ ಪದಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮದುವೆ, ತೊಟ್ಟಿಲು ಶಾಸ್ತ್ರ ಸೇರಿದಂತೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ವಿವಿಧೆಡೆ ನಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೂ ಭಾಗ್ಯಮ್ಮಗೆ ಆಹ್ವಾನ ಇರುತ್ತದೆ.</p>.<p>ರಾಮನಗರದ ಜಾನಪದ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಸೋಬಾನೆ ಪದ ಹಾಡಿ ಜನರಿಂದ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸೋಬಾನೆ ಪದ, ಮಹದೇಶ್ವರ ಗೀತೆ, ಸಿದ್ದಪ್ಪಾಜಿ ಕಥೆ, ಮಂಟೇಸ್ವಾಮಿ ಹಾಡುಗಳು ಹಾಗೂ ಮಕ್ಕಳ ಹಾಡುಗಳೂ ಇವರ ನಾಲಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನಲಿದಾಡುತ್ತವೆ.</p>.<p>‘ಸೋಬಾನಾ... ಎಲ್ಲಾ ಶಿವನಿಗೆ ಸೋಬಾನೆ’ ಎಂಬ ಪದ ಕೇಳಿದರೆ ಸಾಕು, ಇದು ಭಾಗ್ಯಮ್ಮನೇ ಹಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಎಂಬ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾರೆ ಗ್ರಾಮದವರು. ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ ಅವರು ಎರಡು ತಂಡಗಳನ್ನೂ ಕಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. </p>.<p>‘ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ ಸೋಬಾನೆ ಪದಕ್ಕೆ ಗ್ರಾಮದವರು ಮನ ಸೋಲುತ್ತಾರೆ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಅವರ ಸಹವರ್ತಿ ಹುಚ್ಚಮ್ಮ.</p>.<p>ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಅವರು ಹಣಕ್ಕಾಗಿ ಎಂದೂ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿಲ್ಲ. ಕಾಣಿಕೆ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟದ್ದನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.</p>.<p>ಬಿಡುವಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತರಿಗೆ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ. </p>.<p>‘ಸೋಬಾನೆ ನಮ್ಮ ವಂಶ ಪಾರಂಪರ್ಯದಿಂದ ಬಂದ ಕಲೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿ ಬೆಳೆಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಾನು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಈಗ ವಯಸ್ಸಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಸೋಬಾನೆ ಹಾಡುವುದು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ. ಆದರೆ ನನ್ನ ಬಳಿ ಯಾರೇ ಬಂದು ಕೇಳಿದರೂ ಹೇಳಿಕೊಡುತ್ತೇನೆ’ ಎಂದು ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ ಹೇಳಿದರು. </p>.<h2>ಕಲೆ ನಶಿಸುತ್ತಿರುವ ಬೇಸರ </h2><p>ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಬಾನೆ ಪದ ನಶಿಸಿ ಹೋಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಭಾಗ್ಯಮ್ಮನವರ ಬೇಸರ. ‘ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಮದುವೆಗೆ ಒಂದು ತಿಂಗಳು ಇರುವಾಗಲೇ ಸೋಬಾನೆ ಹಾಡುವವರನ್ನು ಮದುವೆ ಮನೆಯವರು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜನರು ಸಿನಿಮಾ ನಾಟಕಗಳತ್ತ ಆಸಕ್ತಿ ತೋರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮದುವೆ ವೇಳೆ ವಿವಿಧ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳಿಗೆ ಅವಮಾನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ ನಡೆಯುವ ಯಾವ ಮದುವೆಗಳಲ್ಲೂ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳು ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳೂ ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. </p><p>‘ಈ ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವೂ ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳು ಉಳಿಸಿ ಬೆಳೆಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಆಗಬೇಕು’ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ. </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ</strong>: ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಭಾಗ. ಇಲ್ಲಿ ಮದುವೆ ವೇಳೆ ಬಳೆ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಚಪ್ಪರದ ಶಾಸ್ತ್ರ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಶುಭ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳು ಕೇಳದಿದ್ದರೆ, ಆ ಸಮಾರಂಭ ಪೂರ್ಣವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. </p>.<p>ಜಾನಪದ ಕಲೆಗೆ ಹೆಸರಾದ ಗಡಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಊರು ಊರುಗಳಲ್ಲೂ ಸೋಬಾನೆ ಕಲಾವಿದರಿದ್ದಾರೆ. ಸೋಬಾನೆ ಪದ ತಿಳಿದಿರುವ ಹೊಸ ತಲೆಮಾರಿನ ಮಹಿಳೆಯರು ಕಡಿಮೆ. ಆದರೆ, ಹಿರಿಯರು ಈಗಲೂ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತಾರೆ. ಅಂತಹವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಸಿದ್ದಯ್ಯನಪುರ ಗ್ರಾಮದ ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ.