ನಾದಸ್ವರ ಪರಂಪರೆ ಬೆಳೆಸಿದ ಸಾಧಕಿ ಧನಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮ

 

ಹಿರಿಯ ಕಲಾವಿದೆ ರಾಜಾಜಿನಗರದ ಧನಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮ ಅವರು ನಾದಸ್ವರ ವಾದನ  ತಮಗೆ ಒಲಿದ ಬಗೆಯನ್ನು ಖುದ್ದಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ... 

 

‘ನಾನು ಕಲಿಯಲು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದು 10ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ. 45 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಾದಸ್ವರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.  ಈಗ ನನಗೆ 62 ವರ್ಷ.   ನಾದಸ್ವರ ನುಡಿಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯಲು, ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನೀಡಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದವರು ನನ್ನ ತಂದೆ ಮುನಿಸ್ವಾಮಪ್ಪನವರು. ನಾದಸ್ವರ ಕಲಾವಿದರ ಪರಂಪರೆ ನಮ್ಮದು. 

 

‘ಅಪ್ಪ-ಅಮ್ಮನಿಗೆ ನಾವು ಆರು ಜನ ಮಕ್ಕಳು. ನಾಲ್ವರು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು, ಇಬ್ಬರು ತಮ್ಮಂದಿರು. ಅಪ್ಪನಿಗೆ ಆರು ಮಂದಿ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರೂ ಪರಂಪರೆ ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕೆಂಬ ಆಶಯವಿತ್ತು.  ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಕಲಿಯಲಿಲ್ಲ. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ನಾದಸ್ವರ ನುಡಿಸುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವಾತಾವರಣವಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪ ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ನನಗೆ ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟರು. 

 

‘ನಾನು ಚಿಕ್ಕವಳಿದ್ದಾಗ ಅಮ್ಮನ ಆರೋಗ್ಯ ಚೆನ್ನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು,  ಐದನೇ ತರಗತಿಗೆ ಓದು ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಅಕ್ಕಂದಿರು ಹೈಸ್ಕೂಲು ಓದುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಪ್ಪ ನಾದಸ್ವರ ಕಲಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಆಗಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಸರದ ಕಾರಣ ಅಮ್ಮ ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಅದಕ್ಕೆ ಅಪ್ಪ, ‘ಧನಲಕ್ಷ್ಮಿಗೆ ಶಾಲಾ ಓದು ಸಿಗಲಿಲ್ಲ, ನಾದಸ್ವರ ಕಲಿತುಕೊಳ್ಳಲಿ’ ಎಂದು ಖಡಾಖಂಡಿತವಾಗಿ ಹೇಳಿದರು. ನಾದಸ್ವರ ವಾದಕ ರಾಮಕೃಷ್ಣಪ್ಪ ಅವರ ಜೊತೆ ಮದುವೆ ಮಾಡಿದರು ಅಪ್ಪ.  ಮದುವೆ ಬಳಿಕ ಕಲಾಸೇವೆ ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅತ್ತೆ, ಮಾವ, ಪತಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಕೊಟ್ಟರು. ಪತಿಯ ಜೊತೆ ಕಛೇರಿ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದೆ.

 

ಸಾಧಿಸುವ ಛಲ ಮುಖ್ಯ

‘ಸಾಧನೆ ಇದ್ದರೆ ಯಾವ ತೊಂದರೆಯೂ ಬಾಧಿಸದು. ಮೂರರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಗಂಟೆ ತನಕ ಕುಳಿತು ಕಛೇರಿ ಕೊಡುತ್ತೇನೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಛೇರಿ ನೀಡಲು ಹೋದಾಗ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಗಂಡಸು ಕಲಾವಿದರ ನಡುವೆ ಇವಳೊಬ್ಬಳೇ ಹೆಣ್ಣು ಮಗಳು ಎಂದು ಹುಬ್ಬೇರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ನನ್ನ ಲಕ್ಷ್ಯ ಅತ್ತ ಇರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ರಾಗ, ಕೀರ್ತನೆಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕೆಂಬ ಗುರಿ ಮಾತ್ರ ನನ್ನದಾಗಿತ್ತು. ಕ್ರಮೇಣ ನಾದಸ್ವರ ಕಲಾವಿದೆಯರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಆಗ ನೋಡುವವರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವೂ ಬದಲಾಯಿತು. 

 

‘ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ 10 ರಾಗ, 50 ಕೀರ್ತನೆಗಳನ್ನು ನುಡಿಸಬಲ್ಲೆ. ದೇವಕಾರ್ಯ, ಮದುವೆ, ಉಪನಯನ, ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಅವಕಾಶ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಹಿಮಾಲಯದ ವೈಷ್ಣೋದೇವಿ ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲೂ ನಾಗಸ್ವರ ಕಛೇರಿ ನೀಡಿದ್ದೇನೆ. ಜೇಸುದಾಸ್ ಅವರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೊಂದರಲ್ಲಿ ನಾದಸ್ವರ ವಾದನ ಸ್ವಾಗತ ತಂಡದಲ್ಲಿದ್ದೆ. ಶಿವಾಜಿ ಗಣೇಶನ್, ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್, ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ್ ಅವರ ಎದುರು ಹಲವು ಬಾರಿ ನಾದಸ್ವರ ವಾದನ ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದೇನೆ’.

 

**

 

**

 

**