ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಅಪರಾಧ ಕೃತ್ಯಗಳ ತನಿಖೆ: ನಿಯಮದಲ್ಲಿಲ್ಲ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುವ ಅವಕಾಶ

ಬೆಂಗಳೂರು: ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದಿದೆ ಎನ್ನಲಾದ ಪ್ರಕರಣದ ತನಿಖೆಗಾಗಿ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಿರುವ ವಿಶೇಷ ತನಿಖಾ ತಂಡದಿಂದ (ಎಸ್‌ಐಟಿ) ಇಬ್ಬರು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹಿಂದೆ ಸರಿದಿದ್ದಾರೆ. ತನಿಖೆಯ ಹೊಣೆಯಿಂದ ಹೀಗೆ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶವೇ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಸೇವಾ ನಿಯಮಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತವೆ.

ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ಮೇಲಧಿಕಾರಿಗಳು ತಂಡವನ್ನು ರಚಿಸಿ ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸಿದ ಮೇಲೆ, ತನಿಖೆಯಿಂದ ಹೊರಗುಳಿಯುವ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ನಿಯಮಗಳು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಸೇವಾ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಪೊಲೀಸ್‌ ಕೈಪಿಡಿಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಕರ್ತವ್ಯದ ವೇಳೆ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಬಾರದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುವ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡೇ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತನಿಖೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುವ ಪರಿಪಾಟ ಇದೆ.

ಎಸ್ಐಟಿಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಲು ಐಪಿಎಸ್‌ ಅಧಿಕಾರಿ ಸೌಮ್ಯಲತಾ ಹಾಗೂ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಐಪಿಎಸ್‌ಯೇತರ ಅಧಿಕಾರಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಬ್ಬರು ಅಧಿಕಾರಿಗಳೂ ಮನವಿ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಗೊತ್ತಾಗಿದೆ. ಈ ನಡೆ ಚರ್ಚೆಯ ವಸ್ತುವಾಗಿದೆ.

‘ಕರ್ತವ್ಯದ ವೇಳೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಬಾರದು ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುವಂತಹ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಂದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು ಎಂದು 1968ರ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಸೇವಾ ನಿಯಮದ ವಿವಿಧ ಸೆಕ್ಷನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ತನಿಖೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಲು ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ‘ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಬಹುದು ಅಥವಾ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಬಹುದು’ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಪೊಲೀಸ್‌ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆ’ ಎಂಬುದು ಕರ್ತವ್ಯನಿರತ ಐಪಿಎಸ್‌ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರ ವಿವರಣೆ.

ರಾಜ್ಯದ ‘ಹೈ–ಪ್ರೊಫೈಲ್‌’ ಪ್ರಕರಣವೊಂದರ ತನಿಖೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಈ ಅಧಿಕಾರಿಯು ತಮ್ಮ ಹೆಸರು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಲು ಬಯಸಲಿಲ್ಲ. 

‘ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ ವೇಳೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಬಾರದು ಎಂಬುದನ್ನು ಐಪಿಎಸ್‌ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ತರಬೇತಿಯ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾರಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಒತ್ತಡಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ತನಿಖೆ ವೇಳೆ ನಿಷ್ಠೆ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಪೊಲೀಸ್‌ ಇಲಾಖೆ ಇಂತಹ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಬಯಸುತ್ತದೆ’ ಎಂದರು.

‘ವೈಯಕ್ತಿಕ, ಕೌಟುಂಬಿಕ ಹಾಗೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಬಂಧ ಎಂಬ ಕಾರಣ ಮುಂದೊಡ್ಡಿ ತನಿಖೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದ ಸಾಕಷ್ಟು ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಇವೆ. ಪೊಲೀಸ್‌ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಾವು ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಠಾಣಾ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಂಬಂಧಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ದೂರು ಬಂತೆಂದು ತನಿಖೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುತ್ತಾ ಹೋದರೆ, ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದಾದರೂ ಹೇಗೆ? ಅಂತಹವರು ಪೊಲೀಸರಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಯಲು ಅರ್ಹರೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಎತ್ತಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.

ನೈತಿಕತೆ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ನಿಯಮ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಸೇವಾ ನಿಯಮಗಳು–1968 ಐಪಿಎಸ್‌ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬ ಅಧಿಕಾರಿ ಕರ್ತವ್ಯದ ವೇಳೆ ಹೇಗೆ ಇರಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ನಿಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕರ್ತವ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಿಯ ನಡೆಯು ನೈತಿಕವಾಗಿ ಉನ್ನತಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಇರಬೇಕು. ತಟಸ್ಥ ರಾಜಕೀಯ ನಿಲುವು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಪಕ್ಷಾತೀತವಾಗಿ ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ನಿಯಮದ 3.1(ಎ) ಸೆಕ್ಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಧಿಕಾರಿಯು ತನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಆತನ ವೈಯಕ್ತಿಕ/ಖಾಸಗಿ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳು ಇದ್ದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಬೇಕು. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗೆ ಧಕ್ಕೆಯಾಗುವಂತಿದ್ದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ಈ ನಿಯಮದ 3.2(5) ಸೆಕ್ಷನ್‌ ಹೇಳುತ್ತದೆ.