</p>.<p>ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ ಅವರಿಗೆ ಈಗ 70ರ ಹರೆಯ. 60 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅವರು ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯರು ಹಾಡುವುದನ್ನು ಕೇಳಿ ಕೇಳಿ ಚಿಕ್ಕವಯಸ್ಸಿಗೇ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳನ್ನು ಕರಗತ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. </p>.<p>ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡು ಸೋಬಾನೆ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯ ಪದಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮದುವೆ, ತೊಟ್ಟಿಲು ಶಾಸ್ತ್ರ ಸೇರಿದಂತೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ವಿವಿಧೆಡೆ ನಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೂ ಭಾಗ್ಯಮ್ಮಗೆ ಆಹ್ವಾನ ಇರುತ್ತದೆ.</p>.<p>ರಾಮನಗರದ ಜಾನಪದ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಸೋಬಾನೆ ಪದ ಹಾಡಿ ಜನರಿಂದ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸೋಬಾನೆ ಪದ, ಮಹದೇಶ್ವರ ಗೀತೆ, ಸಿದ್ದಪ್ಪಾಜಿ ಕಥೆ, ಮಂಟೇಸ್ವಾಮಿ ಹಾಡುಗಳು ಹಾಗೂ ಮಕ್ಕಳ ಹಾಡುಗಳೂ ಇವರ ನಾಲಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನಲಿದಾಡುತ್ತವೆ.</p>.<p>‘ಸೋಬಾನಾ... ಎಲ್ಲಾ ಶಿವನಿಗೆ ಸೋಬಾನೆ’ ಎಂಬ ಪದ ಕೇಳಿದರೆ ಸಾಕು, ಇದು ಭಾಗ್ಯಮ್ಮನೇ ಹಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಎಂಬ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾರೆ ಗ್ರಾಮದವರು. ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ ಅವರು ಎರಡು ತಂಡಗಳನ್ನೂ ಕಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. </p>.<p>‘ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ ಸೋಬಾನೆ ಪದಕ್ಕೆ ಗ್ರಾಮದವರು ಮನ ಸೋಲುತ್ತಾರೆ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಅವರ ಸಹವರ್ತಿ ಹುಚ್ಚಮ್ಮ.</p>.<p>ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಅವರು ಹಣಕ್ಕಾಗಿ ಎಂದೂ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿಲ್ಲ. ಕಾಣಿಕೆ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟದ್ದನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.</p>.<p>ಬಿಡುವಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತರಿಗೆ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ. </p>.<p>‘ಸೋಬಾನೆ ನಮ್ಮ ವಂಶ ಪಾರಂಪರ್ಯದಿಂದ ಬಂದ ಕಲೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿ ಬೆಳೆಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಾನು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಈಗ ವಯಸ್ಸಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಸೋಬಾನೆ ಹಾಡುವುದು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ. ಆದರೆ ನನ್ನ ಬಳಿ ಯಾರೇ ಬಂದು ಕೇಳಿದರೂ ಹೇಳಿಕೊಡುತ್ತೇನೆ’ ಎಂದು ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ ಹೇಳಿದರು. </p>.<h2>ಕಲೆ ನಶಿಸುತ್ತಿರುವ ಬೇಸರ </h2><p>ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಬಾನೆ ಪದ ನಶಿಸಿ ಹೋಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಭಾಗ್ಯಮ್ಮನವರ ಬೇಸರ. ‘ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಮದುವೆಗೆ ಒಂದು ತಿಂಗಳು ಇರುವಾಗಲೇ ಸೋಬಾನೆ ಹಾಡುವವರನ್ನು ಮದುವೆ ಮನೆಯವರು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜನರು ಸಿನಿಮಾ ನಾಟಕಗಳತ್ತ ಆಸಕ್ತಿ ತೋರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮದುವೆ ವೇಳೆ ವಿವಿಧ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳಿಗೆ ಅವಮಾನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ ನಡೆಯುವ ಯಾವ ಮದುವೆಗಳಲ್ಲೂ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳು ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳೂ ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. </p><p>‘ಈ ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವೂ ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳು ಉಳಿಸಿ ಬೆಳೆಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಆಗಬೇಕು’ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ ಭಾಗ್ಯಮ್ಮ. </p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>