ದಿನದ ಸೂಕ್ತಿ| ಆತ್ಮಜ್ಞಾನ

ಇತೋ ನ ಕಿಂಚಿತ್ಪರತೋ ನ ಕಿಂಚಿತ್‌

ಯತೋ ಯತೋ ಯಾಮಿ ತತೋ ನ ಕಿಂಚಿತ್‌ ।

ವಿಚಾರ್ಯ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಜಗನ್ನ ಕಿಂಚಿತ್‌

ಸ್ವಾತ್ಮಾವಬೋಧಾವಧಿಕಂ ನ ಕಿಂಚಿತ್‌ ।।

ಇದರ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಹೀಗೆ:

‘ಇತ್ತ ಏನೂ ಇಲ್ಲ, ಅತ್ತಲೂ ಏನು ಇಲ್ಲ. ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಹೋಗುವೆನೋ ಅಲ್ಲಲ್ಲೂ ಏನೂ ಇಲ್ಲ. ಚೆನ್ನಾಗಿ ಆಲೋಚಿಸಿ ನೋಡಿದರೂ ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸ್ವಾರಸ್ಯ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿಯವುದು. ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಇನ್ನೊಂದು ವಿವರ ಏನೂ ಇಲ್ಲ.’

ಮೋಕ್ಷದ ಹೆಚ್ಚುಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಈ ಸುಭಾಷಿತ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ.

ಪುರುಷಾರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದುದೇ ಮೋಕ್ಷ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಮೋಕ್ಷ ಎಂದರೆ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನ, ನಮ್ಮತನದ ಅರಿವು.

ನಾವು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಏನೇನನ್ನೋ ಬಯಸುತ್ತೇವೆ; ಯಾವ್ಯಾವುದೋ ವಸ್ತು ಮತ್ತು ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಎಷ್ಟೋ ಶ್ರಮ ಪಡುತ್ತೇವೆ; ಮಾಡಬಾರದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನೂ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ. ಹಣ, ಅಧಿಕಾರ, ರೂಪ, ಶಕ್ತಿ – ಇಂಥವನ್ನೇ ನಿಜವಾದ ಜೀವನ ಎಂದು ಅಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ನಿಜವಾದ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಿಂದ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಾರ–ನಿಸ್ಸಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಿದರೆ ಆಗ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ – ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸಾರವಾದುದು ಏನೂ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದು. ಇಂಥ ವೈರಾಗ್ಯವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿ, ಬಳಿಕ ನಮ್ಮತನದ ದಿಟವಾದ ಅರಿವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುವುದೇ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನ.

ಏನೆಲ್ಲ ತಿಳಿವಳಿಕೆ, ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಪಡೆದರೂ ಪ್ರಯೋಜವಿಲ್ಲ, ಆತ್ಮಜ್ಞಾನವೇ ನಿಜವಾದ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಸುಭಾಷಿತ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ:

ಅಧೀತ್ಯ ಚತುರೋ ವೇದಾನ್‌ ವ್ಯಾಕೃತ್ಯಾಷ್ಟಾದಶಸ್ಮೃತೀಃ ।

ಅಹೋ ಶ್ರಮಸ್ಯ ವೈಫಲ್ಯಂ ಆತ್ಮಾಪಿ ಕಲಿತೋ ನ ಚೇತ್‌ ।।

ಅಂದರೆ ’ನಾಲ್ಕು ವೇದಗಳನ್ನು ಪಠಿಸಿಯೂ ಹದಿನೆಂಟು ಸ್ಮೃತಿಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮಾಡಿಯೂ, ಆತ್ಮಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸದಿದ್ದರೆ ಅಷ್ಟು ಶ್ರಮವೂ ವ್ಯರ್ಥವೇ ಹೌದು.’

ಇಂಥ ಅರಿವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರವಾಗಿ ಈ ಸುಭಾಷಿತ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ:

ತತ್ತ್ವಂ ಚಿಂತಯ ಸತತಂ ಚಿತ್ತೇ

ಪರಿಹರ ಚಿಂತಾಂ ನಶ್ವರವಿತ್ತೇ ।

ಕ್ಷಣಮಿಹ ಸಜ್ಜನಸಂಗತಿರೇಕಾ

ಭವತಿ ಭವಾರ್ಣವತರಣೇ ನೌಕಾ ।।

ಅಂದರೆ ‘ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸದಾ ತತ್ತ್ವಚಿಂತನೆಯನ್ನು ಮಾಡು; ನಶ್ವರವಾದ ಸಂಪತ್ತಿನ ಚಿಂತೆಯನ್ನು ಬಿಡು; ಸಜ್ಜನರೊಂದಿಗೆ ಒದಗಿದ ಕ್ಷಣಕಾಲದಷ್ಟು ಸಾಮೀಪ್ಯ ಕೂಡ ಸಂಸಾರ ಎಂಬ ಸಾಗರವನ್ನು ದಾಟಿಸಬಲ್ಲ ನೌಕೆಯಾಗಬಹುದು‘.

ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಾವುದು ಶಾಶ್ವತ, ಯಾವುದು ನಶ್ವರ ಎಂಬ ಅರಿವನ್ನು ಪಡೆಯವುದೇ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಒದಗುವ ದಿಟವಾದ ಸಾಧನ. ಅದನ್ನು ಪಡೆಯಲು ನಾವು ಒಳಿತಿನ ಜೊತೆಗೆ ಸದಾ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.