ಹಿತ್ತಂಡೆ ಹುಲ್ಲಿನ ಕಸಪೊರಕೆ

ತೆಂಗಿನಗರಿ, ಒಣಹುಲ್ಲು, ಈಚಲು ಗರಿಯ ಕಸಪೊರಕೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ. ಆದರೆ ಮಲೆನಾಡು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಿತ್ತಂಡೆ ಹುಲ್ಲಿನ ಕಸಪೊರಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಗದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಹಿತ್ತಂಡೆ ಎಂಬ ವಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಯ ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ತಯಾರಾಗುವ ಈ ಕಸಪೊರಕೆಯಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲಿನ ಧೂಳು ಹೆಚ್ಚು ಉದುರುವುದಿಲ್ಲ. ನಯವಾದ ಜಾಗಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪೊರಕೆ ಇದು. 

ಭತ್ತ ಬೆಳೆಯುವ ಗದ್ದೆಯನ್ನು ಒಂದೆರೆಡು ವರ್ಷ ಪಾಳು ಬಿಟ್ಟರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ಬಟನ್ ರೂಪದ, ಹೂವು ಅರಳಿಸುವ ಕಳೆರೂಪದ ಹುಲ್ಲು ಆವರಿಸಿಕೊಂಡು ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಳೀಯರು ಈ ಹುಲ್ಲನ್ನು ‘ಹಿತ್ತಂಡೆ’ ಹುಲ್ಲು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಕಸಬರಿಕೆ ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸುವುದು ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ರೂಢಿಯಲ್ಲಿದೆ. ತೆಂಗಿನಗರಿಯ ಕಡ್ಡಿಗಳನ್ನು ಮಲೆನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಕಡ್ಡಿ ಎಂದೇ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮನೆಯ ಅಂಗಳ, ಹೊರಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಹಿಡಿಕಡ್ಡಿಯ ಪೊರಕೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ ಮನೆಯ ಒಳಭಾಗಕ್ಕೆ ‘ಹಿತ್ತಂಡೆ’ ಹಿಡಿ ಬಳಕೆ ಮಲೆನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು.  ಹಳ್ಳಿಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ದೇವರ ಕೋಣೆಯನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಹಿತ್ತಂಡೆ ಹುಲ್ಲಿನ ಕಸಪೊರಕೆಯನ್ನೇ ಬಳಸುವುದು ರೂಢಿಯಲ್ಲಿದೆ.

ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಪಾಳುಬಿದ್ದ ಗದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಿತ್ತಂಡೆ ಹುಲ್ಲು ಸಹಜವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ ಎರಡು ಅಡಿಯಷ್ಟು ಎತ್ತರ ಬೆಳೆಯುವ ಕುಬ್ಜ ಹುಲ್ಲಿದು. ಈ ಹುಲ್ಲಿಗೆ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ತುದಿಗೆ ಚಿಕ್ಕ ಬಟನ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹೂ ಅರಳಿದಾಗ ಅದನ್ನು ಕಿತ್ತು ಪೊರಕೆ ಮಾಡಲು ಬಳಸುವುದು ರೂಢಿ. ಸೆಣಬಿನ ದಾರಕ್ಕೆ ಹಿತ್ತಂಡೆ ಹುಲ್ಲನ್ನು ಒತ್ತಾಗಿ ಹೂವಂತೆ ನೇಯ್ದು, ನಂತರ ಅದನ್ನು ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸುತ್ತಿ ಹಿಡಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ತಯಾರಿಸಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಒಣಗಿಸಿಟ್ಟ ಕಸಪೊರಕೆಗಳು ಕಡಿಮೆ ಎಂದರೂ ಎರಡು ವರ್ಷ ಬಾಳಿಕೆ ಬರುತ್ತವೆ.

ಅಡುಗೆ ಕೋಣೆಯಂತಹ ಸದಾ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನೇ ಬಯಸುವ ಜಾಗಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲೂ ಈ ಪೊರಕೆಗಳನ್ನೇ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.